70 Rocznica Zbrodni Katyńskiej

Prezentacja na temat: "70 Rocznica Zbrodni Katyńskiej"— Zapis prezentacji:

1 70 Rocznica Zbrodni Katyńskiej
Przygotowanie: ZESPÓŁ SZKÓŁ EKONOMICZNYCH im. Wincentego Stysia w Świdnicy mgr Arkadiusz Jackowiak Agnieszka Jadczyk

2 Katyń 1940 "O pewnym brzasku w katyńskim lasku
strzelali do nas Sowieci..."

3 Zbrodnia katyńska Wymordowanie na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r. przez NKWD na wiosnę tego roku przetrzymywanych w obozach na terytorium ZSRR prawie 19 tys. jeńców wojennych – polskich oficerów – w tym pochodzących z rezerwy.

4 Dnia 23 sierpnia 1939 r. ministrowie spraw zagranicznych Rzeszy Niemieckiej i ZSRR, Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow, podpisali w imieniu rządów swoich krajów „jawny protokół” - traktat o nieagresji i ściśle „tajny protokół” dodatkowy, który dzielił terytorium Polski i innych krajów Europy Środkowej między obu sojuszników. Pakt Ribbentrop-Mołotow dawał Hitlerowi wolną rękę w wypadku agresji na Polskę. Podpisanie paktu: Mołotow (siedzi), za nim Ribbentrop, obok w jasnym mundurze Stalin Tajny protokół

5 Wkroczenie wojsk sowieckich
17 września 1939 r. sytuacja Polski stała się katastrofalna, gdy na jej terytorium wkroczyła Armia Czerwona, łamiąc wcześniej zawarte układy. Sowieci realizowali tym samym postanowienia zawarte w tajnym protokole traktatu Ribbentrop - Mołotow. Józef Stalin stał się wspólnikiem Hitlera. Wkroczenie wojsk sowieckich

6 Polscy żołnierze- jeńcy wojenni konwojowani przez Armię Czerwoną do kolejowych punktów załadunku za granicą polsko-sowiecką

7 Polscy żołnierze w niewoli sowieckiej

8 W wyniku rozlicznych działań mających miejsce do marca 1940 r. , m. in
W wyniku rozlicznych działań mających miejsce do marca 1940 r., m.in. przemieszczeń, wyselekcjonowaniu osób gotowych do współpracy, aresztowaniach w obozach, praktycznie wszystkich polskich oficerów przetrzymywanych w ZSRR – ok. 15 tysięcy, skupiono w trzech obozach specjalnych: kozielskim ostaszkowskim starobielskim

9 List wysłany przez niezidentyfikowanego więźnia z Kozielska do rodziny w Warszawie.

10 5 marca 1940 r. szef NKWD Ławrientij Beria skierował do Stalina notatkę, w której stwierdził, że polscy jeńcy „stanowią zdeklarowanych i nie rokujących nadziei poprawy wrogów władzy radzieckiej”. NKWD – stwierdzał dalej Beria – uważa za uzasadnione rozstrzelanie 14, 7 tys. oficerów i 11 tys. więźniów bez wzywania skazanych, bez przedstawiania zarzutów, bez decyzji o zakończeniu śledztwa a aktu oskarżenia. Ławrientij Beria Józef Stalin

11 Pierwsza strona dokumentu-decyzji o wyroku na polskich oficerach.

12 Na podstawie przygotowanych przez NKWD list polskich oficerów tworzono konwoje, które pieszo, wagonami lub ciężarówkami docierały na miejsca zbrodni. Część jeńców zabijano w lesie nad wcześniej przygotowanymi dołami, gdzie ich grzebano, układając zwłoki po kilka warstw. Część mordowano w więzieniach NKWD, a ciała przewożono ciężarówkami do masowych grobów. Ocalało jedynie 395 więźniów… Miejsca zbrodni: -Katyń -Charków -Kalinin -Kijów -Mińsk

13 Transport więźniów Stacja Gniezdowo
Tu rozładowywano transporty z więźniami Kozielska, których następnie ciężarówkami przewożono na miejsce kaźni w lasku katyńskim.

14 Oficerowie z Kozielska zostali zabici w Katyniu
Oficerowie z Kozielska zostali zabici w Katyniu. Część z nich zamordowano w siedzibie NKWD w Smoleńsku, a ciała przewieziono do katyńskiego lasu. Oficerów z obozu starobielskiego mordowano w siedzibie NKWD w Charkowie, a zwłoki przewożono nocą do lasu obok wioski Piatichatki pod Charkowem. Więźniów obozu ostaszkowskiego zabijano w siedzibie NKWD w Kalininie, a ciała grzebano w położonej niedaleko miejscowości Miednoje. W Kijowie zabito więźniów z zach. Ukrainy (pochowano prawdopodobnie w Bykowni), w Mińsku więźniów z zach. Białorusi (pochowani prawdopodobnie w Kuropatach).

15 Gen. Władysław Sikorski w rozmowie ze Stalinem podczas wizyty w ZSRR
Po wykonaniu objętych tajemnicą państwową masowych zabójstw nastąpiła cisza – do rodzin zamordowanych przestała nadchodzić korespondencja, wysyłana – wracała, a wszelkie próby uzyskania informacji na temat bliskich kończyły się niepowodzeniem. Także polskie władze emigracyjne po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z ZSRR rozpoczęły poszukiwania tysięcy zaginionych oficerów, po których ślad zaginął. Nie przyniosły one żadnych rezultatów. Stalin w rozmowie z premierem rządu emigracyjnego gen. Władysławem Sikorskim w grudniu 1941 r. stwierdził, że poszukiwani oficerowie zapewne uciekli do Mandżurii. Gen. Władysław Sikorski w rozmowie ze Stalinem podczas wizyty w ZSRR

16 Motywy zbrodni Przypuszcza się, iż rozkaz zabicia polskich oficerów to efekt osobistej zemsty Stalina za porażkę w wojnie 1920 r. oraz odwet za zamiar wysłania polskich jednostek wojskowych do walczącej z sowiecką agresją Finlandii. Najbardziej jednak prawdopodobny motyw to chęć pozbawienia narodu polskiego warstwy przywódczej, elity intelektualnej, której przedstawicielami byli zamordowani. Świadczy o tym także fakt, iż na podstawie korespondencji, która tak nagle ustała na wiosnę 1940 r., NKWD sporządziło listę adresową wrogów Związku Radzieckiego.

17 -22 czerwca 1941 r. wojska niemieckie rozpoczęły wojnę z ZSRR.
-13 kwietnia 1943 r. berlińskie radio podało komunikat o odkryciu w lesie katyńskim masowych grobów polskich oficerów. Prace nad grobami

18 Ekshumacja1943r. Ekshumacji dokonano w 8 masowych katyńskich grobach.
Do 3 czerwca 1943 r. wydobyto ponad 4100 ciał, z których 2800 zidentyfikowano. Badania przeprowadzone przez zespół naukowców z kilku krajów wykazały, że zbrodnia została dokonana wiosną 1940 r. przez Sowietów. W odpowiedzi na te zarzuty władze sowieckie winą za zbrodnię katyńską obarczyły Niemców. Masowy grób oficerów

19 Węzeł katyński-ręce związane na plecach ofiary

20 Położenie ośmiu masowych grobów znalezionych przez międzynarodową komisje w 1943 roku.

21 Polskie władze emigracyjne, chcąc wyjaśnić, kto odpowiada za mordy na polskich oficerach, poprosiły o pomoc MCK. Reakcją Sowietów na ten krok było zerwanie stosunków dyplomatycznych z rządem generała Sikorskiego w kwietniu 1943 r. Niestety, Polacy nie uzyskali wsparcia ze strony sojuszników zachodnich. Władze brytyjskie i amerykańskie doradzały polskiemu rządowi umiar i wstrzemięźliwość w oskarżeniach, mając na uwadze sojusz z ZSRR w wojnie z Niemcami oraz chęć jak najszybszego pokonania wspólnego wroga i zakończenie wojny.

22 W czasach PRL-u temat zbrodni katyńskiej był celowo przemilczany, a jeśli się pojawiał, to prawda była fałszowana. Oficjalna propaganda komunistyczna podtrzymywała stalinowską wersję, która odpowiedzialnością za zbrodnię obarczała Niemcy…

23 Kontynuowanie kłamstwa katyńskiego
Pomimo potwierdzenia i uznawania począwszy od 1990 roku przez najwyższe władze rosyjskie za winnych zbrodni katyńskiej ówczesnych władz stalinowskich oraz ujawnienia najbardziej tajnych dokumentów w Rosji pojawiały się opinie negujące to i w dalszym ciągu obwiniające Niemców.

24 Katyń – symboliczny zarys masowych mogił (widok współczesny)
Ściana pamięci na cmentarzu katyńskim

25 "Kula w tył głowy i bezimienna mogiła w brzozowym lasku
"Kula w tył głowy i bezimienna mogiła w brzozowym lasku. Czaszki z przestrzeloną potylicą, chciwe ręce przeszukujące kieszenie płaszczy i mundurów. Mordercy jedzący w stołówce NKWD łyżkami wódkę z talerza zamiast zupy."

26 Dyskusja – prowadzą wychowawcy klas
Zbrodnia katyńska – ludobójstwo czy przedawnione morderstwo stalinowskie? Różnice w postrzeganiu zbrodni dzisiaj w RP i po 1945 r. w Polsce Ludowej.