Nowelizacje 2015 Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Ustawa o rachunkowości Prawo o stowarzyszeniach Katarzyna Łotowska Ośrodek.

Prezentacja na temat: "Nowelizacje 2015 Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Ustawa o rachunkowości Prawo o stowarzyszeniach Katarzyna Łotowska Ośrodek."— Zapis prezentacji:

1 Nowelizacje 2015 Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Ustawa o rachunkowości Prawo o stowarzyszeniach Katarzyna Łotowska Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych katarzyna.lotowska@owop.org.pl

2 Ustawa o rachunkowości Podpisana przez Prezydenta Andrzeja Dudę 12 sierpnia będzie obowiązywać od 2016 roku. Nowe przepisy wyróżniają cztery możliwości prowadzenia księgowości - cztery typy jednostek.

3 Jednostka prowadząca księgowość wg pełnych zasad ustawy o rachunkowości – bez uproszczeń Każda organizacja może prowadzić pełną księgowość. Wszystkie organizacje, które nie zdecydują się na inne opcje automatycznie pozostają jednostkami prowadzącymi księgowość z zastosowaniem bardzo szerokiego zakresu przepisów ustawy o rachunkowości. Oznacza to m.in. sporządzanie sprawozdania finansowego, podsumowującego rok według najbardziej rozbudowanego i szczegółowego wzoru z załącznika 1 do ustawy o rachunkowości. Źródło: www.ngo.pl

4 Jednostka mała NOWOŚĆ! Jednostką małą może stać się każda organizacja, która za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 17 mln zł – w przypadku wartości ogółu majątku, obliczanego na koniec roku obrotowego i podawanego w bilansie, tzw. sumy aktywów bilansu, 34 mln zł – w przypadku wartości przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Co należy zrobić, by stać się jednostką małą? Organizacja musi podjąć formalną decyzję, że staje się jednostką małą w trybie określonym w statucie, np. uchwałą zarządu. Ułatwieniem, z którego korzystają jednostki małe, jest nowy i znacząco uproszczony wzór sprawozdania finansowego (w konsultacjach) Źródło: www.ngo.pl

5 Jednostka mikro Jednostką mikro może stać się każda organizacja, która za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1,5 mln zł – w przypadku wartości ogółu majątku, obliczanego na koniec roku obrotowego i podawanego w bilansie, tzw. sumy aktywów bilansu, 3 mln zł– w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Organizacja podejmuje formalną decyzję, że staje się jednostką mikro w trybie określonym w statucie, np. uchwałą zarządu. - wzór sprawozdania wprowadzony załącznikiem 4 do Ustawy o rachunkowości. Źródło: www.ngo.pl

6 Jednostka prowadząca uproszoną ewidencję przychodów i kosztów - NOWOŚĆ! uproszona ewidencja przychodów i kosztów (określone rozporządzeniem zestawienie przychodów i kosztów w układzie pozwalającym na zebranie wszystkich danych do wypełnienia deklaracji CIT-8 oraz ewentualnych ewidencji indywidualnych zatrudnionych osób i środków trwałych) brak obowiązku przygotowywania rocznego sprawozdania finansowego i posiadania polityki rachunkowości. nie ma miejsca na księgowy opis prowadzonych przez organizację projektów (księgowe wyodrębnienie projektów jest w wielu sytuacjach obowiązkowe). do wewnętrznej decyzji organizacji pozostaje czy i w jaki sposób będzie prowadzić ewidencję kasy, zaliczek, rozrachunków, funduszu statutowego (po to by nie utracić kontroli finansowej nad stanem gotówki w organizacji).

7 Jakie organizacje mogą prowadzić ewidencję przychodów i rozchodów? prowadzą działania w sferze pożytku nie prowadzą działalności gospodarczej nie mają statusu organizacji pożytku publicznego osiągają przychody wyłącznie z ◦ działalności nieodpłatnej pożytku publicznego (składki, darowizny, spadki, dotacje, subwencje, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej) ◦ odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług, ◦ sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych, ◦ odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych w roku poprzednim osiągnęły przychody w wys. nieprzekraczającej 100 000 zł. Organizacja musi podjąć formalną decyzję, że rezygnuje z prowadzenia pełnej księgowości na rzecz książki przychodów i rozchodów w trybie określonym w statucie, np. uchwałą zarządu. najpóźniej do 31 stycznia 2016 r. musi poinformować o zmianie właściwy jej Urząd Skarbowy. Źródło: www.ngo.pl

8 Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie opublikowana 9 września 2015 r. od 24 września – art. 36 od 9 listopada - pozostałe

9 REGRANTING regulacje dotyczące zlecania zadań z wykorzystaniem formy tzw. regrantingu ustawa wprowadza pojęcie: - projektu, - operatora projektu - realizatora projektu (ale nie ma definicji regrantingu)

10 Operator – organizacja, której samorząd zleca realizację zadania na szczególnych zasadach, a operator zleca realizację całości zadania realizatorom projektów Realizator projektu – wybrana w drodze konkursu organizacja, lub podmiot z art. 3. ust. 3, wykonująca projekt Projekt – zadanie publiczne, mieszczące się w sferach pp

11 Jednoznacznie wskazano, że zlecenie realizacji zadania publicznego w tej formie odbywa się poprzez otwarty konkurs ofert. Samorząd planując regranting już w ogłoszeniu o konkursie zamieszcza informacje o zasadach i warunkach zlecania zadania, np. określa dodatkowe wymagania wobec organizacji, która chciałaby zostać operatorem.

12 NOWE SFERY POŻYTKU 1a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; 5a) działalność na rzecz integracji cudzoziemców; 6) ochrona i promocja zdrowia, w tym działalność lecznicza w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 618, 788 i 905); 15) działalność na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynek dzieci i młodzieży; 22a) udzielanie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego; 32a) rewitalizacja

13 Działalność lecznicza udzielanie świadczeń zdrowotnych promocja zdrowia realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia.

14 INFORMACJA PUBLICZNA organizacje pozarządowe (+ art.3ust.3) wykonujące zadania publiczne lub dysponujące majątkiem publicznym są obowiązane udostępniać informacje publiczne w co najmniej 1 z 3 wskazanych sposobów: ◦ na własnej stronie internetowej, ◦ w Biuletynie Informacji Publicznej na zasadach, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej lub ◦ na wniosek.

15 PROGRAMY WSPÓŁPRACY odmienne uregulowanie zakresu przedmiotowego rocznego i wieloletniego przesunięto sprawozdanie na 31 maja (z 30 kwietnia) opinia RDPP o projekcie rocznego lub wieloletniego programu współpracy jako załącznik do organu stanowiącego obowiązek nałożono również na ministerstwa i wojewodów

16 Roczny program współpracy a wieloletni, w szczególności: cel główny i cele szczegółowe programu; zasady współpracy; zakres przedmiotowy; formy współpracy, o których mowa w art. 5 ust. 2; priorytetowe zadania publiczne; okres realizacji programu; sposób realizacji programu; wysokość środków planowanych na realizację programu; sposób oceny realizacji programu; informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji; tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert.

17 DZIAŁALNOŚĆ ODPŁATNA Przywrócono sprzedaż przedmiotów darowizny do zakresu przedmiotowego działalności odpłatnej pożytku publicznego

18 Podzlecanie zadań art. 16 Zadanie publiczne nie może być realizowane przez podmiot niebędący stroną umowy, o której mowa w ust. 1, chyba że umowa ta zezwala na wykonanie określonej części zadania przez taki podmiot.

19 Organizacja może przewidzieć zlecenie zadania: innej organizacji podmiotowi z art. 3 ust. 3 innym podmiotom, pod warunkiem zapisu w umowie umożliwiającemu takie zlecenie

20 Przywrócono zapis sprzed 2010 roku – dozwolone jest zlecanie usług potrzebnych do wykonania zadania: usługi techniczne (druk ulotek, hotel, transport) merytoryczne (zatrudnienie zespołu muzycznego, zatrudnienie rehabilitantki prowadzącej działalność gospodarczą)

21 KONTROLA ZADAŃ PUBLICZNYCH Art. 17. Organ administracji publicznej zlecający zadanie publiczne dokonuje kontroli i oceny realizacji zadania konieczność dokonania kontroli wszystkich umów zawartych na realizację zadań publicznych – art. 17 Organ administracji publicznej może dokonywać bieżącej oceny realizacji zadania lub dokonać kontroli zrealizowanego już zadania.

22 Określono, co powinno zawierać sprawozdanie z realizacji zadania (art. 18 ust.4) - szczegółowy opis wykonania zadania, z uwzględnieniem osiągniętych celów oraz zrealizowanych działań - zestawienie wydatków (ze źródłami finansowania) - informacje o poniesionych nakładach z podziałem na wkład osobowy i rzeczowy Operatorzy regrantingu muszą zawrzeć informacje o realizatorach projektów i projektach (art. 18 ust. 5)

23 Wprowadzono zapis, który mówi, że w sytuacji unieważnienia otwartego konkursu ofert, samorząd może ponownie ogłosić konkurs, lub zastosować inny tryb, np. PZP

24 Eksperci w komisji konkursowej W pracach komisji konkursowej mogą uczestniczyć także, z głosem doradczym, osoby posiadające specjalistyczną wiedzę w dziedzinie obejmującej zakres zadań publicznych, których konkurs dotyczy. Osoby te mogą w szczególności: 1) uczestniczyć w pracach komisji z głosem doradczym; 2) wydawać opinie.

25 UPROSZCZONY WZÓR OFERTY zdecydowano się upoważnić ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego do wydania rozporządzenia określającego uproszczony wzór oferty i sprawozdania dla zadań realizowanych w trybie art. 19a, tj. tzw. małych dotacji.

26 INICJATYWA LOKALNA zdecydowano, że inicjatywa lokalna może obejmować m.in. budowę, rozbudowę lub remont budynków oraz obiektów małej architektury niekoniecznie stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, np. parki, place zabaw należące do wspólnot mieszkaniowych

27 RADY POŻYTKU Tak jak w przypadku Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego ustawa przewiduje obligatoryjny obowiązek tworzenia Powiatowej lub Gminnej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Różnica polega na tym, że wymaga się wniosku co najmniej 5 organizacji pozarządowych

28 RADY POŻYTKU kadencja Rady Powiatowej oraz Rady Gminnej trwa 3 lata wprowadzono zapis regulujący kwestię odwoływania członka Rady Powiatowej lub Rady Gminnej przed upływem kadencji Rada Powiatowa lub Rada Gminna, po zasięgnięciu opinii organu wykonawczego, określa w uchwale sposób realizacji swoich zadań

29 1 % 1 % sankcje za pośrednictwo w zbieraniu i przekazywaniu 1% podatku dla organizacji pożytku publicznego, które w danym roku nie znalazły się na liście OPP uprawnionych do otrzymywania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych; utworzenie Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego, który ma być zasilany m.in. niewykorzystanymi (np. z powodu utraty statusu OPP) lub nieprawidłowo wydatkowanymi przez OPP środkami z 1%;

30 1 % informowanie o wykorzystaniu środków z 1% na promocję OPP; informowanie o możliwości (lub braku możliwości) wyboru organizacji pożytku publicznego w programach komputerowych do rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych;

31 Nadzór nad działalnością pożytku publicznego organizacji pożytku publicznego Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli wobec tej samej organizacji pożytku publicznego. Czas trwania wszystkich kontroli w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać 24 dni roboczych. Przedłużenie czasu trwania kontroli wymaga uzasadnienia na piśmie.

32 Zmiana w sprawozdawczości Fundacje posiadające status OPP nie muszą już wysyłać dwóch sprawozdań –wystarczy sprawozdanie do MPiPS

33 Nowelizacja ustawy Prawo o stowarzyszeniach 19 listopada 2015 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw. Najważniejsze przepisy zaczną obowiązywać 20 maja 2016 r.

34 4 grudnia 2015 r. wchodzą w życie art. 4 pkt 1 i 2. Te artykuły dotyczą zwolnienia z opłaty za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszeń: o wszczęciu postępowania o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, o rozwiązaniu podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i jego wykreśleniu z Rejestru.

35 20 maja 2016 r. (6 miesięcy od dnia ogłoszenia) wszystkich przepisy z wyjątkiem tych, które mają wpisaną inną datę wejścia w życie zaczną więc obowiązywać m.in.: wszystkie ułatwienia w rejestracji stowarzyszeń, w tym mniejsza liczba osób potrzebnych do założenia stowarzyszenia, zmiany dotyczące nadzoru czy nowy kształt stowarzyszeń zwykłych.

36 1 stycznia 2017 r. Wchodzą w życie art. 1 pkt 22, art. 3, art. 4 pkt 3 oraz art. 5 pkt 1. Jest to grupa przepisów wprowadzających procedurę przekształcenia się stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe

37 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy - 20 maja 2018 r. Do 20 maja 2018 r. stowarzyszenia mają czas, żeby w pełni dostosować się do nowego kształtu Prawa o stowarzyszeniach. artykuł 8 - na niezbędne dostosowanie statutów Stowarzyszeń np. stowarzyszenia, które mają oddziały (terenowe jednostki organizacyjne) powinny w statutach określić zasady rozwiązywania tych oddziałów. to czy dane stowarzyszenie będzie musiało dokonać zmian w statucie, będzie kwestią indywidualną – kwestią potrzeby i decyzji. Przykładowo: jeśli stowarzyszenie będzie planowało opłacać pracę członków zarządu, musi dokonać odpowiedniego zapisu w statucie (będzie to właśnie dostosowanie statutu do nowych przepisów). Ale jeśli w stowarzyszeniu nie ma potrzeby wynagradzania członków zarządu (a takich stowarzyszeń będzie zdecydowana większość), nie będzie trzeba poprawiać statutu. artykuł 10 - stowarzyszeniom zwykłym na uzyskanie wpisu do nowej ewidencji. Takie stowarzyszenia zwykłe muszą uzyskać wpis do nowej ewidencji. Jeśli wpisu nie uzyskają, zostaną rozwiązane z mocy prawa.

38 Ułatwienia przy rejestracji stowarzyszenia Art. 9. Osoby w liczbie co najmniej siedmiu, zamierzające założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia oraz wybierają komitet założycielski albo władze stowarzyszenia.

39 Mniej nadzoru starosty Art. 16. 1. Sąd rejestrowy wydaje postanowienie o wpisie stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego po stwierdzeniu, że jego statut jest zgodny z przepisami prawa i założyciele spełniają wymagania określone ustawą. 2. Sąd rejestrowy przed wydaniem postanowienia o wpisie, jeżeli uzna za niezbędne dokonanie dodatkowych ustaleń, wyznacza w tym celu posiedzenie wyjaśniające. 3. Sąd rejestrowy oddala wniosek o wpis stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego, jeżeli nie spełnia ono warunków określonych w przepisach prawa. 4. O wpisie stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego sąd zawiadamia właściwy organ nadzorujący, przesyłając mu jednocześnie odpis postanowienia o wpisie, statut stowarzyszenia, listę założycieli i podjęte uchwały. 5. O wykreśleniu stowarzyszenia z Krajowego Rejestru Sądowego sąd zawiadamia właściwy organ nadzorujący, przesyłając mu odpis postanowienia o wykreśleniu.

40 Zmiany statutów - również bez udziału starosty Przepisy dotyczące postępowania podczas rejestracji, mają zastosowanie również w przypadku zgłaszania do sądu rejestrowego zmian w statucie stowarzyszenia. Zgłaszane sądowi zmiany w statutach również nie będą podlegały jego kontroli. Podobnie jak w przypadku rejestracji, sąd wyśle do nadzoru informację o dokonanej zmianie.

41 Nadzór nad działającym stowarzyszeniem (STARY NADZÓR) Art. 25. Organ nadzorujący ma prawo: 1) żądać dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów); 2) (uchylony) 3) żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień. (NOWY NADZÓR) Art. 25. 1. Organ nadzorujący sprawuje nadzór nad działalnością stowarzyszeń wyłącznie w zakresie zgodności ich działania z przepisami prawa i postanowieniami statutu. 2. Organ nadzorujący ma prawo w wyznaczonym terminie żądać: 1) dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów), 2) niezbędnych wyjaśnień od władz stowarzyszenia. 3. Organ nadzorujący jest obowiązany wskazać uzasadnienie żądań, o których mowa w ust. 2.”;

42 7 dni na rejestrację. Termin z ustawy o KRS Zniknął z ustawy 3-miesięczny termin na rozpoznanie wniosku o rejestrację. Prawo o stowarzyszeniach w ogóle nie wspomni o terminie, co oznacza, że zastosowanie będzie miał termin ogólny zapisany w innej ustawie – w ustawie z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (art. 20a. ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym) Wniosek o wpis sąd rejestrowy rozpoznaje nie później niż w terminie 7 dni od daty jego wpływu do sądu (termin instrukcyjny)

43 Nowe stowarzyszenia zwykłe Nowelizacja nadaje stowarzyszeniom zwykłym tzw. ułomną osobowość prawną. Nadal wystarczą trzy osoby do założenia takiego stowarzyszenia. Powstanie ewidencja stowarzyszeń zwykłych. Prowadzona będzie przez starostwa według jednolitego wzoru. Stowarzyszenia zwykłe będą mogły "we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane ".

44 Nowe zwykłe mogą: korzystać z dotacji (czyli np. do udziału w konkursach ogłaszanych przez samorząd gminy). finansować działalność ze środków z darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz ofiarności publicznej zarejestrować status organizacji pożytku publicznego i zbierać 1 proc.

45 EWIDENCJA PRZED I PO NOWELIZACJI dziś starosta zbiera informacje o stowarzyszeniach zwykłych. Nie ma ustalonych reguł ani wzorów, dlatego "ewidencje" (a więc i realia zakładania stowarzyszeń zwykłych) w poszczególnych powiatach mogą się od siebie różnić. po nowelizacji EWIDENCJA BĘDZIE JEDNOLITA. Zasady jej prowadzenia określi rozporządzenie. w czerwcu 2018 r. brak wpisu do ewidencji będzie oznaczał rozwiązanie stowarzyszenia zwykłego z mocy prawa.

46 Przekształcanie się stowarzyszeń zwykłych w stowarzyszenia rejestrowe Korzyści - będzie mogło: prowadzić odpłatną działalność pożytku prowadzić działalność gospodarczą, tworzyć terenowe jednostki organizacyjne. stowarzyszenie rejestrowe musi posiadać zarząd i organ kontroli wewnętrznej. Oznacza to również inny rozkład odpowiedzialności niż w stowarzyszeniu zwykłym (zarząd odpowiada).

47 Co mają zrobić stare stowarzyszenia zwykłe dostosować swoje regulaminy i zasady działania do nowych przepisów i uzyskać wpis do nowej ewidencji prowadzonej przez starostę - uzyskają ułomną osobowość prawną – czyli staną się stowarzyszeniami zwykłymi w rozumieniu nowych przepisów. Czas na zastanowienie się i wpis do ewidencji do 20 maja 2018r. Dopóki nie dokonają wpisu, działają na podstawie starych zasad. nie dostosowywać regulaminów i nie uzyskiwać wpisu. Stowarzyszenie zwykłe, które w wyznaczonym terminie nie uzyska wpisu do ewidencji, zostanie rozwiązane z mocy prawa. Nie będzie się liczyło ani to, że stowarzyszenie prężnie działa, ani to, że założono je np. 20 lat temu. Ustawa wyraża się jasno: brak wpisu równa się rozwiązanie z mocy prawa.

48 Zarządzanie wynagradzane Jednym z celów nowelizacji było rozwiązanie wątpliwości, co do możliwości wynagradzania osób pracujących w stowarzyszeniach, również tych, które są członkami organizacji i zasiadają w ich władzach. Nowelizacja wskazuje więc wyraźnie, że możliwe jest wynagradzanie członków zarządu "za czynności związane z pełnioną funkcją". Nie chodzi tu o wynagradzanie samego faktu "bycia członkiem zarządu", ale o opłacanie konkretnej, często wymagającej dużych kompetencji i zaangażowania pracy, świadczonej na rzecz stowarzyszenia.

49 W artykule 11 dodano ustęp 4, o brzmieniu: "W umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów)."

50 w statucie - raczej bez zmian Zasada dotycząca formalnych relacji członek zarządu – stowarzyszenie nie wymaga specjalnej regulacji w statucie. Jak zapisano w art. 11 ust. 4 wymagane są uchwały – odpowiednio: walnego zebrania lub organu kontroli (komisji rewizyjnej). Zmiana w statucie może być potrzebna, ale tylko w sytuacji kiedy już wcześniej postanowiliśmy tę kwestię w nim uregulować i regulacja ta (nasz sposób na podpisywanie umów i występowanie w sporach z członkami zarządu) nie odpowiada modelowi, który zaproponował teraz ustawodawca, i który zacznie obowiązywać 20 maja 2016 r.

51 DZIĘKUJĘ Katarzyna Łotowska DZIĘKUJĘ Katarzyna Łotowska