Trener: Dorota Pudło-Żylińska

Trener: Dorota Pudło-Żylińska
Zmiany w rachunkowości i sprawozdawczości budżetowej samorządowych jednostek organizacyjnych Trener: Dorota Pudło-Żylińska

Program Szczegółowe omówienie zmian w szczególnych zasadach rachunkowości jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych: zmiany w zakresie podmiotowym i szczególnych zasadach wyceny; zmiany w zasadach budowy zakładowego planu kont, w tym tworzenia ewidencji analitycznej i pozabilansowej; zmiany w zakresie sprawozdania finansowego, sposobie jego przekazywania i obowiązku publikacji; zmiany w załączniku nr 2 - opisie kont do ewidencji wykonania budżetu; zmiany w załączniku nr 3 - opisie kont jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

Program zmiany w układzie i treści sprawozdania finansowego.
Najważniejsze zmiany dla jednostek sektora finansów publicznych: ujęcie i wycena gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste; wycena środków trwałych w wartości rynkowej a możliwość aktualizacji wyceny; długoterminowe aktywa finansowe i aktualizacja ich wyceny; należności krótko a długoterminowe; zasady funkcjonowania konta „Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków”; zmiany dotyczące kont kosztów i przychodów; zmiany na kontach zespołu 8; nowe podejście do ewidencji pozabilansowej.

Program Sprawozdanie finansowe po „nowemu”:
zmiany w układzie bilansu z wykonania budżetu; zmiany w układzie bilansu jednostki; zmiany w rachunku zysków i strat; zmiany w zestawieniu zmian funduszu jednostki; zakres informacji dodatkowej. Zmiany w politykach rachunkowości związane z dostosowanie wykazu kont do zmian wynikających z nowego rozporządzenia. Przykładowe rozwiązania w zakresie nowego elementu sprawozdania finansowego -informacji dodatkowej. Omówienie zmian w projekcie ustawy o rachunkowości. Klasyfikacja budżetowa po zmianach - omówienie najczęściej występujących wątpliwości.

Program Sprawozdawczość budżetowa i finansowa:
jak powiązać salda poszczególnych kont z pozycjami sprawozdań finansowych na poziomie jednostki organizacyjnej i organu JST; czy ewidencja księgowa może różnić się od sprawozdawczości; jak powiązać sprawozdawczości finansowej ze sprawozdawczością budżetową. Planowane zmiany na 2018 r. dla samorządowych jednostek organizacyjnych: split payment - podzielona płatność w VAT od kwietnia 2018 r.; e-fakturowanie w zamówieniach publicznych – od listopada 2018r.

Podstawowe przepisy Ustawa o rachunkowości z 29 wrzesień 1994 r. (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz z późniejszymi zmianami); Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r. (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz z późniejszymi zmianami); Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1311); Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej z 05 lipca 2010 r. (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 760) – obowiązuje do 31 grudnia 2017 r.;

Podstawowe przepisy Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej z 13 września 2017 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911) – obowiązuje od 01 stycznia 2018 r.; Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych z 02 marca 2010 r. (t. j. Dz. U. z 2014 r. poz z późniejszymi zmianami);

Podstawowe przepisy Komunikat Nr 3 Ministra Finansów w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 7 „Zmiany zasad (polityk) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawiania błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja” z dnia 25 czerwca 2012 r. (Dz. U. Min. Fin. z 2012 r. poz. 34).

Zmiany rozporządzenia w sprawie planu kont – 2018r.:
Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej MF zakończył prace nad "nowy" rozporządzeniem w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Rozporządzenie zostało podpisane 13 września 2017r. i opublikowane pod pozycją 1911. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. Przepisy rozporządzenia mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok 2018.

Zmiany rozporządzenia w sprawie planu kont – 2018r.:
Zmiany przepisów rozporządzenia wynikają z konieczności dostosowania zasad rachunkowości w szczególności do: zmian przepisów ustrojowych jednostek samorządu terytorialnego wprowadzonych ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045) - CUW, potrzeby jego dostosowania w obszarach wskazywanych przez jednostki stosujące te przepisy w praktyce oraz Najwyższą Izbę Kontroli (NIK). Wprowadzono również zmiany o charakterze technicznym i porządkującym.

Zmiany wprowadzone w treści rozporządzenia obejmują:
Doprecyzowano brzmienie § 1 pkt 6): § 1. Rozporządzenie określa szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont dla (…): 6) państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. było: 6) jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Otrzymał nowe brzmienie § 2: § 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: ustawie o rachunkowości  rozumie się przez to ustawę z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz i 2255 oraz z 2017 r. poz. 61, 245, 791 i 1089); ustawie o finansach publicznych - rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; jednostce  rozumie się przez to jednostkę budżetową i samorządowy zakład budżetowy; było: jednostce - rozumie się przez to jednostki, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4;

placówce  rozumie się przez to państwową jednostkę budżetową mającą siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej; było: placówce - rozumie się przez to jednostkę, o której mowa w § 1 pkt 6; dodano nową definicję: jednostce nadrzędnej  rozumie się przez to jednostkę obsługującą organ będący dysponentem części budżetowej, który nadzoruje jednostkę budżetową lub któremu podlega ta jednostka; Definicję tę wprowadzono w związku z dalszymi zmianami w rozporządzeniu m.in. w § 26 i § 33 mającymi na celu uporządkowanie kwestii dotyczących sporządzania i przekazywania sprawozdań finansowych (jednostkowych i łącznych);

środkach trwałych  rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Zmieniono brzmienie § 3. Dodano możliwość zakończenia roku budżetowego na poziomie budżetu państwa nadwyżką budżetową. § 3. Ustalenie nadwyżki lub deficytu budżetu państwa oraz nadwyżki lub deficytu budżetu środków europejskich następuje na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa oraz na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych dochodów i wydatków budżetu środków europejskich.

Przeredagowano w § 4 pkt 1 i 2: § 4. Państwowe jednostki budżetowe ujmują w księgach rachunkowych: podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa i wydatki budżetu państwa faktycznie (kasowo) zrealizowane na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym, wydatki budżetu środków europejskich faktycznie (kasowo) zrealizowane lub zrealizowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie zleceń płatności w danym roku budżetowym z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach. Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkowym.

było: § 4. Państwowe jednostki budżetowe ujmują w księgach rachunkowych: podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa i wydatki budżetu państwa faktycznie (kasowo) zrealizowane na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach; wydatki budżetu środków europejskich faktycznie (kasowo) zrealizowane lub zrealizowane przez BGK na podstawie zleceń płatności w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach.

Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkującym § 6: § 6. Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane na podstawie decyzji właściwego organu nieodpłatnie mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji. było: § 6. 1. Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji.

Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkującym § 7: § 7. 1 Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1888, z późn. zm.) albo stawki określone przez jednostkę nadrzędną albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

było: § 6. (…) 2. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawki określone przez dysponenta części budżetowej albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

§ Jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane: 1) książki i inne zbiory biblioteczne; 2) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych; 3) odzież i umundurowanie; 4) meble i dywany; 5) inwentarz żywy; 6) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. (było: w przepisach) o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości w momencie oddania do używania – było § 6.3

§ 7. 3. Nie umarza się gruntów oraz dóbr kultury – było § 6.4 § 7. 4. Jednostki zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych mogą umarzać i amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostki rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne  jednorazowo za dany okres - było § 9.1 § 7. 5. Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz - było § 6.5

Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkującym § 8: § 8. 1. Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości - było § 6.6 § 8.2. Zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych przez kierownika jednostki obsługującej organ będący dysponentem części budżetowej. było: § 6.7. Zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkującym § 9: § 9. Do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych - było § 7. Zmiana o charakterze redakcyjnym i porządkującym § 10: § 10.1. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości. było: § 8. 1. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem ust § 10.2. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetów: państwa, środków europejskich i jednostek samorządu terytorialnego (było: budżetu) zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych – było § 8.2.

§ Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze - było § 8.3. § Odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy – było § 8.4.

Zmiana o charakterze redakcyjnym § 11-14: § 11. Odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału – było § § 12. Należności i zobowiązania oraz inne składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się nie później niż na koniec kwartału, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy – było § § 13. Jednostki postawione w stan likwidacji wyceniają aktywa według zasad określonych dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy o likwidacji jednostki stanowią inaczej – było § 9.2.

§ 14. Jednostki nie dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych – było § 9a. § 20 ust. 1 pkt 2 oraz dodanie ust. 4 (zmiany dotyczą dotychczasowego § 15) – zmiana brzmienia ma na celu doprecyzowanie, iż plan kont dla budżetu JST i plan kont dla budżetu państwa może być uzupełniony o wybrane konta niezbędne do ewidencji operacji budżetu jst oraz budżetu państwa z planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie dodawanie wybranych kont z załącznika nr 3 do kont wymienionych w załącznikach nr 1 i 2. Jednocześnie nieprawidłowym jest łączenie planów kont wymienionych w załączniku nr 2 i w załączniku nr 3 w jeden plan kont;

§ Ustalając zakładowy plan kont, należy się kierować następującymi zasadami: 1) konta wskazane w planach kont traktuje się (było: należy traktować) jako standardową liczbę kont, która może być ograniczona jedynie o konta służące do księgowania operacji gospodarczych niewystępujących w jednostce lub placówce albo uzupełniona o konta zgodne co do treści ekonomicznej, w tym również przy wykorzystaniu symboli kont, które nie mają zastosowania w jednostce – było § ; 2) plan kont dla budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być uzupełniony o wybrane konta niezbędne do ewidencji operacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego (było: w miarę potrzeby, o właściwe konta) z planu kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych– było § ;

§ ) konta wskazane w planach kont określonych (było: ujętych) w załącznikach do rozporządzenia mogą być dzielone na dwa lub więcej kont syntetycznych – było § ; § ) zakładowy plan kont powinien: a) uwzględniać ustalenia jednostki nadrzędnej (było: dysponenta części budżetowej) lub zarządu jednostki samorządu terytorialnego dotyczące zasad grupowania operacji gospodarczych istotnych dla rodzaju działalności – było § , b) zapewniać możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach – było §

§ 20 ust. 3 (dotychczasowy § 15 ust. 2a). Mając na uwadze, iż coraz więcej jednostek budżetowych stosuje do prowadzenia ksiąg rachunkowych zaawansowany system informatyczny oparty na platformie SAP, w którym dane przypisane do kont pozabilansowych są ewidencjonowane w pomocniczym module finansowym, pochodzą z zarejestrowanych w systemie dowodów księgowych i nie wymagają stosowania symboli kont, nie jest zasadne powielanie informacji dostępnej w systemie ale w innej formie. Wobec tego wprowadzono przepis, zgodnie z którym ewidencja prowadzona na kontach pozabilansowych może być prowadzona w inny sposób, niż określony w załączniku nr 3, ustalony przez jednostkę pod warunkiem, że zapewni wykonanie obowiązków sprawozdawczych wynikających z odrębnych przepisów;

§ 20 ust. 3. Ewidencja wykonania budżetu w układzie zadaniowym albo ewidencja prowadzona na kontach pozabilansowych może być prowadzona w inny sposób ustalony przez jednostkę pod warunkiem, że zapewni wykonanie obowiązków sprawozdawczych wynikających z odrębnych przepisów. było: § 15 ust. 2a. Ewidencja wykonania budżetu w układzie zadaniowym może być prowadzona w inny sposób ustalony przez jednostkę pod warunkiem, że zapewni wykonanie obowiązków sprawozdawczych wynikających z odrębnych przepisów.

Rozszerzono zakres sprawozdania finansowego jednostek o informację dodatkową (§ 23 ust. 1 pkt 4, § 23 ust. 9). Zakres informacji w niej zawartych określony został w załączniku nr 12 dodawanym do rozporządzenia. Dzięki wprowadzeniu tego dodatkowego elementu sprawozdania finansowego jednostki objęte rozporządzeniem będą miały możliwość ujawniania w sposób usystematyzowany informacji na temat zdarzeń, które zachodziły w jednostce w danym roku. Część z tych informacji była dotychczas wykazywana jako informacje uzupełniające, czy objaśnienia dołączane do poszczególnych elementów sprawozdania finansowego (tj. do rachunku zysków i strat, czy też do bilansu);

§ Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z: 1) bilansu; 2) rachunku zysków i strat (wariant porównawczy); 3) zestawienia zmian w funduszu; 4) informacji dodatkowej. § Informacja dodatkowa powinna zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

Zmieniono brzmienie § 23 ust. 2 (dotychczasowego § 17 ust. 2), w którym wykreślono wyrazy „to jest na dzień 31 grudnia” biorąc pod uwagę fakt, że księgi rachunkowe mogą być zamykane również na inny dzień np. w związku z zakończeniem działalności jednostki; § 23 ust. 2. Placówki sporządzają sprawozdanie finansowe obejmujące bilans na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy). było: § 17 ust. 2. Placówki sporządzają sprawozdanie finansowe obejmujące bilans na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy), to jest na dzień 31 grudnia.

Nałożono – analogicznie jak to ma miejsce w przypadku bilansu z wykonania budżetu jst – obowiązek sporządzania bilansu budżetu państwa. Związane jest z tym wprowadzenie nowego rodzaju sprawozdania (§ 23 ust. 5), którego zakres informacji został określony w załączniku nr 8 do rozporządzenia; § 23 ust. 5. Bilans budżetu państwa sporządza się na podstawie informacji przygotowanych w układzie bilansu, sporządzonych na podstawie zestawienia obrotów i sald kont księgowych stosowanych do ewidencji budżetu państwa, potwierdzonych przez osoby odpowiedzialne za sporządzenie tych zestawień. Bilans budżetu państwa powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 27 (dotychczasowy § 19). Zgodnie z tym przepisem łączne sprawozdanie państwowej jednostki budżetowej – jako jednostki nadrzędnej - składać się będzie ze sprawozdania finansowego jednostki obejmującego całość majątku i operacji księgowych podlegających ewidencji w jednostce budżetowej oraz sprawozdań finansowych jednostek przekazujących swoje sprawozdania jednostce sporządzającej łączne sprawozdanie – po odpowiednim wyłączeniu wzajemnych rozliczeń dokonywanych między tymi jednostkami; § 27. 1. Łączne sprawozdanie finansowe państwowej jednostki budżetowej, jako jednostki nadrzędnej, składa się z: 1) łącznego bilansu obejmującego dane wynikające z bilansu tej jednostki oraz z bilansów jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

2) łącznego rachunku zysków i strat obejmującego dane wynikające z rachunków zysków i strat tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 10 do rozporządzenia; 3) łącznego zestawienia zmian w funduszu obejmującego dane wynikające z zestawień zmian w funduszu tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia; 4) informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych tej jednostki oraz jednostek podległych lub nadzorowanych, zawierającej informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

2. Sporządzając sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać odpowiednich wyłączeń wzajemnych rozliczeń między jednostkami. 3. Wyłączenia wzajemnych rozliczeń, o których mowa w ust. 2, dotyczą w szczególności: 1) wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze; 2) wyniku finansowego ustalonego na operacjach dokonywanych między jednostkami, o których mowa w ust. 1.

§ 28 (dotychczasowy § 20), rozszerzono zakres sprawozdania finansowego jst o informację dodatkową, obejmującą dane wynikające z informacji dodatkowych samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającą informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia. § 28. 1. Sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego składa się z (…): 5) informacji dodatkowej obejmującej dane wynikające z informacji dodatkowych samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, zawierającego informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 12 do rozporządzenia.

Usunięto dotychczasowy § 20 ust. 4 dotyczący danych wykazywanych w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego (jst). Mając na uwadze, iż aktualnie we wzorze wieloletniej prognozy finansowej jst ujętym w rozp. Min. Fin. z dnia 10 stycznia 2013 r. w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 92) nie zawarto pozycji „środki na świadczenia pracownicze”, usunięto odwołanie do ww. wieloletniej prognozy, a obowiązek przedstawiania informacji na temat środków zabezpieczonych przez jst na te świadczenia będzie wynikał z informacji dodatkowej; § 20 ust. 4. Sporządzając sprawozdanie finansowe, jednostka samorządu terytorialnego przedstawia w informacji uzupełniającej do tego sprawozdania dane o wysokości środków na świadczenia pracownicze zabezpieczone w wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego.

§ 33 (dotychczasowy § 25) zmiany wprowadzone w związku z ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw umożliwiającą samorządowym jednostkom organizacyjnym korzystanie ze wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej. Dodano § 33 ust. 6 wskazując, iż sprawozdanie finansowe jednostki obsługiwanej podpisuje kierownik jednostki obsługującej – w zakresie obowiązków powierzonych uchwałą albo porozumieniem, o których mowa w przepisach ustrojowych - oraz główny księgowy tej jednostki. § 33 ust. 6. Sprawozdanie finansowe jednostki obsługiwanej, o której mowa w: ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, 1579 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 730 i 935),

2) ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 814, 1579 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 730 i 935), 3) ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486, 1948 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 730, 935 i 1475)  podpisują kierownik jednostki obsługującej odpowiednio do zakresu wykonywanych zadań wynikających z przepisów odrębnych i główny księgowy jednostki obsługującej, o której mowa odpowiednio w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym albo ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Dodatkowe zmiany w § 33 wprowadzono w związku z nałożeniem obowiązku sporządzania bilansu budżetu państwa, w wyniku czego konieczne jest wskazanie osób zobowiązanych do podpisania tego sprawozdania; § 33 ust. 2. Bilans budżetu państwa podpisują minister właściwy do spraw finansów publicznych i główny księgowy budżetu państwa. Kierownik jednostki obsługującej będzie również odpowiedzialny za przekazanie tego sprawozdania do zarządu jst (zgodnie z § 34 rozporządzenia). § 34. 1. Kierownicy jednostek, w tym jednostek obsługujących, przekazują sprawozdania finansowe odpowiednio jednostkom nadrzędnym albo zarządom jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku następnego.

§ 34 rozporządzenia (dotychczasowy § 26), w ramach którego: w związku ze zmianami wprowadzonymi w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych jednostkowych i łącznych - uporządkowano również kwestię dotyczącą terminów przekazywania tych sprawozdań, doprecyzowano, iż jednostki których sprawozdanie finansowe nie jest włączane do łącznego sprawozdania finansowego jednostki nadrzędnej będą przekazywać swoje sprawozdanie bezpośrednio do MF w terminie do 30 kwietnia roku następnego (§ 34 ust. 2), § 34 ust. 2. Kierownicy jednostek nadrzędnych przekazują łączne sprawozdania finansowe do Min. Fin. w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego. W tym samym terminie kierownicy państwowych jednostek budżetowych przekazują sprawozdania finansowe, które nie są włączane do łącznych sprawozdań finansowych, oraz sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 32 ust. 2, do Ministerstwa Finansów.

główną formą przekazywania sprawozdań staje się forma elektroniczna. Wprowadzono przepis § 34 ust. 3 zobowiązujący państwowe jednostki budżetowe do przekazywania sprawozdania finansowego w formie elektronicznej z wykorzystaniem Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa. § 34 ust. 3. Kierownicy państwowych jednostek budżetowych przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 2, w postaci dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa.

przepisy ust. 4-7 wprowadzono na wniosek KR RIO nakładając obowiązek elektronicznego przepływu sprawozdań finansowych pomiędzy zarządami jst a regionalnymi izbami obrachunkowymi. Jak wskazuje KR RIO system informatyczny zapewniający przepływ skonsolidowanych bilansów jednostek samorządu terytorialnego obsługuje od 2008 r. wszystkie wzory sprawozdań określone w dotychczasowym rozporządzeniu. Potrzeba wprowadzenia proponowanej zmiany wynika z faktu, iż niewielka grupa JST – pomimo próśb ze strony RIO, nadal przesyła sprawozdanie finansowe wyłącznie w formie papierowej. Dostępność danych z bilansu z wykonania budżetu w formie elektronicznej jest bardzo istotna z punku widzenia wykonywania działalności nadzorczej i opiniodawczej Izb. Przepis § 34 ust. 5 umożliwi wskazanie przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych rozwiązania informatycznego – aplikacji (jednolitej w skali kraju),

§ 34 ust. 4. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują w postaci dokumentu elektronicznego do właściwych regionalnych izb obrachunkowych: 1) sprawozdania finansowe, o których mowa w § 28, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego; 2) skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego. § 34 ust. 5. Sprawozdania, o których mowa w § 28, oraz skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego przekazuje się z wykorzystaniem aplikacji wskazanej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

§ 34 ust. 6. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania, o których mowa w § 28, oraz skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego wyłącznie w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. § 34 ust. 7. Regionalne izby obrachunkowe przekazują do Ministerstwa Finansów skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w postaci dokumentu elektronicznego w terminie do dnia 14 lipca roku następnego.

w ust. 8 doprecyzowano, terminy przekazania sprawozdań, § 34 ust. 8. W przypadku braku możliwości terminowego przekazania sprawozdań w sposób określony w ust. 3, 4 i 7 spowodowanego nieprawidłowym działaniem systemu informatycznego, sprawozdania te przekazuje się najpóźniej pierwszego dnia roboczego następującego po dniu usunięcia awarii. dodatkowo nałożono obowiązek publikacji sprawozdań finansowych jednostek i placówek oraz łącznego sprawozdania finansowego państwowych jednostek budżetowych – jako jednostek nadrzędnych, w BIP jednostek je sporządzających, w terminie do dnia 10 maja roku następnego (§ 34 ust. 9 i 10). Jednocześnie obowiązek ten dotyczyć będzie również bilansu budżetu państwa. Przy tym wskazano, iż jednostki obsługiwane informują w BIP o miejscu publikacji swojego sprawozdania finansowego;

§ 34 ust. 9. Sprawozdania finansowe, o których mowa w ust. 1, oraz łączne sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 27 ust. 1, są publikowane w terminie do dnia 10 maja roku następnego w Biuletynie Informacji Publicznej jednostek sporządzających sprawozdania. Przepis stosuje się odpowiednio do bilansu budżetu państwa. § 34 ust. 10. W Biuletynie Informacji Publicznej jednostki obsługiwanej umieszcza się informację o miejscu publikacji sprawozdania finansowego tej jednostki.

Zmiany wprowadzone w treści załączników obejmują:
W załączniku nr 2 pn.: „Plan kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego”, wprowadzone zmiany dotyczą: Konto "Rachunek budżetu„ – zmiana w opisie do konta; Konto "Rachunek budżetu" Konto 133 służy do ewidencji operacji pieniężnych dokonywanych na bankowych rachunkach budżetu. Zapisy na koncie 133 są dokonywane wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić zgodność zapisów między jednostką a bankiem. W razie stwierdzenia błędu w dokumencie bankowym sumy księguje się zgodnie z wyciągiem, natomiast różnicę wynikającą z błędu odnosi się na konto 240, jako "sumy do wyjaśnienia". Różnicę tę wyksięgowuje się na podstawie dokumentu bankowego zawierającego sprostowanie błędu.

Na stronie Wn konta 133 ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunek budżetu, w tym również spłaty dotyczące kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu, oraz wpływy kredytów przelanych przez bank na rachunek budżetu, w korespondencji z kontem 134. Na stronie Ma konta 133 ujmuje się wypłaty z rachunku budżetu, w tym również wypłaty dokonane w ramach kredytu udzielonego przez bank na rachunku budżetu (saldo kredytowe konta 133), oraz wypłaty z tytułu spłaty kredytu przelanego przez bank na rachunek budżetu, w korespondencji z kontem 134. Na koncie 133 ujmuje się również lokaty dokonywane ze środków rachunku budżetu. Konto 133 może wykazywać saldo Wn lub saldo Ma. Saldo Wn konta 133 oznacza stan środków pieniężnych na rachunku budżetu, a saldo Ma konta kwotę wykorzystanego kredytu bankowego udzielonego przez bank na rachunku budżetu.

Konto 222 – „Rozliczenie dochodów budżetowych” – zmiana w opisie do konta, polegająca na doprecyzowanie pojęcia organu podatkowego JST; Konto 222 – „Rozliczenie dochodów budżetowych” Konto 222 służy do ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu zrealizowanych przez te jednostki dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe zrealizowane przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego (było: urzędy obsługujące organy podatkowe), w wysokości wynikającej z okresowych sprawozdań tych jednostek, w korespondencji z kontem 901.

Na stronie Ma konta 222 ujmuje się przelewy dochodów budżetowych na rachunek budżetu, dokonane przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego (było: urzędy obsługujące organy podatkowe), w korespondencji z kontem 133. Ewidencję szczegółową do konta 222 prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie stanu rozliczeń z poszczególnymi jednostkami budżetowymi oraz urzędem obsługującym organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego (było: urzędami obsługującymi organy podatkowe), z tytułu zrealizowanych przez nie dochodów budżetowych. Konto 222 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn konta 222 oznacza stan zrealizowanych dochodów budżetowych objętych okresowymi sprawozdaniami, lecz nieprzekazanych na rachunek budżetu.

Saldo Ma konta 222 oznacza stan dochodów budżetowych przekazanych przez jednostki budżetowe i urząd obsługujący organ podatkowy jednostki samorządu terytorialnego (było: urzędy obsługujące organy podatkowe) na rachunek budżetu, lecz nieobjętych okresowymi sprawozdaniami.

Konta „Rozrachunki budżetu” – zmiana w opisie do konta wprowadzona w związku z reorganizacją (konsolidacją) organów podatkowych podległych Ministrowi Rozwoju i Finansów (likwidacja urzędów skarbowych jako jednostek budżetowych), wprowadzono określenie „organy podatkowe”; Konto 224 – „Rozrachunki budżetu” Konto 224 służy do ewidencji rozrachunków z innymi budżetami, a w szczególności: rozliczeń dochodów budżetowych realizowanych przez organy podatkowe (było: urzędy skarbowe) na rzecz budżetu jednostki samorządu terytorialnego; rozrachunków z tytułu udziałów w dochodach innych budżetów;

rozrachunków z tytułu dotacji i subwencji; rozrachunków z tytułu dochodów pobranych na rzecz budżetu państwa. Ewidencja szczegółowa do konta 224 powinna umożliwić ustalenie stanu należności i zobowiązań według poszczególnych tytułów oraz według poszczególnych budżetów. Konto 224 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn konta 224 oznacza stan należności, a saldo Ma konta 224 – stan zobowiązań budżetu z tytułu pozostałych rozrachunków.

Konta „Dochody budżetu” i konta „Wydatki budżetu” – zmiana o charakterze redakcyjnym - technicznym, dzięki której jednoznacznie zostanie określona relacja pomiędzy tymi kontami a kontem „Wynik wykonania budżetu”. Konto "Dochody budżetu" Konto 901 służy do ewidencji dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Na stronie Wn konta 901 ujmuje się przeniesienie, w końcu roku, sumy dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego na konto 961. Na stronie Ma konta 901 ujmuje się dochody budżetu: 1) na podstawie sprawozdań budżetowych jednostek budżetowych, w korespondencji z kontem 222;

na podstawie sprawozdań innych organów w zakresie dochodów budżetów jednostek samorządu terytorialnego, w korespondencji z kontem 224; z tytułu rozrachunków z innymi budżetami za dany rok budżetowy, w korespondencji z kontem 224; z innych tytułów, w szczególności subwencje i dotacje, w korespondencji z kontem 133; pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, w korespondencji z kontem 133; pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, w korespondencji z kontem 133. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 901 powinna umożliwiać ustalenie stanu poszczególnych dochodów budżetu według podziałek planu finansowego.

Saldo Ma konta 901 oznacza sumę dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego za dany rok. Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego saldo konta 901 przenosi się na konto 961. Konto "Wydatki budżetu" Konto 902 służy do ewidencji wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Na stronie Wn konta 902 ujmuje się w szczególności wydatki: jednostek budżetowych na podstawie ich sprawozdań budżetowych, w korespondencji z kontem 223; realizowane z kredytu uruchomionego w formie realizacji zleceń płatniczych, w korespondencji z kontem 134. Na stronie Ma konta 902 ujmuje się przeniesienie, w końcu roku, sumy wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego na konto 961.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 902 powinna umożliwiać ustalenie stanu poszczególnych wydatków budżetu według podziałek klasyfikacji. Saldo Wn konta 902 oznacza sumę wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego za dany rok. Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego saldo konta 902 przenosi się na konto 961.

W załączniku nr 3 pn.: „Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych”, wprowadzone zmiany dotyczą: Zespołu 0 kont – „Aktywa trwałe” Konta zespołu 0 „Aktywa trwałe” (było: „Majątek trwały”) służą do ewidencji: rzeczowych aktywów trwałych (było: rzeczowego majątku trwałego); wartości niematerialnych i prawnych; długoterminowych aktywów finansowych (było: finansowego majątku trwałego); umorzenia składników aktywów trwałych (było: umorzenia majątku); inwestycji.

konta „Środki trwałe” – wprowadzono zapis zgodnie z którym ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić ustalenie wartości gruntów stanowiących własność jst, przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom; Konto 011 – „Środki trwałe” Konto 011 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych związanych z wykonywaną działalnością jednostki, które nie podlegają ujęciu na kontach: 013, 014, 016 i 017. Na stronie Wn konta 011 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma – zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych, z wyjątkiem umorzenia środków trwałych, które ujmuje się na koncie 071.

Na stronie Wn konta 011 ujmuje się w szczególności: przychody nowych lub używanych środków trwałych pochodzących z zakupu gotowych środków trwałych lub inwestycji oraz wartość ulepszeń zwiększających wartość początkową środków trwałych; przychody środków trwałych nowo ujawnionych; nieodpłatne przyjęcie środków trwałych; zwiększenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny. Na stronie Ma konta 011 ujmuje się w szczególności: wycofanie środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji, z powodu zniszczenia, zużycia, sprzedaży oraz nieodpłatnego przekazania; ujawnione niedobory środków trwałych; zmniejszenia wartości początkowej środków trwałych dokonywane na skutek aktualizacji ich wyceny.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić: ustalenie wartości początkowej poszczególnych obiektów środków trwałych; ustalenie osób lub komórek organizacyjnych, którym powierzono środki trwałe należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji, ustalenie wartości gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom. Konto 011 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków trwałych w wartości początkowej.

konta „Mienie zlikwidowanych jednostek” – zrezygnowano ze wskazywania rodzajów podległych jednostek organizacyjnych tj. zakładów budżetowych lub gospodarstw pomocniczych; Konto "Mienie zlikwidowanych jednostek" Konto 015 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości mienia przejętego przez organ założycielski lub nadzorujący po zlikwidowanym przedsiębiorstwie państwowym, komunalnym lub innej podległej jednostce organizacyjnej, czyli zakładzie budżetowym lub gospodarstwie pomocniczym. Na stronie Wn konta 015 organ założycielski lub nadzorujący ujmuje w szczególności: wartość mienia przejętego po zlikwidowanym przedsiębiorstwie lub innej jednostce organizacyjnej, według wartości wynikającej z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub jednostki;

korektę wartości mienia, stanowiącą różnicę pomiędzy wartością mienia wynikającą z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub jednostki a wartością mienia przekazanego spółce, innej jednostce organizacyjnej lub sprzedanego; wartość mienia zwróconego przez spółkę lub pozostającego po zlikwidowanej innej jednostce organizacyjnej, która zostaje przyjęta na stan składników majątkowych organu założycielskiego lub organu nadzorującego. Na stronie Ma konta 015 organ założycielski lub organ nadzorujący ujmują w szczególności: wartość mienia pozostającego po zlikwidowanym przedsiębiorstwie lub innej jednostce organizacyjnej, a przekazanego spółce, w wysokości wynikającej z umowy ze spółką, lub przekazanego jako udział do spółki, wartość mienia sprzedanego lub przekazanego innym jednostkom;

korektę wartości mienia stanowiącą różnicę pomiędzy wartością mienia wynikającą z bilansu zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej a wartością mienia przekazanego spółce lub innym jednostkom. Ewidencję szczegółową do konta 015 może stanowić bilans zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej wraz z załącznikami. Ewidencja szczegółowa może zawierać również dane z ewidencji pozabilansowej. Konto 015 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan mienia zlikwidowanego przedsiębiorstwa lub innej jednostki organizacyjnej według wartości wynikającej z bilansu tego przedsiębiorstwa lub jednostki, będącego w dyspozycji organu założycielskiego lub nadzorującego, a nieprzekazanego spółkom, innym jednostkom organizacyjnym lub nieprzejętego na własne potrzeby, albo też zagospodarowanego w inny sposób.

konta „Długoterminowe aktywa finansowe” – doprecyzowanie opisu do konta poprzez wskazanie sprawowania kontroli nad długoterminowymi aktywami finansowymi, jako kryterium ich ujmowania. Wynika to z wniosków NIK gdzie wskazano na potrzebę określenia ww. kryteriów; Konto 030 – „Długoterminowe aktywa finansowe” Konto 030 służy do ewidencji długoterminowych aktywów finansowych, w szczególności akcji i innych długoterminowych aktywów finansowych nad którymi jednostka sprawuje kontrolę, o terminie wykupu dłuższym niż rok. Przy czym kontrola ta powinna wynikać w szczególności z przepisów prawa lub z określonego tytułu prawnego. Na stronie Wn konta 030 ujmuje się zwiększenia, a na stronie Ma – zmniejszenia stanu długoterminowych aktywów finansowych.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 030 powinna zapewnić ustalenie wartości poszczególnych składników długoterminowych aktywów finansowych według tytułów. Konto 030 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych aktywów finansowych.

konto "Środki trwałe w budowie (inwestycje)"– zmiana redakcyjna; Konto "Środki trwałe w budowie (inwestycje)" Konto 080 służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne. Na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności: poniesione koszty dotyczące środków trwałych w budowie w ramach prowadzonych inwestycji zarówno przez obcych wykonawców, jak i we własnym imieniu; poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej;

poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego. Na stronie Ma konta 080 ujmuje się wartość uzyskanych efektów, w szczególności: środków trwałych; wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych w budowie. Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów środków trwałych w budowie według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych.

Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość kosztów środków trwałych w budowie i ulepszeń.

konta „Rachunek bieżący jednostki”– zmiana redakcyjna; Konto 130 – „Rachunek bieżący jednostki” Konto 130 służy do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym. Na stronie Wn konta 130 ujmuje się wpływy środków pieniężnych: otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym oraz dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 223; z tytułu zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji dochodów budżetowych), w korespondencji z kontem 101, 221 lub innym właściwym kontem.

Na stronie Ma konta 130 ujmuje się: zrealizowane wydatki budżetowe zgodnie z planem finansowym jednostki, jak również środki pobrane do kasy na realizację wydatków budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji wydatków budżetowych), w korespondencji z właściwymi kontami zespołów: 1, 2, 3, 4, 7 lub 8. Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem rachunku bieżącego jednostki; okresowe przelewy dochodów budżetowych do budżetu, w korespondencji z kontem 222; okresowe przelewy środków pieniężnych dla dysponentów niższego stopnia (ewidencja szczegółowa według dysponentów, którym przelano środki pieniężne), w korespondencji z kontem 223.

Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem. Na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że stosowana technika księgowości ma zapewnić możliwość prawidłowego ustalenia wysokości tych obrotów oraz niezbędne dane do sporządzenia sprawozdań finansowych, budżetowych lub innych określonych w odrębnych przepisach. Dopuszczalne jest stosowanie innych niż dokumenty bankowe dowodów księgowych, jeżeli jest to konieczne dla zachowania czystości obrotów (było: do błędnych zapisów, zwrotów nadpłat, korekt wprowadza się dodatkowo techniczny zapis ujemny). Konto 130 może służyć również do ewidencji dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

W takim przypadku saldo konta 130 w zakresie zrealizowanych wydatków podlega okresowemu przeksięgowaniu na podstawie sprawozdań budżetowych na stronę Ma konta 800, a w zakresie dochodów – na stronę Wn konta 800. Ewidencja szczegółowa do konta 130 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych. W przypadku dochodów nieujętych w planie finansowym dochody takie ewidencjonuje się według podziałek klasyfikacji budżetowej. Konto 130 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym jednostki budżetowej. Saldo konta 130 jest równe saldu sald wynikających z ewidencji szczegółowej prowadzonej dla kont: wydatków budżetowych; konto 130 w zakresie wydatków budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych, a niewykorzystanych do końca roku;

dochodów budżetowych; konto 130 w zakresie dochodów budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych, które do końca roku nie zostały przelane do budżetu. Saldo konta 130 ulega likwidacji przez księgowanie: przelewu środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 223; przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 222.

konta „Inne rachunki bankowe”– zmiana redakcyjna; Konto 139 – „Inne rachunki bankowe” Konto 139 służy do ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach bankowych niż rachunki bieżące, w tym na rachunkach pomocniczych i rachunkach specjalnego przeznaczenia. Na koncie 139 prowadzi się w szczególności ewidencję obrotów na wyodrębnionych rachunkach bankowych: czeków potwierdzonych; sum depozytowych; sum na zlecenie; środków obcych na inwestycje.

Zapisy na koncie 139 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych (było: Na koncie 139 dokonuje się księgowań wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów konta 139 między księgowością jednostki a księgowością banku). Na stronie Wn konta 139 ujmuje się wpływy wydzielonych środków pieniężnych z rachunków bieżących, sum depozytowych i na zlecenie. Na stronie Ma konta 139 ujmuje się wypłaty środków pieniężnych dokonane z wydzielonych rachunków bankowych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 139 powinna zapewnić ustalenie stanu środków pieniężnych dla każdego wydzielonego rachunku bankowego, a także powinna zapewnić sprostanie obowiązkom sprawozdawczym (było: a także według kontrahentów).

Konto 139 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych znajdujących się na innych rachunkach bankowych. konta „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”– zmiana redakcyjna; Konto 201 – „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami” Konto 201 służy do ewidencji rozrachunków i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych, a także należności z tytułu przychodów finansowych. Na koncie 201 nie ujmuje się należności jednostek zaliczanych do dochodów budżetowych, które są ujmowane na koncie 221.

Na stronie Wn konta 201 ujmuje się powstałe należności i roszczenia oraz spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a na stronie Ma – powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń (było: Konto 201 obciąża się za powstałe należności i roszczenia oraz za spłatę i zmniejszenie zobowiązań, a uznaje się za powstałe zobowiązania oraz spłatę i zmniejszenie należności i roszczeń). Ewidencja szczegółowa do konta 201 może być prowadzona według podziałek klasyfikacji budżetowej oraz powinna zapewnić możliwość ustalenia należności i zobowiązań krajowych i zagranicznych według poszczególnych kontrahentów. Konto 201 może mieć dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności i roszczeń, a saldo Ma – stan zobowiązań.

konta 221 – „Należności z tytułu dochodów budżetowych”– zmiana redakcyjna; Konto 221 – „Należności z tytułu dochodów budżetowych” Konto 221 służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat. Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności. Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty).

Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą. Ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji budżetowej może być też stosowana alternatywnie na kontach korespondujących z kontem należności z tytułu dochodów budżetowych. Konto 221 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a saldo Ma – stan zobowiązań jednostki budżetowej z tytułu nadpłat w tych dochodach.

konta „Długoterminowe należności budżetowe”– zmiana opisu konta związana jest z wątpliwościami w zakresie uznawania należności odpowiednio za krótko i długoterminowe. Wprowadzona zmiana oznaczać będzie, iż w zakresie uznawania należności za krótko i długoterminowe zastosowanie będą miały przepisy ustawy o rachunkowości; Konto "Długoterminowe należności budżetowe" Konto 226 służy do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem. Na stronie Wn konta 226 ujmuje się w szczególności długoterminowe należności, w korespondencji z kontem 840, a także przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych, w korespondencji z kontem 221. Na stronie Ma konta 226 ujmuje się w szczególności przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych w wysokości raty należnej na dany rok, w korespondencji z kontem 221.

Konto 226 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych należności. Ewidencja szczegółowa do konta 226 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu poszczególnych należności budżetowych.

dodano konto „Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków” - obecnie organy podatkowe podległe Ministrowi Rozwoju i Finansów prowadzą księgi rachunkowe na podstawie zasad określonych w Zarządzeniu Nr 90 Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie zasad rachunkowości i planów kont dla organów podległych Ministrowi Finansów, w zakresie poboru i rozliczenia podatków, opłat, wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także inne niepodatkowe należności budżetowe, do których poboru, ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe (Dz. Urz. MF z 2015 r., poz. 94). Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 11 ww. zarządzenia przez podatki rozumie się "podatki określone w art. 3 pkt 3 Ordynacji podatkowej".

Powołany przepis ustawy Ordynacja podatkowa stanowi natomiast, że ilekroć w powołanej ustawie jest mowa o podatkach - rozumie się przez to również zaliczki na podatki, raty podatków (jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku w ratach), opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe. Z uwagi na to, iż konstrukcja przepisów zarządzenia umożliwia ewidencję pobieranych podatków w urzędach skarbowych jedynie na kontach rozrachunkowych tj. bez dokonywania przypisów przychodów z tego tytułu oraz fakt, że od 1 kwietnia 2015 r. urzędy skarbowe nie są jednostkami budżetowymi, wprowadzono poniższe rozwiązanie ewidencyjne. Przyjęto, iż dokonywany będzie przypis należności z tytułu dochodów podatkowych na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych przekazywanych przez poszczególne organy podatkowe odpowiednio do izby skarbowej i izby celnej .

Natomiast przekazanie zrealizowanych dochodów podatkowych przez izby zostanie odzwierciedlone w ich ewidencji poprzez ujęcie tego zdarzenia w korespondencji z kontem 800 na podstawie rocznych łącznych sprawozdań budżetowych. Ideą tego rozwiązania jest objęcie sprawozdawczością finansową (sprawozdaniem finansowym izb) dochodów budżetu państwa m.in. z tytułu podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych ujmowanych w ramach części 77 „Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa”. Przyjęto przy tym, iż sprawozdawczością finansową izb objęte zostaną dochody zrealizowane i przekazane na rachunki budżetu państwa (konsekwentnie zmianie uległy opisy do konta „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” i konta „Fundusz jednostki”).

Konto 235 – „Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków” Konto 235 służy do ewidencji w izbach administracji skarbowej operacji rozliczeń dochodów budżetowych z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych. Na stronie Wn konta 235 ujmuje się, na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych, dochody budżetowe z tytułu podatków przekazanych przez organy podatkowe na rachunek budżetu państwa w korespondencji z kontem 720. Na stronie Ma konta 235 ujmuje się, na podstawie rocznych łącznych sprawozdań budżetowych, przeksięgowania dochodów budżetowych z tytułu podatków przekazanych przez organy podatkowe na rachunek budżetu państwa, na konto 800.

konto 245 – „Wpływy do wyjaśnienia” – zmieniono opis do konta; Konto 245 – „Wpływy do wyjaśnienia” Konto służy do ewidencji wpłaconych na rachunki bankowe jednostki, a niewyjaśnionych kwot należności z tytułu dochodów budżetowych i innych tytułów. Na stronie Wn konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty wyjaśnionych wpłat i ich zwroty. Na stronie Ma konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty niewyjaśnionych wpłat. Konto 245 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan niewyjaśnionych wpłat.

konta „Podatki i opłaty” – do katalogu ewidencjonowanych na tym koncie opłat dodano również składki i wpłaty do organizacji międzynarodowych; Konto 403 – „Podatki i opłaty” Konto 403 służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłat: notarialnej, skarbowej i administracyjnej oraz składek i wpłat do organizacji międzynarodowych. Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860.

zespołu 5 - „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” – zmieniono opis do konta mający na celu dodanie możliwości ewidencjonowania budżetu zadaniowego z wykorzystaniem kont tego zespołu; Zespół 5 – „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” Konta zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” służą do ewidencji i rozliczenia kosztów w układzie kalkulacyjnym. Konta tego zespołu mogą zostać również wykorzystane do ewidencji wykonania budżetu w układzie zadaniowym. Nie ujmuje się na kontach zespołu 5 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych (…).

konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” – w opisie konta doprecyzowano, iż służy ono do ewidencji prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy (rozliczenia międzyokresowe bierne), co ma na celu dostosowanie opisu konta do przepisów ustawy o rachunkowości; Konto 640 – „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” Konto 640 służy do ewidencji kosztów przyszłych okresów (rozliczenia międzyokresowe czynne) oraz prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy (rozliczenia międzyokresowe bierne) – (było: oraz rezerw na wydatki przyszłych okresów (rozliczenia bierne)).

Na stronie Wn konta 640 ujmuje się koszty proste i złożone poniesione w okresie sprawozdawczym, a dotyczące przyszłych okresów, oraz koszty (było: wydatki) poniesione w okresie sprawozdawczym, w związku z którymi w poprzednich okresach dokonano rozliczenia międzyokresowego kosztów (bierne) – (było: na które utworzono w okresach poprzednich rezerwę). Na stronie Ma konta 640 ujmuje się prawdopodobne zobowiązania przypadające na bieżący okres sprawozdawczy (było: utworzenie rezerwy na wydatki przyszłych okresów ) oraz zaliczenie do kosztów okresu sprawozdawczego kosztów poniesionych w okresach poprzednich.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 640 powinna umożliwić ustalenie: wysokości tych kosztów zakupu, które podlegają rozliczeniu w czasie; wysokości innych rozliczeń międzyokresowych kosztów z dalszym podziałem według ich tytułów. Saldo Wn konta 640 wyraża koszty przyszłych okresów, a saldo Ma – stan prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy – (było: rezerwy na wydatki przyszłych okresów).

konta „Fundusz jednostki” –zmiany w opisie konta związana jest z wprowadzeniem jego korespondencji z kontem 235 – „Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków”; Konto 720 – „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych. Na stronie Wn konta 720 ujmuje się odpisy z tytułu dochodów budżetowych, a na stronie Ma konta 720 – przychody z tytułu dochodów budżetowych.

W izbach administracji skarbowej na stronie Ma konta 720 ujmuje się również, na podstawie rocznych jednostkowych sprawozdań budżetowych, dochody budżetowe z tytułu podatków przekazane przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na rachunek budżetu państwa, w korespondencji z kontem 235. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego. W zakresie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetowych ewidencja szczegółowa jest prowadzona według zasad rachunkowości podatkowej, natomiast w zakresie podatków pobieranych przez inne organy ewidencję szczegółową stanowią sprawozdania o dochodach budżetowych sporządzane przez te organy. W końcu roku obrotowego saldo konta 720 przenosi się na konto 860. Na koniec roku konto 720 nie wykazuje salda.

konta „Fundusz jednostki” – w opisie konta wprowadzono zmianę polegającą na wskazaniu, iż saldo konta oznacza stan funduszu jednostki. Z uwagi na to, iż w praktyce występują różne sytuacje – w zależności od przebiegu zdarzeń w danej jednostce – odstąpiono od wskazywania salda na koniec roku na tym koncie. Dodatkowa zmiany w opisie konta związana jest z wprowadzeniem jego korespondencji z kontem 235 – „Rozliczenia dochodów budżetowych z tytułu podatków”; Konto 800 – „Fundusz jednostki” Konto 800 służy do ewidencji równowartości aktywów (było: majątku) trwałych i obrotowych jednostki i ich zmian. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma – jego zwiększenia, zgodnie z odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki.

Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności: przeksięgowanie straty bilansowej roku ubiegłego z konta 860; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta 222 oraz konta 235; przeksięgowanie, w końcu roku obrotowego, dotacji z budżetu i środków budżetowych wykorzystanych na inwestycje z konta 810; różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych; wartość sprzedanych, nieodpłatnie przekazanych oraz wniesionych w formie wkładu niepieniężnego (aportu) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia;

równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Ma konta 760. Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności: przeksięgowanie zysku bilansowego roku ubiegłego z konta 860; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków budżetowych z konta 223; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków środków europejskich z konta 227; okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi z konta 228;

wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji; różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych; nieodpłatne otrzymanie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; wartość aktywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; wartość objętych akcji i udziałów; wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki. Saldo konta 800 oznacza stan funduszu jednostki – (było: Konto 800 wykazuje na koniec roku saldo Ma, które oznacza stan funduszu).

konta „Rozliczenie wyniku finansowego” oraz konto „Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy”. Rozliczenie nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową dotychczas ewidencjonowane na koncie 820 przeniesiono na konto 870. Zmiana ta ma na celu jednolite prezentowanie w poszczególnych częściach sprawozdania finansowego (bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w funduszu) wyniku finansowego netto tych jednostek. Konsekwencją tej zmiany jest dostosowanie poszczególnych pozycji wykazywanych w bilansie, rachunku zysków i strat oraz w zestawieniu zmian w funduszu stanowiących załączniki do przedmiotowego rozporządzenia;

Konto "Rozliczenie wyniku finansowego" Konto 820 służy do ewidencji rozliczenia wyniku finansowego samorządowych zakładów budżetowych oraz nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową. Na stronie Wn konta 820 ujmuje się dokonane lub należne wpłaty do budżetu z tytułu nadwyżki środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych oraz nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową. Na stronie Ma konta 820 ujmuje się przeniesienie salda konta w roku następnym na konto 800.

Konto 870 – „Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy” Konto 870 służy do ewidencji obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego oraz nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową. Na stronie Wn konta 870 ujmuje się zarachowane zmniejszenia wyniku, w korespondencji z kontem 225. Ewidencję szczegółową do konta 870 prowadzi się według poszczególnych rozliczeń z budżetem. W końcu roku budżetowego saldo konta 870 podlega przeniesieniu na stronę Wn konta 860.

konta „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” – zmiana o charakterze technicznym; Konto "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych" Konto 851 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Środki pieniężne tego funduszu, wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym, ujmuje się na koncie 135 "Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia". Pozostałe środki majątkowe ujmuje się na odpowiednich kontach działalności podstawowej jednostki (z wyjątkiem kosztów i przychodów podlegających sfinansowaniu z funduszu).

Ewidencja szczegółowa do konta 851 powinna pozwolić na wyodrębnienie: stanu, zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z podziałem według źródeł zwiększeń i kierunków zmniejszeń; wysokości poniesionych kosztów i wysokości uzyskanych przychodów przez poszczególne rodzaje działalności socjalnej. Saldo Ma konta 851 wyraża stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. konta „Wydatki strukturalne” – likwidacja konta w związku z uchyleniem art. 39 ust. 2, ust. 4 pkt 2 i art. 41 w ust. 2 pkt 1 lit. j w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870, z późn.zm.);

konta „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego” i konta „Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat” zmieniono opis do konta pozabilansowego 998 poprzez rezygnację z odniesienia do planu finansowego jednostki; z opisu konta wynika, że służy ono do ewidencji kwot wynikających z umów, decyzji i innych postanowień, których wykonanie powoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku bieżącym. Przedmiotowa zmiana jest zgodna z opisem kolumny „Zaangażowanie” występującej w sprawozdaniu Rb-28. Konto "Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego" Konto 998 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych ujętych w planie finansowym jednostki budżetowej danego roku budżetowego oraz w planie finansowym niewygasających wydatków budżetowych ujętych do realizacji w danym roku budżetowym.

Na stronie Wn konta 998 ujmuje się: równowartość sfinansowanych wydatków budżetowych w danym roku budżetowym; równowartość zaangażowanych wydatków, które będą obciążały wydatki roku następnego. Na stronie Ma konta 998 ujmuje się zaangażowanie wydatków, czyli wartość umów, decyzji i innych postanowień, których wykonanie spowoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku bieżącym. Ewidencja szczegółowa do konta 998 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych i powinna zapewnić w szczególności ustalenie kwoty niewygasających wydatków – (było: planu finansowego, z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków). Na koniec roku konto 998 nie wykazuje salda.

W załączniku nr 5 pn.: „Bilans jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego”. Po stronie aktywów dodano pozycję „Grunty stanowiące własność jednostki samorządu terytorialnego, przekazane w użytkowanie wieczyste innym podmiotom”, co związane jest z rozszerzeniem opisu konta 011 – „Środki trwałe”, gdzie wprowadzono zapis zgodnie z którym ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 011 powinna umożliwić ustalenie wartości gruntów stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, przekazanych w użytkowanie wieczyste innym podmiotom. Tym samym informacja taka powinna znaleźć odzwierciedlenie w bilansie;

po stronie pasywów bilansu połączono pozycję III. Nadwyżka środków obrotowych z dotychczasową pozycją IV. Odpisy z wyniku finansowego. Należy wskazać, iż nadwyżka środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego jest traktowana analogicznie jak zaliczkowe dywidendy w jednostkach działających w sferze gospodarczej. W świetle prawa bilansowego, wypłacone udziałowcom (wspólnikom) zaliczki na poczet przewidywanego zysku traktowane są jako śródroczny podział zysku jednostki (art. 53 ust. 5 ustawy o rachunkowości). Analogicznie ww. nadwyżka środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego, która jest dokonywana sukcesywnie w trakcie trwania roku budżetowego, może być traktowana jak podział zysku tej jednostki. Saldo nadwyżki, ustalone na koniec roku budżetowego, na koncie 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” zmniejsza stan funduszu jednostki (konto 800) i stanowi jeden z rodzajów odpisów dokonywanych z wyniku finansowego.

W załączniku nr 7 pn.: „Bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego”: Ze wzoru sprawozdania usunięto pozycję „inne aktywa” oraz „inne pasywa”, bowiem poszczególne zdarzenia powinny zostać przypisane do określonych kategorii aktywów lub pasywów.

W załączniku nr 9 pn.: „Skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego”: Ze wzoru sprawozdania usunięto pozycję „inne aktywa” oraz „inne pasywa”, bowiem poszczególne zdarzenia powinny zostać przypisane do określonych kategorii aktywów lub pasywów. Ponadto poz. A.III. 1.4 i 1.5 dostosowano do obowiązującego nazewnictwa w przepisach rozporządzenia: A.III Środki trwałe w budowie (inwestycje) – (było: Inwestycje (środki trwałe w budowie)); A.III Środki przekazane na poczet środków trwałych w budowie (inwestycji) – (było: Środki przekazane na poczet inwestycji (środków trwałych w budowie)).

W załączniku nr 10 pn.: „Rachunek zysków i strat jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego (wariant porównawczy)”: W związku ze zmianami wprowadzonymi w opisach konta 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” i konta 870 „Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy” polegającymi na przeniesieniu nadwyżki dochodów jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową z konta 820 na konto 870, a tym samym uwzględnieniu jej w wyniku finansowym tych jednostek dokonano zmiany w nazwie pozycji K. (dotychczasowej poz. M.) w rachunku zysków i strat jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych (wariant porównawczy). Nadwyżka środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych przekazywana w trakcie roku będzie wykazywana w pasywach bilansu jako odpisy z wyniku finansowego, ostateczne jej rozliczenie będzie prezentowane jako obciążenie wyniku finansowego.

Zysk (strata) brutto (F+G-H) J. Podatek dochodowy K. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) L. Zysk (strata) netto (I–J–K) było: K. Zysk (strata) brutto (F+G−H) L. Podatek dochodowy M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) oraz nadwyżki środków obrotowych N. Zysk (strata) netto (K–L–M)

W załączniku nr 11 pn.: „Zestawienie zmian w funduszu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego”: Nadwyżkę środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych (ostateczne jej rozliczenie), w związku z jej uwzględnieniem w wyniku finansowym, ujęto w pozycji III. Wynik finansowy netto za rok bieżący (+/-), co związane jest ze zmianą zasad ewidencji tej nadwyżki. Natomiast w pozycji III. 3 Zestawienia zmian w funduszu jednostki budżetowej (…) prezentowana będzie nadwyżka środków obrotowych samorządowego zakładu budżetowego ustalana i przekazywana w formie zaliczek w trakcie roku. Dotychczas nadwyżka ustalona na koniec roku ujmowana była w korespondencji z kontem 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”. Po wprowadzonych w projekcie zmianach będzie odnoszona na konto 870 „Podatki i inne obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy”.

III. Wynik finansowy netto za rok bieżący (+,–) 1. zysk netto (+) 2. strata netto (–) 3. nadwyżka środków obrotowych IV. Fundusz (ll+,–III) było: III. Wynik finansowy netto za rok bieżący (+,–) 1. zysk netto (+) 2. strata netto (–) IV. Nadwyżka dochodów jednostek budżetowych, nadwyżka środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych V. Fundusz (ll+,–III–IV)

W związku z wprowadzeniem nowego załącznika do rozporządzenia „Informacja dodatkowa” usunięto fragmenty sprawozdań dotyczące informacji uzupełniających. Informacje ujmowane dotychczas w tych pozycjach będą wykazywane przez jednostki w „Informacji dodatkowej” stanowiącej załącznik nr 12 do rozporządzenia. Dodano załącznik nr 12 pn.: „Informacja dodatkowa”: Zauważono, że dane objęte raportowaniem są w posiadaniu jednostki. Przygotowanie tego sprawozdania nie będzie obejmować wytworzenia danych, a jedynie ich agregację, analizę i prezentację. Przy czym należy również mieć na uwadze, iż część z tych informacji była dotychczas wykazywana jako informacje uzupełniające, czy objaśnienia dołączane do poszczególnych elementów sprawozdania finansowego (tj. do rachunku zysków i strat, czy też do bilansu).

Wprowadzono dodatkowe obowiązki ujawniania informacji m.in. na temat: wartości gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego przekazanych w użytkowanie wieczyste z podziałem na formy organizacyjno-prawne jednostek otrzymujących; aktualnej wartości środków trwałych, w tym dóbr kultury – o ile jednostka dysponuje takimi informacjami. Umożliwić to powinno ujawnienie różnic pomiędzy wartością ewidencyjną, a wartością rynkową niektórych ze składników majątkowych, w tym dóbr kultury;

danych o odpisach aktualizujących wartość należności, z uwzględnieniem należności finansowych jednostek samorządu terytorialnego (stan pożyczek zagrożonych). W związku z koniecznością corocznego przekazywania przez RIO do GUS danych o stanie pożyczek zagrożonych w ramach badania Programu Badań Statystyki Publicznej, co ułatwi znacząco proces pozyskiwania rzetelnej informacji z jst i umożliwi sprawne przekazywania informacji do GUS; informację o dochodach i wydatkach zrealizowanych w okresie przejściowym, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 69). Umożliwi to porównanie danych wykazywanych w sprawozdaniach finansowych ze sprawozdaniami budżetowymi;

informację o kwocie należności z tytułu podatków realizowanych przez organy podatkowe podległe Ministrowi Rozwoju i Finansów wykazywanych w sprawozdaniu z wykonania planu dochodów budżetowych. Mając na uwadze objęcie sprawozdawczością finansową (sprawozdaniem finansowym izby skarbowej, izby celnej) dochodów budżetu państwa m.in. z tytułu podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych ujmowanych w ramach części 77 „Podatki i inne wpłaty na rzecz budżetu państwa” oraz przyjęcie, iż sprawozdawczością finansową izb objęte zostaną dochody zrealizowane i przekazane na rachunki budżetu państwa, wskazanym jest przedstawienie w Informacji dodatkowej również kwot należności z ww. tytułów.

Art. 2 ust. 1 pkt 4 Według ustawy o rachunkowości
Przepisy ustawy o rachunkowości, stosuje się, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gmin, powiatów, województw i ich związków, a także: państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych. (UCHYLONY W 2014R.)

Art. 4 ust. 1 Według ustawy o rachunkowości
jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Nadrzędne zasady rachunkowości
Zasada memoriału – art. 6 ust. 1 uor W księgach rachunkowych i wyniku finansowym jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte i przypadające na jej rzecz przychody oraz obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to, że niezapłacone koszty należy ująć w księgach rachunkowych drugostronnie jako zobowiązania, a nieopłacone przychody – jako należności.

Wyjaśnienia Min. Finansów
Ujmowanie w księgach rachunkowych dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2017 r. i wykazywanie zobowiązań z tego tytułu w bilansie SPOSÓB 1 Rok 2017 – naliczenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego i ujęcie pod datą 31 grudnia 2017 r. na podstawie polecenia księgowania (koszty i potrącenia): naliczenie dodatkowego wynagrodzenia brutto (par. 404) – Wn 404, Ma 231, potrącenie zaliczki na podatek dochodowy – Wn 231, Ma 225, potrącenie składek na ubezpieczenia społeczne od pracowników – Wn 231, Ma 229, potrącenie składek na ubezpieczenie zdrowotne – Wn 231, Ma 229, inne potrącenia – Wn 231, Ma 240,

naliczenie składek na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy (par. 411) – Wn 405, Ma 229, naliczenie składek na Fundusz Pracy (par. 412) – Wn 405, Ma 229. Rok 2018 – wypłata dodatkowego wynagrodzenia rocznego i ewidencja na podstawie wyciągów bankowych (przelewy): przelew wynagrodzenia na rachunki bankowe pracowników (par. 404) – Wn 231, Ma 130, przelew do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy (par. 404) – Wn 225, Ma 130, przelew innych potrąceń (par. 404) – Wn 240, Ma 130, przelew do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne (par. 404 – pokryte przez pracowników, par. 411 – pokryte przez pracodawcę) – Wn 229, Ma 130,

przelew do ZUS składek na ubezpieczenie zdrowotne (par. 404) – Wn 229, Ma 130, przelew do ZUS składek na Fundusz Pracy (par. 412) – Wn 229, Ma 130. SPOSÓB 2 Rok 2017 – naliczenie dodatkowego wynagrodzenia rocznego i ujęcie pod datą 31 grudnia 2017 r. na podstawie polecenia księgowania (tylko koszty): naliczenie dodatkowego wynagrodzenia brutto (par. 404) – Wn 404, Ma 231, naliczenie składek na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy (par. 411) – Wn 405, Ma 229, naliczenie składek na Fundusz Pracy (par. 412) – Wn 405, Ma 229.

Rok 2018 – ewidencja na podstawie polecenia księgowania (tylko potrącenia): potrącenie zaliczki na podatek dochodowy – Wn 231, Ma 225, potrącenie składek na ubezpieczenia społeczne od pracowników – Wn 231, Ma 229, potrącenie składek na ubezpieczenie zdrowotne – Wn 231, Ma 229, inne potrącenia – Wn 231, Ma 240 oraz wypłata dodatkowego wynagrodzenia rocznego i ewidencja na podstawie wyciągów bankowych (przelewy), jak podano w sposobie 1.

W świetle obowiązujących zasad prowadzenia rachunkowości, w zakresie ewidencji dodatkowego wynagrodzenia rocznego wiąże tzw. zasada memoriału, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Nakazuje ona ujmowanie w księgach rachunkowych, a następnie w sprawozdaniu finansowym jednostki za dany okres ogółu operacji gospodarczych dotyczących tego okresu, niezależnie od tego, czy zostały one w tym okresie opłacone czy też nie. Wymaga to ujęcia w księgach rachunkowych i wyniku finansowym wszystkich uzyskanych w danym okresie przez jednostkę przychodów, także jeżeli nie zostały one opłacone, jak i obciążających ją kosztów związanych z tymi przychodami, również wtedy, gdy nie zostały opłacone lub zobowiązania z tego tytułu nie stały się jeszcze wymagalne (jak to ma miejsce w przypadku składek z tytułu ubezpieczeń społecznych).

Należne pracownikom dodatkowe wynagrodzenie roczne w kwocie brutto – bez względu na datę wypłaty – odnosi się w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki i wykazuje w sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy, w którym pracownicy świadczący pracę nabyli prawo do tego wynagrodzenia. Zasadne wydaje się, aby składki na ubezpieczenia społeczne pokrywane przez pracodawcę, obliczane od dodatkowego wynagrodzenia rocznego, obciążały koszty działalności tego samego okresu co dodatkowe wynagrodzenie roczne, bez względu na termin ich wymagalności. Należy podkreślić, że ostateczną decyzję w sprawie wyboru odpowiedniego rozwiązania ewidencyjnego dodatkowego wynagrodzenia rocznego powinien podjąć kierownik jednostki, opisując wybrany sposób w dokumentacji stosowanych zasad (polityki) rachunkowości Pismo MF z 20 listopada 2015 r.

Zasada istotności Zasady rzetelnego i jasnego przedstawiania sytuacji majątkowej i finansowej jednostki Zakres zmian: Jednostki mogą w wyjątkowych przypadkach nie stosować określonych przepisów uor, jeśli nie pozwala to na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki (art. 4 ust. 1b uor). Jednostki, stosując przepisy uor, muszą kierować się zasadą istotności, której definicja została podana w art. 4 ust. 4a uor. Co zmiany przepisów oznaczają dla jednostek: Jednostki powinny w dokumentacji opisującej politykę rachunkowości wprowadzić zmiany wynikające z dodania ww. przepisów do uor. W przypadku jednostek, które w polityce rachunkowości wcześniej miały zdefiniowane pojęcie istotności – należy je dostosować do art. 4 ust. 4a uor.

Zasada istotności Stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne (art. 4 ust. 4a uor).

Zasada istotności – art. 4 ust. 4 i 4a uor Jednostka może stosować pewne uproszczenia, jeżeli nie wywiera to ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego tej jednostki. Uproszczenia mogą dotyczyć np.: ustalenia granicy ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych, poniżej której jednostka dokonuje (nie wcześniej niż w momencie oddania do używania) jednorazowego odpisu w koszty wartości tego rodzaju składników aktywów (np. 3500,00 zł), zaniechania egzekucji nieistotnych kwot należności, zwłaszcza gdy kwota należności z tytułu poniesionych kosztów egzekucji jest np. niższa niż koszt przesyłki poleconej ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Dopuszczalne uproszczenia
„Dowody księgowe dotyczące miesiąca sprawozdawczego, ewidencjonowane są pod datą miesiąca którego dotyczą i są ujmowane w sprawozdawczości danego okresu, jeśli wpłynęły do ……………………………………… : (nazwa jednostki) dla sprawozdań miesięcznych do 5-dnia następnego miesiąca, dla sprawozdań rocznych do 20 stycznia roku następnego.”

Przyjmuje się, iż dowody księgowe zewnętrzne otrzymane w danym roku, a dotyczące kosztów roku ubiegłego, księgowane są w ciężar kosztów roku ubiegłego, w przypadku wpływu do dnia 20 stycznia następnego roku. Faktury otrzymane do 5 dnia następnego miesiąca, a wystawione z datą z poprzedniego miesiąca ujmowane są w koszty miesiąca, którego dotyczą, z uwzględnieniem postanowień ust. 1. Dowodem potwierdzającym datę wpływu faktury jest pieczęć z datą przyjęcia („Wpłynęło”) do komórki księgowości. Po tej dacie dokumenty ujmuje się w księgach w dacie otrzymania.

Zasada ciągłości – art. 5 ust. 1 uor Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach jednakowego grupowania na kontach księgowych operacji gospodarczych, przyjmując taką samą metodę wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych. Oznacza to, że wykazane w bilansie zamknięcia stany aktywów i pasywów powinny równać się aktywom i pasywom wykazanym w bilansie otwarcia następnego roku. Z ważnych względów gospodarczych, finansowych lub merytorycznych, można przerwać zasady ciągłości, zmieniając przyjęte zasady rachunkowości, np. zmiana metody wyceny zużywanych materiałów.

W sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany nastąpiły, należy podać przyczyny tych zmian by zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian (art. 8 ust. 2 uor).

Art. 8 ust. 2 uor W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą. Zmiana stosowanych rozwiązań wymaga również określenia w informacji dodatkowej (jednostki budżetowe oraz samorządowe zakłady budżetowe zmiany te powinny uwzględnić w „Informacjach uzupełniających” sprawozdania finansowego) wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymagane innymi przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres, w którym powyższe rozwiązania uległy zmianie. „Informacja dodatkowa” będzie obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego za 2018r.

Art. 8 ust. 2 uor W przypadku takim należy w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian.

Zasada ostrożności (rzeczywistego kosztu historycznego) – art. 7 uor Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny. W wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, należy uwzględnić: zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne, wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne, rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Zasada współmierności przychodów i kosztów (periodyzacji) – art. 6 ust. 2 uor Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów i pasywów danego okresu zaliczane są koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na te okresy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Do rozliczenia międzyokresowego kosztów – konto 640, zaliczyć można np.: szacowane (na podstawie odczytów z liczników) koszty zużycia energii elektrycznej, na które jednostka nie otrzymała jeszcze faktury, opłaconą z góry prenumeratę czasopism i innych fachowych publikacji na potrzeby związane z działalnością jednostki. Natomiast do rozliczeń międzyokresowych przychodów – konto 840, zalicza się np. otrzymaną z góry zapłatę za wynajęcie lokalu na kolejny rok lub kolejne lata.

„ Nie są rozliczane międzyokresowo finansowane z góry zakupy usług, dostaw, które realizowane będą w czasie, a ich jednostkowa wartość nie przekracza zł”

Rozliczenia międzyokresowe czynne kosztów to koszty już poniesione ale dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych, ich wycena bilansowa przebiega na poziomie wartości nominalnej. Nie podlegają rozliczeniom w czasie (nie są ujmowane na koncie 640) finansowane z góry koszty zakupu usług i dostaw, które realizowane będą w czasie, a ich jednostkowa wartość nie przekracza zł. Koszty ewidencjonuje się w miesiącu, w który dokonano zakupu. Uproszczenie o którym mowa w ust. 2 ma nieistotny wpływ na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego ponieważ dotyczy kosztów ponoszonych w każdym roku obrotowym w porównywalnej wysokości, a w szczególności: prenumeraty czasopism, ubezpieczeń majątkowych, opłat abonamentowych oraz innych płatności.

Zasada kontynuacji – art. 5 ust. 2 uor Przy stosowaniu przyjętych zasad rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała, w dającej się przewidzieć przyszłości, działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Przy ustalaniu zdolności jednostki do kontynuacji działalności, kierownik jednostki powinien uwzględnić wszystkie informacje dostępne na dzień sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego. Zasada ta nie ma zastosowania wprost do jednostek budżetowych, gdyż jednostki te nie utrzymują się z własnych dochodów, a o ich powołaniu i funkcjonowaniu decydują inne względy niż kondycja finansowa samej jednostki.

Zasada jasnego i rzetelnego obrazu – art. 4 ust. 1 uor Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zasada ta ma na celu ujawnienie możliwie szerokiej oraz wszechstronnej prezentacji informacji o sytuacji finansowej jednostki.

Zasada przewagi treści nad formą – art. 4 ust. 2 uor Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, należy ujmować w księgach rachunkowych i wykazywać w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Przykładem takich zdarzeń jest dostawa niefakturowana ujmowana w ewidencji księgowej z wykorzystaniem konta 300 „Rozliczenie zakupu”, które potwierdza dostawę np. materiału lub środka trwałego, a faktura VAT zostanie dostarczona w terminie późniejszym.

Art. 40 uofp Jednostki sektora finansów publicznych prowadzą rachunkowość zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem zasad określonych w niniejszej ustawie. Plany kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej powinny uwzględniać, że: dochody i wydatki ujmuje się w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocznego budżetu, którego dotyczą; ujmuje się również wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające płatność dochodów i wydatków, a w zakresie wydatków i kosztów – także zaangażowanie środków;

Art. 40 uofp odsetki od nieterminowych płatności nalicza się i ewidencjonuje nie później niż na koniec każdego kwartału; wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych dokonuje się nie później niż na koniec kwartału. Szczególne zasady rachunkowości dla jednostek, o których mowa w ust. 2, dotyczą: ewidencji wykonania budżetu; ewidencji wykonania budżetu w układzie zadaniowym; ewidencji aktywów trwałych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego; wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów;

Art. 40 uofp sporządzania sprawozdań finansowych oraz odbiorców tych sprawozdań.

Szczególne zasady rachunkowości
Ustalenie deficytu budżetu państwa oraz nadwyżki lub deficytu budżetu środków europejskich następuje na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów i wydatków budżetu państwa oraz na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych dochodów i wydatków budżetu środków europejskich (§ 3). Państwowe jednostki budżetowe ujmują w księgach rachunkowych (§ 4): podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa i wydatki budżetu państwa faktycznie (kasowo) zrealizowane na rachunkach bankowych dochodów lub wydatków budżetowych w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach;

wydatki budżetu środków europejskich faktycznie (kasowo) zrealizowane lub zrealizowane przez BGK na podstawie zleceń płatności w danym roku budżetowym, z uwzględnieniem okresu przejściowego określonego w odrębnych przepisach.

Definicja środków trwałych
Środki trwałe wg uor (art. 3 ust. 1 pkt 15) - rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności: nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych, inwentarz żywy. Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy.

Definicja środków trwałych
Środki trwałe wg rozporządzenia (§ 2 pkt 5) - rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji (§ 6 ust. 1). Wartość początkową stanowiąca cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia. Natomiast na dzień bilansowy środki trwale oraz wartości niematerialne i prawne wycenia się wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia (konta 011, 013, 014, 016, 020), pomniejszonych o odpisy umorzeniowe (konto 071, 072).

Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się lub amortyzuje. Odpisów umorzeniowych lub amortyzacyjnych dokonuje się według zasad przyjętych przez jednostkę zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Ustalając zasady umarzania lub amortyzacji, jednostka może przyjąć stawki określone w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo stawki określone przez dysponenta części budżetowej albo zarząd jednostki samorządu terytorialnego (§ 6 ust. 2). Nie umarza się gruntów oraz dóbr kultury (§ 6 ust. 4). Zapasy wojenne podlegają inwentaryzacji według zasad określonych w odrębnych przepisach (§ 6 ust. 7).

Jednorazowo, przez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania, mogą być umarzane (§ 6 ust. 3): książki i inne zbiory biblioteczne; środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach i placówkach oświatowych; odzież i umundurowanie; meble i dywany; inwentarz żywy; pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100 % ich wartości, w momencie oddania do używania.

Stawki amortyzacji dla WNiP
Poza spółdzielczym prawem do lokalu ust. o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera stawek amortyzacji WNiP, określa TYLKO jej minimalny okres, np. dla licencji na programy komputerowe nie krócej niż 24 miesiące – to nie jest równoważne ze stawką amortyzacji 50%. Jednostka sama powinna określić stawkę amortyzacji licencji na programy komputerowe, biorąc za podstawę przewidywany okres przydatności oprogramowania i ograniczenia prawne. Stawka 50% jest stawką z wyboru jednostki, a nie z ust. o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeżeli jednostka uważa, że stawka 50 % jest zgodna z przewidywanym ekonomicznym czasem przydatności licencji, to może ją przyjąć jako podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Jednostki budżetowe mogą korzystać z wielu uproszczeń, jednymi z nich są uproszczenia w ewidencji aktywów, które spełniają warunki zawarte w definicji środków trwałych, a ich wartość nie jest wysoka. Uproszczenie polegające na odniesieniu niskocennych składników w koszty, przewidują też przepisy podatkowe. Z tym, że w odróżnieniu od rachunkowych określają górną wartość aktywów – zł. Dla celów ewidencji księgowej jednostka może określić inną wartość (w tym przypadku przepisy pozostawiają swobodę określenia granicy dla środków trwałych, które będą ujmowane w uproszczony sposób).

Pozostałe środki trwałe, zwane także wyposażeniem, to środki trwałe wymienione w § 6 ust. 3 rozporządzenia, których źródłem finansowania są środki na wydatki bieżące (z wyjątkiem pierwszego wyposażenia nowego obiektu, które tak jak ten obiekt finansowane są ze środków na inwestycje). Pozostałymi środkami trwałymi są: meble, dywany, sprzęt informatyczny oraz telefony komórkowe – bez względu na wartość. pozostałe środki trwałe o wartości jednostkowej nieprzekraczającej wartości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, z wyłączeniem środków, o których mowa w ust. 3.

Do pozostałych środków trwałych nie zalicza się: wyposażenia na trwale umocowanego do ścian i sufitów (np. żaluzji, luster, lamp wiszących, karniszy), książek i innych zbiorów bibliotecznych, niskocennego wyposażenia o jednostkowej wartości początkowej niższej niż 200 zł (m.in. czajników, lamp stojących, naczyń, sztućców, koszy na śmieci, narzędzi), z wyjątkiem środków trwałych określonych w ust. 2 pkt 1 (podlegających ewidencji na ko0ncie 013 „Pozostałe środki trwałe”). Pozostałe środki trwałe umarza się w 100 % w miesiącu przyjęcia do używania (umorzenie to ujmuje jest na koncie 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych i wartości niematerialnych” w korespondencji z kontem 401 „Zużycie materiałów i energii”). Pozostałe środki trwałe, o których mowa w ust. 3 spisuje się w koszty pod datą zakupu.

Niskocenne wyposażenie o jednostkowej wartości początkowej nieprzekraczającej 200 zł w postaci sprzętu biurowego (np. kalkulatory, czajniki, sprzęt elektryczny), akcesoriów samochodowych (m.in. Opony, apteczki) – jest ewidencjonowane pozaksięgowo w ewidencji ilościowo –wartościowej prowadzonej przez dział administracyjny.

Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz (§ 6 ust. 5).

Aktualizacja wyceny ŚT
Wartość początkowa środków trwałych i dotychczas dokonane odpisy umorzeniowe podlegają aktualizacji zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a wyniki aktualizacji są odnoszone na fundusz (§ 6 ust. 5 rozporządzenia …). Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione (art. 31 ust. 3 uor.) Ustawa o rachunkowości nie określa, o jakie przepisy chodzi, mówi jedynie o skutku takiej aktualizacji, którym jest nowa wartość księgowa netto środka trwałego.

Wyznacza także granicę wartości zaktualizowanej - wartość godziwą środka trwałego. W polskiej praktyce rachunkowości aktualizację wyceny może zarządzić jedynie Minister Finansów po spełnieniu warunków przewidzianych przepisami fiskalnymi. Aktualizację wyceny środków trwałych przeprowadza się wówczas, kiedy wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych ogłoszony przez Prezesa GUS w okresie trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy 10 proc. Tryb i terminy aktualizacji środków trwałych określa Min. Fin. w drodze rozp., o czym mówi art. 15 ust. 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz ze zm.) i art. 22o ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz ze zm.).

Minister ustala współczynniki (wzory) aktualizacyjne dla określonych grup klasyfikacji środków trwałych. Ustawa o rachunkowości zabrania jednak podnoszenia wartości netto środka trwałego powyżej jego wartości godziwej (co jest zgodne z zasadą ostrożnej wyceny), nawet wtedy, gdyby wyższa wartość wynikała bezpośrednio z zastosowania współczynnika (wzoru) fiskalnego. Aktualizacji wyceny, o której mowa w art. 31 ust. 3 uor nie należy mylić z rozwiązaniem alternatywnym dotyczącym wyceny środków trwałych przewidzianym przez MSR 16 (MSR 38 w stosunku do wartości niematerialnych i prawnych).

Rozwiązania międzynarodowe i krajowe różnią się od siebie tak bardzo, że skutki dotychczas przeprowadzanych w Polsce aktualizacji wyceny są jednym z elementów najważniejszych korekt podczas sporządzania pierwszego sprawozdania finansowego zgodnego z MSR i MSSF. Należy także podkreślić, że w świetle krajowych przepisów aktualizacja wyceny nie może dotyczyć wartości niematerialnych i prawnych. Aktualizacja wyceny środków trwałych dokonana na podstawie odrębnych przepisów ostatni raz była możliwa na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz.U. Nr 7, poz. 34 ze zm.).

Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości (§ 6 ust. 6).

Inwentaryzacja gruntów
Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 3) UOR: Jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację (…) środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

Na podstawie § 6 ust. 6 rozp. Min. Fin. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont (…): „Inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości”. Nie jest to zasada inwentaryzacji wynikająca z UOR tylko z rozporządzenia MF (§ 6 pkt 6). Należy stworzyć odpowiednią dokumentację inwentaryzacyjną potwierdzającą fakt porównania (z inicjatywą dokonywania uzgodnień powinien wystąpić „zasób” czyli organ wykonawczy JST, który – zgodnie z art d ust. o gospodarce nieruchomościami – gospodaruje zasobem).

Za rachunkowość jednostki, w tym inwentaryzację zawsze odpowiada kierownik jednostki (art. 4 UOR). Jeśli zarząd JST nie wystąpi z inicjatywą takiego porównania to kierownik jednostki jest zobowiązany do dokonania tej inwentaryzacji. Porównanie danych księgowych dotyczących nieruchomości z ewidencją zasobu jest dodatkową czynnością – nie wynika z zakresu czynności inwentaryzacyjnych określonych w art UOR.

Trwały zarząd nieruchomości
Składniki majątkowe, w tym nieruchomości gruntowe otrzymane na podstawie decyzji ustanawiającej trwały zarząd, niezbędne do wykonywania działalności statutowej jednostek budżetowych – jako przeznaczone na potrzeby tych jednostek – powinny zostać ujęte w ewidencji bilansowej tych jednostek. Ten sam składnik majątkowy nie może figurować w ewidencji bilansowej dwóch jednostek. Dlatego składniki majątkowe powinny zostać wyksięgowane z ewidencji środków trwałych i ujęte w ewidencji pozabilansowej jednostki przekazującej te nieruchomości w trwały zarząd.

Wieczyste użytkowania gruntów
Grunty użytkowane wieczyście są własnością Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków. Zatem jednostka, której oddano grunty w użytkowanie wieczyste, nie ujmuje wartości tych gruntów w ewidencji bilansowej. Wartość gruntów użytkowanych wieczyście ujmuje się wyłącznie w ewidencji pozabilansowej, zapisem jednostronnym: Wn konto 900 "Obce środki trwałe" (w analityce: Grunty w użytkowaniu wieczystym). W ewidencji bilansowej będzie ujęte natomiast prawo użytkowania wieczystego gruntu. W zakresie klasyfikacji środków trwałych prawo użytkowania wieczystego gruntów traktowane jest bowiem na równi z nieruchomościami (gruntami) na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a) uor.

Wieczyste użytkowania gruntów
Prawo użytkowania wieczystego gruntu jednostka powinna zaliczyć do środków trwałych i ująć w księgach rachunkowych na koncie 011 "Środki trwałe" (w analityce: Prawo wieczystego użytkowania gruntu).

Wartość PWUG Wartość początkową prawa wieczystego użytkowania gruntu nabytego w drodze zakupu stanowi jego cena nabycia, ustalona w oparciu o przepisy art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości. Jest nią więc kwota należna sprzedającemu (bez podlegającego odliczeniu VAT i podatku akcyzowego), powiększona o koszty bezpośrednio związane z tym zakupem i przystosowaniem środka trwałego do stanu zdatnego do używania, poniesione do dnia przyjęcia go do używania (pomniejszona o rabaty, opusty oraz inne zmniejszenia). Na wartość początkową środka trwałego wpływa również koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu jego finansowania oraz związane z nimi różnice kursowe.

Wartość PWUG Prawo wieczystego użytkowania gruntu jest specyficznym środkiem trwałym - nie wymaga bowiem żadnych nakładów na jego przystosowanie do używania. Jest ono kompletne i zdatne do użytku już w chwili jego nabycia. Na wartość początkową tego prawa, oprócz ceny należnej sprzedającemu, będą się więc składały jedynie koszty bezpośrednio związane z tym nabyciem, np. opłaty notarialne, skarbowe, sądowe, cywilnoprawne, odsetki i różnice kursowe od kredytów zaciągniętych na sfinansowanie tego zakupu, przeliczane do dnia przyjęcia tego środka trwałego do używania.

Wartość PWUG W przypadku nabycia prawa wieczystego użytkowania gruntu od Skarbu Państwa za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobierana jest pierwsza opłata i opłaty roczne. Pierwsza opłata, wynosząca około 15-25% wartości nieruchomości gruntowej określonej w akcie notarialnym, uważana jest za kwotę należną sprzedającemu i wraz ze wspomnianymi wyżej opłatami notarialnymi, sądowymi itp., stanowi wartość początkową prawa wieczystego użytkowania gruntu. Kolejne opłaty roczne nie zwiększą wartości początkowej prawa wieczystego użytkowania gruntu, są one ujmowane w kosztach bieżącej działalności jednostki.

Odpisy amortyzacyjne PUWG
Według prawa bilansowego od wartości początkowej prawa wieczystego użytkowania gruntu dokonuje się odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych (art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Odpisów tych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej należy uwzględnić okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości). Prawo użytkowania wieczystego gruntu jest przyznawane na 99 lat, ale w praktyce okres amortyzacji tego prawa najczęściej nie przekracza 20 lat. Prawa wieczystego użytkowania gruntu nie amortyzuje się dla celów podatkowych.

Wykup gruntu na własność
Nabycie na własność gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego nabytym odpłatnie ujmuje się w ewidencji księgowej następującymi zapisami: OT - wprowadzenie do ewidencji środków trwałych zakupionego gruntu - w wartości faktycznie zapłaconej, powiększonej o koszty bezpośrednio związane z nabyciem tego gruntu: Wn konto 011 "Środki trwałe" (w analityce: Grunty), Ma konto zespołu „2” lub 300 "Rozliczenie zakupu". LT - wyksięgowanie prawa użytkowania wieczystego gruntu z ewidencji środków trwałych: wartość początkowa środka trwałego Ma konto 011 "Środki trwałe" (w analityce: Prawo wieczystego użytkowania gruntu), dotychczasowe umorzenie Wn konto 071 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",

Wykup gruntu na własność
wartość nieumorzona (netto) - zwiększająca wartość początkową nabytego gruntu Wn konto 011 "Środki trwałe" (w analityce: Grunty). W związku z tym, iż grunt stał się własnością jednostki - należy także wyksięgować z ewidencji pozabilansowej ujętą tam wartość gruntu użytkowanego wieczyście. Odbędzie się to zapisem jednostronnym w postaci: Ma konta 900 "Obce środki trwałe" (w analityce: Grunty w użytkowaniu wieczystym).

Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem ust. 2-4 (§ 8 ust. 1). Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetu zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych (§ 8 ust. 2). Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze (§ 8 ust. 3). Odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy (§ 8 ust. 4).

Odpisy aktualizujących należności
Nieprawidłowość: Niedokonywanie odpisów aktualizujących od należności, mimo występowania w jednostkach należności spornych i wątpliwych albo dokonywanie odpisów aktualizujących w sposób niezgodny z przepisami (najczęściej odpisy aktualizujące są w jednostkach tworzone nie dla należności głównych i odsetek spornych oraz wątpliwych, lecz dla całej kwoty przypisanych i niewpłaconych odsetek, od wszystkich należności jednostek). Prawidłowy sposób postępowania: Jednostki należące do sektora publicznego mają obowiązek tworzenia odpisów aktualizujących należności zgodnie z art. 35b–35c uor. Odpisy te aktualizują wartość należności wykazywaną w bilansach tych jednostek do kwot, których uzyskanie w przyszłości jest realne. W przypadku odsetek od zaległości odpis aktualizujący powinien być tworzony tylko dla odsetek od należności uznanych za sporne i wątpliwe.

Odpisy aktualizujące należności
Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności. Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma - zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności. Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności. Konto 751 służy do ewidencji kosztów finansowych. Na stronie Wn konta 751 ujmuje się w szczególności wartość sprzedanych udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, odsetki od obligacji, odsetki od kredytów i pożyczek, odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie, odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, dyskonto przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych, ujemne różnice kursowe, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 powinna zapewnić wyodrębnienie w zakresie kosztów operacji finansowych - naliczone odsetki od pożyczek i odsetki za zwłokę od zobowiązań. W końcu roku obrotowego przenosi się koszty operacji finansowych na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751). Na koniec roku konto 751 nie wykazuje salda. Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki. W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się: koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe.

Konto 761 służy również-w jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, 490 oraz zespołu 5 - do ewidencji zapisów uzupełniających, dokonanych na kontach zespołów 5 i 6 z tytułu zwiększeń bądź zmniejszeń stanu produktów (w tym także rozliczeń międzyokresowych kosztów), w korespondencji z innymi kontami niż konto 490, konta zespołów 5 lub 6 oraz konta kosztu własnego sprzedaży w zespole 7. Na stronie Wn konta 761 w korespondencji ze stroną Ma konta 490 ujmuje się zwiększenie stanu produktów. W końcu roku obrotowego przenosi się: na stronę Wn konta koszty związane z zakupem i sprzedażą składników majątku, jeżeli zostały ujęte na koncie 761, w korespondencji ze stroną Ma konta 761;

na stronę Wn konta pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną Ma konta 761. Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda.

W związku z takim opisem konta w praktyce zapisy dotyczące ewidencji odsetek od należności przedstawiają się następująco: przypis odsetek od należności z tytułu dochodów budżetowych jednostek budżetowych - Wn 221 i Ma 720, przypis odsetek od należności ZFŚS - Wn 201 i Ma 851, utworzenie odpisu aktualizującego należności z tytułu operacji finansowych (m.in. niezapłaconych odsetek) – Wn 751 i Ma 290, utworzenie odpisu aktualizującego należności budżetowych (należność główna) – Wn 761 i Ma 290, utworzenie odpisu aktualizującego należności ZFŚS z tytułu niezapłaconych odsetek – Wn 851 i Ma 290,

Konto 760 Konto 760 - "Pozostałe przychody operacyjne"
Konto 760 służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750. W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się: przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe;

Konto 760 równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800; zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490. W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760. Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.

Konto 851 Konto 851 - "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”
Konto 851 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Środki pieniężne tego funduszu, wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym, ujmuje się na koncie 135 "Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia". Pozostałe środki majątkowe ujmuje się na odpowiednich kontach działalności podstawowej jednostki (z wyjątkiem kosztów i przychodów podlegających sfinansowaniu z funduszu).

Konto 851 Ewidencja szczegółowa do konta 851 powinna pozwolić na wyodrębnienie: stanu, zwiększeń i zmniejszeń zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z podziałem według źródeł zwiększeń i kierunków zmniejszeń; wysokości poniesionych kosztów i wysokości uzyskanych przychodów przez poszczególne rodzaje działalności socjalnej. Saldo Ma konta 851 wyraża stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Konto 853 Konto 853 „Fundusze celowe” Konto 853 służy do ewidencji stanu, zwiększeń i zmniejszeń funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia. Na stronie Wn konta 853 ujmuje się koszty oraz inne niż koszty zmniejszenia funduszy, a na stronie Ma - przychody oraz pozostałe zwiększenia funduszy. Ewidencja szczegółowa do konta 853 powinna pozwolić na ustalenie zwiększeń i zmniejszeń oraz stanu każdego z funduszy oddzielnie. Saldo Ma konta 853 wyraża stan funduszy celowych oraz innych funduszy specjalnego przeznaczenia.

WAŻNE!!! Dokonanie odpisu aktualizującego należność urealnia jej wartość bilansową; nie powoduje natomiast ani usunięcia należności z ksiąg rachunkowych, ani nie zwalnia od podjęcia stosownych kroków dla wyegzekwowania należności.

Do należności wątpliwych zalicza się wg art.35b uor: należności podmiotu upadłego, bądź postawionego w stan likwidacji do wysokości należności, która nie została ujęta na liście wierzytelności, należności podmiotu, wobec którego oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości bądź umorzono postępowanie upadłościowe gdyż majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania - w pełnej wysokości należności, należności, gdy w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada majątku, z którego można dochodzić wierzytelności – w pełnej wysokości należności,

należności, gdy dłużnik – osoba prawna został wykreślony z właściwego rejestru osób prawnych – w pełnej wysokości należności, należności dłużnika nieściągniętych w toku zakończonego postępowania upadłościowego – do wysokości należności.

Rodzaj należności Odpis aktualizujący Należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu Do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym Należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego W pełnej wysokości należności Należności kwestionowane przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna Do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności

Rodzaj należności Odpis aktualizujący Należności stanowiące równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego W wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania Należności przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców W wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, także ogólnego, na nieściągalne należności

Komentarz do art.35b uor Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 7 u.o.r., należności na dzień bilansowy wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności. Zachowanie ostrożności obliguje zaś jednostkę do oceny ryzyka realizacji rozrachunków i utworzenia odpisów aktualizujących wartość należności, w przypadku gdy istnieje niepewność co do ich ściągalności. Sytuacje, w których jednostka powinna dokonać odpisów z tytułu utraty wartości należności zawiera art. 35b ust. 1 u.o.r. W praktyce jednostki stosują odpisy aktualizujące dwojakiego rodzaju: indywidualne i ogólne.

Komentarz do art.35b uor Dokonanie odpisów indywidualnych polega na identyfikacji każdego odbiorcy i weryfikacji jego zdolności do spłaty należności. Każdy odbiorca i jego należność jest analizowana indywidualnie pod kątem możliwości jej spłaty. Jednostka ocenia realne szanse uregulowania należności i przewiduje, czy odbiorca spłaci 100% należności, czy też tylko określoną jej część, lub nie spłaci jej w ogóle. Na podstawie tejże oceny podejmowana jest decyzja o dokonaniu odpowiedniego odpisu aktualizującego. Drugi sposób – stosowanie odpisów ogólnych – polega na podziale należności na odpowiednie grupy. Nadrzędnym kryterium podziału może być np. rodzaj odbiorcy, prowadzący do wyróżnienia należności od kontrahentów instytucjonalnych i indywidualnych. Następnie stosuje się różne kryteria oceny zdolności spłaty należności w zależności od grupy, do której został przyporządkowany dłużnik.

Komentarz do art.35b uor Najczęściej jednostki stosujące ogólne odpisy aktualizujące dzielą należności na grupy biorąc za kryterium liczbę dni po terminie płatności. Im więcej dni upływa od terminu płatności, tym istnieje mniejsze prawdopodobieństwo spłaty należności i tym większy odpis aktualizujący wartość należności trzeba utworzyć. Na przykład jednostki mogą przyjąć zasadę, iż w stosunku do należności przeterminowanych: od 31 do 60 dni – odpis tworzony jest na 30% należności, od 61 do 80 dni – odpis jest tworzony na 60% należności, od 81 do 120 dni – odpis dotyczy 80% należności, i powyżej 120 dni – tworzony jest 100% odpis aktualizujący. Wycenę należności w zakresie odpisów aktualizujących przeprowadza się raz w roku na dzień bilansowy.

Odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału (§ 8 ust. 5).

Zgodnie z art. 40 uofp odsetki od nieterminowych płatności nalicza się i ewidencjonuje nie później niż na koniec każdego kwartału. Należności wycenione na dzień bilansowy wykazuje się w bilansie po pomniejszeniu o wartość dokonanych odpisów aktualizujących. W sprawozdaniach Rb-27 i Rb- N odpisy aktualizujące nie mają wpływu na pokazywane w nich dane, gdyż w tych sprawozdaniach wykazuje się w całości wartość czyli bez pomniejszania o odpisy. Naliczone odsetki od należności ujmuje się bezpośrednio do przychodów (konto 750 lub 720) natomiast odsetki od zobowiązań stanowią koszty finansowe (konto 751), za wyjątkiem dotyczących środków trwałych w budowie podlegających ewidencji na koncie 080.

Konto 750 Konto "Przychody finansowe" Konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych. Na stronie Ma konta 750 ujmuje się przychody z tytułu operacji finansowych, w szczególności przychody ze sprzedaży papierów wartościowych, przychody z udziałów i akcji, dywidendy oraz odsetki od udzielonych pożyczek, dyskonto przy zakupie weksli, czeków obcych i papierów wartościowych oraz odsetki za zwłokę w zapłacie należności, dodatnie różnice kursowe. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 750 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów finansowych z tytułu udziałów w innych podmiotach gospodarczych, należne jednostce odsetki. W końcu roku obrotowego przenosi się przychody finansowe na stronę Ma konta 860 (Wn konto 750). Na koniec roku konto 750 nie wykazuje salda.

Należności i zobowiązania oraz inne składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się nie później niż na koniec kwartału, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy (§ 8 ust. 6). Wycena kwartalna aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej to obowiązek niezależny od reguł określonych w uor. Zasady te nie są odmienne od zasad zawartych w uor i są związane ze sprawozdaniami z operacji finansowych, gdzie celem jest harmonizacja danych. Stąd też jednostki mają obowiązek kwartalnej wyceny według zasad obowiązujących na dzień bilansowy.

Różnice kursowe W każdej jednostce sektora finansów publicznych wszystkie operacje gospodarcze wyrażone w walucie obcej wymagają przeliczenia przed ich wprowadzeniem do ksiąg rachunkowych (art. 21 ust. 3 uor). Należności i zobowiązania w walutach obcych wprowadza się do ksiąg rachunkowych po ich przeliczeniu według kursu średniego ogłoszonego dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień ich powstania. W sytuacji gdyby takie rozrachunki na dzień bilansowy nie zostały uregulowane, przelicza się je po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP. Obowiązek ten wynika wprost z art. 30 ust. 1 pkt 1 uor.

Różnice kursowe Jeżeli kurs waluty z dnia zarachowania należności lub zobowiązania różni się od średniego kursu waluty obowiązującego na dzień bilansowy, powstaną różnice kursowe (dodatnie bądź ujemne). Dodatnie różnice kursowe powstają, gdy kurs na dzień (zarachowania) powstania: należności jest mniejszy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy, zobowiązania jest większy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy. Ujemne różnice kursowe powstają, gdy kurs na dzień (zarachowania) powstania: należności jest większy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy, zobowiązania jest mniejszy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy.

Różnice kursowe Różnice kursowe na rozrachunkach wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny, uor nakazuje zaliczać odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych, jeśli nie mają związku z prowadzoną inwestycją (budowa albo rozbudowa środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej).

Jednostki zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych mogą umarzać i amortyzować środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostki rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne - jednorazowo za dany okres (§ 9 ust. 1). Jednostki postawione w stan likwidacji wyceniają aktywa według zasad określonych dla jednostek kontynuujących działalność, chyba że przepisy o likwidacji jednostki stanowią inaczej (§ 9 ust. 2).

Rezerwy - WAŻNE!!! Jednostki nie dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych (§ 9a).

Art. 39 uor Rezerwy na świadczenia pracownicze
Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających w szczególności: ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny;

Art. 39 uor z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych. Zobowiązania z tytułu przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, wykazuje się w bilansie jako rezerwy na zobowiązania.

Art. 39 uor Do świadczeń pracowniczych, na które w praktyce najczęściej tworzone są rezerwy, należą: odprawy emerytalne i rentowe, nagrody jubileuszowe, niewykorzystane urlopy.

Czynności przygotowawcze
Przed sporządzeniem sprawozdana finansowego należy: ustalenie terminu sporządzenia sprawozdania finansowego za okres od początku do końca roku obrotowego z jednoczesnym określeniem przyjęcia daty spływu dokumentów dotyczących zdarzeń roku minionego; przeprowadzenie inwentaryzacji drogą: spisu z natury, otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu aktywów, porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników; dokonanie przekształcenia wyceny bieżącej na wycenę bilansową składników majątku;

Czynności przygotowawcze
wprowadzenie do ksiąg rachunkowych korekt w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji i dokonanego przekształcenia wyceny; uzgodnienie ksiąg pomocniczych z księgą główną; sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych.

Art. 26 ust. 1 pkt 1-3 Jednostki przeprowadzają inwentaryzację roczną:
aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych), papierów wartościowych w postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz maszyn i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie - drogą spisu ich ilości z natury, wyceny tych ilości, porównania wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic,

Art. 26 ust. 1 pkt 1-3 aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych w formie zdematerializowanej, należności, w tym udzielonych pożyczek oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów - drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic,

Art. 26 ust. 1 pkt 1-3 środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników.

Art. 26 ust. 2 Inwentaryzacją drogą spisu z natury obejmuje się również: znajdujące się w jednostce składniki aktywów, będące własnością innych jednostek, powierzone jej do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania, powiadamiając te jednostki o wynikach spisu.

Sposoby inwentaryzacji
Spis z natury Potwierdzenie stanu Weryfikacja środki pieniężne za wyjątkiem ulokowanych na rachunkach bankowych środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych grunty i trudno dostępne oglądowi środki trwałe akcje, obligacje, bony skarbowe i inne papiery wartościowe w postaci materialnej papiery wartościowe w formie zdematerializowanej należności i zobowiązania wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, rzeczowe składniki majątku obrotowego udzielone pożyczki należności sporne i wątpliwe środki trwałe i urządzenia objęte inwestycja rozpoczętą należności z tytułu dostaw i usług, za wyjątkiem spornych należności i zobowiązania publiczno-prawne powierzone kontrahentom własne składniki majątku wszystkie inne składniki aktywów i pasywów np. wartości niematerialne i prawne, zobowiązania, fundusze

Art. 26 ust. 3 Termin i częstotliwość inwentaryzacji, uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację: składników aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych (spisywanych bezpośrednio w ciężar kosztów na dzień zakupu lub wytworzenia) - rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda - przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym,

Art. 26 ust. 3 zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - przeprowadzono raz w ciągu 2 lat, środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie, znajdujących się na terenie strzeżonym - przeprowadzono raz w ciągu 4 lat, zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki - przeprowadzono raz w roku, zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną - przeprowadzono raz w roku.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor Zdaniem GKO (DF/GKO /117/06/3334 z dn r.) proces inwentaryzacji obejmuje w przypadku spisu z natury: spis ich ilości, wycenę tych ilości, porównanie wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic (art. 26 ust. 1 pkt 1 uor). Inwentaryzację należy rozpocząć nie wcześniej niż na trzy miesiące przed końcem roku obrotowego i zakończyć do piętnastego dnia roku następnego (art. 26 ust. 3 pkt 1 uor). Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji (art. 27 ust. 2 uor). Oznacza to, że inwentaryzacja środków trwałych drogą spisu z natury powinna być przeprowadzona, w tym ROZLICZONA do dnia 15 stycznia.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor Zdaniem Departamentu Rachunkowości w tym roku, w którym nie ma spisu z natury powinna mieć miejsce weryfikacja środków trwałych, a grunty należy weryfikować co rocznie. Inwentaryzacja, to co do zasady inwentaryzacja stanu, czyli wszystkich składników. W tym roku, w którym nie ma spisu z natury możliwe jest dokonanie weryfikacji sald środków trwałych metodą uproszczoną, czyli poprzez sprawdzenie prawidłowości ujęcia w księgach rachunkowych zwiększeń i zmniejszeń, jakie miały miejsce w danym roku, a w szczególności: kompletność ujęcia, poprawność wyceny i przyjętych stawek amortyzacji, klasyfikacji rodzajowej.

Inwentaryzacja należności cywilnoprawnych
Kierując się postanowieniami uor, jednostka powinna podzielić należności cywilnoprawne na należności inwentaryzowane w drodze: otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów, porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Podział należności cywilnoprawnych na te dwie podstawowe grupy uwarunkowany jest metodą prowadzenia inwentaryzacji. Przyporządkowywanie do danej grupy konkretnej należności wpływa na poprawne ustalenie na dzień bilansowy stanu aktywów posiadanych przez jednostkę. W praktyce często pojawia się wciąż aktualny problem inwentaryzowania tzw. sald „zerowych”.

PRZYKŁAD 1 Jednostka A w kwietniu 2017 r. przypisała należność na kwotę 100 zł od podmiotu X. Należność ta została uregulowana przez podmiot X wraz z odsetkami w listopadzie 2017 r. Na dzień bilansowy jednostka A uważa, że: nie ma należności od podmiotu X, występuje saldo „zerowe”, które należy poddać inwentaryzacji. W tych okolicznościach jednostka A wysyła do kontrahenta (podmiot X) tzw. potwierdzenie salda. Potwierdzenie odbywa się w następujący sposób: potwierdzenie wysyłane jest w dwóch egzemplarzach A i B, gdzie potwierdzony egzemplarz B odsyłany jest przez kontrahenta (podmiot X) do jednostki A z adnotacją: potwierdzam, nie potwierdzam salda.

PRZYKŁAD 2 Jednostka B w kwietniu 2017 r. przypisała należność na kwotę 500 zł od podmiotu Y. Należność ta została uregulowana przez podmiot Y wraz z odsetkami w grudniu 2017 r. Na dzień bilansowy jednostka B uważa, że: nie ma należności od podmiotu Y, nie występuje saldo „zerowe”, które należy poddać inwentaryzacji. W tych okolicznościach jednostka B nie wysyła potwierdzenia do kontrahenta (podmiot Y), ponieważ na dzień bilansowy: jednostka B nie ma żadnych aktywów ujmowanych w bilansie pod nazwą należności długoterminowe czy krótkoterminowe.

jednostka B nie ma salda należności od podmiotu Y, gdyż obroty strony Wn konta 221 oraz obroty strony Ma konta 221 są sobie równe i w takich okolicznościach nie występuje saldo konta 221 na transakcji z podmiotem Y. Ustawa o rachunkowości wyraźnie wskazuje, że potwierdzenia dotyczą należności od kontrahenta, a takich należności jednostka B na dzień bilansowy nie ma. Jednostka B uważa, że skoro na dzień bilansowy w ujęciu bilansowym ma aktyw pieniężny, to inwentaryzacja aktywów zgromadzonych zarówno na rachunku bankowym, jak i w kasie jednostki B nie polega na potwierdzaniu sald „zerowych”.

PRZYKŁAD 3 Jednostka C ma należność z tytułu udzielonej pożyczki z ZFŚS. Pożyczkę udzielono w 2016 r. Na początku 2017 r. rozwiązano z pracownikiem umowę o pracę. Zgodnie z regulaminem udzielania pożyczek mieszkaniowych z ZFŚS, w przypadku rozwiązania umowy o pracę na podstawie porozumienia stron pracownik nie jest zobowiązany do natychmiastowego zwrotu pozostałej niespłaconej części pożyczki. W takiej sytuacji jednostka ma wątpliwości, czy pozostała do spłaty część pożyczki mieszkaniowej powinna być inwentaryzowana w drodze: otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów, porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

W obecnej sytuacji spłata pożyczki nie jest już dokonywana przez pracownika jednostki C, lecz przez byłego pracownika jednostki C. Należność z tytułu udzielonej pożyczki mieszkaniowej z ZFŚS trudno raczej uznać za należność od kontrahenta i stosować tzw. potwierdzanie sald. Należność taka powinna być inwentaryzowana w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Fakt, że pożyczkobiorca nie jest już pracownikiem jednostki, jest bez znaczenia dla wyboru metody inwentaryzacji aktywów z tytułu udzielonej pracownikowi pożyczki mieszkaniowej.

PRZYKŁAD 4 Jednostka D ma należność z tytułu wykonanej usługi na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – podmiot Z. Jednocześnie podmiot Z zobowiązany jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych z tytułu innej transakcji niezwiązanej z jednostką D. W tych okolicznościach, przy jednoczesnym braku informacji o prowadzeniu ksiąg rachunkowych przez podmiot Z, jednostka D przeprowadzi inwentaryzację poprzez wysłanie potwierdzenia sald w dwóch egzemplarzach A i B, gdzie potwierdzony egzemplarz B odsyłany jest przez kontrahenta (podmiot X) do jednostki D z adnotacją: potwierdzam, nie potwierdzam salda.

PRZYKŁAD 5 Jednostka E ma należność z tytułu wykonanej usługi na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej – podmiot X. W tych okolicznościach jednostka E przeprowadzi inwentaryzację w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

PRZYKŁAD 6 Jednostka F ma należność z tytułu wykonanej usługi na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – podmiot Z. Podmiot Z kwestionuje wysokość należności na rzecz jednostki F, przez co mamy do czynienia z należnością sporną. W tych okolicznościach jednostka F przeprowadzi inwentaryzację w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników w części kwestionowanej przez podmiot Z. W części niekwestionowanej przez podmiot Z jednostka powinna dokonać inwentaryzacji w drodze otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów przy założeniu, że kwota nie została spłacona przez podmiot Z.

PRZYKŁAD 7 Jednostka G w grudniu 2016 r. opłaciła z góry szkolenie zaplanowane na koniec stycznia 2017 r. W związku z tym jednostka G ma wątpliwości, czy saldo Wn konta 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami” powinno być zinwentaryzowane w drodze: otrzymania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów, porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Jednostka G uważa, że na dzień bilansowy saldo Wn konta 201 powinno być zinwentaryzowane w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3 uor.

Inwentaryzacja zobowiązań
Kierując się postanowieniami uor, jednostka powinna inwentaryzować zobowiązania wykazywane na kontach rozrachunkowych. Dodatkowo jednostka powinna objąć inwentaryzacją także bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz rezerwy na zobowiązania. W pierwszej kolejności należy określić metodę inwentaryzacji dla zobowiązań występujących w jednostce na dzień bilansowy. Podział zobowiązań na cywilnoprawne i publicznoprawne nie ma wpływu na sposób inwentaryzacji, co wynika z art. 26 uor. Należy zadać pytanie: „czy jednostka musi, czy też może inwentaryzować zobowiązania metodą uzgadniania sald – metoda ta jest zarezerwowana m.in. dla należności?” Liberalna interpretacja art. 26 uor – ani nie zabrania, ani też nie nakazuje inwentaryzacji tą metodą.

Literalna interpretacja art. 26 uor – nie przewiduje inwentaryzacji tą metodą. Wynika z tego, że jeśli mowa jest o inwentaryzacji zobowiązań w kontekście uzgadniania sald zobowiązań, to chodzi o zwrotne potwierdzenie salda na druku uzgodnienia wysłanym przez wierzyciela, a nie o uzgodnienie wysyłane przez dłużnika do wierzyciela. W przypadku braku ze strony wierzyciela inicjatywy do przeprowadzenia inwentaryzacji, jego należność, która jednocześnie jest zobowiązaniem jednostki, jednostka powinna zinwentaryzować w drodze weryfikacji stanu faktycznego ze stanem wynikającym z jej ksiąg rachunkowych.

W sytuacji gdy w jednostce na dzień bilansowy wystąpią bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów oraz rezerwy na zobowiązania, to te składniki pasywów inwentaryzuje się w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Absolutnie nie można tutaj nic potwierdzać z kontrahentem.

Przyjmując, że jednostka nie inwentaryzuje zobowiązań w drodze uzgadniania sald, to występujące w jednostce: zobowiązania cywilnoprawne i publicznoprawne, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, rezerwy na zobowiązania inwentaryzuje się w drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. W przypadku zobowiązań, co do których wierzyciel wysłał do jednostki uzgodnienie sald, jednostka nadal jest zobowiązana do inwentaryzacji sald zobowiązań, z tą uwagą, że w protokole z weryfikacji dodatkowo jednostka powinna uwzględnić fakt uzgodnienia salda z wierzycielem.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor Z uor wynika, że przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji mają być odpowiednio udokumentowane. Potraktowanie arkuszy spisu z natury jako druków ścisłego zarachowania nie jest więc wymogiem wynikającym z uor. Jest natomiast sposobem na ograniczenie ryzyka nierzetelnego przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji. Przy elektronicznym przeprowadzaniu inwentaryzacji (np. za pomocą czytników kodów kreskowych) arkusze spisu z natury powinny być numerowane automatycznie. Liczba egzemplarzy arkuszy spisu z natury jest sprawą jednostki – uor wymaga co najmniej jednego egzemplarza.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor Uor nie określa terminu przeprowadzenia prac inwentaryzacyjnych w zakresie weryfikacji . Wskazuje jedynie, że inwentaryzacja drogą weryfikacji powinna być dokonana na dzień bilansowy. Czynności związane z weryfikacją powinny być dokonywane w czasie umożliwiającym terminowe sporządzenie sprawozdania finansowego, czyli, że powinny się zakończyć przed sporządzeniem zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych i analitycznych (do 85 dnia następnego roku obrotowego). Nie jest ani zasadne w myśl uor, ani koniecznie przeprowadzanie weryfikacji do 15 stycznia następnego roku.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor W przypadku niektórych składników aktywów (np. gruntów, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych) możliwe jest przyjęcie uproszczenia polegającego na wyznaczeniu, jako terminu inwentaryzacji drogą weryfikacji kwartału kończącego rok obrotowy. Zdaniem departamentu Rachunkowości MF najlepszą formą udokumentowania przeprowadzonej weryfikacji jest protokół z weryfikacji. Zawartość protokołu może być przy tym ograniczona do wskazania jakich kont salda podlegały weryfikacji, na jaki moment, kto tej weryfikacji dokonał i jakie są jej skutki, a właściwym udokumentowaniem weryfikacji mogą być załączniki do protokołu w postaci odpowiednio opisanych wydruków sald kont analitycznych.

Wątpliwości - art. 26 i 27 uor Zdaniem Departamentu Rachunkowości MF istnieje na podstawie art. 4 ust. 3 uor obowiązek inwentaryzacji sald kont pozabilansowych. Niezależnie od tego na jaką podstawę prawną powołuje się Departament Rachunkowości MF logicznym jest, że saldo każdego konta powinno być wiarygodne. Jest to możliwe także dzięki weryfikacji tego salda na dzień bilansowy. Fakt dokonania weryfikacji powinien być udokumentowany ze wskazaniem w formie określonej przez jednostkę, np. w postaci protokołu. Z dokumentu powinno wynikać salda jakich kont, na jaki dzień przez kogo zostały zweryfikowane. Rzeczowe składniki majątku ujęte w ewidencji pozabilansowej powinny być spisane z natury z częstotliwością co najmniej taką samą jak te ujęte w ewidencji bilansowej.

Harmonogram inwentaryzacji
Lp. Czynność Etap Osoba odpowiedzialna 1. Powołanie komisji inwentaryzacyjnej przygotowawczy kierownik jednostki 2. Powołanie i przeszkolenie zespołów spisowych przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej 3. Przygotowanie dokumentów inwentaryzacyjnych 4. Przygotowanie pola spisowego osoba odpowiedzialna materialnie 5. Spis z natury główny członkowie zespołów spisowych 6. Wycena spisanych składników pracownik księgowości

Harmonogram inwentaryzacji
Lp. Czynność Etap Osoba odpowiedzialna 7. Uzgodnienie sald główny pracownik księgowości 8. Porównanie dokumentacji z ewidencją księgową 9. Protokół różnic inwentaryzacyjnych opracowanie wyników 10. Wyjaśnienie przyczyn różnic inwentaryzacyjnych członkowie komisji inwentaryzacyjnej 11. Protokół rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych sformułowanie wniosków przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej 12. Podjecie decyzji w sprawie rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych kierownik jednostki 13. Ujęcie różnic inwentaryzacyjnych i ich rozliczenie w księgach rachunkowych realizacja wniosków

Różnice inwentaryzacyjne
Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazywanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. Stwierdzone różnice wymagają zbadania i wyjaśnienia przez komisję inwentaryzacyjną. W pierwszym etapie komisja inwentaryzacyjna dokonuje klasyfikacji różnic, co jest pomocne w późniejszym księgowym rozliczeniu wyników inwentaryzacji. Różnice pozorne powstają w wyniku błędów popełnionych w bieżącej ewidencji składników majątkowych bądź w trakcie inwentaryzacji (np. błędy w dokumentacji, błędy w pomiarze). Eliminuje się je w pierwszej kolejności przy udziale osób materialnie odpowiedzialnych. Różnice rzeczywiste, które pozostają po odrzuceniu różnic pozornych, wymagają dalszej pogłębionej analizy.

Różnice rzeczywiste mogą być istotne lub nieistotne. Kryteria klasyfikacji tych różnic powinna określać instrukcja inwentaryzacyjna. Z reguły za nieistotne uznaje się takie różnice, których wyjaśnienie jest niemożliwe albo wiązałoby się z dużym, niewspółmiernym do efektu nakładem pracy bądź kosztów. Stwierdzone w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji różnice między stanem faktycznym a stanem ewidencyjnym w odniesieniu do danego składnika mogą mieć charakter niedoborów lub nadwyżek. Niedobory występują w przypadku, gdy stwierdzony na podstawie spisu stan rzeczywisty zapasów jest niższy od ustalonego na podstawie ksiąg rachunkowych. Nadwyżki występują, gdy stwierdzony na podstawie spisu z natury stan rzeczywisty zapasów jest większy od stanu ustalonego na podstawie ksiąg rachunkowych.

Różnice inwentaryzacyjne ustala się w sposób wartościowy dla składników objętych wyłącznie ewidencją wartościową lub w sposób ilościowo-wartościowy dla składników objętych ewidencja ilościowo-wartościową, ewentualnie tylko ilościową. Różnice istotne (nadwyżki i niedobory) są następnie klasyfikowane pod względem przyczyny powstania różnicy. Na tym etapie wyodrębnia się różnice podlegające kompensacie oraz pozostałe.

Algorytm klasyfikacji różnic

Rozliczenie inwentaryzacji
Najczęstsze przyczyny powstawania różnic inwentaryzacyjnych: pomyłki w ewidencjach: ilościowej i ilościowo-wartościowej oraz księgowej dotyczące, np. złej jednostki miary, niewłaściwej ilości lub symbolu SWW na dokumentach magazynowych itp., błędy pomiaru przy przyjmowaniu lub przekazywaniu składników, błędy popełnione podczas spisu z natury (np. pomyłki w ilościach spisanych składników, przeoczenie niektórych ich rodzajów itp.), niewłaściwe zapisy w ewidencji księgowej, brak księgowań protokołów zniszczeń czy dokumentów likwidacji.

Komisja inwentaryzacyjna dokonuje: kwalifikacji pozycji niedoborów i nadwyżek możliwych do skompensowania, kwalifikacji niedoborów mieszczących się w normach lub limitach na ubytki naturalne, kwalifikacji niedoborów przekraczających ubytki naturalne jako zawinionych lub niezawinionych (zależnie od ich przyczyn powstania), formułuje wnioski końcowe do kierownika jednostki.

Kompensaty można dokonywać, gdy niedobory i nadwyżki odpowiadają jednocześnie wszystkim następującym warunkom: zostały stwierdzone w ramach jednego spisu z natury, dotyczą jednej osoby materialnie odpowiedzialnej lub jednego zespołu pracowników, którzy przyjęli wspólną odpowiedzialność materialną za powierzone mienie, zostały stwierdzone w pokrewnych asortymentach, jako podobne kształtem, rozmiarem, podobnie opakowane itp.

Przykład : W magazynie stwierdzono: niedobór 100 ryz papieru Polspeed po zł za ryzę i nadwyżkę 20 ryz papieru Pollux po 17 zł za ryzę. Wartość niedoboru: 100 ryz *12 zł= zł, Wartość nadwyżki: ryz * 17 zł = 340 zł, Przy kompensacie przyjmuje się zasadę mniejszej ilości i niższej ceny, tak więc do rozliczenia weźmiemy: 20 ryz * 12 zł = 240 zł.

W efekcie kompensaty w jednostce pozostała: nadwyżka w wysokości 100 zł (Wn 240 i Ma 760), niedobór w wysokości 960 zł (Wn 234 i Ma 240) lub (Wn 400 i Ma 240).

Księgowa ewidencja różnic
Księgowa ewidencja stwierdzonych różnic inwentaryzacyjnych dokonywana jest na podstawie ich zestawienia, które jest następnie przekazywane do komisji inwentaryzacyjnej w celu wyjaśnienia. Różnice inwentaryzacyjne są księgowane na koncie 240 „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”. Księgowanie takie doprowadza stan ewidencyjny do zgodności ze stanem rzeczywistym stwierdzonym w wyniku inwentaryzacji. Po stronie Wn konta „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” ujmuje się: niedobory i szkody składników aktywów obrotowych według ich wartości ewidencyjnej (skorygowane o odchylenia od stałych cen ewidencyjnych) – w korespondencji z kontami składników aktywów, na których stwierdzono niedobór lub szkodę,

niedobory i szkody środków trwałych według ich wartości ewidencyjnej – w korespondencji z odpowiednim kontem środków trwałych i kontem korygującym wartość, niedobory środków pieniężnych według wartości nominalnej – w korespondencji z właściwym kontem środków pieniężnych, podwyższenie wartości niedoboru lub szkody – zgodnie z decyzją kierownika jednostki, rozliczenie stwierdzonej nadwyżki.

Po stronie Ma konta „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” ujmuje się: nadwyżki składników aktywów obrotowych – w korespondencji z kontami składników aktywów, na których stwierdzono nadwyżkę, nadwyżki środków trwałych – w korespondencji z odpowiednim kontem środków trwałych i kontem korygującym wartość, nadwyżki środków pieniężnych według wartości nominalnej – w korespondencji z właściwym kontem środków pieniężnych, obniżenie wartości niedoboru lub szkody – zgodnie z decyzją kierownika jednostki, rozliczenie stwierdzonego niedoboru.

Charakterystyka niedoboru Konto W przypadku kompensaty niedoborów i nadwyżek „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” –konto 240/1 W przypadku, gdy niedobory klasyfikowane są jako ubytki naturalne „Koszty operacyjne” –konto 401 W przypadku niedoborów niezawinionych, wynikających z niedokładności urządzeń pomiarowych W przypadku ubytków przekraczających normy i niedoborów niezawinionych „Pozostałe koszty operacyjne” –konto 761 W przypadku niedoborów spowodowanych zdarzeniami losowymi „Straty nadzwyczajne” –konto 771 W przypadku niedoborów zawinionych, zaakceptowanych przez osobę odpowiedzialną materialnie „Rozrachunki z pracownikami” –konto 234 W przypadku niedoborów zawinionych skierowanych na drogę sądową „Roszczenia sporne z tytułu niedoborów” – konto 240/2 Ujęcie niedoboru: Strona Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”, a po stronie Wn:

Charakterystyka nadwyżki Konto W przypadku kompensaty niedoborów i nadwyżek „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” -240/1 W przypadku nadwyżek środków trwałych „Fundusz jednostki”-800 W przypadku innych nadwyżek „Pozostałe przychody operacyjne” -760

Odpowiedzialność za inwentaryzację
Odpowiedzialność kierownika jednostki określona w art. 4 ust. 5 uor jest niezbywalna, co oznacza, że nie można jej praktycznie wyłączyć lub scedować na inną osobę. Ponoszenie odpowiedzialności za realizację zadań z zakresu rachunkowości nie jest tożsame z fizycznym prowadzeniem ksiąg rachunkowych oraz wykonywaniem innych czynności z zakresu rachunkowości przez kierownika jednostki. Odpowiedzialność ta może mieć dwa wymiary: odpowiedzialność z tytułu nadzoru, w sytuacji kiedy prowadzenie ksiąg rachunkowych zostało powierzone innej osobie lub innemu podmiotowi, odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości, kiedy jest ono realizowane przez samego kierownika jednostki.

Jedynym aspektem rachunkowości w zakresie, którego kierownik jednostki może scedować odpowiedzialność na inną osobę, jest inwentaryzacja w formie spisu z natury, pod warunkiem że odpowiedzialność ta zostanie przyjęta przez tę osobę i potwierdzona w formie pisemnej. W przypadku, gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, odpowiedzialność solidarna wszystkich członków tego organu (najczęściej zarządu) może być ograniczona, tylko wtedy, gdy jeden z nich przejmie odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości. Najczęściej tą osobą jest dyrektor finansowy (ekonomiczny) lub główny księgowy, w randze członka zarządu.

W praktyce niejednokrotnie odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych jest błędnie rozumiana i przypisywana osobie lub podmiotowi (np. biuru rachunkowemu), które zajmuje się fizyczną realizacją czynności związanych z prowadzeniem ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 4 ustawy o rachunkowości za prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Zakres odpowiedzialności kierownika jednostki obejmuje: wybór osób, które przeprowadzą inwentaryzację, wydanie wewnętrznych instrukcji, zarządzeń, planów i harmonogramów dotyczących inwentaryzacji zatwierdzenie protokołów i wniosków komisji inwentaryzacyjnej,

Kierownik może powierzyć pewne obowiązki w zakresie inwentaryzacji innym osobom, ale nie zwalnia go to z odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji zgodnie z przepisami i zasadami przyjętymi w praktyce. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobą powinno być stwierdzone w formie pisemnej, jednakże kierownik nie może powierzyć innej osobie odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji metodą spisu z natury.

Dokumentacja inwentaryzacyjna
Przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Do dokumentacji inwentaryzacyjnej należą m.in.: plan i harmonogram inwentaryzacji, pisma powołujące komisje i zespoły spisowe, arkusze i karty spisowe, sprawozdania komisji inwentaryzacyjnych, zestawienia różnic inwentaryzacyjnych, arkusze kompensat niedoborów i nadwyżek, dokumenty potwierdzające stany sald rachunków bankowych dokumenty potwierdzające stany sald należności i zobowiązań.

Dokumentacja inwentaryzacyjna
Dokumentacja inwentaryzacyjna powinna odpowiadać wymogom stawianym dowodom księgowym. Zgodnie z art. 73 ust.1 i art. 74 ust. 2 pkt 7, roczne zbiory dokumentów inwentaryzacyjnych należy oznaczyć określeniem nazwy ich rodzaju, symbolem końcowych lat i końcowych numerów w zbiorze oraz przechowywać w siedzibie jednostki lub oddziału jednostki w oryginalnej postaci (wyjątek - mogą być przechowywane poza siedzibą jednostki, gdy zostaną przekazane do przechowania innej jednostce, świadczącej usługi w zakresie przechowywania dokumentów), w ustalonym porządku dostosowanym do prowadzenia ksiąg rachunkowych, przez okres co najmniej 5 lat.

Nieprawidłowości dotyczące inwentaryzacji
Przepis prawa brak inwentaryzacji zbiorów bibliotecznych jednostki oświatowej (konto 014) – raz na 4 lata, W przypadku jednostek oświatowych terminy inwentaryzacji należy ustalać zgodnie z uor a nie ropz. MKiDN z r. W sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych wydane na podstawie art. 27 ust. 6 ustawy o bibliotekach, niesporządzenie wydruków inwentaryzowanych składników, na dzień inwentaryzacji sporządza się zestawienie sald inwentaryzowanej grupy składników aktywów – at. 18 ust. 2 uor), inwentaryzacja gruntów przeprowadzona drogą spisu z natury, inwentaryzacje gruntów przeprowadza się drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników – art. 26 ust. 1 pkt 3 uor,

Przepis prawa brak zachowania terminowości inwentaryzacji środków trwałych, od r. zmiana art. 26 ust. 3 pkt 3 uor – inwentaryzacja nieruchomości zaliczanych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie – może być przeprowadzana raz w ciągu 4 lat, nieprzeprowadzenie inwentaryzacji należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych oraz z tytułów publicznoprawnych, drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników – art. 26 ust. 1 pkt 3 uor), brak powiązania wyników inwentaryzacji z księgami rachunkowymi z saldami poszczególnych kont inwentaryzowanych składników majątkowych, przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych,

Przepis prawa ujęcie w księgach rachunkowych różnic inwentaryzacyjnych w roku następnym, ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego na który przypadała termin inwentaryzacji – art. 27 ust. 2 uor, nieprzestrzeganie wewnętrznych uregulowań dotyczących niesporządzania sprawozdań z przebiegu inwentaryzacji, protokołów końcowych, protokołów weryfikacji stanów aktywów i pasywów bądź sporządzanie ich niezgodnie z uregulowaniami wewnętrznymi, inwentaryzacje gruntów przeprowadza się drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników – art. 26 ust. 1 pkt 3 uor,

Przepis prawa brak odniesienia do dokumentów na podstawie których dokonano weryfikacji aktywów i pasywów, uor nie wskazuje dokładnie w jaki sposób należy dokonać inwentaryzacji drogą weryfikacji, w tym zakresie ważne są uregulowania wewnętrzne, Inwentaryzacja drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników – art. 26 ust. 1 pkt 3 Przykłady odpowiednich dokumentów: grunty – akty notarialne, ewidencja gruntów i budynków, należności od osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych – faktury, rachunki, zobowiązania – faktury, rachunki, zobowiązania publicznoprawne – deklaracje podatkowe, deklaracje ZUS, nieruchomości w trwałym zarządzie –decyzje.

Przepis prawa brak uzgadniania ewidencji analitycznej (księgi inwentarzowe) i syntetycznej środków trwałych (konto 011) i pozostałych środków trwałych (konto 013) w przypadku gdy zapisy na kontach analitycznych prowadzonych przy użyciu komputera nie są jednocześnie zapisami konta syntetycznego. konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej, prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbioru kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodnionych z saldami i zapisami na kontach księgi głównej – art. 16 ust. 1 uor.

Dyscyplina finansów publicznych
Art. 18 pkt 1. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest: zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji albo przeprowadzenie lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ust. z dnia 29 września 1994 o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz ze zm.);

Uzgodnienie ksiąg pomocniczych z księgą główną
Przed przystąpieniem do uzgodnienia ewidencji analitycznej z ewidencją syntetyczna należy wprowadzić do ksiąg rachunkowych korekty wynikające z: rozliczenia inwentaryzacji bilansowej, z wyceny bilansowej. Uzgodnienie ksiąg pomocniczych z księgą główną następuje poprzez zestawienie obrotów i sald kont analitycznych. Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się zestawienia sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych (art.18 ust. 2).

Art. 18 ust. 1 i art. 24 ust. 5 pkt 2 uor Na podstawie zapisów na kontach księgi głównej sporządza się na koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald. Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych musi zawierać: symbole lub nazwy kont, salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego, sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego.

Art. 18 ust. 1 i art. 24 ust. 5 pkt 2 uor Obroty tego zestawienia powinny być zgodne z obrotami dziennika lub obrotami zestawienia obrotów dzienników częściowych. Zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej są sporządzane przynajmniej za poszczególne okresy sprawozdawcze, nie rzadziej niż na koniec miesiąca, a za rok obrotowy - nie później niż do 85 dnia po dniu bilansowym, tj. do dnia 25 marca 2018 r.

Sprawdzenie kompletności
Czy wszystkie dokumenty księgowe potwierdzające wystąpienie operacji gospodarczych w jednostce w danym roku obrotowym zostały dostarczone do komórki finansowej. Czy wszystkie dokumenty księgowe potwierdzające wystąpienie operacji gospodarczych w jednostce w danym roku obrotowym dostarczone do komórki finansowej zawierają niezbędne załączniki. Czy do komórki finansowej zostały dostarczone wszystkie dokumenty potwierdzające wystąpienie operacji gospodarczych w jednostce w danym roku obrotowym, które z kolei powinny być wprowadzone do ewidencji księgowej jednostki z wykorzystaniem polecenia księgowania (PK), np. decyzje, zarządzenia, uchwały, akty notarialne, postanowienia sądu.

Sprawdzenie kompletności
Czy opisy operacji gospodarczych zamieszczane na dowodach księgowych są właściwe i wyczerpujące. Czy zamieszczono opis zdarzenia gospodarczego na odwrocie weryfikowanych dokumentów księgowych lub czy dołączono go do tych dowodów w formie odrębnego dokumentu stanowiącego załącznik do tych dokumentów księgowych. Czy dokumenty są wolne od błędów rachunkowych oraz czy zawierają wszystkie elementy umożliwiające uznanie każdego z nich za dowód księgowy. Czy dowody księgowe posiadają pełną i prawidłową dekretację (sposób ujęcia dowodu księgowego w księgach rachunkowych łącznie z miejscem powstawania kosztów, zgodnym ze wskazaniem dokonanym przez osobę do tego upoważnioną). Czy dowody księgowe zostały zatwierdzone do ujęcia w księgach rachunkowych przez osoby do tego upoważnione.

Sprawozdania finansowe – § 17
Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, sporządzają sprawozdanie finansowe składające się z: bilansu; rachunku zysków i strat (wariant porównawczy); zestawienia zmian w funduszu. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym dla jednostki budżetowej i samorządowego zakładu budżetowego - w załączniku nr 5 do rozporządzenia. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 7 do rozporządzenia. Zestawienie zmian w funduszu powinno zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

Zdarzenia dotyczące państwowego funduszu celowego ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym jednostki obsługującej dysponenta tego funduszu.

KSR nr 7 Sposób poprawiania błędów w księgach rachunkowych wg KSR nr 7: Oceniając istotność błędu trzeba wziąć pod uwagę : zagadnienie, którego błąd dotyczy, wartość błędu. Pamiętać też warto iż określając wartość błędu należy patrzeć globalnie (nawet niewielkie kwoto pomyłki mogą tworzyć łącznie znaczącą wartość).

KSR nr 7 Błąd nieistotny Błąd istotny
Stwierdzony przed sporządzeniem sprawozdania finansowego Poprawiamy w księgach rachunkowych danego roku roku Stwierdzony po sporządzeniu sprawozdania, ale przed jego zatwierdzeniem Poprawiamy w księgach rachunkowych następnego roku roku Poprawiamy w księgach rachunkowych danego roku roku i poprawiamy sprawozdanie za 2017 rok Stwierdzony po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego Poprawiamy w księgach rachunkowych następnego roku roku, ale pokazujemy jako wynik z lat ubiegłych w sprawozdaniu za 2018 rok, w jednostkach i zakładach budżetowych jako INNE ZMIANY W FUNDUSZU JEDNOSTKI

Lista czynności Skontrolować kompletność i poprawność zapisów w księgach rachunkowych: Sprawdzić, czy do komórki księgowości spłynęły wszystkie dokumenty źródłowe podlegające ujęciu w księgach rachunkowych danego roku obrotowego i wprowadzić do ksiąg wszystkie operacje gospodarcze., które nastąpiły w tym roku zgodnie z zasadą memoriału, według której w ewidencji należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Dokonać ponownej kontroli prawidłowości sporządzenia oraz zadekretowania dowodów źródłowych ujętych w księgach rachunkowych roku obrotowego.

Lista czynności Przeprowadzić weryfikację poprawności zapisów dokonywanych na poszczególnych kontach księgi głównej oraz w odpowiadającej im ewidencji analitycznej: bez porównania ich z dokumentacją źródłową, poprzez sprawdzenie: zgodności bilansu otwarcia roku obrotowego z bilansem zamknięcia roku poprzedniego, zgodności treści operacji gospodarczych ujętych na poszczególnych kontach z zasadami ich funkcjonowania, czy poszczególne konta syntetyczne wykazują salda końcowe po właściwej stronie (a w przypadku kont zespołu 2 „Rozrachunki i rozliczenia” – czy wykazują one tzw. salda rozwarte tj. po dwóch stronach),

Lista czynności czy zapisy na stronie Ma kont kosztowych oraz na stronie Wn kont przychodowych dotyczą wyłącznie korekt w zakresie odpowiednio przychodów i kosztów; poprzez sprawdzenie ich zgodności z dowodami źródłowymi. Przeanalizować i uzgodnić: obroty kont księgi głównej i dziennika, sumy obrotów i sald kont aktywnych i pasywnych księgi głównej. Uzgodnić zapisy ewidencji syntetycznej z ewidencją analityczną (dla ułatwienia można sporządzić robocze zestawienie kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych na 31 grudnia, a następnie zweryfikować prawidłowość i kompletność dokonanych księgowań).

Lista czynności Przeanalizować i wyjaśnić wszystkie zapisy na koncie 245 „Wpływy do wyjaśnienia”. Wprowadzić do ksiąg rachunkowych zapisy korygujące, wynikające z przeprowadzonych czynności sprawdzających. Przeprowadzić inwentaryzację aktywów i pasywów: Przygotować dokumenty poinwentaryzacyjne dotyczące ustalenia rzeczywistego stanu składników aktywów, które można inwentaryzować rzadziej niż na koniec danego roku obrotowego (np. nieruchomości, środki trwałe użytkowane na terenie strzeżonym, środki obrotowe przechowywane na strzeżonych składowiskach i objęte ewidencją ilościowo-wartościową) i były inwentaryzowane w jednostce w latach poprzednich. Sprawdzić, czy wyniki tych inwentaryzacji zostały prawidłowo rozliczone i ujęte w księgach rachunkowych lat, w których je przeprowadzono.

Lista czynności Przeprowadzić inwentaryzację aktywów i pasywów jednostki, które muszą być inwentaryzowane rokrocznie, na ostatni dzień roku obrotowego, a m.in.: ustalić w drodze spisu z natury stan: gotówki przechowywanej w kasie, papierów wartościowych w formie materialnej, środków trwałych użytkowanych na terenie niestrzeżonym, niezużytych materiałów, których wartość została na dzień zakupu odpisana w koszty (np. paliwo do służbowych samochodów) itp.; uzyskać od banków pisemne potwierdzenia stanu środków przechowywanych na rachunkach bankowych (np. na podstawowym, sum depozytowych, ZFŚS, wydzielonego rachunku dochodów w jednostkach oświatowych);

Lista czynności uzgodnić na piśmie z kontrahentami stan:
należności (m.in. z tytułu udzielonych pożyczek, wykonanych dostaw i usług), składników mienia oddanych kontrahentom do używania, przechowywania, papierów wartościowych w postaci zdematerializowanej; zweryfikować z dokumentacją źródłową stan pozostałych aktywów i pasywów, a m.in.: nakładów inwestycyjnych (środków trwałych w budowie), należności od dostawców i odbiorców nieprowadzących ksiąg rachunkowych, publicznoprawnych, pracowniczych, spornych i wątpliwych, zobowiązań, funduszy jednostki i funduszy celowych (np.ZFŚS),

Lista czynności aktywów podlegających inwentaryzacji w drodze spisu z natury i uzgodnienia z kontrahentami, które z uzasadnionych przyczyn nie mogą być zweryfikowane tymi metodami. Porównać wyniki inwentaryzacji z wielkościami ujętymi w ewidencji księgowej, a następnie ustalić i wyjaśnić stwierdzone różnice. Rozliczyć osoby materialnie odpowiedzialne za powstanie niedoborów inwentaryzacyjnych. Wprowadzić do ksiąg rachunkowych zapisy korygujące, wynikające z rozliczenia wyników obowiązkowej inwentaryzacji okresowej. Dokonać rozliczeń, które zgodnie z przepisami szczególnymi podlegają wykonaniu na koniec roku obrotowego: Rozliczyć wszystkie zaliczki udzielone pracownikom (stałe i jednorazowe).

Lista czynności Dokonać korekty odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych według faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych pracowników w danym roku kalendarzowym. Odpowiednio do wyników korekty: przekazać dodatkowe środki na rachunek bankowy funduszu, dokonać zwrotu środków przekazanych w nadmiernej wysokości z rachunku funduszu na rachunek podstawowy jednostki. Rozliczyć otrzymane dotacje i dokonać zwrotu niewykorzystanych części do odpowiedniego budżetu (dotacje udzielone z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do odpowiedniego budżetu w terminie do 31 stycznia następnego roku).

Lista czynności Przekazać na rachunek bieżący dochodów odpowiedniego dysponenta części budżetu państwa dochody pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego w okresie od 21 do 31 grudnia roku budżetowego w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej w terminie do 8 stycznia roku następnego (lub do pierwszego dnia roboczego następującego po tym dniu, jeśli jest on dniem wolnym od pracy). Dokonać rozliczeń jednostki organizacyjnej z właściwym budżetem. W przypadku: państwowych i samorządowych jednostek budżetowych – odprowadzić do odpowiedniego budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego pobrane dochody i niewykorzystane kwoty środków otrzymanych na wydatki,

Lista czynności samorządowych jednostek budżetowych należących do systemu oświaty – odprowadzenie na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do 5 stycznia następnego roku środki finansowe pozostające na wydzielonym rachunku na dzień 31 grudnia roku budżetowego. Dokonać księgowań, które zgodnie z przepisami szczególnymi podlegają wykonaniu na koniec roku obrotowego: Dokonać odpisów aktualizujących wartość należności.

Lista czynności Naliczyć i zaksięgować umorzenie i amortyzację środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w jednostkach budżetowych zwolnionych z podatku dochodowego od osób prawnych oraz samorządowych zakładach budżetowych rozliczających podatek dochodowy jednorazowo za okres całego roku obrotowego. Ująć w księgach rachunkowych zobowiązania jednostki z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego tzw. „13”. Dokonać analizy oraz korekty zaangażowania wydatków (ewidencja pozabilansowa). Dokonać naliczenia różnic kursowych, jeśli w jednostce występują aktywa i pasywa wyrażone w walutach obcych.

Lista czynności Dokonać przeksięgowań rocznych sum przychodów, kosztów, strat i zysków nadzwyczajnych oraz innych wartości na konto służące do ustalania wyniku finansowego jednostki. Sporządzić ostateczne zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, na podstawie których jednostka sporządzi sprawozdanie finansowe roczne.

Zaangażowanie wydatków
Jednostki budżetowe mają obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej, uwzględniającej wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające płatność dochodów i wydatków, a w zakresie wydatków i kosztów – również zaangażowanie środków (art. 40 ust. 2 pkt 2 uofp), które oznacza prawne zaangażowanie środków ujętych w planie finansowym jednostki danego roku budżetowego. Dodatkowo na tych jednostkach ciąży, wynikający z art. 20 ust. 1 uor, obowiązek wprowadzania do ksiąg rachunkowych danego okresu sprawozdawczego każdego zdarzenia gospodarczego, które nastąpiło w tym okresie. Oznacza to konieczność bieżącego ujmowania w ewidencji księgowej jednostki budżetowej operacji związanych z wykonaniem planu finansowego wydatków budżetowych, jak i z zaangażowaniem wydatków, a w ewidencji samorządowego zakładu budżetowego odpowiednio z wykonaniem planu finansowego kosztów i z zaangażowaniem środków.

Zaangażowanie wydatków
Wartość zaangażowania środków w jednostce budżetowej nie może przekraczać limitu wydatków, określonego w zatwierdzonym planie finansowym tej jednostki. Zaangażowanie powinno być opracowane na podstawie umów, a korygowane z chwilą dokonania zmian w tych umowach. Po zmianach dokonanych w zawartych umowach należy dokonać korekty wartości zaangażowania. Na koniec roku jednostki powinny wyksięgować wartość zaangażowanych wydatków, które będą obciążały wydatki roku następnego.

Sprawozdania finansowe za 2017
Do 31 marca 2018 r. kierownicy jednostek i placówek składają sprawozdania finansowe za 2017 r. odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom JST. Sprawozdanie finansowe składające się z: bilansu, rachunku zysków i strat (wariant porównawczy), zestawienia zmian w funduszu jednostki budżetowe oraz samorządowe zakłady budżetowe sporządzają na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (tj. na dzień 31 grudnia).

Rokiem obrotowym jest rok budżetowy. Okresem sprawozdawczym jest miesiąc. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuującej działalność powinno nastąpić do dnia 30 kwietnia roku następnego, a w jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.

Zasady sporządzania sprawozdań
Sprawozdania finansowe oraz bilanse, sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe wykazuje się w złotych i groszach (§ 23). Sprawozdanie finansowe (jednostkowe) oraz bilans (z wykonania budżetu jst), sporządza się w terminie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka się księgi rachunkowe (§ 24). Sprawozdanie finansowe jednostki i placówki podpisują odpowiednio kierownik jednostki i główny księgowy albo kierownik placówki i księgowy placówki, z zastrzeżeniem ust. 2 (§ 25 ust 1). Kierownicy jednostek i placówek składają sprawozdania finansowe odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku następnego (§ 26 ust 1).

Zasady sporządzania sprawozdań
Dysponenci środków budżetu drugiego stopnia przekazują łączne sprawozdania finansowe dysponentom części budżetowej do dnia 15 kwietnia roku następnego (§ 26 ust 2). Dysponenci części budżetowej przekazują łączne sprawozdania finansowe do Ministerstwa Finansów do dnia 30 kwietnia roku następnego (§ 26 ust 3).

Sprawozdania finansowe za 2017
Sporządza się według wzoru określonego w załącznikach do rozp. Min. Fin. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej z 05 lipca 2010r. (j.t. Dz. U. z 2017r. poz. 760): bilans dla jednostek budżetowych (sprawozdanie o majątku jednostki i źródłach jego finansowania) – załącznik nr 5, rachunek zysków i strat -wariant porównawczy (sprawozdanie o wyniku finansowym zysku lub stracie jednostki) – załącznik nr 7, zestawienie zmian w funduszu jednostki (sprawozdanie o stanach, rodzajach zwiększeń funduszu własnego) – załącznik nr 8.

Terminarz zakończenie inwentaryzacji w drodze spisu z natury i wysłania potwierdzeń sald - 15 stycznia 2018r. sporządzenie zestawienia obrotów i sald księgi głównej – 25 marca 2018r. sporządzenie sprawozdania finansowego - 31 marca 2018 r. zamknięcie ksiąg rachunkowych – do dnia 30 kwietnia roku następnego, a w jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.

Terminarz działań Działanie Termin Uwagi
Wydanie przez kierownika jednostki zarządzenia w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji Trzy miesiące przed zakończeniem roku budżetowego Termin rozpoczęcia inwentaryzacji nie jest określony ustawowo, lecz może nastąpić nie wcześniej niż od 1 października 2017 r. Przeprowadzenie inwentaryzacji zgodnie z przyjętymi przez jednostkę budżetową metodami Trzy miesiące przed końcem roku budżetowego do 15 stycznia 2018 r. Od 1 października 2017 r. do 15 stycznia Określenie daty wpływu dokumentów księgowych do jednostki w celu ujęcia w księgach rachunkowych roku 2017 Termin ten powinien być ujęty w polityce rachunkowości jednostki W praktyce jednostki przyjmują termin do 15. dnia następnego miesiąca

Wprowadzenie do ksiąg rachunkowych jednostki dokumentów księgowych dotyczących operacji gospodarczych w roku 2017 Do 31 grudnia 2017 r. - Sprawdzenie kompletności i prawidłowości wszystkich operacji dotyczących roku sprawozdawczego W praktyce jednostki dokonują kontroli rzetelności i poprawności zapisów w księgach rachunkowych w terminie grudniowym

Ewidencja w księgach rachunkowych zdarzeń, jakie miały miejsce po dniu bilansowym, w tym: wyroki sądowe, dokumenty związane z decyzjami o przekazanych składnikach majątku, postanowienia komornicze Do 15 stycznia 2018 r. Przepisy nie określają wprost terminu ujęcia pozostałych dokumentów księgowych. Praktykuje się dokonywanie ujęcia zdarzeń mających miejsce po dniu bilansowym na dzień ostatecznego zamknięcia ksiąg rachunkowych. Ustalenie, zweryfikowanie i ujęcie w księgach rachunkowych ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych Do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych jednostki W praktyce jednostki przyjmują termin wcześniejszy niż termin zamknięcia ksiąg rachunkowych

Sporządzenie i uzgodnienie sald kont analitycznych z właściwymi kontami syntetycznymi Do 25 marca 2018 r. W praktyce jednostki przyjmują termin krótszy Korekta ksiąg rachunkowych Do 31 marca 2018 r. Zamknięcie ksiąg rachunkowych jednostki Do 30 kwietnia 2018 r. lub do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego do 15 kwietnia 2018 r. Weryfikacja polityki rachunkowości jednostki w celu wprowadzenia ewentualnych zmian - KONIECZNOŚĆ Przed 1 stycznia 2018 r. należy dokonać weryfikacji Zmiany wprowadzone do polityki rachunkowości wchodzą w życie zawsze do pierwszego dnia roku obrotowego

Terminarz składania sprawozdań finansowych
Podmiot składający Podmiot otrzymujący Termin złożenia sprawozdania finansowego Kierownicy jednostek i placówek Dysponenci środków budżetowych wyższego stopnia Do 31 marca 2018 r. Dysponenci środków budżetu drugiego stopnia (sprawozdanie łączne) Dysponenci części budżetowej Do 15 kwietnia 2018 r. Dysponenci części budżetowych Ministerstwo Finansów Do 30 kwietnia 2018 r.

Podstawowe zasady sporządzania bilansu
Zasada równowagi bilansowej – ogólna kwota aktywów musi być równa łącznej sumie pasywów. Zasada segregacji – każdy element majątku należy zakwalifikować do właściwej grupy i podgrupy bilansu, przy czym aktywa ujmuje się wg rosnącego stopnia płynności, natomiast pasywa wg rosnącego stopnia wymagalności (art. 46 ustawy i zał. Nr 5 rozporządzenia). Zasada dnia bilansowego – bilans sporządza się na określony dzień (art. 3 ust. 1 pkt 10 i art. 45 ust. 1 ustawy oraz § 14 rozporządzenia). Zasada ciągłości – bilans zamknięcia minionego okresu jest bilansem otwarcia na okres następny (art. 5 ust. 1).

Podstawowe zasady sporządzania bilansu
Zasada kompletności – w bilansie należy ująć wszystkie składniki majątku i źródła ich finansowania nawet wtedy, gdy po sporządzeniu bilansu, a przed jego zatwierdzeniem jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na bilans (art. 54 ustawy). Zasady formalne – określają wzór informacyjny, wymagany stopień szczegółowości i jego zgodność ze stanem faktycznym (§ 17 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia).

Charakterystyka bilansu
Lp Rodzaj aktywów Wyszczególnienie A Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne W wartości netto tj. saldo konta 020 pomniejszone o umorzenie tych wartości zaewidencjonowane na kontach 071 oraz 072 w części dotyczącej wnip II. Rzeczowe aktywa trwałe 1. Środki trwałe 1.1 Grunty W wartości brutto w cenie nabycia (zakupu) albo zgodnie z wyceną z decyzji o przekazaniu np. w trwały zarząd. 1.2 Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej W wartości netto tj. saldo konta 011 pomniejszone o saldo konta 071 zgodnie z analityką prowadzoną do kont 011 i 071 dla środków trwałych zaliczanych do gr. 1-2 wg KŚT plus saldo konta 016 i 017 minus saldo konta 077. 1.3 Urządzenia techniczne i maszyny W wartości netto tj. saldo konta 011 pomniejszone o saldo konta 071 zgodnie z analityką prowadzoną do kont 011 i 071 dla środków trwałych zaliczanych do gr.3-6 KST plus saldo konta 016 i 017 minus saldo konta 077.

1.4. Środki transportu W wartości netto tj. saldo konta 011 pomniejszone o saldo konta 071 zgodnie z analityką prowadzoną do kont 011 i 071 dla środków trwałych zaliczanych do gr. 7 wg KŚT plus saldo konta 016 i 017 minus saldo konta 077. 1.5. Inne środki trwałe W wartości netto tj. saldo konta 011 pomniejszone o saldo konta 071 zgodnie z analityką prowadzoną do kont 011 i 071 dla środków trwałych zaliczanych do gr. 8 wg KŚT plus saldo konta 016 i 017 minus saldo konta 077. 2. Środki trwałe w budowie (inwestycje) Wykazuje się saldo końcowe konta 080. 3. Zaliczki na środki trwałe w budowie (inwestycje) W wartości nominalnej pomniejszonej o ewentualne odpisy aktualizujące należności, wykazuje się wpłaty na inwestycje wspólne z inną jednostką lub wpłaty na inwestycje realizowane prze inwestora zastępczego- część salda konta 201 lub 240 minus część salda konta 290. III. Należności długoterminowe Saldo konta 226 (należności, których termin płatności na dzień bilansowy jest dłuższy niż 1 rok) minus część salda konta 290. IV. Długoterminowe aktywa finansowe Suma sald odpowiednich kont analitycznych do konta 030 minus właściwe saldo analityczne konta 073 (akcje i udziały, inne papiery wartościowe, inne długoterminowe aktywa finansowe).

V. Wartość mienia zlikwidowanych jednostek Wykazuje się saldo Wn konta 015 B. Aktywa obrotowe I. Zapasy 1. Materiały Saldo końcowe konta 310 minus część salda końcowego konta 340 plus ewentualne materiały w drodze ujmowane jako saldo końcowe Wn konta 300. 2. Półprodukty i produkty w toku Saldo końcowe konta 500, 530 (jeżeli jednostka ewidencjonuje koszty na kontach zespołu 5) lub saldo końcowe konta 600 (jeżeli jednostka ujmuje koszty na kontach zespołu 4). 3. Produkty gotowe Saldo końcowe konta 600 minus saldo końcowe konta 620. 4. Towary Saldo końcowe konta 330 minus część salda końcowego konta 340 plus ewentualne towary w drodze ujmowane jako saldo końcowe Wn konta 300.

II. Należności krótkoterminowe Wykazuje się w kwocie wymagalnej zapłaty (łącznie z wymagalnymi odsetkami) z zachowaniem zasady ostrożności tj. po pomniejszeniu o wartość odpisów aktualizujących dotychczasowe należności wątpliwe i nieściągalne. 1. Należności z tytułu dostaw i usług Wykazuje się saldo Wn konta 201 pomniejszone o ewentualne odpisy aktualizujące wartość należności ujęte na koncie 290 Na koncie 201 nie ujmuje się należności jednostek zaliczanych do dochodów budżetowych, które są ujmowane na koncie 221. 2. Należności od budżetów Wykazuje się saldo Wn konta 225 pomniejszone o ewentualne odpisy aktualizujące wartość należności ujęte na koncie 290. Konto 225 służy do ewidencji rozrachunków z budżetami w szczególności z tytułu dotacji, podatków, nadwyżek środków obrotowych, nadpłat w rozliczeniach z budżetami. 3. Należności z tytułu ubezpieczeń i innych świadczeń Wykazuje się saldo Wn konta 229 pomniejszone o ewentualne odpisy aktualizujące wartość należności ujęte na koncie 290. Konto 229 służy do ewidencji, innych niż z budżetami, rozrachunków publicznoprawnych, a w szczególności z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

4. Pozostałe należności Wykazuje się saldo Wn kont: 221, 231, 234 i 240 pomniejszone o ewentualne odpisy aktualizujące wartość należności ujęte na koncie 290. 5. Rozliczenia z tytułu środków na wydatki budżetowe i z tytułu dochodów budżetowych Wykazuje się saldo Ma konta 222 oraz saldo Ma konta 223. III Krótkoterminowe aktywa finansowe 1. Środki pieniężne w kasie Wykazuje się ewentualne saldo końcowe konta 101 2. Środki pieniężne na rachunkach bankowych Wykazuje się salda końcowe Wn kont: 130, 132, 135, 139. 3. Środki pieniężne państwowego funduszu celowego Wykazuje się salda końcowe Wn konta 136 (ewentualnie 139).

4. Inne środki pieniężne Wykazuje się saldo Wn kont analitycznych do konta 140 w części dotyczącej weksli i czeków płatnych w ciągu 3 miesięcy od daty ich wystawienia oraz saldo Wn konta 141, na których ewidencjonuje się środki pieniężne w drodze. 5. Akcje lub udziały Wykazuje się saldo Wn kont analitycznych do konta 140, na których ewidencjonuje się akcje i udziały o terminie wykupu powyżej 3 miesięcy, które są przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. 6. Inne papiery wartościowe Wykazuje się saldo Wn kont analitycznych do konta 140, na których ewidencjonuje się inne papiery wartościowe np. obligacje i bony skarbowe, które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. 7. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe Wykazuje się saldo Wn kont analitycznych do konta 140, na których ewidencjonuje się weksle obce o terminie wykupu powyżej 3 miesięcy, które są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. IV Rozliczenia międzyokresowe Wykazuje się saldo Wn konta 640 Konto 640 służy do ewidencji kosztów przyszłych okresów (rozliczenia czynne – saldo Wn) oraz rezerw na wydatki przyszłych okresów (rozliczenia bierne – saldo Ma).

Lp Rodzaj pasywów Wyszczególnienie A Fundusz I. Fundusz jednostki Wartość bilansowa funduszu jednostki stanowi saldo końcowe Ma konta 800. II. Wynik finansowy netto (+,-) Wykazuje się saldo końcowe konta 860. 1.1 Zysk netto (+) Saldo Ma konta 860 (wartość dodatnia). Strata netto (-) Saldo Wn konta 860 (wartość ujemna). III Nadwyżka środków obrotowych (-) Wykazuje się saldo końcowe Wn konta 820 (wartość ujemna). IV. Odpis z wyniku finansowego (-) V. Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 855 (zgodne ze saldem na koncie 015 wykazanego w aktywach). B. Państwowy fundusz celowy Wartość bilansowa funduszy celowych jest równa wartości części salda końcowego Ma konta 853.

Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Zobowiązania długoterminowe Wykazuje się zobowiązania, których termin zapłaty przypada w okresie dłuższym niż jeden rok od dnia bilansowego. Nie wykazuje się zobowiązań z tyt. dostaw i usług, które niezależnie od terminu płatności stanowią zawsze zobowiązania krótkoterminowe – salda końcowe Ma kont rozrachunków (zespół 2), z wyjątkiem konta 201. II. Zobowiązania krótkoterminowe Wykazuje się salda końcowe Ma kont 201, 221, 225, 229, 231, 234, 240. 1. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług Wykazuje się salda końcowe Ma kont 201, 300, 240. 2. Zobowiązania wobec budżetów Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 225. 3. Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń i innych świadczeń Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 229. 4. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 231.

5. Pozostałe należności Wykazuje się salda końcowe Ma kont 221, 229, 245 (np. nadpłaty na dochody budżetowe-221, składek na PFRON-229, błędne operacje na rachunkach bankowych-245). 6. Sumy obce (depozytowe, zabezpieczenie wykonania umów) Wykazuje się depozyty, zabezpieczenie wykonania umów, kaucje – wg kont analitycznych częściowe saldo końcowe Ma konta 240. 7. Rozliczenia z tytułu środków na wydatki budżetowe i z tytułu dochodów budżetowych Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 222 oraz saldo końcowe Wn konta 223. III. Rezerwy na zobowiązania Tworzone są na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tyt. udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego- część salda końcowego Ma konta 840.

D. Fundusze specjalne 1. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 851. 2. Inne fundusze Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 853. E. Rozliczenia międzyokresowe I. Rozliczenia międzyokresowe przychodów Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 840. II. Inne rozliczenia międzyokresowe Wykazuje się saldo końcowe Ma konta 640 – bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (np. rezerwy na świadczenia pracownicze).

Konto 141 Konto 141 „Środki pieniężne w drodze”
Konto 141 służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze: środków pieniężnych znajdujących się pomiędzy kasą jednostki a jej rachunkiem/rachunkami bankowymi, środków pieniężnych znajdujących się w drodze między rachunkami bankowymi danej jednostki organizacyjnej prowadzonymi w różnych bankach. W zależności od stosowanej techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych, środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub też tylko na przełomie okresu sprawozdawczego (okresem tym, zgodnie z § 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont, jest miesiąc).

Zwiększenia – strona Wn Zmniejszenia – strona Ma
Konto 141 Przykładowy zakres operacji podlegających ujęciu na koncie 141 Konto może wykazywać saldo po stronie Wn, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze. Zwiększenia – strona Wn Zmniejszenia – strona Ma Pobranie środków z rachunku bankowego w celu przekazania do kasy Wpływ środków pieniężnych w drodze do kasy Pobranie środków z kasy w celu wpłacenia na rachunki bankowe Wpływ środków pieniężnych w drodze na rachunki bankowe Przelanie środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi jednostki organizacyjnej

Podstawowe zasady sporządzania rzis
Zasada segregacji – poszczególne koszty i przychody, straty i zyski powinny być zakwalifikowane do właściwej grupy i podgrupy rachunku zysków i strat (art. 47 ustawy i zał. Nr 7 rozporządzenia). Zasada ciągłości – w rachunku zysków i strat należy wykazać przychody, koszty, zyski i straty za poprzedni i bieżący rok obrotowy (art. 5 ust. 1). Zasada kompletności – w rachunku zysków i strat należy ująć wszystkie przychody, koszty, zyski i straty nawet wtedy, gdy po jego sporządzeniu, a przed jego zatwierdzeniem jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na rachunek zysków i strat (art. 54 ustawy). Zasady formalne – określają wzór informacyjny, wymagany stopień szczegółowości i jego zgodność ze stanem faktycznym (§ 17 ust. 4 rozporządzenia).

Art. 3 ust. 1 uor Przychody i zyski Uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Art. 3 ust. 1 uor Pozostałe koszty i przychody operacyjne:
Koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane: z działalnością socjalną, ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą,

Art. 3 ust. 1 uor z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów, z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi, z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe, z odszkodowaniami i karami, z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych, ze zdarzeniami losowymi;

Rachunek zysków i strat
W rachunku zysków i strat oddzielnie wykazuje się grupy przychodów i zysków za poprzedni i bieżący rok obrotowy, kształtujących wynik finansowy działalności gospodarczej : przychody ze sprzedaży produktów (ujęte na stronie Ma konta 700), przychody z tytułu dochodów budżetowych (ujęte na stronie Ma konta 720), przychody ze sprzedaży towarów (ujęte na stronie Ma konta 730), pozostałe przychody operacyjne (ujęte na stronie Ma konta 760), przychody finansowe (ujęte na stronie Ma konta 750), dotacje (ujęte na stronie Ma konta 740).

Art. 3 ust. 1 uor Koszty i straty
Uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Art. 3 ust. 1 uor Zyski i straty nadzwyczajne
Zyski i straty powstające w bankach, zakładach ubezpieczeń, zakładach reasekuracji oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Rachunek zysków i strat
W rachunku zysków i strat oddzielnie wykazuje się grupy przychodów i zysków za poprzedni i bieżący rok obrotowy, kształtujących wynik finansowy działalności gospodarczej: koszty rodzajowe (ujęte na stronie Wn kont 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409), koszt wytworzenia produktów (ujęty na stronie Wn konta 700), wartość sprzedanych towarów wg cen zakupu (ujęta na stronie Wn konta 730), pozostałe koszty operacyjne (ujęte na stronie Wn konta 761), koszty finansowe (ujęte na stronie Wn konta 751).

Konto 760 Konto 760 służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750. W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się: 1) przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; 2) przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; 3) odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe, przychody o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie;

Konto 760 4) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800; 5) zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490. W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760. Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda.

Konto 761 Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki. W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się: 1) koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; 2) kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe, koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie.

Konto 761 Konto 761 służy również - w jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, 490 oraz zespołu 5 - do ewidencji zapisów uzupełniających, dokonanych na kontach zespołów 5 i 6 z tytułu zwiększeń bądź zmniejszeń stanu produktów (w tym także rozliczeń międzyokresowych kosztów), w korespondencji z innymi kontami niż konto 490, konta zespołów 5 lub 6 oraz konta kosztu własnego sprzedaży w zespole 7. Na stronie Wn konta 761 w korespondencji ze stroną Ma konta 490 ujmuje się zwiększenie stanu produktów.

Konto 761 W końcu roku obrotowego przenosi się:
1) na stronę Wn konta koszty związane z zakupem i sprzedażą składników majątku, jeżeli zostały ujęte na koncie 761, w korespondencji ze stroną Ma konta 761; 2) na stronę Wn konta pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną Ma konta 761. Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda

Konto 840 Konto 840 służy do ewidencji przychodów zaliczanych do przyszłych okresów oraz innych rozliczeń międzyokresowych i rezerw. Na stronie Ma konta 840 ujmuje się utworzenie i zwiększenie rezerwy, a na stronie Wn - ich zmniejszenie lub rozwiązanie. Na stronie Ma konta 840 ujmuje się również powstanie i zwiększenia rozliczeń międzyokresowych przychodów, a na stronie Wn - ich rozliczenie poprzez zaliczenie ich do przychodów roku obrotowego.

Konto 840 Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 840 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu: 1) rezerwy oraz przyczyn jej zwiększeń i zmniejszeń; 2) rozliczeń międzyokresowych przychodów z poszczególnych tytułów oraz przyczyn ich zwiększeń i zmniejszeń. Konto 840 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Konto 860 Konto 860 służy do ustalania wyniku finansowego jednostki. W końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę: 1) poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409; 2) zmniejszeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490, w jednostkach stosujących to konto; 3) wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730, oraz materiałów, w korespondencji z kontem 760; 4) dotacji przekazanych na finansowanie działalności podstawowej samodzielnie bilansujących się oddziałów oraz na inwestycje samorządowych zakładów budżetowych, w korespondencji z kontem 740;

Konto 860 5) kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751, oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w korespondencji z kontem 761; 6) obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego, w korespondencji z kontem 870. Na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę: 1) uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7; 2) zwiększeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490; 3) dotacji otrzymanych na finansowanie działalności podstawowej, w korespondencji z kontem 740.

Konto 860 Saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy jednostki, saldo Wn - stratę netto, saldo Ma - zysk netto. Saldo jest przenoszone w roku następnym na konto 800.

Charakterystyka rzis Lp Pozycja przychodu lub kosztu Wyszczególnienie
Przychody netto z podstawowej działalności operacyjnej Wykazuje się tu łączną wartość osiągniętych przez jednostkę przychodów netto (bez należnego VAT) z podstawowej działalności operacyjnej, jako przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi – konta 700, 740, 730, 720. I. Przychody netto ze sprzedaży produktów Przychody netto ze sprzedaży produktów w ciągu roku ujmuje się na stronie Ma konta 700, np. § 075, 083, 084. II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna) Saldo końcowe konta 490 przed przeksięgowaniem na konto 860. Saldo Ma konta 490 (ze znakiem „+”) oznacza zwiększenie stanu produktów, natomiast saldo Wn (ze znakiem „–”) oznacza ich zmniejszenie. III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki Strona Ma konta 700 (istotne jest wyodrębnienie analityki przypisanej obrotom wewnętrznym). Co do zasady saldo nie będzie występowało w jednostkach budżetowych.

IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów Obroty strony Ma konta 730 (przychody ze sprzedaży towarów) oraz część obrotów strony Ma konta 760 (przychody ze sprzedaży materiałów). Do konta 760 zaleca się utworzyć analitykę przypisaną przychodom ze sprzedaży materiałów. § 087, 097. V. Dotacje na finansowanie działalności podstawowej Obroty strony Ma konta 740. Do konta 740 zaleca się utworzenie analityki przypisanej przede wszystkim otrzymywanej dotacji na finansowanie działalności podstawowej samorządowego zakładu budżetowego, np. § VI. Przychody z tytułu dochodów budżetowych Obroty strony Ma konta 720, z wyłączeniem odsetek od zaległości w zapłacie należności z tytułu podatków i opłat lokalnych, które powinny być ujęte w pozycji G.II. „Odsetki”, np. § 001, 002, 003, 004, 005, 006, 007, 009, 011, 012, 013, 014, 015, 031–056, 057, 058, 061–069, 083.

Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja Strona Wn konta 400. II. Zużycie materiałów i energii Strona Wn konta 401, np. § 419, 421, 422, 423, 424, 425, 426. III. Usługi obce Strona Wn konta 402, np. § 427, 428, 430, 433, 434, 436, 438, 439, 440. IV. Podatki i opłaty Strona Wn konta 403, np. par. 414, 443 (w zakresie opłat), 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453. V. Wynagrodzenia Strona Wn konta 404, np. § 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 409, 410, 417, 476. VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia dla pracowników Strona Wn konta 405, np. § 302, 307, 408, 411, 412, 413, 418, 428 (badania pracowników), 430, 444, 455, 470.

Charakterystyka rzis VII. Pozostałe koszty rodzajowe
Strona Wn konta 409, np. § 302, 430, 441, 442, 443, 454, 469. VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów Strona Wn konta 730- w zakresie sprzedanych towarów oraz strona Wn konta 761- w zakresie wartości sprzedanych materiałów. IX. Inne świadczenia finansowane z budżetu Strona Wn konta 409 (analityka: Inne świadczenia…) lub strona Wn dodatkowego konta 410, np. § 303, 311, 321, 324, 325, 326, 413, 429. X. Pozostałe obciążenia Strona Wn konta 409 (analityka „Pozostałe koszty rodzajowe”) lub strona Wn dodatkowego konta 411, np. par. 285, 290, 293, 294, 295, 416, 490.

Charakterystyka rzis C. Zysk (strata) z działalności podstawowej (A-B)
Pozostałe przychody operacyjne Strona Ma konta 760. I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych W pozycji tej wykazuje się dodatni wynik ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie (inwestycji) oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wynik ten ustala się jako różnicę między uzyskanymi ze sprzedaży składników aktywów trwałych przychodami, ewidencjonowanymi na koncie analitycznym prowadzonym do konta 760, a kosztami ich poniesienia ewidencjonowanymi na koncie analitycznym prowadzonym do konta 761. Do kosztów tych zalicza się koszty sprzedaży i ich likwidacji, w tym: koszty wyceny i transportu oraz opakowania. Pozycja ta nie obejmuje wartości netto zbywanych składników niefinansowych aktywów trwałych, którą wyksięgowuje się w ciężar funduszu jednostki, np. § 076, 077, 078, 087– w zakresie sprzedaży środków trwałych i środków trwałych w budowie (inwestycji).

Charakterystyka rzis II. Dotacje
Wartość otrzymanych dotacji przez samorządowy zakład budżetowy (inne niż te, które przeznaczone były na finansowanie działalności podstawowej i na finansowanie inwestycji). Strona Ma konta 740 (analityka Dotacji innych niż dotacje na finansowanie działalności podstawowej) § 251, 264. III. Inne przychody operacyjne Strona Ma konta 760 (analityka Inne przychody operacyjne), takie jak np.: odpisane przedawnione, umorzone lub nieściągalne zobowiązania, otrzymane odszkodowania i kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo i rzeczowe aktywa obrotowe, rozwiązane odpisy aktualizujące należności, niebędące należnościami finansowymi, wynajem niezwiązany z działalnością statutową, np. § 057, 058, 075, 084, 096, 097.

Charakterystyka rzis E. Pozostałe koszty operacyjne
Strona Wn konta 761. I. Koszty inwestycji finansowanych ze środków własnych samorządowych zakładów budżetowych i dochodów jednostek budżetowych gromadzonych na wydzielonym rachunku Strona Wn konta 740 (w części odpowiadającej kosztom inwestycji finansowanych ze środków własnych samorządowych zakładów budżetowych i dochodów jednostek budżetowych gromadzonych na wydzielonym rachunku) np. par. 605, 606, 607, 608 (w części dotyczącej środków własnych). II. Pozostałe koszty operacyjne strona Wn konta 761 to koszty związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności: zapłacone odszkodowania, kary, odpisane przedawnione lub umorzone lub też nieściągalne należności, utworzone odpisy aktualizujące na należności od dłużników niezwiązane z działalnością finansową, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego, nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe, niezawinione niedobory oraz koszty utworzenia rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi § 291, 459, 460, 461. F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)

Charakterystyka rzis G. Przychody finansowe Strona Ma konta 750. I.
Dywidendy i udziały w zyskach Należne bądź otrzymane dywidendy z tytułu posiadanych przez jednostkę udziałów lub akcji. Dywidendy i przychody w zyskach są dochodami budżetowymi. Kategoria ta nie występuje w samorządowych zakładach budżetowych. Układ rachunku zysków i strat sugeruje ujmowanie dywidend i udziałów w zyskach, które są dochodami budżetowymi w przychodach finansowych. Strona Ma konta 750 (strona Ma 720) § 074, 073. II. Odsetki W tej pozycji wykazuje się m.in. odsetki należne lub uzyskane z tytułu zwłoki w zapłacie, odsetki od należności podatkowych, odsetki od udzielonych pożyczek i posiadanych papierów wartościowych oraz odsetki od środków pieniężnych na rachunkach bankowych. Nie należy wykazywać: odsetek od środków ZFŚS, które zwiększają fundusz socjalny, odsetek bankowych dopisanych do rachunku sum depozytowych i sum na zlecenie, gdyż podlegają one rozliczeniu według odrębnych zasad. Obroty strony Ma konta 750 oraz konta 720 w zakresie odsetek od należności podatkowych § 089, 090, 091, 812.

Charakterystyka rzis III. Inne
W pozycji tej prezentuje się m.in. nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi, przywrócenie wartości długoterminowych aktywów finansowych wskutek wzrostu wartości akcji lub poprawy sytuacji finansowej jednostki, zysk ze sprzedaży udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, rozwiązanie odpisów aktualizujących należności finansowe (np. odsetek) oraz dyskonto przy zakupie weksli, czeków obcych i papierów wartościowych. Obroty strony Ma konta 750 oraz strony Wn konta 751 „Koszty finansowe” w zakresie różnic kursowych i wartości sprzedanych aktywów finansowych § 151, 495 – dotyczy ujemnych różnic kursowych, 078 w zakresie praw majątkowych, mających charakter aktywów finansowych. H. Koszty finansowe Strona Wn konta 751. I. Odsetki W pozycji tej wykazuje się naliczone i zapłacone odsetki od wyemitowanych obligacji, odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań. Nie wykazuje się tu odsetek zwiększających wartość środków trwałych w budowie. Obroty strony Wn konta 751 § 456, 457, 458, 466, 467, 468, 806, 807, 811, 812.

Charakterystyka rzis II. Inne
W pozycji „Inne” prezentuje się m.in. odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych (np. odsetek), odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe, stratę ze zbycia inwestycji w aktywa finansowe, nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, dyskonto przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych, wypłaty z tytułu gwarancji i poręczeń oraz prowizje od zaciągniętych kredytów, jeśli nie mają one charakteru usług bankowych. Obroty strony Wn konta 751 oraz strona Ma konta 750 w zakresie różnic kursowych i wartości sprzedanych aktywów finansowych. § 151– dotyczy dodatnich różnic kursowych, § 495- dotyczy ujemnych różnic kursowych, § 801, 802, 813. K. Zysk (strata) brutto (F + G – H) L. Podatek dochodowy Z konta 870.

Charakterystyka rzis N. Zysk (strata) netto (K – L – M)
Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) oraz nadwyżki środków obrotowych Nie dotyczy N. Zysk (strata) netto (K – L – M) W pozycji tej wykazuje się różnicę pomiędzy zyskiem/stratą brutto (K) a podatkiem dochodowym (L) i pozostałymi obowiązkowymi zmniejszeniami zysku (zwiększeniami straty) oraz zmniejszeniami nadwyżki środków obrotowych (M). Saldo końcowe konta 860.

Konto 800 Konto 800 - "Fundusz jednostki"
Konto 800 służy do ewidencji równowartości majątku trwałego i obrotowego jednostki i ich zmian. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma - jego zwiększenia, zgodnie z odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności: przeksięgowanie straty bilansowej roku ubiegłego z konta 860; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta 222; przeksięgowanie, w końcu roku obrotowego, dotacji z budżetu i środków budżetowych wykorzystanych na inwestycje z konta 810;

Konto 800 różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych;
wartość sprzedanych, nieodpłatnie przekazanych oraz wniesionych w formie wkładu niepieniężnego (aportu) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia; równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Ma konta 760.

Konto 800 Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności:
przeksięgowanie zysku bilansowego roku ubiegłego z konta 860; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków budżetowych z konta 223; przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków środków europejskich z konta 227; okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi z konta 228; wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji;

Konto 800 różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych;
nieodpłatne otrzymanie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; wartość aktywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; wartość objętych akcji i udziałów; wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki. Konto 800 wykazuje na koniec roku saldo Ma, które oznacza stan funduszu jednostki.

Charakterystyka zzwfj
I. Fundusz jednostki na początek okresu (BO) Wykazuje się tu stan funduszu jednostki na początek okresu sprawozdawczego. Saldo początkowe strony Ma konta 800. 1. Zwiększenia funduszu (z tytułu) Pozycja ta stanowi sumę wartości zaprezentowanych w pozycjach od 1.1. do 1.10. Wykazuje się tu zwiększenia funduszu jednostki dokonane w ciągu okresu sprawozdawczego. Obroty (bez bilansu otwarcia) strony Ma konta 800 1.1. Zysk bilansowy za rok ubiegły W pozycji tej wykazuje się zysk roku poprzedniego, który w roku następnym jest przenoszony na fundusz jednostki. Saldo początkowe strony Ma konta 860, które przeksięgowuje się na konto 800 (zapis: Wn 860, Ma 800).

1.2. Zrealizowane wydatki budżetowe Ujmuje się tu wysokość wykonanych wydatków budżetowych w danym roku budżetowym oraz zrealizowanych wydatków objętych planem wydatków niewygasających z upływem poprzedniego roku budżetowego. Zrealizowane wydatki przenosi się okresowo (miesięcznie, kwartalnie) lub rocznie na podstawie sprawozdań budżetowych, takich jak: Rb-28, Rb-28S czy też Rb-28NW na fundusz jednostki. Samorządowe jednostki budżetowe w tej pozycji prezentują wszystkie wydatki, łącznie z wydatkami z funduszy Unii Europejskiej i ze środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Państwowe jednostki budżetowe wykazują tu tylko wydatki ze środków krajowych. W samorządowych zakładach budżetowych pozycja ta nie występuje. Strona Wn konta 223. Saldo tego konta przeksięgowuje się na fundusz jednostki (zapis: Wn 223, Ma 800).

1.3. Zrealizowane płatności ze środków europejskich Tylko dotyczy państwowych jednostek budżetowych realizujących plan finansowy wydatków z budżetu środków europejskich. Kwota zrealizowanych wydatków w ciągu roku okresowo (miesięcznie, kwartalnie) lub rocznie, na podstawie sprawozdań budżetowych, powinna być przenoszona na fundusz jednostki. Strona Wn konta 227. Saldo tego konta przeksięgowuje się na fundusz jednostki (zapis: Wn 227, Ma 800). 1.4. Środki na inwestycje w jednostkach budżetowych pozycja ta dotyczy równowartości poniesionych wydatków budżetowych (majątkowych), z których zostały sfinansowane inwestycje; należy stosować zapis równoległy do poniesionego wydatku (Wn 810 i Ma); w jednostkach budżetowych, w których funkcjonuje wydzielony rachunek bankowy, pozycja ta dotyczy równowartości dochodów gromadzonych na tym rachunku i przeznaczonych na finansowanie inwestycji; należy stosować zapis równoległy do zapłaty zobowiązania (Wn 740 i Ma 800);

1.4. Środki na inwestycje w samorządowych zakładach budżetowych pozycja ta dotyczy wpływu dotacji celowych przeznaczonych na finansowanie wydatków majątkowych; należy stosować zapis (Wn 131 i Ma 800); w samorządowych zakładach budżetowych pozycja ta dotyczy również równowartości środków własnych przeznaczonych na finansowanie inwestycji; należy zastosować zapis równoległy do zapłaty zobowiązania (Wn 740 i Ma 800); w przypadku utworzenia w samorządowym zakładzie budżetowym rezerwy na wydatki majątkowe (zapis: Wn 740, Ma 840) wykazuje się tu rozwiązanie rezerwy w wysokości dokonanych wydatków; należy stosować zapis (Wn 840 i Ma 800). Strona Wn konta 740, strona Wn konta 810, strona Wn konta 840 oraz strona Wn konta 131 – w zakresie otrzymanych środków na inwestycje przez samorządowy zakład budżetowy

1.5. Aktualizacja wyceny środków trwałych Wykazuje się tu dodatnie różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych dokonanej zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach (ostatnia aktualizacja miała miejsce w 1995 r.). W wyniku aktualizacji wyceny środków trwałych podwyższa się wartość bieżącą środków trwałych, a następnie przenosi na fundusz jednostki. Strona Wn konta 011 oraz odpowiednie zapisy strony Ma konta 071 – zapisy wprowadzone w związku z aktualizacją wyceny środków trwałych. 1.6. Nieodpłatnie otrzymane środki trwałe i środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne Wartość nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych (w wartości netto i umarzanych w czasie), wartości niematerialnych i prawnych (w wartości netto i umarzanych w czasie) oraz środków trwałych w budowie. Nieodpłatne otrzymanie należy rozumieć jako przekazanie aktywów między jednostkami organizacyjnymi danej JST lub państwowego podsektora finansów publicznych. Nieodpłatnego otrzymania nie jest tożsame z darowizną. Strona Wn konta 011 pomniejszona o stosowne umorzenie ze strony Ma konta 071, strona Wn konta 020 pomniejszona o stosowne umorzenie ze strony Ma konta 071 oraz strona Wn konta 080.

1.7. Aktywa przejęte od zlikwidowanych (połączonych) jednostek Pozycja ta prezentuje aktywa przejęte od zlikwidowanych lub połączonych jednostek, w korespondencji ze wszystkimi kontami zawierającymi salda reprezentujące aktywa, występujące na dzień likwidacji jednostek. W korespondencji z funduszem jednostki ewidencjonuje się aktywa przejęte od zlikwidowanych lub połączonych jednostek tylko w sytuacji, gdy przejmowane składniki majątkowe będą służyć do działalności jednostki przejmującej te składniki. Natomiast jeśli przejęte składniki majątkowe będą przeznaczone do innego zagospodarowania, np. do sprzedaży, wydzierżawienia, przekazania jako aporty rzeczowe do spółek, wówczas należy ująć je w korespondencji z kontem 855. Różne konta aktywów, na których ewidencjonowane są przejmowane składniki majątkowe, a w szczególności strona Wn konta 011 oraz strona Wn konta 020, Wn 201, Wn 132.

1.8. Aktywa otrzymane w ramach centralnego zaopatrzenia Pozycja ta występuje głównie w państwowych jednostkach budżetowych. Prezentuje się tu wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia, np.: materiałów, towarów, środków trwałych. Różne konta aktywów, a w szczególności strona Wn konta 011, strona Wn konta 013, strona Wn konta 310 oraz strona Wn konta 330. 1.9. Pozostałe odpisy z wyniku finansowego za rok bieżący Pozycja ta nie występuje w jednostkach i zakładach budżetowych (wcześniej występowała w gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych). W obowiązujących przepisach prawa nie ma uregulowań w tym zakresie.

1.10. Inne zwiększenia W pozycji tej ujmuje się inne zwiększenia nieobjęte pozycjami od 1.1. do 1.9, w szczególności: niewyjaśnione nadwyżki inwentaryzacyjne aktywów trwałych, w państwowych jednostkach budżetowych – wartość zrealizowanych wydatków finansowanych ze środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi (środki inne niż europejskie) przenoszone na fundusz okresowo (miesięcznie, kwartalnie) lub rocznie, korekty błędów powstałych w latach ubiegłych (zwiększające fundusz jednostki). Różne konta, np. strona Wn konta 011, strona Wn konta 013 oraz strona Wn konta 228. strona Wn konta 016, strona Wn konta 017, strona Wn konta 020 oraz strona Wn konta 228. 2. Zmniejszenia funduszu jednostki (z tytułu) Pozycja ta stanowi sumę wartości zaprezentowanych w pozycjach od 2.1. do 2.9. Prezentuje się tu zmniejszenia funduszu jednostki dokonane w ciągu okresu sprawozdawczego. Obroty (bez bilansu otwarcia) strony Wn konta 800.

2.1. Strata za rok ubiegły Prezentuje się tu stratę netto jednostki poniesioną w roku ubiegłym. Saldo początkowe strony Wn konta 860, które przeksięgowuje się na konto 800 (zapis: Wn 800, Ma 860). 2.2. Zrealizowane dochody budżetowe Pozycja ta dotyczy wartości wykonanych dochodów budżetowych, przeksięgowywanych na fundusz okresowo (miesięcznie lub kwartalnie) lub rocznie na podstawie sprawozdań budżetowych (np. Rb-27, Rb-27S). Pozycję tę wypełniają jednostki budżetowe, natomiast nie wypełniają jej samorządowe zakłady budżetowe. Strona Ma konta 222. Saldo tego konta przeksięgowuje się na fundusz jednostki (zapis: Wn 800, Ma 222).

2.3. Rozliczenie wyniku finansowego i środków obrotowych za rok ubiegły W pozycji tej ujmuje się dokonane wpłaty do budżetu z tytułu nadwyżki środków obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych oraz nadwyżki dochodów na wydzielonych rachunkach bankowych oświatowych jednostek budżetowych (oświatowe samorządowe jednostki budżetowe prezentują środki przekazane do budżetu, niewykorzystane do końca poprzedniego roku obrotowego i które pozostawały na wydzielonych rachunkach bankowych). Strona Ma konta 820. Saldo tego konta przeksięgowuje się na fundusz jednostki (zapis: Wn 800, Ma 820). 2.4. Dotacje i środki na inwestycje Pozycję tę wypełniają wyłącznie jednostki budżetowe, natomiast pozycja ta nie występuje w samorządowych zakładach budżetowych. Saldo Wn konta 810 przed przeksięgowaniem na konto 800 pod datą ostatniego dnia roku obrotowego. Należy podać równowartość wydatków budżetowych na inwestycje oraz wartość dotacji przekazanych z budżetu w części uznanej za wykorzystane lub rozliczone. Państwowe jednostki budżetowe wykazują tu płatności z budżetu środków europejskich w części uznanej za rozliczone. Pozycję tę można powiązać ze stroną Ma konta 810 po przeksięgowaniu na stronę Wn konta 800.

2.5. Aktualizacja wyceny środków trwałych W pozycji tej wykazuje się ujemne różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych, dokonanej zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach (ostatnia aktualizacja miała miejsce w 1995 r.). Strona Ma konta 011 oraz odpowiednie zapisy strony Wn konta 071 – zapisy wprowadzone w związku z aktualizacją wyceny środków trwałych. W sytuacji wystąpienia np. nieplanowych odpisów umorzeniowych, odnosi się je na pozostałe koszty operacyjne, co nie wpływa bezpośrednio na zmniejszenie funduszu z tego tytułu. 2.6. Wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych i środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych Wartość netto (po odliczeniu umorzenia) środków trwałych i środków trwałych w budowie (inwestycji) lub wartości niematerialnych i prawnych, które zostały sprzedane lub nieodpłatnie przekazane. Pozycja ta odnosi się do wszystkich jednostek organizacyjnych, łącznie z samorządowymi zakładami budżetowymi. Strona Ma konta 011 pomniejszona o stosowne umorzenie ze strony Wn konta 071, strona Ma konta 020 pomniejszona o stosowne umorzenie ze strony Wn konta 071 oraz strona Ma konta 080.

2.7. Pasywa przejęte od zlikwidowanych lub połączonych jednostek Pozycja ta służy do wykazania wartości pasywów (np. zobowiązań, funduszy) przejętych po zlikwidowanych lub połączonych jednostkach, w tym także zobowiązań zlikwidowanych jednostek,których aktywa są odniesione na fundusz mienia zlikwidowanych jednostek. Różne konta pasywów, np. strona Ma konta 201, strona Ma konta 221– w przypadku posiadanych nadpłat oraz strona Ma konta 240. 2.8. Aktywa przekazane w ramach centralnego zaopatrzenia Pozycja dla państwowych jednostkach budżetowych, które przekazują aktywa (z reguły środki obrotowe) innym jednostkom w ramach centralnego zaopatrzenia. Różne konta aktywów, np. strona Ma konta 011, strona Ma konta 013, strona Ma konta 310 oraz strona Ma konta 330. Zasadę centralnego zaopatrzenia jednostek budżetowych można wdrożyć na podstawie uregulowań wewnętrznych również w JST.

2.9. Inne zmniejszenia Prezentuje się tu pozostałe zmniejszenia nieobjęte pozycjami od 2.1. do 2.8, w szczególności: wartość zlikwidowanych środków trwałych (wartość netto), niedobory środków trwałych (wartość netto), wyksięgowane koszty zaniechanych środków trwałych w budowie (inwestycji), tzw. bez efektu gospodarczego, nieodpłatne przekazanie dóbr kultury, skutki finansowe korekty błędu podstawowego z lat ubiegłych (zmniejszające fundusz jednostki), równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowe zakłady budżetowe, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne. Strona Ma konta 011 pomniejszona o stosowne umorzenie ze strony Wn konta 071, strona Ma konta 016 oraz strona Ma konta 080.

II. Fundusz jednostki na koniec okresu (BZ) W pozycji tej wykazuje się stan funduszu jednostki na koniec okresu sprawozdawczego. Oblicza się go zgodnie ze wzorem, tj. fundusz jednostki na początek okresu (BO) – pozycja I. powiększona o zwiększenia funduszu – pozycja I.1. i pomniejszona o zmniejszenia funduszu jednostki – pozycja I.2. Saldo końcowe Ma konta 800. III. Wynik finansowy netto za rok bieżący (+, -) Pozycja ta obejmuje wynik netto (zysk lub strata) osiągnięty w bieżącym okresie sprawozdawczym. W sprawozdaniach jednostkowych wykazuje się ten wynik w pozycji III.1. lub III.2. Saldo końcowe konta 860. 1. zysk netto (+) Saldo Ma konta 860 (wartość dodatnia). 2. strata netto (-) Saldo Wn konta 860 (wartość ujemna).

IV. Nadwyżka dochodów jednostek budżetowych, nadwyżka środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych W pozycji tej prezentuje się nadwyżkę środków obrotowych w samorządowych zakładach budżetowych oraz nadwyżkę dochodów samorządowych jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową, w których funkcjonuje wydzielony rachunek dochodów. Saldo Wn konta 820. V. Fundusz (poz. II+,-III-IV) W pozycji tej należy podać stan funduszu jednostki na koniec roku, skorygowany o księgowania dokonywane w roku następnym po roku obrotowym, którego dotyczy sprawozdanie. Pozycję tę oblicza się zgodnie ze wzorem sprawozdania, tj. fundusz jednostki na koniec okresu (BZ) – pozycja II. powiększona (lub pomniejszona) o wynik finansowy netto za rok bieżący (+, –) – pozycja III. i pomniejszona o nadwyżkę dochodów jednostek budżetowych lub nadwyżkę środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych – pozycja IV. Wartość funduszu prezentowana w tej pozycji może różnić się (tzn. może być niższa) od wartości prezentowanej w pozycji A. PASYWÓW bilansu o wartość funduszu mienia zlikwidowanych jednostek prezentowaną w PASYWACH bilansu w pozycji A.V. „Fundusz mienia zlikwidowanych jednostek”.

Wzajemne powiązania między sprawozdaniami
Rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem powiązanym z bilansem wartością wyniku finansowego netto, który w bilansie jest elementem funduszu (po stronie pasywów). Rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem powiązanym z zestawieniem zmian w funduszu jednostki wartością wyniku finansowego netto, który w zestawieniem zmian w funduszu jednostki jest wykazywany w wierszu 3. Wszystkie trzy sprawozdania wykazują ten sam wynik finansowy netto danego roku obrotowego. Zestawieniem zmian w funduszu jednostki jest sprawozdaniem powiązanym z bilansem wartością funduszu, który w bilansie jest elementem funduszu (po stronie pasywów).

Art. 77 uor Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:
nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych; - podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Art. 4 a uor Odpowiedzialność kierownika jednostki:
Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe , skonsolidowane sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z działalności oraz sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej spełniały wymagania przewidziane w ustawie. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1.

Klasyfikacja budżetowa w 2017 r.:
W 2017 r. wprowadzono sześć zmian: rozporządzeniem zmieniającym z 25 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1121), rozporządzeniem zmieniającym z 22 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2294), rozporządzeniem zmieniającym z 09 stycznia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 73), rozporządzeniem zmieniającym z 25 stycznia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 162), rozporządzeniem zmieniającym z 14 marca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 580), rozporządzeniem zmieniającym z 21 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1421).

W załączniku w 2 do rozporządzenia w dziale "750 - Administracja publiczna" rozdział "75003 Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa" otrzymuje brzmienie: "75003 Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej". Zmiany zostały przygotowane w związku z uchwaleniem ustawy z 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z przepisami ww. ustawy Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej stała się następcą prawnym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. W załączniku w 2 do rozporządzenia w dziale "750 - Administracja publiczna" po rozdziale "75086 Działalność Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego" dodaje się rozdział w brzmieniu: "75087 Ministerstwo Skarbu Państwa w likwidacji". Zmiany zostały przygotowane w związku z likwidacją Ministerstwa Skarbu Państwa.

W 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji działów (załącznik 1 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Dział 855 – „Rodzina” powinien być stosowany w samorządowych jednostkach budżetowych (ośrodkach pomocy społecznej, powiatowych centrach pomocy rodzinie, żłobkach itd.), które realizują zadania wynikające z: ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, Zakres zmian Po dziale 854 – „Edukacyjna opieka wychowawcza” dodano dział 855 855 – „Rodzina” 41.20, ex 42.11–42.99, 43.11–43.22, ex 43.29, 43.31, ex 43.32, 43.33–43.39, ex 43.91–43.99, ex 80.20, ex 85.60, ex 87.20–87.90, ex 88.91–88.99

ustawy z 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny, ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawy z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Ponadto dział 855 powinien stosować Zakład Ubezpieczeń Społecznych dla części 73 w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński, za osoby zatrudnione jako nianie oraz za osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem.

W 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji rozdziałów (załącznik 2 do rozporządzenia …) Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 01032 „Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa” 72001 „Działalność Centrum Informatyki Statystycznej” 75003 „Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej” 75008 „Działalność izb administracji skarbowej wraz z podległymi urzędami skarbowymi i urzędami celno-skarbowymi” Zgromadzenie związku metropolitalnego Urząd metropolitalny, 75082 „Działalność Krajowej Informacji Skarbowej” Udziały związków metropolitalnych w podatku dochodowym od osób fizycznych

Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 75648 „Wpłaty z podatku od towarów i usług od importu towarów rozliczane przez urzędy celno-skarbowe” 75650 „Wpłaty ze zryczałtowanego podatku od towarów i usług rozliczane przez urzędy skarbowe od usług taksówek osobowych” 75651 „Wpłaty z podatku od towarów i usług rozliczane przez urzędy skarbowe jako dodatkowe zobowiązanie podatkowe z tytułu nieprawidłowości popełnianych przez podatnika przy rozliczaniu podatku (sankcje)” 75652 „Pozostałe wpłaty z podatku od towarów i usług rozliczane przez urzędy skarbowe”, 75658 „Wpłaty podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych”; 75823 „Partie polityczne i komitety wyborcze (wyborców)”

Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 85214 „Zasiłki okresowe, celowe i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się zasiłki, z wyłączeniem zasiłków stałych, i pomoc w naturze oraz wydatki na opłacanie składek za ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby, które rezygnują z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny. W rozdziale tym nie uwzględnia się wydatków na zadania wynikające z programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, w tym m.in. na zasiłki celowe przeznaczone na zakup posiłku lub produktów żywnościowych. 85415 „Pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym” Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego. Zmiana objaśnień związana jest z rozwiązaniami przyjętymi w przepisach ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”.

Zakres zmian Uchylono rozdziały 75010 „Urzędy kontroli skarbowej”, 75013 „Izby celne i urzędy celne”; 75071 „Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich” 75105 „Rzecznik Interesu Publicznego” 75309 „Składki na ubezpieczenia społeczne” wraz z objaśnieniami 75824 „Komitety wyborcze (wyborców)” 85201 „Placówki opiekuńczo-wychowawcze” wraz z objaśnieniami 85204 „Rodziny zastępcze” wraz z objaśnieniami 85206 „Wspieranie rodziny” wraz z objaśnieniami

Zakres zmian Uchylono rozdziały 85211 „Świadczenie wychowawcze” wraz z objaśnieniami 85212 „Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego” wraz z objaśnieniami 85226 „Ośrodki adopcyjne” wraz z objaśnieniami 85234 „Fundusz Alimentacyjny w likwidacji” 85305 „Żłobki” 85306 „Kluby dziecięce” 85307 „Dzienni opiekunowie” 90021 „Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych” 92122 „Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa” 92124 „Zarząd Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Miasta Krakowa”

Zakres zmian Dodano rozdziały 75024 „Działalność Krajowej Szkoły Skarbowości” 85230 „Pomoc w zakresie dożywiania” 85416 „Pomoc materialna dla uczniów o charakterze motywacyjnym” 85501 „Świadczenie wychowawcze” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się dochody i wydatki związane z realizacją ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195), w szczególności środki na: – świadczenie wychowawcze, – koszty obsługi, – rejestr centralny. W rozdziale tym nie ujmuje się dochodów i wydatków związanych z realizacją dodatku wychowawczego i dodatku do zryczałtowanej kwoty, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, które ujmować należy odpowiednio w rozdziałach „Rodziny zastępcze” i „Działalność placówek opiekuńczo-wychowawczych”.

Zakres zmian Dodano rozdziały 85503 „Karta Dużej Rodziny” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym nie ujmuje się wydatków na finansowanie wynikających z ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785) ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego W rozdziale tym nie ujmuje się wydatków na finansowanie wynikających z ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2016 r. poz. 785) ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

Zakres zmian Dodano rozdziały 85502 „Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki na: realizację świadczeń rodzinnych na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, realizację zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. W rozdziale tym ujmuje się również wydatki na realizację świadczenia z funduszu alimentacyjnego na podstawie przepisów o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Rozdział ten obejmuje również rozliczenia z tytułu zaliczki alimentacyjnej dokonywane po dniu 30 września 2008 r. 85505 „Tworzenie i funkcjonowanie żłobków”

Zakres zmian Dodano rozdziały 85504 „Wspieranie rodziny” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki na wspieranie rodziny, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, m.in. na asystentów rodziny i rodziny wspierające oraz placówki wsparcia dziennego. 85506 „Tworzenie i funkcjonowanie klubów dziecięcych” 85507 „Dzienni opiekunowie” 85508 „Rodziny zastępcze” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się także wydatki na rodzinne domy dziecka, na koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz na rodziny pomocowe, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a także dochody i wydatki związane z realizacją dodatku wychowawczego. 85509 „Działalność ośrodków adopcyjnych” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym ujmuje się wydatki związane z prowadzeniem ośrodków adopcyjnych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Zakres zmian Dodano rozdziały 85510 „Działalność placówek opiekuńczo-wychowawczych” wraz z objaśnieniami: W rozdziale tym poza wydatkami związanymi z działalnością placówek opiekuńczo-wychowawczych ujmuje się wydatki na usamodzielnienie osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki opiekuńczo-terapeutyczne, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze i ośrodki szkolno-wychowawcze oraz na kontynuowanie nauki przez te osoby, a także dochody i wydatki związane z realizacją dodatku do zryczałtowanej kwoty. 85511 „Składki na ubezpieczenia społeczne, w tym za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński oraz za osoby zatrudnione jako nianie” wraz z objaśnieniami: Rozdział ten występuje wyłącznie w części „73. Zakład Ubezpieczeń Społecznych” i obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa za osoby przebywające na urlopach wychowawczych, za osoby pobierające zasiłek macierzyński, za osoby zatrudnione jako nianie oraz za osobysprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem.

Zakres zmian Dodano rozdziały 85512 „Fundusz Alimentacyjny w likwidacji” 85578 „Usuwanie skutków klęsk żywiołowych” 85595 „Pozostała działalność” 92128 „Działalność dotycząca miejsc pamięci narodowej oraz ochrony pamięci walk i męczeństwa realizowana przez jednostki podległe Instytutowi Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu”

W 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji paragrafów dochodów, przychodów i środków (załącznik 3 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Zakres zmian Nowe brzmienie zdania Do dochodów majątkowych jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 235 ust. 3 ustawy, zalicza się paragrafy: 076–078, 080, 087, 618, 620, 625, 626, 628–634, 641–645, 651–653, 656, 661–666, 668 i 669 Nowe brzmienie paragrafów 290 „Wpływy z wpłat gmin i powiatów na rzecz innych jednostek samorządu terytorialnego oraz związków gmin, związków powiatowo-gminnych, związków powiatów, związków metropolitalnych na dofinansowanie zadań bieżących” 291 „Wpływy ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości” Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy.

W 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji paragrafów dochodów, przychodów i środków (załącznik 3 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Zakres zmian Nowe brzmienie paragrafów 666 „Wpływy ze zwrotów dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, dotyczące dochodów majątkowych” Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy.

Zakres zmian Dodano paragrafy 008 „Wpływy ze zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji w zakresie budowy lub przebudowy statku” 061 „Wpływy z opłat egzaminacyjnych oraz opłat za wydawanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, certyfikatów i ich duplikatów” 062 „Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym opłaty za częstotliwości, chyba że podlegają one klasyfikowaniu w innym paragrafie klasyfikacji budżetowej, np. 048 „Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych”. 063 „Wpływy z tytułu opłat i kosztów sądowych oraz innych opłat uiszczanych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu postępowania sądowego i prokuratorskiego” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się również wpływy z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego i prokuratorskiego.

Zakres zmian Dodano paragrafy 064 „Wpływy z tytułu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej i kosztów upomnień” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się również wpływy z tytułu zwrotu kosztów egzekucyjnych, opłaty komorniczej oraz kosztów upomnień. 093 „Wpływy z opłat paszportowych oraz pozostałych opłat konsularnych” 094 „Wpływy z rozliczeń/zwrotów z lat ubiegłych” 095 „Wpływy z tytułu kar i odszkodowań wynikających z umów” 278 „Dotacja celowa otrzymana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. środki przekazywane na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638, z późn.zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1793, z późn.zm.).

Zakres zmian Dodano paragrafy 295 „Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 291. 669 „Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności, dotyczące dochodów majątkowych” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 666. Dodano objaśnienia do paragrafu 038 „Wpływy z opłaty reklamowej” w brzmieniu: Paragraf ten obejmuje wpływy z opłaty reklamowej, o której mowa w art. 17a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 716, z późn.zm.).

Zakres zmian Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów 052 „Wpływy z handlu uprawnieniami do emisji” Paragraf ten obejmuje wpływy z tytułu opłat, należności i kar pieniężnych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. poz. 1223, z późn.zm.). 053 „Wpływy z opłat z tytułu zagospodarowania odpadów” Paragraf ten obejmuje w szczególności wpływy z tytułu opłat, o których mowa w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 803, z późn.zm.). 054 „Wpływy z opłat i kar za substancje zubożające warstwę ozonową” Paragraf ten obejmuje wpływy z tytułu opłat i kar pieniężnych, o których mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz.U. poz. 881, z późn.zm.).

Zakres zmian Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów 069 „Wpływy z różnych opłat” Paragraf ten obejmuje w szczególności: należności i opłaty z tytułu przejmowania użytków rolnych na cele nierolnicze, opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, stanowiących własność państwa, opłaty za wpisy do rejestru programów rozprowadzanych oraz programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, zwrot kosztów postępowania administracyjnego, opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki, opłaty za kształcenie studentów zagranicznych w Polsce na podstawie umów, wpływy od rodziców z tytułu odpłatności za utrzymanie dzieci (wychowanków) w zakładach dla nieletnich, opłaty za patenty krajowe, opłaty za patent europejski, wpływy z tytułu wpłaty przez podatników co najmniej 80% kosztów wytworzenia banderol podatkowych,

Zakres zmian Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów opłatę legalizacyjną, o której mowa w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290, z późn.zm.), opłaty od wniosku o zawarcie porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi, opłaty komorników sądowych za pisemne udzielanie informacji przez organ podatkowy, o których mowa w art. 299 § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613, z późn.zm.), opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych i z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, opłaty za wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorstw, o którym mowa w art. 94 ust. 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2015 r. poz. 184, z późn.zm.),

Zakres zmian Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów opłaty z tytułu udostępnienia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164, z późn.zm.), opłaty od wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej) wynikające z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, opłaty od wniosku o wydanie interpretacji ogólnej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. 097 „Wpływy z różnych dochodów” Paragraf ten obejmuje wszystkie pozostałe dochody nieobjęte poszczególnymi paragrafami, w szczególności: spłatę stypendiów i zasiłków zwrotnych wypłaconych w okresie studiów, zwrot kosztów kształcenia w razie niepodjęcia przez absolwenta pracy itp., zwrot kosztów szkolenia pracowników, wpływy z tytułu wynagrodzenia dla płatnika z tytułu wykonywania zadań określanych przepisami prawa,

Zakres zmian Zmieniono brzmienie objaśnień do paragrafów wpływy za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych, wpływy z tytułu udostępniania informacji publicznej zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764), wpłaty od Banku Gospodarstwa Krajowego.

W 2017 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji rozdziałów (załącznik 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Zakres zmian Grupy wydatków otrzymują brzmienie Dotacje i subwencje 200 do 206, 211 do 213, 216, 219 do 233, 236 do 266, 268 do 299 Wydatki bieżące jednostek budżetowych 400 do 434, 436, 438 do 470, 472, 473, 476 do 478, 481, 488 do 491 i 493 do 498 Wydatki majątkowe 601, 602, 605 do 608, 611 do 614, 616 do 623, 625 do 634, 641 do 645, 651 do 659, 661 do 667, 669 i 680 Nowe brzmienie zdania Do wydatków majątkowych jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 236 ust. 4 ustawy, zalicza się paragrafy: 601, 605, 606, 613, 614, 617, , 625, 630, , , 669 i 680 Nowe brzmienie paragrafu 290 Wpłaty gmin i powiatów na rzecz innych jednostek samorządu terytorialnego oraz związków gmin, związków powiatowo-gminnych, związków powiatów, związków metropolitalnych na dofinansowanie zadań bieżących.

Zakres zmian Dodano paragrafy 266 Środki przekazane przez jednostki samorządu terytorialnego na finansowanie lub dofinansowanie zadania z zakresu zarządzania drogami publicznymi krajowymi Dodanie paragrafu związane jest ze zmianami w zapisach ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. To na podstawie tych zapisów zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe. Zarządcy dróg mogą także zawierać porozumienia w sprawie finasowania lub dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami z budżetów jednostek samorządu terytorialnego 278 „Dotacja celowa przekazana z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. środki przekazywane na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Zakres zmian Dodano paragrafy 295 „Zwrot niewykorzystanych dotacji oraz płatności” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 291. 473 Koordynacja przez asystenta rodziny finansowanych ze środków Funduszu Pracy zadań określonych w art. 8 ust. 2 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, Dodanie paragrafu ma na celu umożliwienie odpowiedniego klasyfikowania środków Funduszu Pracy przeznaczonych na koordynację zadań określonych w art. 8 ust. 2 ww. ustawy. Dodany paragraf ma umożliwić poprawne ewidencjonowanie dochodów i wydatków z tego tytułu.

Zakres zmian Dodano paragrafy 659 Środki przekazane przez jednostki samorządu terytorialnego na finansowanie lub dofinansowanie zadania inwestycyjnego z zakresu zarządzania drogami publicznymi krajowymi. Dodanie paragrafu związane jest ze zmianami w zapisach ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. To na podstawie tych zapisów zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe. Zarządcy dróg mogą także zawierać porozumienia w sprawie finasowania lub dofinansowania zadań z zakresu zarządzania drogami z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 669 „Zwroty niewykorzystanych dotacji oraz płatności, dotyczące wydatków majątkowych” wraz z objaśnieniami: W paragrafie tym ujmuje się m.in. zwroty niewykorzystanych, w rozumieniu art. 168 ustawy, dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 666.

Zakres zmian Nowe brzmienie paragrafów 291 „Zwrot dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości” Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. 307 „Wydatki osobowe niezaliczone do uposażeń wypłacane żołnierzom i funkcjonariuszom” – ustawowe należności dla żołnierzy i funkcjonariuszy, między innymi takie jak: równoważniki pieniężne za brak lokalu mieszkalnego, równoważniki remontowe, pomoc mieszkaniowa, zasiłki na zagospodarowanie i zasiłki osiedleniowe oraz ryczałt z tytułu przeniesienia, należności za rozłąkę i służby dyżurne, gratyfikacje urlopowe, dopłaty do wypoczynku, należności za przejazd na urlop, inne świadczenia dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej w związku z przeniesieniem do pełnienia służby w innej miejscowości, wartość wyżywienia przysługującego funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej

Zakres zmian Nowe brzmienie paragrafów 405 „Uposażenia żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy” – obejmuje uposażenia zasadnicze wraz z dodatkami dla żołnierzy zawodowych, policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej, funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej oraz uposażenia zasadnicze wraz z dodatkami, nagrody uznaniowe i zapomogi dla funkcjonariuszy Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego. 425 „Zakup sprzętu i uzbrojenia” – służy do wyodrębnienia wydatków ponoszonych na zakup specjalistycznego sprzętu i uzbrojenia wykorzystywanego na potrzeby obronności i bezpieczeństwa publicznego oraz występuje w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym i w budżetach wojewodów – w dziale 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa”, w Ministerstwie Sprawiedliwości – w dziale 755 „Wymiar sprawiedliwości” i w Ministerstwie Finansów oraz w izbach administracji skarbowej – w dziale 750 „Administracja publiczna”.

Zakres zmian Nowe brzmienie paragrafów 666 „Zwroty dotacji oraz płatności wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem lub wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości, dotyczące wydatków majątkowych” Paragraf obejmuje zwroty dotacji oraz zwroty płatności, o których mowa w art. 186 pkt 2 ustawy. Uchylono paragraf 624 „Środki przekazywane z budżetu państwa na Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych”

Zmiany obowiązujące od 01 stycznia 2018 r. wprowadzono dwoma zmianami: rozporządzeniem zmieniającym z 14 marca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 580), rozporządzeniem zmieniającym z 21 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1421). WAŻNE! Nowe rozdziały należy już stosować do opracowania projektów uchwał budżetowych na 2018r.

W 2018 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji rozdziałów (załącznik 2 do rozporządzenia …) Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 75208 „Duszpasterstwa Wojskowe” 80110 „Gimnazja” − dodaje się objaśnienia w brzmieniu: Do dnia 31 stycznia 2020 r. w rozdziale tym ujmuje się dochody oraz wydatki dotyczące zadań realizowanych w gimnazjach i klasach dotychczasowego gimnazjum prowadzonych w innych typach szkół. 80111 „Gimnazja specjalne” dodaje się objaśnienia w brzmieniu: Do dnia 31 stycznia 2020 r. w rozdziale tym ujmuje się dochody oraz wydatki dotyczące zadań realizowanych w gimnazjach specjalnych i klasach dotychczasowego gimnazjum specjalnego prowadzonych w innych typach szkół.

Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 80130 „Szkoły zawodowe” dodaje się objaśnienia w brzmieniu: Do dnia 31 stycznia 2020 r. w rozdziale tym ujmuje się dochody i wydatki dotyczące zadań realizowanych w klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowej szkole I stopnia oraz dochody i wydatki ponoszone do dnia 31 grudnia 2017 r. w klasie pierwszej branżowej szkoły I stopnia oraz pozostałych typach szkół zawodowych 80150 „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych” W rozdziale tym ujmuje się wydatki i dochody związane z realizacją zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy w tych szkołach, inne niż klasyfikowane w rozdziale „80102 Szkoły podstawowe specjalne”. W rozdziale tym nie ujmuje się wydatków ponoszonych na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w klasach dotychczasowego gimnazjum prowadzonych w szkołach podstawowych.

Zakres zmian Nowe brzmienie rozdziałów 85502 „Świadczenia rodzinne, świadczenie z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego” Ujmuje się wydatki na: realizację świadczeń rodzinnych na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, realizację zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, wydatki na realizację jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia się żywego dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne pośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu wraz z kosztami jego obsługi, wydatki na realizację świadczenia z funduszu alimentacyjnego na podstawie przepisów o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz rozliczenia z tytułu zaliczki alimentacyjnej dokonywane po dniu 30 września 2008 r.

Zakres zmian Dodano nowe rozdziały 01024 „Działalność Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa” 75025 „Zgromadzenie związku metropolitalnego” 75026 „Urząd związku metropolitarnego” 75206 „Wojska Obrony Terytorialnej” 75634 „Udziały związków metropolitalnych w podatku dochodowym od osób fizycznych” 80115 „Technika” 80116 „Szkoły policealne” 80117 „Branżowe szkoły I i II stopnia”

Zakres zmian Dodano nowe rozdziały 80152 „Realizacja zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży w gimnazjach i klasach dotychczasowego gimnazjum prowadzonych w innych typach szkół, liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I stopnia i klasach dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej prowadzonych w branżowych szkołach I stopnia oraz szkołach artystycznych” W rozdziale tym ujmuje się wydatki i dochody związane z realizacją zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy w tych szkołach, inne niż klasyfikowane w rozdziałach: „80111 Gimnazja specjalne”, „80121 Licea ogólnokształcące specjalne”, „80134 Szkoły zawodowe specjalne”. Uchylono rozdziały 50006 „Zadania Wspólnej Polityki Rolnej” 75209 „Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego” 75210 „Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe” 75223 „Wojskowa Agencja Mieszkaniowa”

Zakres zmian Uchylono rozdziały 80114 Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół” 80123 „Licea profilowane” 80124 „Licea profilowane specjalne” 85233 „Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli”

W 2018 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji paragrafów dochodów, przychodów i środków (załącznik 3 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Zakres zmian Nowe objaśnienia paragrafów 069 „Wpływy z różnych opłat” obejmuje w szczególności: należności i opłaty z tytułu przejmowania użytków rolnych na cele nierolnicze, opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych, stanowiących własność państwa, opłaty za wpisy do rejestru programów rozprowadzanych oraz programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym, zwrot kosztów postępowania administracyjnego, opłaty za legitymacje, duplikaty legitymacji, druki meldunkowe, różne druki, opłaty za kształcenie studentów zagranicznych w Polsce na podstawie umów, wpływy od rodziców z tytułu odpłatności za utrzymanie dzieci (wychowanków) w zakładach dla nieletnich, opłaty za patenty krajowe, opłaty za patent europejski,

Zakres zmian Nowe objaśnienia paragrafów 069 „Wpływy z różnych opłat” obejmuje w szczególności: opłatę legalizacyjną, o której mowa w ustawie z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.), opłaty od wniosku o zawarcie porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych między podmiotami powiązanymi, opłaty komorników sądowych za pisemne udzielanie informacji przez organ podatkowy, o których mowa w art. 299 § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa – opłaty za wydanie wypisu z rejestru zastawów skarbowych i z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, wynikające z ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, opłaty za wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji przedsiębiorstw, o którym mowa w art. 94 ust. 4 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2017 r. poz. 229 późn. zm.), opłaty od wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, (interpretacji indywidualnej) wynikające z ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, opłaty od wniosku o wydanie interpretacji ogólnej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych”.

Zakres zmian Nowe objaśnienia paragrafów 290 „Wpływy z wpłat gmin i powiatów na rzecz innych jednostek samorządu terytorialnego oraz związków gmin, związków powiatowo-gminnych, związków powiatów oraz związku metropolitalnego na dofinansowanie zadań bieżących” Dodano nowy paragraf 079 „Wpływy kwot na pokrycie kosztów wytworzenia znaków akcyzy”

Klasyfikacja budżetowa w 2018r.:
W 2018 r. obowiązują następujące zmiany w klasyfikacji rozdziałów (załącznik 4 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej): Zakres zmian Grupy wydatków otrzymują brzmienie Dotacje i subwencje 200 do 206, 211 do 213, 216, 219 do 233, 236 do 266, 268 do 299, Wydatki bieżące jednostek budżetowych 400 do 434, 436, 438 do 470, 472, 473,476 do 478, 481, 488 do 498, Wydatki majątkowe 601, 602, 605 do 608, 611 do 614, 616 do 623, 625 do 634, 641 do 645, 651 do 659, 661 do 667, 669 i 680. Nowe brzmienie zdania Do wydatków majątkowych JST, o których mowa w art. 236 ust. 4 ustawy zalicza się paragrafy: 601, 605, 606, 613, 614, 617, 619−623, 625, 630, 656−659, 661−666, 669 i 680. Nowe brzmienie paragrafu 290 „Wpłaty gmin i powiatów na rzecz innych jednostek samorządu terytorialnego oraz związków gmin, związków powiatowo-gminnych, związków powiatów oraz związków metropolitalnych” na dofinansowanie zadań bieżących wykorzystanych z naruszeniem procedur, o których mowa w art. 184 ustawy, pobranych nienależnie lub w nadmiernej wysokości

Zakres zmian Nowe brzmienie paragrafu 477 Rekompensata dla pracodawcy zatrudniającego żołnierza Narodowych Sił Rezerwowych oraz Wojsk Obrony Terytorialnej” Dodano paragrafy 473 „Koordynacja przez asystenta rodziny zadań określonych w art. 8 ust. 2 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem” 492 „Rozliczenia jednostki samorządu terytorialnego z samorządowym zakładem budżetowym” Ujmuje się rozliczenia, o których mowa w art. 15 ust. 4a ustawy, samorządowy zakład budżetowy może otrzymać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środki finansowe wynikające z rozliczenia podatku od towarów i usług, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia tego podatku związanego z tym zakładem.

Zakres zmian Dodano paragrafy 659 „Środki przekazane przez jednostki samorządu terytorialnego na finansowanie lub dofinansowanie zadania inwestycyjnego z zakresu zarządzania drogami publicznymi krajowymi” W załączniku nr 7 do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej dotyczącym szczegółowej klasyfikacji wydatków dla zadań z zakresu bezpieczeństwa zewnętrznego dodano pozycję „Dodatek za gotowość bojową wypłacany żołnierzom pełniącym terytorialną służbę wojskową”.

Split payment : Split payment, czyli model podzielonej płatności dotyczy podatku VAT i funkcjonuje na terenie kilku krajów, jak np. Czechy, Turcja czy Włochy. Powodem wdrożenia takiego rozwiązania w wyżej wskazanych państwach, i tym samym w Polsce, jest powiększająca się luka podatkowa w VAT. 19 września 2017 r. rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy VAT, teraz zajmie się nim Sejm. Metoda podzielonej płatności (z ang. split payment) ma wejść w życie 1 kwietnia 2018 r. Na początku split payment ma być dobrowolny. Niewykluczone, że później będzie obowiązkowy, ale na to musi się zgodzić Komisja Europejska. Polski projekt to jedna z dwóch kluczowych zmian wymierzonych u nas w oszustwa w VAT. Drugi to projekt ustawy o monitorowaniu przepływów finansowych związanych z wyłudzeniami skarbowymi (STIR). Rząd ma go zaakceptować w najbliższym czasie.

Split payment : Split payment będzie polegał na tym, że kupujący będzie przelewał na zwykły rachunek sprzedawcy tylko kwotę netto. Natomiast równowartość podatku od towarów i usług przekaże na specjalne konto – rachunek VAT. Pieniądze na nim zgromadzone będą własnością sprzedawcy, ale dostęp do nich będzie ograniczony. Mechanizm podzielonej płatności będzie można stosować zarówno do regulowania całości zobowiązań, jak i ich części. W praktyce więc każdy podatnik VAT ma dostać dodatkowy rachunek, dedykowany specjalnie dla podatku od towarów i usług (niezależnie od tego, czy podatnik będzie chciał korzystać z metody podzielonej płatności). Wiele kontrowersji budziło to, kto zapłaci za założenie i prowadzenie takiego rachunku. Stanęło na tym, że otwarcie i prowadzenie rachunku VAT nie będzie powodowało dodatkowych opłat dla przedsiębiorców. Banki będą mogły jedynie pobierać opłaty za dokonywanie przelewów w podzielonej płatności.

Split payment : Nie będzie jednak mogła odstawać od opłaty za dokonanie tradycyjnego przelewu na koncie podstawowym przedsiębiorcy. Innymi słowy, jeżeli bank stosuje opłatę za normalny przelew w wysokości np. 2 zł, to za przelew przy mechanizmie podzielonej płatności również nie będzie mogła być wyższa niż 2 zł. Chodzi o to, żeby nie odstraszała firm od split paymentu. Przyjęty projekt zakłada, że pieniądze na koncie VAT mogą być oprocentowane, z tym że będzie to już regulowała umowa między bankiem a przedsiębiorcą. Split payment ma zacząć obowiązywać od 1 kwietnia 2018 r. Banki potrzebują bowiem więcej czasu, żeby dostosować swoje systemy do obsługi dodatkowych kont VAT.

Split payment : Korzyści ze stosowania split paymentu:
to szybkie zwroty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek VAT; Przedsiębiorca, który wystąpi o taki zwrot na konto VAT, a nie na zwykły rachunek służący do prowadzenia biznesu, dostanie przelew w ciągu 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji VAT. Naczelnik urzędu skarbowego nie będzie mógł wydłużyć 25-dniowego terminu na zwrot. Co więcej, wniosek o zwrot na konto VAT będzie mógł złożyć każdy podatnik, bez względu na to, czy rozlicza się w systemie podzielonej płatności, czy nie; ma być traktowane jako zachowanie należytej staranności. Ale oficjalna lista przesłanek takiej należytej staranności dopiero powstaje w Ministerstwie Finansów.

Split payment : Pieniądze zgromadzone na koncie VAT będzie można przeznaczyć na: zapłatę podatku fiskusowi, zapłatę kontrahentom kwoty będącej równowartością VAT wynikającej z otrzymanych faktur, fiskus może także przelać środki z konta VAT na zwykły rachunek, pod warunkiem że podatnik o to wystąpi, a naczelnik urzędu skarbowego się na to zgodzi (będzie mógł odmówić przekazania pieniędzy). Pieniądze z konta VAT trafią na zwykły rachunek przedsiębiorcy w ciągu 60 dni.

Split payment : Resort finansów założył, że w pierwszym roku obowiązywania systemu split paymentu (2018 r.) budżet państwa na nim straci. Główną przyczyną będzie wprowadzenie obowiązkowego zwrotu podatku na rachunek VAT w przyspieszonym terminie 25 dni. MF szacuje, że oznacza to ubytek dochodów w wysokości 2 mld 81 mln zł. Z drugiej strony zakłada, że ograniczenie oszustw przyniesie dodatkowe wpływy w wysokości 2 mld zł. Saldo będzie jednak ujemne. Ale już w kolejnych latach korzyści przewyższą straty i to znacząco. Już w 2019 r. z uszczelnienia systemu do kasy państwa ma wpłynąć 7,5 mld zł, a koszt skrócenia terminu zwrotu – nieco ponad 4 mld zł.

Split payment : WAŻNE!!! Ustawa zakłada dobrowolność stosowania split payment przez nabywców. Inicjatywa w tym zakresie będzie należała właśnie do niego. Co ciekawe zastosowanie tego mechanizmu będzie wiązało się z określonymi konsekwencjami zarówno dla nabywcy, jak i dla dostawcy towarów lub usługodawcy. Split payment będzie mógł mieć miejsce wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli w relacjach B2B (firma - firma). Mechanizm ten nie będzie stosowany w transakcjach B2C (firma - osoba prywatna).

Split payment : Źródło: Gazeta Prawna

E – fakturowanie w administracji publicznej
W maju 2017 r. Komisja Europejska przedstawiła finalny format dla przesyłania elektronicznych faktur w zamówieniach publicznych. We wrześniu 2016 roku resort przyjął założenia do ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych. Ustawa ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy 2014/55/UE, która zobowiązuje zamawiających we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej do przyjmowania e-faktur związanych z realizacją zamówień publicznych. Terminem końcowym wdrożenia dyrektywy ma być 27 listopada 2018 roku, co oznacza, że od tego dnia administracja publiczna będzie miała obowiązek przyjmowania faktur elektronicznych. Po kolejnych dwóch latach również przedsiębiorcy zostaną zobowiązani do wystawiania e-faktur.

Źródło:

Projekt ustawy o elektronicznym fakturowaniu zakłada: możliwość wystawiania oraz wysyłania i odbierania drogą elektroniczną, zarówno przez wykonawców, jak i zamawiających, dokumentów związanych z realizacją zamówień publicznych oraz dokumentów związanych z realizacją umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, możliwość wystawiania i wysyłania przez wykonawców oraz obowiązek przyjmowania przez zamawiających ustrukturyzowanych faktur elektronicznych, związanych z realizacją zamówień publicznych, zasady funkcjonowania systemu teleinformatycznego (platformy elektronicznego fakturowania) służącego do wymiany dokumentów elektronicznych i ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz przetwarzania i udostępniania informacji związanych z realizacją zamówień publicznych.

Źródło:

Perspektywa wdrożenia IPSAS
Dyrektywa 2011/85/UE ws ram budżetowych zobowiązuje kraje do posiadania jednolitych systemów rachunkowości obejmujących wszystkie podsektory general government (w tym samorządowy). Systemy te mają podlegać wewnętrznej kontroli i zewnętrznemu audytowi. Na bazie tej dyrektywy Eurostat przystąpił do opracowania Europejskich Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego (EPSAS), które mają być wersją IPSAS dopasowana do potrzeb europejskich. Eurostat zakłada, że do 2020 roku każdy kraj przygotuje bilans otwarcia na podstawie własnych założeń oraz do 2025 roku skonsolidowane sprawozdanie finansowe na bazie EPSAS. Polskie przepisy w zakresie rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych są obecnie w 68% zgodne z IPSAS. Różnica wynika przede wszystkim z braku skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe państwa
Skarb Państwa / Rząd Jednostki budżetowe Sprawozdanie finansowe administracji rządowej Skonsolidowane sprawozdanie finansowe administracji rządowej Państwowe osoby prawne Sprawozdanie finansowe państwa Jednostki samorządu terytorialnego Inne jednostki Kontrola? Spółki Skarbu Państwa

Perspektywa wdrożenia IPSAS
Oczekiwane korzyści: Poprawa przejrzystości i porównywalności sprawozdań finansowych sektora publicznego. Lepsza informacja o stanie finansów publicznych oraz publicznych aktywów i zobowiązań dla celów zarządzania jednostkami. Ułatwienie pozyskiwania kapitału na rynkach finansowych (w tym spodziewana redukcja kosztów tego kapitału). Nacisk na długookresową stabilność finansów publicznych.

Roczna korekta VAT Po zakończeniu roku podatkowego, w rozliczeniu za styczeń (deklaracja za styczeń 2018 składana do 25 lutego 2018), podatnik ma obowiązek dokonać rocznej korekty podatku odliczonego według wstępnej proporcji. Musi przy tym uwzględnić rzeczywiste dane dla zakończonego roku podatkowego. Ministerstwo Finansów w powołanej broszurze wskazało, iż: "(...) Podatnik dokonując korekty rocznej może przyjąć inny sposób określenia proporcji niż wybrany dla dokonywania odliczenia bieżącego (wstępnego), jeżeli sposób ten okaże się bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku. Przykładowo, odliczenie dokonywane zgodnie z metodą «obrotową», może zostać skorygowane w trybie korekty rocznej według metody «powierzchniowej», o ile metoda ta - np. wskutek zmiany profilu działalności podatnika w trakcie roku podatkowego - okazała się bardziej odpowiadająca specyfice jego działalności. (...)"

Roczna korekta VAT Generalnie korekta roczna dokonywana jest przy odpowiednim zastosowaniu zasad wskazanych w art. 91 ust. 2-9 ustawy o VAT, czyli tak jak w przypadku odliczania proporcjonalnego przy prowadzeniu przez podatnika działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT. Oznacza to, że: 10-letnia korekta dotyczy nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów zaliczonych (lub takich, które mogłyby być zaliczone) na podstawie przepisów o podatku dochodowym przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, w tym podlegających amortyzacji (wyjątek stanowią nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów o wartości początkowej nieprzekraczającej zł i opłaty roczne z tytułu oddania gruntu w użytkowania wieczyste, w przypadku których dokonuje się korekty dla zakończonego roku podatkowego),

Roczna korekta VAT 5-letnia korekta dotyczy pozostałych towarów i usług zaliczanych (lub takich, które mogłyby być zaliczone) na podstawie przepisów o podatku dochodowym przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, w tym podlegających amortyzacji, poza towarami i usługami o wartości początkowej nieprzekraczającej zł - w przypadku których dokonuje się korekty dla zakończonego roku podatkowego; roczna korekta dotyczy towarów i usług innych niż środki trwałe i wartości niematerialne i prawne. Roczna korekta obejmuje zatem odpowiednio jedną dziesiątą, jedną piątą bądź całą wartość podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu towarów i usług.

Odliczenie VAT Zakupy związane z działalnością opodatkowaną
Zakupy związane z działalnością zwolnioną lub niepodlegającą Zakupy związane z działalnością opodatkowaną i zwolnioną Zakupy związane z działalnością opodatkowaną i niepodlegającą Zakupy związane z działalnością opodatkowaną, zw. i niepodl. Podatnik Pełne odliczenie Brak odliczenia Współczynnik WSS Prewspółczynnik Współczynnik i prewspółczynnik

Pre-współczynnik (obecny stan prawny) zakup związany zarazem z działalnością opodatkowaną, zwolnioną i niepodlegającą VAT Roczny obrót z tytułu czynności opodatkowanych: zł Roczny obrót z tytułu czynności zwolnionych z VAT: zł Roczny „obrót” z tytułu czynności niepodlegających VAT: zł Kwota VAT naliczonego z tytułu zakupu: zł kwota podatku przypisana do działalności opodatkowanej Ustalenie wartości prewspółczynnika*: ( zł) / ( zł) x 100% = 0,4 x 100% = 40% Kwota podatku naliczonego przypadająca do działalności gospodarczej: zł x 40% = 400 zł kwota podatku do odliczenia Ustalenie wartości współczynnika: zł / ( zł) x 100% = 0,25 x 100% = 25% Całkowita kwota podlegająca odliczeniu: 400 zł x 25% = 100 zł * Przy założeniu stosowania modelu określania proporcji opartego na wartość obrotu

Dziękuję za uwagę 

Trener: Dorota Pudło-Żylińska

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Trener: Dorota Pudło-Żylińska"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

Trener: Dorota Pudło-Żylińska

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Trener: Dorota Pudło-Żylińska"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres