ZAKOPANE 2006 ATEX Mariusz Misiurski Nowe uwarunkowania prawne w dziedzinie urządzeń oraz zasady postępowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Prezentacja na temat: "ZAKOPANE 2006 ATEX Mariusz Misiurski Nowe uwarunkowania prawne w dziedzinie urządzeń oraz zasady postępowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem."— Zapis prezentacji:

1 ZAKOPANE 2006 ATEX Mariusz Misiurski Nowe uwarunkowania prawne w dziedzinie urządzeń oraz zasady postępowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

2 2 BHP – MASZYNY podstawy prawne  DYREKTYWA MASZYNOWA – 98/37/WE wprowadzona do prawa polskiego Rozporządzeniem MGPiPS z 10.04.2003r i znowelizowana Rozporządzeniem MG z 28.12.2005r w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa  DYREKTYWA NARZĘDZIOWA – 89/655/EWG wprowadzona do prawa polskiego Rozporządzeniem MG z dnia 30.10.2002r w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy  została zmieniona DYREKTYWĄ 2001/45/EWG wprowadzoną do prawa polskiego Rozporządzeniem MGPiPS z dnia 30.09.2003r, które rozszerza temat o sprzęt roboczy do tymczasowej pracy na wysokości  Rozporządzenia ustaliły terminy przejściowe na dostosowanie maszyn do minimalnych wymogów bhp do 01.01.2006r, a sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości /drabin i rusztowań/ do 24.07.2006r

3 3  Pracodawca powinien zapewnić, aby maszyny były dostosowane do wykonywanej pracy i mogły ją wykonywać bezpiecznie  Wybór maszyn powinien uwzględniać szczególne warunki i zagrożenia na stanowisku  Pracodawca powinien podjąć działania dla zminimalizowania ryzyka, którego nie da się uniknąć DYREKTYWA NARZĘDZIOWA nowe obowiązki pracodawcy

4 4 ATEX (ATmosphere EXplosible)  94/9/WE – ATEX 100- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 23 marca 1994r w sprawie zbliżenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących urządzeń i układów zabezpieczających przeznaczonych do stosowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.  Dyrektywa została wdrożona do prawa polskiego Rozporządzeniem MGPiPS z dnia 28.07.2003r W sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem (Dz.U. Nr 143 poz.1393) i  znowelizowana Rozporządzeniem MG z z dnia 22 grudnia 2005 r. (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2005 r.)

5 5 ATEX (ATmosphere EXplosible)  1999/92/WE – ATEX 137 - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r w sprawie wymagań minimalnych dotyczących poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników potencjalnie narażonych na zagrożenie atmosfer wybuchowych (15 dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG).  Dyrektywa ATEX137, wdrożona została do prawa polskiego Rozporządzeniem MGPiPS z dnia 29.05.2003 r W sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz.U. Nr 107 poz.1004).

6 6 ATEX-137- UŻYTKOWNICY Ochrona pracowników w środowisku zagrożonym wybuchem W CELU USTALENIA SPÓJNEJ STRATEGII ZAPOBIEGANIA EKSPLOZJOM PRACODAWCA MUSI:  zidentyfikować zagrożenia i ocenić ryzyko zagrożenia wybuchem,  sklasyfikować strefy zagrożenia,  napisać „Dokument zabezpieczenia przed eksplozją”,  określić wymagania dla zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa pracownikom,  na bieżąco aktualizować dokumentację,  przeprowadzać coroczne przeglądy weryfikujące.

7 7 ATMOSFERA WYBUCHOWA jest mieszaniną palnych gazów, par, mgieł lub pyłów /w naszym przypadku pyłu cukrowego lub wysłodkowego/ z powietrzem, w której, po zainicjowaniu źródłem zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się samorzutnie na całą mieszaninę. OBSZARY, w których są obecne atmosfery wybuchowe podzielono na STREFY, głównie w oparciu o to, jak długo i jak często występuje w nich atmosfera wybuchowa. ATEX Strefy zagrożenia wybuchem pyłów

8 8 strefa 20 - obszar (wydzielona część przestrzeni), w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku pyłu palnego w powietrzu występuje stale, w dłuższych okresach czasu lub często (>1000godz./rok). strefa 21 - obszar w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku pyłu palnego w powietrzu może czasem wystąpić w trakcie normalnych operacji (>10godz./rok do <1000godz./rok). strefa 22 - obszar, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku pyłu w powietrzu nie występuje w trakcie normalnych operacji, a w przypadku wystąpienia trwa przez krótki okres czasu (<10godz./rok). ATEX Strefy zagrożenia wybuchem pyłów PN-EN 1127-1 i Dyrektywa 1999/92/WE

9 9 Zasady oznaczania stref zagrożenia wybuchem pyłów

10 10 Rodzaje pyłów, które spowodowały wybuch Grupa pyłu Udział w %  Drewno/produkty z drewna29,8  Papier 1,9  Węgiel 9,2  Produkty spożywcze23,8  Tworzywa sztuczne11,7  Metale13,9  Produkty chemiczne 9,7

11 11 Instalacje przemysłowe, w których doszło do wybuchu  Silosy20,0%  Instalacje odpylające17,2%  Instalacje mielące13,2%  Instalacje transportujące10,1%  Suszarnie 8,0%  Instalacje dopalające 5,4%  Instalacje mieszające 4,7%  Instalacje polerujące i szlifujące 4,5%  Instalacje przesiewające 2,8%  Inne14,1%

12 12  Instalacje transportu (elewatory) 26,7%  Silosy21,2%  Instalacje mielące18,1%  Instalacje suszące10,6%  Instalacje odpylające 8,7%  Instalacje przesiewające 2,8%  Instalacje dopalające 1,9%  Pozostałe (np. mieszanie)10,0% Instalacje w przemyśle spożywczym, w których doszło do wybuchu

13 13 PIĘCIOKĄT WYBUCHOWOŚCI MATERIAŁ PALNY UTLENIACZ ŹRÓDŁO ZAPŁONU OGRANICZONA POWIERZCHNIA OBŁOK Bum!!!

14 14 ŹRÓDŁA ZAPŁONU Nieznane przyczyny – 19,7% !!!

15 15ATEX WYPOSAŻENIE ELEKTRYCZNE Grupa urządzeń Kategoria urządzeń Poziom ochrony ZagrożenieUżytkowanie II 1 bardzo wysoki G Strefy – 0, 1, 2 D Strefy – 20, 21, 22 2wysoki G Strefy – 1, 2 D Strefy – 21, 22 3normalny G Strefa – 2 D Strefa – 20

16 16

17 17 PODSTAWY BEZPIECZEŃSTWA  ZAPOBIEGANIE - niedopuszczanie do wybuchu  unikanie atmosfer wybuchowych  unikanie efektywnych źródeł zapłonu  redukcja koncentracji utleniacza  OCHRONA - ograniczanie skutków wybuchu  projektowanie urządzeń odpornych na wybuch  odciążanie wybuchu  tłumienie wybuchu  zapobieganie rozprzestrzenianiu się płomienia i wybuchu

18 18 UNIKANIE ATMOSFER WYBUCHOWYCH  Zastępowanie lub zmniejszanie ilości substancji zdolnych do tworzenia atmosfer wybuchowych  Unikanie gromadzenia się pyłu:  minimalizacja miejsc gdzie mogą gromadzić się pyły  skuteczne usuwanie warstw pyłów w pomieszczeniach (housekeeping)

19 19 URZĄDZENIA ODPORNE NA WYBUCH  Urządzenia odporne na ciśnienie wybuchu:  powinny wytrzymywać spodziewane ciśnienie wybuchu  bez wystąpienia trwałych zniekształceń  Urządzenia odporne na uderzenie ciśnienia wybuchu:  powinny wytrzymywać spodziewane ciśnienie wybuchu,  przy czym mogą zostać trwale odkształcone

20 20 ODCIĄŻANIE WYBUCHU  W wyniku zastosowania otworów dekompresyjnych następuje obniżenie ciśnienia wybuchu  Zasady projektowania – norma niemiecka VDI 3673  Wyprowadzanie wybuchu:  nie powinno być do pomieszczeń roboczych  prostą, krótką drogą  siła odrzutu

21 21 TŁUMIENIE WYBUCHU  Szybka dyspersja czynnika gaszącego zapobiega rozwojowi wybuchu - osiągnięciu maksymalnego ciśnienia  Układ tłumienia wybuchu:  system detekcji wybuchu  układ gaszący  Skutki uboczne  zanieczyszczenie przestrzeni wewnętrznej instalacji

22 22WYBUCH WYTRZYMAŁOŚĆ KONSTRUKCYJNA

23 23 czujnik centrala sterująca przenośnik dozator celkowy butla supresja ATEX ZABEZPIECZENIE PODNOŚNIKA KUBEŁKOWEGO METODĄ TŁUMIENIA WYBUCHU

24 24 ZAPOBIEGANIE ROZPRZESTRZENIANIU SIĘ WYBUCHU  Zapory przeciwwybuchowe:  wprowadzanie środka gaśniczego do rurociągu lub kanału  nie zatrzymują fali ciśnienia  Szybkodziałające zawory i klapy  Zawory obrotowe  detektor automatycznie zatrzymujący zawór  Kanały eksplozyjne  mają ograniczoną skuteczność  Podwójne zawory

25 25 METODY ZABEZPIECZENIA ZAGROŻONYCH INSTALACJI

26 26 WYBUCH W BLAYRE – FRANCJA PRODUKCJA PASZ

27 27 WYBUCH WYBUCH W BLAYRE – FRANCJA PRODUKCJA PASZ

28 28  zostały powołane zespoły ds. ATEX-u,  zostały dokonane analizy zagrożenia,  zostały stworzone ”Dokumenty bezpieczeństwa przeciwwybuchowego” – wymóg prawny,  zostały stworzone trzyletnie plany inwestycyjne dostosowania Zakładów Grupy BSO Polska do wymogów BHP w dziedzinie ATEX-u,  zostały przeprowadzone szkolenia BHP-ATEX wszystkich pracowników związanych z obszarami atex-owymi,  zostały stworzone korporacyjne wymogi/procedury odnośnie zasad postępowania w obszarach zagrożonych wybuchem pyłem cukrowym i pyłem wysłodkowym. ATEX w Cukrowniach Grupy BSO:

29 29 ATEX w Cukrowniach Grupy BSO: REALIZACJA I ETAPU INWESTYCYJNEGO – 2005R  zabezpieczenie podnośników kubełkowych do cukru oraz układów filtracji - system zabezpieczeń przeciwwybuchowych działający na zasadzie tłumienia wybuchu,  zabezpieczenia centralnych systemów odkurzania - system oparty o odcięcia instalacji za pomocą zaworów przeciwwybuchowych,  zabezpieczenie szeregu instalacji przesyłu cukru i wysłodków – system klap przeciwwybuchowych i dozatorów celkowych w wykonaniu przeciwwybuchowym,  zastosowano standardy atex-owe przy projektowaniu i wykonywaniu nowych inwestycji.