Kłamstwo ma długie nogi?… O kłamstwie Jak się okazuje – wszyscy lub prawie wszyscy kłamiemy? Kłamstwo nie zawsze musi być naruszeniem komunikacji, niejednokrotnie może przyczynić się do podtrzymania czy też do uniknięcia zerwania dialogu.Być może nawet – jak twierdzą niektórzy – bez kłamstwa byłaby ona niemożliwa. Mówimy w związku z tym o kłamstwie grzecznościowym. Kłamiemy w różnym celu na przykład, aby przedstawić siebie w korzystnym świetle, aby kogoś nie martwić \ kłamstwo szlachetne\, aby uzyskać coś, co jest dla nas cenne, aby nie dopuścić do nieprzyjemnej sytuacji, aby przypodobać się. Kłamstwo ma długie nogi?…

Proponuję eksperyment Jeden dzień bez kłamstwa. Uprzedzam, że może być ciężko. Życie bez kłamstwa to ide`e fixe Profesor Leszek Kołakowski: „ gdyby nie „białe kłamstwo”, żylibyśmy wśród brutalności i chamstwa. Kłamstwo często jest strategią leczącą stosunki międzyludzkie…” …Kłamstwo nie musi przy tym polegać na wypowiedzeniu czegoś, co rozmija się z prawdą, często dokonuje się ono właśnie przez zatajenie czegoś. Przywołane wyżej przykłady w przeważającej mierze odnoszą się do sytuacji, w których kłamstwo służy podtrzymywaniu komunikacji. Drugi cel to autokracja, inny to ochrona siebie przed pytaniami mającymi naruszyć naszą intymność – kłamstwo okazuje się wtedy sposobem obrony przed cudzą ingerencją. Oczywiście to nie powinno sugerować, że kłamstwo jest czymś godnym pochwały,ale czasem stanowi ono istotny element naszych zachowań komunikacyjnych i nie zawsze musi być równoznaczne z kreowaniem fałszu. To zresztą nasza kultura nie zawsze pozwala nam mówić prawdę w oczy.. Sztuka mówienia, sztuka pisania. M. Kuziak; S. Rzepczyński   Zygmunt Korzeniewski

Przyczyny kłamstwa Średnio popełniamy dwa kłamstwa dziennie, ale są grupy, gdzie ta krzywa rośnie. Przyczyny: lęk, zaburzone poczucie własnej wartości, inne. Kłamiący chcą sobie coś dodać. Stwarzają fikcję na swój temat (chcą podnieść swoją rangę, autorytet). Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo… To stan podwójnej świadomości. Kłamca mówi nie to, co myśli, prawdziwą myśl ukrywa. Musi więc wyprodukować jej kłamliwą wersję. I zaczyna się problem. Kłamcę zdradzać zaczynają gesty. Co innego mówi, a co innego przekazuje jego ciało. Przykładowo - nasze ręce niejako są podłączone do pamięci umysłowej, czyli do tej myśli, którą chcemy ukryć Zygmunt Korzeniewski

Wobec tego kłamca… Unieruchomione ręce stają się sygnałem, że coś nie gra. Ale na tym nie koniec Kłamiący przeżywa głęboki stres (nie tyle kwestie moralne), ale również strach związany z konsekwencjami. …Przykładowo - nasze ręce niejako są podłączone do pamięci umysłowej, czyli do tej myśli, którą chcemy ukryć Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo swędzi… Desmond Morris zbadał, że 7 drapnięć to standardowa odpowiedź na prawdziwe swędzenie. Kiedy jest ich mniej, tzn., że odczuwamy jakieś napięcie. Podczas kłamania na skórze wytwarza się rodzaj napięcia. Koszula nagle nas pije, drażni skórę. …Podczas kłamania mamy ochotę się podrapać. To często silniejsze od nas Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo a źrenice Źrenice. Nie umiemy ich kontrolować. Kiedy produkujemy kłamstwo, źrenice się zwężają. Gwałtownie rozszerzają kiedy zaczynamy mówić prawdę. Tytuł - Który organ zdradza najbardziej nasze kłamstwo? …Niektórzy naukowcy uważają, że źrenice rozszerzają się w czasie kłamania. Jest to prawdopodobnie funkcją zwiększonego wysiłku myślowego i pobudzania a nawet radości, że oszukujemy Zygmunt Korzeniewski

Oczy obrazem duszy? I tak i nie. Nie jest prawdą, że kłamca nie patrzy w oczy. Oszuści nie dość, że patrzą się w oczy to jeszcze się uśmiechają. Okazuje się, że bardzo naiwnie wierzymy ludziom, którzy dużo się uśmiechają Zygmunt Korzeniewski

Ludzka słabość? Jest obdarzanie zaufaniem osób przeciwnej płci o dużej atrakcyjności fizycznej. Te same kłamstwa wypowiedziane przez osobę ładną mogą zdziałać, a przez brzydką raczej nie. Zygmunt Korzeniewski

Kłamca, kłamcy nierówny? Pierwszy typ: Kłamca „przebiegły”, który bez skrępowania mówi rzeczy niezgodne z prawdą, o ile odpowiada to jego celom i zamiarom. Umie odróżnić prawdę od fałszu. Ale kiedy uważa za stosowne, z wielką wprawą posługuje się kłamstwem i wtedy jest kłamcą perfidnym, świadomym narzędziem językowym. Zygmunt Korzeniewski

Kłamca, kłamcy nierówny? Drugi typ: Człowiek „zakłamany”. Okłamujemy przede wszystkim siebie, a potem innych. Wmawia coś sobie, a później wierząc w to, powtarza kłamstwo innym. To nawiedzony ideolog, fanatyk. Np.. Leper- opiekun biednych a jednocześnie luksusu i atak na rząd, że marnotrawi nasze pieniądze. Wyrażając ból ludzie się z nim utożsamiali a on nie miał… Zygmunt Korzeniewski

Kłamca, kłamcy nierówny? Trzeci typ: Człowiek „pozoru”. Nie tyle fałszujący, ile fałszywy sam w sobie. Wszystko traktuje na niby. Nie jest zdolny do prawdziwych emocji. Są to ludzie mętni. Ich żal jest sztuczny. OLEKSY Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo ma krótkie nogi? Nie. Dobre kłamstwo może mieć je bardzo długie. Tylko banalne kłamstwo można szybko zweryfikować. Pomówienia, insynuacje ciągną się za kimś latami. Tytuł - Czy prawdą jest, że… Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo działa… Chcemy być oszukiwani. Paul Ekman pisał, że dajemy się zwieść z banalnego powodu. Naprawdę nie jesteśmy zainteresowani tym, co myślą i czują inni. Nie czytamy na przykład programów polityków, bo to wymagałoby myślenia. …Wolimy ich osądzać po kroju marynarki, uśmiechu, itp.. Zygmunt Korzeniewski

Kłamstwo działa… Psychologia odbioru wyraźnie mówi, że bardziej pobłażliwi jesteśmy dla tych, którzy w jakiś sposób uosabiają nasze wartości. Dlaczego? …Jesteśmy w dalszy ciągu niedojrzałym społeczeństwem, dotkniętym przez ciężką historię, która zmuszała nas do przetrwania kosztem prawdy. Zygmunt Korzeniewski

Obrona przed kłamcami Nie ma jednego stuprocentowego sposobu na wyłapywanie kłamców. Gdyby był kłamalibyśmy mniej. Jedyną szansą jest uważne analizowanie przekazu naszego rozmówcy, ćwiczenie się w wyłapywaniu niespójności w zachowaniu. Tytuł - Jak wobec tego bronić się przed kłamcami? …Lepszej rady nie ma Zygmunt Korzeniewski

Uwaga: to może… Wahania podczas wypowiedzi. Wyższe tony głosu. Pomyłki słowne. „Wariujące źrenice” Mruganie. Wzruszanie ramionami. Dotykanie się. Tytuł - Na co należy szczególnie zwracać uwagę? Zygmunt Korzeniewski

I pamiętajmy… Ludzie raczej nie potrafią odkrywać oszustw. Rzucanie monetą, żeby ustalić prawdę i kłamstwo, jest niemal równie trafne. …Pomimo powszechnego uciekania się do kłamstwa, nasze błędne stereotypy oraz pozytywne uprzedzenia na korzyść prawdy, powstrzymuje nas przed trafnym odkrywaniem oszustw. Zygmunt Korzeniewski

Można (należy) i tak… Ustal normalne zachowanie danej osoby i starannie zarejestruj zmiany podczas rzekomego oszukiwania. Szukaj zestawu wskazówek. Żadna pojedyncza zmiana w zachowaniu nie jest wiarygodnym czy uzasadnionym wskaźnikiem oszustwa. Tytuł - Jeżeli chcesz zdemaskować jednak fałszywe zachowanie to: Zygmunt Korzeniewski

Słowa, głos a kłamstwo Kłamcy cenzurują swoje słowa, uważnie ukrywając to, czego nie chcą przekazać, gdyż wiedzą, że będą bardziej odpowiadać za swoje słowa niż brzmienie głosu, wyraz twarzy czy większość ruchów swojego ciała. Zawsze mogą zaprzeczyć , że pojawiła się u nich ekspresja złości lub przykry głos np. „Ty słyszysz to w taki sposób. W moim głosie nie ma żadnego gniewu” Dużo trudniej zaprzeczyć, że się powiedziało złośliwe słowo. Zygmunt Korzeniewski

Przejęzyczenia Wg. Freuda te pomyłkowe działania nie dzieją się przypadkowo, a przyczyną ich powstania są wewnętrzne konflikty psychologiczne. Przejęzyczenie wyraża to, co chcieliśmy zataić, jest zdradzeniem się, ale… Tytuł - OZNAKI BEHAWIORALNE, KTÓRE MOGĄ ZDRADZIĆ UKRYWANĄ INFORMACJĘ: …nie można zakładać, że każde przejęzyczenie świadczy o kłamaniu, a jego brak – o szczerości. Zygmunt Korzeniewski

Tyrady Przekazanie demaskującej informacji, ich mimowolne zdradzenie w potoku słów, pod wpływem emocji takich jak furia, przerażenie, rozpacz. Zygmunt Korzeniewski

Wskazówka kłamstwa Tom Brokow stwierdził, że wskazówką kłamstwa są pokrętne odpowiedzi. Badania wykazały, że odpowiedzi niektórych kłamiących osób są pośrednie, wymijające i zawierające więcej informacji, niż wymaga tego pytanie. Tytuł - RYZYKO BROKOWA …Są jednak ludzie, którzy zawsze mówią w taki sposób – jest to ich styl mówienia Zygmunt Korzeniewski

Oznaki kłamstwa PAUZY - mogą budzić podejrzenie, gdy pojawią się przy odpowiedzi na pytanie, mogą być zbyt długie lub za częste. BŁĘDY JĘZYKOWE - obejmują dźwięki, które w ogóle nie są słowami („aaa” „uuu”), powtórzenia („ja, ja, ja naprawdę…”), błędne słowa („ Na – naprawdę podobało mi się…”). DOTYCZĄCE GŁOSU: OZNAKI BEHAWIORALNE, KTÓRE MOGĄ ZDRADZIĆ UKRYWANĄ INFORMACJĘ: … Zygmunt Korzeniewski

Oznaki kłamstwa TON GŁOSU - zmiany w głosie spowodowane emocjami nie są łatwe do ukrycia. …Głos stanie się intensywniejszy i mający wyższe brzmienie w momencie ukrywania strachu lub złości, odwrotnie w przypadku smutku lub zmartwienia. Zygmunt Korzeniewski

Błąd Otella Niektóre osoby prawdomówne są zaniepokojone, kiedy ktoś podejrzewa je o kłamstwo. W takiej sytuacji istnieje ryzyko popełnienia błędu przy interpretowaniu wokalnych oznak kłamstwa. Nie bierzecie pod uwagę, iż … "Gdy ktoś wygląda na winnego, zapewnie jest winny". Otello, bohater dramatu Szekspira, nie uniknął błędu tego rozumowania – ogarnięty szaleństwem podejrzeń, zabija Desmondę, własną żonę. Za sprawą podszeptów podstępnego Jago, Otello zaczyna widzieć zdradę w zwykłym zaniepokojeniu, w niepewności doszukuje się skrywanej prawdy, a mała chustka staje się koronnym dowodem winy. Oto błąd, którego powinni wystrzegać się wszyscy ci, którzy pragną poszukiwać ukrytej w języku ciała prawdy. Łatwo jest bowiem okłamać samego siebie, idąc drogą Otella: niepewność to zdrada, niepokój to oszustwo, jedna poszlaka przesądza o winie… Zygmunt Korzeniewski

Powody kłamstwa Kłamca nie przygotował zawczasu swojej wypowiedzi. Silny strach przed wykryciem, który sprawia, że nawet dobrze przygotowany kłamca może popełnić błąd lub zapomnieć co miał powiedzieć. WSKAZÓWKI KŁAMSTWA WYSTĘPUJĄ NAJCZĘŚCIEJ Z POWODU: Zygmunt Korzeniewski

Pamiętajmy również, że… Umiemy komplementować ludzi wbijając im równocześnie szpile. W bardzo wielu damskich rozmowach spod warstewki serdeczności, dobrych rad, troski o koleżankę wystają wilcze zęby. Ta część bardziej dla Pań. Wstęp - My jesteśmy cywilizowane, kulturalne; uprzejme. Dobrze wiemy, że bliźniemu, a zwłaszcza bliźniej nie wolno mówić nic przykrego, nie wolno krytykować wyglądu i charakteru. Należy się uśmiechać i prawić słodkie słówka. Nie byłybyśmy jednak sobą, gdybyśmy nie rozwinęły jednak subtelnej sztuki łączenia koniecznego z przyjemnym. Zygmunt Korzeniewski

„Troska” Kochanie, „jak ty źle wyglądasz. Musisz bardziej dbać o siebie”. W warstwie dosłownej wyrażamy czułą, troskę i udzielamy serdecznej rady. Zupełnie „niechcący” zwracamy uwagę otoczenia na zły wygląd znajomej i sugerujemy, że o siebie nie dba, co może być różnie zrozumiane). Zygmunt Korzeniewski

„Komplement” Jak ci świetnie w tej fryzurze, nareszcie odmłodniałaś. Niby zachwyt, a przy okazji informacja, że w poprzedniej fryzurze wyglądałyśmy jak własna prababka. Zygmunt Korzeniewski

Kolejny „komplement” Wspaniale wyglądasz, tylko ta bluzka nie pasuje do tej spódnicy. Czyli świetnie, ale fatalnie. Zygmunt Korzeniewski

„Troska, komplement” Podoba mi się twoja sukienka, nie przejmuj się tym, co mówią inni. I już całą radość z nowego ciucha diabli wzięli. Siedzisz i myślisz, komu nie podobała się ta nieszczęsna sukienka. Zygmunt Korzeniewski

Jaki komplement? Jeśli nie możemy zdobyć się na komplement bez ukrytej szpili, nie mówmy nic. Wiek i wygląd to dla większości kobiet sprawa delikatna. Używajmy komplementów jak dobrych perfum – tylko dobrego gatunku, odrobinę i z rozwagą. Skąd ? „Dama się nie certoli.” Lisa Gutowska Zygmunt Korzeniewski

Podsumowanie Zygmunt Korzeniewski