ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOŁACH I PLACÓWKACH OGÓLNODOSTĘPNYCH Liliana Zientecka liliana_zientecka@o2.pl Warszawa 14 maja 2018 r.

Prezentacja na temat: "ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOŁACH I PLACÓWKACH OGÓLNODOSTĘPNYCH Liliana Zientecka liliana_zientecka@o2.pl Warszawa 14 maja 2018 r."— Zapis prezentacji:

1 ORGANIZACJA KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOŁACH I PLACÓWKACH OGÓLNODOSTĘPNYCH
Liliana Zientecka Warszawa 14 maja 2018 r.

2 Art. 24 ust. 2 Konwencji ONZ „osoby niepełnosprawne będą korzystać z włączającego, bezpłatnego nauczania obowiązkowego wysokiej jakości, na poziomie podstawowym i średnim, na zasadzie równości z innymi osobami w społecznościach, w których żyją” Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. z dnia 25 października 2012 r., poz. 1169)

3 System oświaty zapewnia możliwość kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 5)dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej; 6) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną, niedostosowaną społecznie i zagrożoną niedostosowaniem społecznym, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami; 7) opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych; 8) opiekę nad uczniami szczególnie uzdolnionymi poprzez umożliwianie realizowania indywidualnych programów nauczania oraz ukończenia szkoły każdego typu w skróconym czasie; Art System oświaty obejmuje: 6) poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;

4 Samodzielność funkcjonowania Uczestnictwo społeczne
Cel pomocy psychologiczno-pedagogicznej, kształcenia specjalnego, wczesnego wspomagania rozwoju Postępy rozwojowe Nabywanie wiedzy i umiejętności w systemie oświaty Samodzielność funkcjonowania na rynku pracy Uczestnictwo społeczne

5 Rola lokalnych systemów oświaty w budowaniu tożsamości społecznej osób niepełnosprawnych
Opieka socjalna Wczesne wspomaganie Przedszkole Szkoła lokalna Szkoła zamiejscowa Życie w społeczności lokalnej Opieka zdrowotna

6 Wsparcie ucznia w rozwoju w systemie oświaty -nowy paradygmat wsparcia
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Biblioteki pedagogiczne Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Wczesne wspomaganie Kształcenie specjalne Szkoła Współpraca Placówki doskonalenia nauczycieli

7 Dzielimy się – z czym przyjechaliśmy???
Co wiem o edukacji włączającej ? Czego chcę się dowiedzieć o edukacji włączającej ?

8 3 formy kształcenia specjalnego – wybór formy KS należy do rodzica
Art Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 7. szkoła/klasa ogólnodostępna szkoła/klasa integracyjna szkoła/klasa specjalna

9 Katalog niepełnosprawności uprawnionych do kształcenia specjalnego
Uczniowie niedostosowani społecznie Uczniowie zagrożeni niedostosowaniem społecznym Uczniowie niepełnosprawni Art Prawo oświatowe Katalog niepełnosprawności uprawniających do KS § 1 Rozporządzenia… Uczeń z niepełnosprawnością wymieniony w § 1 Rozporządzenia.. niesłyszący i słabosłyszący niewidomy i słabowidzący z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera z niepełnosprawnościami sprzężonymi Definicja niepełnosprawności sprzężonych Art. 4 pkt 32) Prawa oświatowego - niepełnosprawnościach sprzężonych – należy przez to rozumieć występowanie u dziecka niesłyszącego lub słabosłyszącego, niewidomego lub słabowidzącego, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną albo z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, co najmniej jeszcze jednej z wymienionych niepełnosprawności;

10 Dokument potwierdzający prawo ucznia do kształcenia specjalnego – nadal 3 orzeczenia
Wydane przez zespół orzekający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej lub poradni specjalistycznej. orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych Czy można to zmienić ? Jedno dziecko – trzy rodzaje orzeczeń !!! Zdrowie Orzeczenie do celów rehabilitacyjnych Pomoc społeczna na potrzeby świadczeń socjalnych Edukacja do celów organizacji kształcenia

11 Uprawnienia dziecka objętego kształceniem specjalnym
Organizacji nauki, wychowania i opieki z zastosowaniem indywidualnych metod i form prac Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym ( Dz.U z 2017 r. Poz. 1578) - 1 rozporządzenie dla wszystkich szkół Dodatkowego transferu finansowego przekazywanego do organu prowadzącego – na pokrycie kosztów kształcenia specjalnego - od 1,4 do 9,5 krotności stawki bazowej na ucznia Rozporządzenie MEN w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku Transfer finansowy na podstawie danych z SIO 30 września …!!!!!!

12 Zajęcia rewalidacyjne - Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze
Ustanowione w ramowych planach nauczania Minimalny wymiar godzi zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych objętych kształceniem specjalnym wynosi: w oddziale specjalnym 12 godzin w oddziale ogólnodostępnym i integracyjnym po 2 godziny na ucznia Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze Dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim realizujących obowiązek szkolny i nauki w formie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych Zajęcia rewalidacyjne - Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze Rozporządzenie MEN z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim ( Dz.U. z 2013 r. poz. 529)

13 Formy organizacji kształcenia dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie (upośledzonych umysłowo) w stopniu lekkim Realizują postawę programową dla kształcenia ogólnego – dostosowaną do możliwości na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego w IPET w stopniu umiarkowanych i znacznym Realizują odrębną postawę programową. Nie podlegają obowiązkowi zdawania sprawdzianów i egzaminów. Otrzymują świadectwa promocyjne i kończące szkołę według odrębnego wzoru. Można tym uczniom wydłużyć o rok każdy etap edukacyjny, Mają odrębny typ szkoły ponadgimnazjalnej/ponadpodstawowej - szkoła przyspasabiająca do pracy. w stopniu głębokim Realizują obowiązek szkolny w formie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych 20 godzin tygodniowo, nie więcej niż 6 godzin dziennie - w przypadku zajęć zespołowych; 10 godzin tygodniowo, nie więcej niż 4 godziny dziennie - w przypadku zajęć indywidualnych. Przedszkole-szkoła ogólnodostępna Przedszkole-oddział/szkoła integracyjna Przedszkole-oddział/szkoła specjalna Ośrodek rewalidacyjno wychowawczy Szkoła przyspasabiająca do pracy

14 Na czym polega organizacja kształcenia specjalnego
§ 5 Rozporządzenie o KS Przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły, oddziały i ośrodki, o których mowa w § 2 ust. 1, zapewniają: realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego; 2) warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów; 3) zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, zwanej dalej „ustawą”; 4) inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne; 5) integrację uczniów ze środowiskiem rówieśniczym, w tym z uczniami pełnosprawnymi; 6) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym. Wydatki kwalifikowalne jako KS Zajęcia z zakresu PPP

15 Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia podstawą IPET - §6 ust. 4 – Rozporządzenia o KS Dokonywana co najmniej dwa razy w roku (§ 6 ust. 9) Dołączona do IPET Wielospecjalistyczna ocena funkcjonowania ucznia Diagnoza Wnioski sformułowane na podstawie diagnozy Proponowane formy pracy z uczniem Zalecenia zawarte w orzeczeniu o KS

16 Co zawiera wielospecjalistyczna ocena funkcjonowania ucznia § 6 ust
Co zawiera wielospecjalistyczna ocena funkcjonowania ucznia § 6 ust Rozporządzenia o KS Wielospecjalistyczne oceny, o których mowa w ust. 4 i 9, uwzględniają w szczególności: 1) indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia; 2) w zależności od potrzeb, zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów, asystentów lub pomocy nauczyciela, o których mowa w § 7 ust. 1–5; 3) przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu przedszkolnym lub szkolnym, a w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia wychowania przedszkolnego lub zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, zgodnie ze wskazaniem zawartym w programie – także napotykane trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem przedszkolnym lub szkolnym, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – wspólnie z grupą, oraz efekty działań podejmowanych w celu ich przezwyciężenia.

17 IPET zawiera - §6 – Rozporządzenia o KS
1. IPET „programem”, określa: 1) zakres i sposób dostosowania odpowiednio programu wychowania przedszkolnego oraz wymagań edukacyjnych...... 2) zintegrowane działania nauczycieli ukierunkowane na poprawę funkcjonowania ucznia, w tym – w zależności od potrzeb – na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu przedszkolnym lub szkolnym, w tym w przypadku: ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym, ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym, ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym; 3) formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy; 4) działania wspierające rodziców ucznia Inne punkty Schemat Raport NIK – str.7

18 Standard zajęć rewalidacyjnych
§ 6 ust. 2- rozporządzenia o KS W ramach zajęć rewalidacyjnych w programie należy uwzględnić w szczególności rozwijanie umiejętności komunikacyjnych przez: 1) naukę orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Brailleʼa lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku ucznia niewidomego; 2) naukę języka migowego lub innych sposobów komunikowania się, w komunikacji (AAC) – w przypadku ucznia niepełnosprawnego z zaburzeniami mowy lub jej brakiem; 3) zajęcia rozwijające umiejętności społeczne, w tym umiejętności komunikacyjne – w przypadku ucznia z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.

19 Osoby wspierające kształcenie specjalne
§ 7 Rozporządzenia o KS 1. W przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. 2. W przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo: 1) nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów lub 2) asystenta nauczyciela lub osoby, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, prowadzących zajęcia w klasach I–III szkoły podstawowej, lub asystenta wychowawcy świetlicy, o których mowa w art. 15 ust. 7 ustawy, lub 3) pomoc nauczyciela – z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Inne przypadki patrz § ust. 3 i 4 - Zakres zadań nauczycieli określa § 7 ust. 7

20 Pracujemy w grupach Jak JST może wspierać kształcenie specjalne w szkołach ogólnodostępnych?

21 Nowe zasady ewidencjonowania środków ponoszonych na organizację kształcenia specjalnego - celowość środków przekazywanych na KS W szkołach ....specjalnych Standard A + Waga wynikająca z KS W szkołach ogólnodostępnych Tylko wagi na KS W szkołach... integracyjnych i z klasami integracyjnymi Wagi na KS + Inne środki ustalone wg ustawowego wzoru Art. 8 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych

22 Dotacja na kształcenie specjalne – ma charakter celowego przeznaczenia
Art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych - wersja przekazana do Senatu Dotacja, o której mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–30 i art. 32, przekazana na uczniów i wychowanków, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz na uczniów oddziałów integracyjnych w szkołach, o którym mowa w art. 127 ust. 1 ustawy –może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań związanych z organizacją kształcenia specjalnego, Prawo oświatowe, oraz na organizację zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w art. 36 ust. 17 ustawy – Prawo oświatowe.

23 Kształcenie specjalne
Jak znaleźć balans pomiędzy wydatkami na organizację PPP a wydatkami na kształcenie specjalne PPP realizowana w ramach standardu A Kształcenie specjalne ma dodatkowy transfer Polityka lokalna: zatrudnienia pedagogów, psychologów i logopedów w szkołach – silna PPP w szkołach doskonalenia zawodowego nauczycieli – podnoszenie kompetencji nauczycieli do pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wspieranie edukacji przedszkolnej i edukacji wczesnoszkolnej w skutecznym wyrównywaniu szans rozwojowych dzieci i uczniów systemowe wsparcie rozwoju dzieci w ramach wczesnego wspomagania rozwoju

24 Podsumowanie W jakim zakresie zajęcia zmieniły moje myślenie o edukacji włączającej?

25 Raport NIK – str. 21 Wnioski – MEN, JST, Dyrektorzy
Efektywna pomoc Dziecko wychowuje się w rodzinie i w szkole Jeśli chcemy pomóc dziecku konieczne jest wzmacnianie środowisk w którym się wychowuje Raport NIK – str. 21 Wnioski – MEN, JST, Dyrektorzy Rodzina Szkoła

26 Lektura pogłębiająca wiedzę po zajęciach
Raport IBE - Warszawa, styczeń 2015 – Włączający system edukacji i rynku pracy – rekomendacje dla polityki publicznej Raport IBE - Realizacja badania ścieżek edukacyjnych niepełnosprawnych dzieci, uczniów i absolwentów. Raport NIK - Wspieranie kształcenia specjalnego uczniów z niepełnosprawnościami w ogólnodostępnych szkołach i przedszkolach LKI Nr ewid. 18/2017/P/17/073/LKI Prezentacja NIK na podsumowanie

27 Dziękuję za uwagę Liliana Zientecka