Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Zajęcia dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Redagowanie bibliografii załącznikowej Dokumenty drukowane i elektroniczne Oprac. Barbara Graczyk Aktualizacja

BIBLIOGRAFIA Uporządkowany, wg określonych kryteriów, spis dokumentów (książek, czasopism, artykułów, publikacji internetowych itp.) z najważniejszymi informacjami o każdej pozycji (autor, tytuł, miejsce wydania, rok wydania, itp.).

BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA Wykaz dokumentów cytowanych i wykorzystanych przez autora dzieła lub tylko związanych z tematem. Bibliografię załącznikową sporządza się w celu ukazania warsztatu naukowego wykonanej pracy.

OPIS BIBLIOGRAFICZNY Zespół danych o cechach dokumentu, niezbędnych do jego identyfikacji oraz informacje uzupełniające, które mogą być dodawane dla bliższego scharakteryzowania dokumentu.

Zasady sporządzania bibliografii załącznikowej 1. Podstawa opisu 2. Kolejność elementów 3. Język i pisownia 4. Skracanie 5. Interpunkcja

Podstawa opisu Dane do opisu należy przejmować z karty tytułowej lub jej odpowiednika (tj. etykiety na dokumencie dźwiękowym, klatki tyłowej mikroformy itp.). Jeżeli w dokumencie brak karty tytułowej i jej odpowiednika, można przejąć niezbędne dane z innego źródła (okładki, opakowania, nagłówka mikrofiszy itp.).

Kolejność elementów opisu Elementy opisu (obowiązkowe i fakultatywne) należy wymieniać w ustalonej kolejności zależnie od rodzaju opisywanego dokumentu.

ISBN i ISSN ISBN - międzynarodowy znormalizowany numer książki np. ISBN ISSN - międzynarodowy znormalizowany numer wydawnictw ciągłych, np. ISSN – Numery należy przytaczać w formie podanej w opisywanym dokumencie, z zachowaniem kresek lub spacji występujących w numerach.

Język i pisownia Elementy opisu należy podawać zgodnie z językiem i pisownią występującą w dokumencie. Jedynymi elementami opisu zawsze podawanymi w języku polskim przy dokumentach drukowanych są skróty: „s.” (strona), „red.” (redaktor), a przy dokumentach elektronicznych: „dostęp”, „dostępny”.

Język i pisownia Pisownia wielkich liter powinna być zgodna z praktyka przyjętą w języku lub piśmie, w którym podaje się informacje.

Skracanie Dopuszcza się skracanie do inicjałów imion stanowiących cześć nazwy autora, redaktora, wydawcy (pod warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby) oraz skracanie wyrazów w poszczególnych elementach opisu (np. w nazwie miejsca wydania, instytucji wydawniczej, numerze czasopisma).

Interpunkcja Należy stosować jednolity system interpunkcji we wszystkich przypisach i bibliografii załącznikowej danej publikacji. Każdy element przypisu i bibliografii należy wyraźnie oddzielić od elementów następnych stosując odpowiednia interpunkcje (np. kropkę, przecinek, pauzę itp.).

Poszczególne elementy opisu bibliograficznego DOKUMENTY DRUKOWANE WYDAWNICTWO ZWARTE (książka), CIAGŁE (czasopismo)

Odpowiedzialność główna nazwa autora – osoba (autor indywidualny); ciało zbiorowe (autor korporatywny) W przypadku dzieł piśmienniczych główną odpowiedzialność ponosi autor. Dla innych typów dokumentów może to być odpowiedzialność artystów, kompozytorów itp.

Tytuł i dodatki do tytułu Tytuł należy przejmować w formie występującej w źródle. Tłumaczenie tytułu można dodawać w nawiasach kwadratowych po tytule przejętym ze źródła. Podtytuł można przejmować w celu identyfikacji dokumentu. Dopuszcza się skracanie tytułu lub podtytułu. Pominięcia należy zastąpić wielokropkiem.

Odpowiedzialność drugorzędna (opracowujący, redaktor) Nazwy należy przejmować w kolejności występującej w źródle. Nazwy w odpowiedzialności drugorzędnej można podawać w kolejności: imię (imiona), nazwisko.

Wydanie Należy podawać wydanie inne niż pierwsze przejmując jego oznaczenie ze źródła zapisując liczebniki porządkowe cyframi arabskimi (np. wyd.2.; wyd.4 zm.; wyd.3 popr. i uzup.; wyd. nowe popr. i poszerz.).

Oznaczenie zeszytu (wydawnictw ciągłych) Jeśli opis odnosi się do całości publikacji, która nie przestała się ukazywać, należy przejmować oznaczenia chronologiczne i/lub numeryczne pierwszego zeszytu uzupełnione myślnikiem i jednym odstępem (np. 1991, nr 1 -. ).

Miejsce wydania Nazwę miasta, w którym dokument został publikowany, należy przejmować w mianowniku, w formie występującej w źródle. Jeżeli w źródle występuje więcej niż jedno miejsce wydania - należy przejmować wyróżnione, jeżeli brak wyróżnień – należy przejmować nazwy w kolejności wyróżnionej w źródle. Jeśli w źródle brak miejsca wydania – należy podać wyrażenie: „miejsce wydania nieznane” (skrót: b.m.) lub „sine loco” (skrót: s.l).

Nazwa wydawcy Dopuszcza się podawanie nazwy wydawcy w formie skróconej jeżeli nie spowoduje to niejednoznaczności Należy pomijać wyrażenia: „i spółka”, „i synowie”, „Inc.”. Nie należy pomijać określenia „Press”. Jeśli w źródle występuje nazwa więcej niż jednego wydawcy – należy przejąć nazwę wyróżnioną.

Nazwa wydawcy Jeśli w źródle brak nazwy wydawcy można podać wyrażenie: „wydawca nieznany” (skrót: b.w.) lub „sine nomine” (skrót: s.n). Jeśli w źródle występuje nazwa więcej niż jednego wydawcy – należy przejąć nazwę wyróżnioną. Jeśli w źródle brak nazwy wydawcy można podać wyrażenie: „wydawca nieznany” (skrót: b.w.) lub „sine nomine” (skrót: s.n).

Data wydania Należy przejmować rok wydania podany w źródle, zapisany cyframi arabskimi. Jeżeli publikacja wieloczęściowa ukazywała się dłużej niż jeden rok należy podać daty graniczne (np ). Jeżeli nie jest zakończona – przejąć datę pierwszą uzupełnioną łącznikiem i spacją (np ). Jeżeli na podstawie źródła nie można określić roku wydania, zaleca się podanie daty „copyright” (skrót: cop.), daty druku lub przypuszczalnej daty wydania (np. ca. 2001).

Układ bibliografii załącznikowej Pozycje bibliografii załącznikowej można szeregować alfabetycznie lub grupować wg kryteriów treściowych (tematyki) albo kryteriów formalnych (np. rodzaj dokumentu). W obrębie grup zaleca się alfabetyczny lub chronologiczny układ pozycji. Jeśli odwołujemy się do kilku prac tego samego autora, zaleca się wymieniać prace starsze przed nowymi.

Umiejscowienie bibliografii załącznikowej Bibliografię załącznikową należy umieszczać po tekście głównym i uzupełniających go materiałach (aneksach, przypisach). Należy umieszczać ją przed wszelkimi materiałami informacyjno-pomocniczymi (słownikiem użytych terminów, tabelami, indeksami). Dopuszcza się zamieszczanie bibliografii po poszczególnych rozdziałach

Książka jednotomowa Nazwisko, imię autora: Tytuł. Imię i nazwisko tłumacza. (jeśli książka ma autora obcojęzycznego) Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, Rok wydania. ISBN

Przykład Miłosz, Czesław: Abecadło. Kraków : Wydawnictwo Literackie, ISBN

Książka wielotomowa Nazwisko, imię autora: Tytuł. Wydanie. Numer tomu i jego tytuł. Miejsce wydania : Wydawca, Rok wydania. ISBN

Przykład Kossak, Wojciech: Listy do żony i przyjaciół ( ). T. 1: lata Kraków – Wrocław : Wydawnictwo Literackie, ISBN

Artykuł w wydawnictwie zwartym (rozdział/fragment z książki) Dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego w wydawnictwie zwartym należy przejmować z nagłówka artykułu oraz informacji umieszczonych bezpośrednio po tekście artykułu.

Artykuł w wydawnictwie zwartym (rozdział z książki) Nazwisko, imię autora: Tytuł dokumentu macierzystego. Wydanie. Numer części. Miejsce wydania : Wydawca, Rok. ISBN. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego

Przykład Krall, Hanna: Król kier znów na wylocie. Warszawa : Świat Książki, ISBN Powrót, s

Praca zbiorowa (więcej niż 3 autorów) Tytuł. Red. Imię nazwisko głównego autora (redaktora). Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, Rok. ISBN

Przykład Mały słownik kultury dawnych Słowian. Red. Lech Leciejewicz. Wyd. 3. Warszawa: Wiedza Powszechna ISBN

Artykuł/rozdział w pracy zbiorowej Nazwisko, imię autora rozdziału: Tytuł rozdziału. [w:] Tytuł dokumentu macierzystego. Imię nazwisko głównego autora/redaktora. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, Rok. Lok. rozdziału w obrębie dok. macierzystego

Przykład Szafrański, Włodzimierz: Religia Słowian [w:] Zarys dziejów religii. Pod red. Józefa Kellera. Wyd. 6. Warszawa: Iskry, 1988, s

Artykuł w wydawnictwie ciągłym (czasopiśmie) Dane dotyczące autora i tytułu artykułu opublikowanego w wydawnictwie ciągłym należy przejmować z nagłówka artykułu oraz informacji umieszczonych bezpośrednio po tekście artykułu.

Artykuł w wydawnictwie ciągłym (czasopiśmie) Nazwa autora artykułu (nazwisko, imię): Tytuł artykułu. „Tytuł dokumentu macierzystego (czasopisma)” Rok wydania, Numer, Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego

Przykład Bohun, Tomasz: Katyń – niezabliźniona rana. „Mówią Wieki” 2010, nr 4, s

Recenzja Nazwisko, imię autora pracy recenzowanej: Tytuł. Wydanie. Miejsce wydania : Wydawca, Rok. ISBN. Rec. Autor recenzji. „Tytuł czasopisma” Rok, Numer, lokalizacja recenzji

Przykład Pawelski, Leszek (red.): Nie ma alternatywy dla dydaktyki. Szczecinek : PSNT, Red. Sawiński, Julian Piotr: Warto przeczytać. „Wszystko dla Szkoły” 2011, nr 11, s.23

Wywiad Nazwisko, imię osoby udzielającej wywiadu: Tytuł. Rozmowę przepr. Imię nazwisko. „Tytuł czasopisma” Rok, Numer, lokalizacja

Przykład Betlejewski, Rafał: Rasizm wciąż w nas siedzi. Rozmowę przepr. Katarzyna Jutkiewicz-Kubiak. „Midrasz” 2010, nr 3(155), s.5-8

Mapa, plan, atlas Mapa, plan, atlas Dane do opisu map i planów należy przejmować z ramki (w przypadku braku ramki z innych miejsc opisywanej jednostki). Mapy, plany i atlasy samoistne wydawniczo należy opisywać jak wydawnictwa zwarte. Mapy i plany zamieszczone w wydawnictwie zwartym lub ciągłym należy opisywać jak artykuły w wydawnictwach zwartych lub ciągłych.

Mapa, plan, atlas Nazwa autora mapy (jako autora w opisie map należy traktować kartografa) Tytuł mapy (określenie rodzaju dokumentu: mapa, plan, atlas – jeśli nie występuje ono w tytule, podanie skali po tytule i dodatkach do tytułu).

Ilustracja (materiały ikonograficzne niesamoistne wydawniczo) Dane dotyczące ilustracji należy przejmować z wykazu ilustracji ewentualnie z podpisu pod ilustracją

Ilustracja (materiały ikonograficzne niesamoistne wydawniczo) Elementy wyróżnione są obowiązkowe Nazwa autora dzieła (grafika, malarza, autora Tytuł i dodatki do tytułu lub Określenie tematu dzieła Określenia techniki wykonania Data powstania dzieła Nazwa instytucji (zbiorów), przechowującej dzieło oryginalne

Bibliografia załącznikowa zawierająca dokument elektroniczny (wydawnictwa zwarte, bazy danych, programy komputerowe) Typ nośnika elektronicznego należy podawać w nawiasach kwadratowych po tytule. Zaleca się stosowanie następujących określeń lub ich odpowiedników: [online] [CD-ROM]

Dokument elektroniczny Nazwisko, imię autora: Tytuł [Typ nośnika], Wydanie. Miejsce wydania: Wydawca. Rok. Numer ISBN/ ISSN

Dokument elektroniczny Kopaliński Władysław: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM], wersja Łódź, Pro-media CD, 1998, ISBN

E-book Nazwisko, imię autora: Tytuł [typ nośnika]. Miejsce wydania : Wydawca, Rok [data dostępu]. Warunki dostępu. Numer ISBN/ISSN (jeśli istnieje)

Przykład Kopernik, Mikołaj: De revolutionibus [online]. Kraków : Neurosoft, cop [dostęp: 7 października 2011]. Dostępny w internecie:

Podstawową zasadą przy tworzeniu BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ jest KONSEKWENCJA Podstawową zasadą przy tworzeniu BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ jest KONSEKWENCJA

Bibliografia 1. Rzędowska, Anna: Zasady tworzenia bibliografii załącznikowej. „Biblioteka w Szkole” 2012, nr 1, s Wójtowicz, Renata, Bibliografia. A to musi być tak…?. „Biblioteka – szkolne centrum informacji” 2009, nr 1, s