Cz. 5 WYSOKI KOMISARZ DS. PRAW CZŁOWIEKA Zdzisław Kędzia

Prezentacja na temat: "Cz. 5 WYSOKI KOMISARZ DS. PRAW CZŁOWIEKA Zdzisław Kędzia"— Zapis prezentacji:

1 Cz. 5 WYSOKI KOMISARZ DS. PRAW CZŁOWIEKA Zdzisław Kędzia
PREZENTACJA NA PRAWACH RĘKOPISU PRZEZNACZONA JAKO POMOC DLA SŁUCHACZY STUDIUM ADMINISTRACJI WPiA UAM PRAWA CZŁOWIEKA Cz. 5 WYSOKI KOMISARZ DS. PRAW CZŁOWIEKA Zdzisław Kędzia

2 STRUKTURA USTANOWIENIE STANOWISKA STATUS WYSOKIEGO KOMISARZA
EWOLUCJA PROGRAMU PRAW CZŁOWIEKA ONZ PLAN DZIAŁANIA WYSOKIEGO KOMISARZA Z R.

3 REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO 48/141
Powołanie: Sekretarz Generalny za zgodą Zgromadzenia Ogólnego Okres nominacji: cztery lata, z możliwością jednego ponownego powołania Kryteria: “… osoba o wysokich kwalifikacjach moralnych, cechująca się osobistą uczciwością, posiadająca doświadczenie, włączając w to dziedzinę praw człowieka, a także ogólną wiedzę i zrozumienie rozmaitych kultur, konieczne dla sprawowania obowiązków w sposób bezstronny, obiektywny, nie- selektywny i efektywny [...]”

4 Ogólne ramy działania “… będzie działał w ramach Karty Narodów Zjednoczonych, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych międzynarodowych instrumentów praw człowieka i międzynarodowego prawa…” Status: WK jest “… funkcjonariuszem Narodów Zjednoczonych, który ponosi główną odpowiedzialność za działania Narodów Zjednoczonych w dziedzinie praw człowieka...” Ranga z-cy Sekretarza Generalnego działa “… pod kierunkiem i w ramach kompetencji Sekretarza Generalnego”

5 Szczególne kompetencje (sfery odpowiedzialności) WK (par.4):
promocja i ochrona praw człowieka reakcja na wyzwania dla praw człowieka koordynacja i adaptacja do potrzeb systemu ochrony praw człowieka ONZ Inicjatywa działań: z własnej inicjatywy, aby promować i chronić prawa człowieka, gdziekolwiek to jest potrzebne zadania powierzone przez kompetentne organy ONZ Formy działania: pozostawione decyzji WK Sprawozdawczość: RPCz, ZO, RGS

6 JOSE AYALA LASSO

7 Mary Robinson 1977 – 2002

8 Sergio Vieira de Mello

9 Bertrand Ramcharan WYSOKI KOMISARZ A.I.

10 LOUISE ARBOUR

11 Navanethem Pillay 2008 -

12 SIEDZIBA GŁÓWNA

13 WSZYSTKIE REGIONY NA POZIOMIE REGIONALNYM I KRAJOWYM
LOKACJE GENEWA NOWY jORK WSZYSTKIE REGIONY NA POZIOMIE REGIONALNYM I KRAJOWYM

14 Wysoka Komisarz Zastępca Wysokiego Komisarza
Asystent SG dla Praw Człowieka Biuro NJ Biuro Wykonawcze Zastępca Wysokiego Komisarza Departament Badań i Prawa do Rozwoju Departament Traktatów Departament Operacji w Terenie i Pomocy Technicznej Departament Rady Praw Człowieka Departament Specjalnych Procedur Branża Rozwoju i Spraw Ekonomicznych i Socjalnych Branża Rządów Prawa i Niedyskryminacji Africa Ameryka, Europa Centralna Azja NHRI Azja, Pacyfik Środk. Wschód Półn. Afryka OPERACJE OPERACJE OPERACJE Narodowe Instytucje Praw Człowieka Operacje Pokojowe i Szybkie Reagowanie Zarządzanie i Administracja

15 PACOWNICY 31 grudnia 2010 r. 1,005 pracowników ogółem
465 (46 %) w terenie 520 (52 %) w Genewie 20 (2 %) w Nowym Jorku Biuro Wysokiego Komisarza wspiera dodatkowo: Ok. 840 specjalistów w dziedzinie praw człowieka służących w 14 operacjach pokojowych ONZ 16 doradców praw człowieka umiejscowionych w Krajowych Biurach ONZ

16 od legislacji do implementacji od reakcji do prewencji
EWOLUCJA od legislacji do implementacji od reakcji do prewencji od funkcji sekretarskich do aktywnej promocji i ochrony od formalnej kontroli do technicznej współpracy z centrali do operacji w terenie od izolacji do partnerstwa

17 POTRZEBA KOMPLEKSOWEJ REFORMY
WYZWANIE: przepaść pomiędzy standardami a sytuacją praw człowieka w świecie Rafał Lemkin w odpowiedzi prezydentowi Rooseveltowi w kontekście Konwencji o Ludobójstwie : „’Cierpliwość’ jest słowem, którego można użyć, kiedy ktoś oczekuje na wyznaczenie terminu spotkania, na alokację środków budżetowych lub na budowę drogi. Czy jednak słowo „cierpliwość” nie jest obrazą rozumu i natury, jeśli stryczek jest już na szyi ofiary, a uduszenie jest kwestią chwili?” S. Power, „A Problem from Hell.” America and the Age of Genocide.

18 PARAMETRY ZMIANY Wyniki Światowego Szczytu w 2005 r. „Plan Działania Urzędu Wysokiego Komisarza: Ochrona i Umocowanie” z r. Raport Sekretarza Generalnego „Ku większej wolności” (In larger freedom)

19 podniesienie znaczenia praw człowieka w systemie ONZ
Trzy podstawowe idee: ochrona praw osób szczególnie narażonych na naruszenia ich praw oraz ofiar naruszeń podniesienie znaczenia praw człowieka w systemie ONZ wzmocnienie Urzędu Wysokiego Komisarza

20 SZCZYT 2005 R. Osiągnięcia w dziedzinie praw człowieka
Uznanie praw człowieka, obok pokoju i zrównoważonego rozwoju za jeden z trzech filarów Narodów Zjednoczonych Proklamacja odpowiedzialności za ochronę (the responsibility to protect) Awans praw człowieka w strukturze instytucjonalnej Narodów Zjednoczonych – ustanowienie Rady Praw Człowieka Wzmocnienie Urzędu Wysokiego Komisarza ds. Praw człowieka – podwojenie regularnego budżetu w ciągu pięciu lat

21 PLAN DZIAŁANIA URZĘDU WK
Ogólny cel zmian – zamknięcie luki pomiędzy retoryką praw człowieka a praktyką ich implementacji Plan Działania: „Co powstrzymuje nas przed zamknięciem luki pomiędzy retoryką praw człowieka a realiami? Wyzwania w tym zakresie mogą zostać podzielone na dwie kategorie: (a) wyzwania wobec praw człowieka płynące z sytuacji, wzorców lub okoliczności, które prowadzą do gwałcenia praw; (b) wyzwania implementacyjne, które przejawiają się w bardziej konkretnych przeszkodach w realizacji praw człowieka.”

22 Wyzwania strukturalne: ubóstwo i globalne nierówności - dyskryminacja – konflikty zbrojne i przemoc – niekaralność sprawców naruszeń – deficyty demokracji, a także słabe instytucje Luki implementacyjne: luki w wiedzy – braki w instytucjach i zdolnościach do działania – brak woli politycznej i zagrożenia bezpieczeństwa

23 Kolumbia

24 Sierra Leone (1)

25 Sierra Leone (2)

26 Wschodni Timor (Timor Leste)

27 Biura Urzędu WK w terenie - Afryka
Biura regionalne: Południowa Afryka (Pretoria) , Wschodnia Afryka (Addis Abeba), Zachodnia Afryka Regionalne Centra Praw Człowieka: Centralna Afryka (Yaoundé) Biura krajowe: Burundi, Angola, Togo, DRK, Uganda Operacje pokojowe ONZ: Sudan, Wybrzeże Kości Słoniowej, Etiopia/Erytrea, Liberia, Sierra Leone

28 Biura Urzędu WK w terenie – kraje arabskie
Biura regionalne: Środkowy Wschód i Północna Afryka oraz Zatoka Perska (Bejrut) Regionalne Centra Praw Człowieka: Region Arabski i Południowo-Zachodnia Azja (Qatar) Biura krajowe: Palestyna Operacje Pokojowe ONZ: Irak

29 Biura Urzędu WK w terenie - Azja-Pacyfik
Biura regionalne: Pacyfik (Suva), Azja Południowo-Wschodnia (Bangkok) Biura Krajowe: Kambodża, Nepal Operacje Pokojowe ONZ: Afganistan, Timor-Leste Doradcy ds. Praw Człowieka: Sri Lanka

30 Biura Urzędu WK w terenie - Europa, Północna Ameryka i Centralna Azja
Biura regionalne: Azja Centralna, Biuro w Nowym Jorku Biura krajowe: Federacja Rosyjska, Kosowo Doradcy ds. Praw Człowieka: Południowy Kaukaz (Gruzja)

31 Biura Urzędu WK w terenie – Ameryka Łacińska i Karaiby
Biura regionalne: Ameryka Łacińska i Karaiby (Santiago) Biura krajowe: Kolumbia, Meksyk, Boliwia, Gwatemala Operacje pokojowe ONZ: Haiti Doradcy ds. Praw Człowieka: Gujana, Ekwador

32 PODSUMOWANIE JAK MOŻNA ZDEFINIOWAĆ WSPÓŁCZESNE WYZWANIA DLA PRAW CZŁOWIEKA? CZY MIĘDZYNARODOWA WSPÓLNOTA JEST ODPOWIEDNIO WYEKWIPOWANA, ABY ODPOWIEDZIEĆ NA TE WYZWANIA? W JAKIE DODATKOWE ŚRODKI WYPOSAŻYŁBYŚ WYSOKIEGO KOMISARZA, ABY UCZYNIĆ JEGO URZĄD BARDZIEJ EFEKTYWNY?