Prezentacja Igor Pogorzelski

Trochę powtórki z historii Lata dwudzieste startuje emisja AM na falach długich Lata trzydzieste wprowadzenie fal średnich i krótkich Długa przerwa i…. Lata 60 początki emisji FM Znowu długa przerwa i….. Lat 90 początki emisji cyfrowej DAB Wiek XXI i co dalej ? Jakie szanse radia w dobie internetu ?

Przejście do nowych technologii wiąże się często z wymianą sprzętu

Ale ………..o rozwoju nowych mediów w większym, stopniu decydują twórcy programu niż twórcy technologii The content is the King” The content is the King”

Radia słuchamy i radio oglądamy Wprowadzenie nowej usługi RDS i pochodnych otworzyło radio na nowe możliwości komunikacji Co nam daje RDS - Radio Text Identyfikacja stacji

RDS c.d. Informacje o korkach i wypadkach oraz objazdach

RDS informacje o artystach i utworach

Informacje o programie

RDS jak to działa ? Studio emisyjne – produkcja dźwięku Redakcja – produkcja krótkich informacji tekstowych Do procesora emisyjnego FM lub DAB Do kodera RDS

Kodowanie sygnału radiowego Koder RDS Procesor emisyjny Do nadajnika połączenie szeregowe, radio;inia, połączenie satelitarne sygnał poddany obróbce dynamicznej Nadajnik FM lub DAB

Available RDS Encoder Parameters  PI: Program Identification codes  PS: Program Service name (Scrolling PS)  TP – TA: Traffic Program and Traffic Announcement flags  MS: Music / Speech flag  DI : Decoder Identification  PTY – PTYN : Program Type & Type Name  AF: Alternative Frequencies list  Method A (up to 25 Frequencies)  Method B (up to 900 frequencies)  RT: Radio Text (Scrolling RT)  EON, CT, PTYN, SLC, PIN, LINK, Paging, IH, TDC, TMC, ODA, EWS, Group Sequence control (up to 252 elements)  10 DSN / 10 PSN RDS Encoding

PS and RT strings can be automatically built by the Next FM (using the information delivered by automation software) If the song played is “Yellow Submarine” by “the Beatles”, the receiver display will looks like this: “NOW PLAYING YELLOW SUBMARINE BY THE BEATLES” RDS data over IP (TCP/UDP) or serial connection RDS Encoding – Main Features Title= Yellow Submarine Artist= The Beatles

Rodzaje transmisji wiadomości tekstowych Statyczny RDS Dynamiczny RDS

Dystrybucja sygnału radiowego

Specjaliści ponad-narodowej korporacji radiowej RTL wykazują, że w najbliższych latach radio będzie się rozwijać szybciej jak telewizja

 Człowiek staje się coraz bardziej mobilny – radio jest idealnym medium dla mobilnych ludzi  Telewizja wymaga koncentracji, radio może nam towarzyszyć wszędzie  Radio może dostarczać treści multimedialnych znacznie wzbogacających przekaz i rozszerzających pakiety informacji dla odbiorcy mobilnego

Czy radio w Polsce ma przyszłość ? Norma unijna nakłada na Polskę obowiązek zwolnienia pasm emisji analogowej Emisja konwencjonalna UKF FM w zasadzie wyczerpała możliwości dalszego rozwoju Potrzeba jakościowej zmiany dla coraz szerszej grupy odbiorców mobilnych Potrzeba nowej oferty programowej Potrzeba bardziej atrakcyjnej formuły radia multimedialnego

19 Zalety radiofonii cyfrowej Dźwięk lepszej jakości Znacznie mniejszy poziom zakłóceń i zniekształceń Odbiór dobrej jakości programu podczas ruchu - samochód Dodatkowe usługi multimedialne Mniejsze wymagania na pobór mocy nadajników – oszczędność energii i środowiska Lepsze wykorzystanie częstotliwości – więcej programów, lepsza oferta

20 Radio cyfrowe - przeszkody i bariery Zajętość pasma III przez TV analogową, a pasma L przez „inne służby” Konkurencja ze strony innych systemów przekazu dźwięku wysokiej jakości: CD (stacjonarne, samochodowe i discman’y), odtwarzacze MP3, Home theater itp... Konkurencja radia internetowego oraz przekazu informacji w systemie GSM Rozwój radia satelitarnego Dość wysoki koszt infrastruktury nadawczej Dostępność odbiorników ??

 Ostatnia istotna zmiana jakościowa w technologii radiowej miała miejsce pod koniec lat 60 – wprowadzenie emisji UKF FM jako jakościowej alternatywny dla emisji AM  Połowa lat 90 – nowa platforma cyfrowej emisji DAB Eureka 147 jako jedyna alternatywa dla analogowej emisji FM  DMB azjatycka odmiana DAB charakteryzująca się znacznie lepszym wykorzystaniem widma częstotliwości

22 Radiofonia cyfrowa - jaka ? A mówią, że od przybytku głowa nie boli..... ???

Podział świata na standard amerykański i Europejski W USA zwyciężył standard HR High Definition Radio oparty na nadawaniu na modulacji AM W Europie wybrano standard DAB i jego odmiany

24 Radiofonia cyfrowa T-DAB Radiofonia cyfrowa T-DAB podstawowe dane techniczne Szerokość kanału transmisji 1,5 MHz wynikająca z podziału rastra kanałowego TV 7 MHz w paśmie III na 4 bloki, oznaczone: A,B,C i D Pasmo częstotliwości dla wersji naziemnej: MHz MHz - kanały TV , MHz 87, MHz - obecnie UKF FM 174 – 230 MHz 174 – 230 MHz – tak zwane pasmo III (kanały telewizyjne 5 – 12 wg oznaczeń dla z rastra 7 MHz) 1488 – 1599 MHz 1488 – 1599 MHz – tak zwane pasmo L - 16 bloków DAB Ze względu na stan zajętości widma w niższych i wyższych zakresach częstotliwości podstawowym zakresem T-DAB jest pasmo III VHF. Fakt ten zadecydował o włączeniu do prac Regionalnej Konferencji Radiokomunikacyjnej RRC-06, poświęconej przede wszystkim planowaniem dla naziemnej telewizji cyfrowej, planów dla radiofonii cyfrowej

25 Radio High Definition - HD Radio Stan zajętości widma w paśmie III i w paśmie L nie pozwolił amerykanom na przyjęcie europejskiego systemu DAB Nowy system opracowany w Stanach Zjednoczonych oparty został na zasadzie jednoczesnej emisji analogowej i cyfrowej w tym samym kanale - tzw. system nakładkowy Początkowo nosił on nazwę IBOC (In Band on Channel) i stwarzał wiele trudności w implementacji ze względu na zakłócenia sygnałem cyfrowym sygnału analogowego i odwrotnie. W miarę udoskonalania sytemu wady zostały wyeliminowane i pod nową nazwą High Definition Radio zdobył popularność w Stanach Zjednoczonych Podstawowa zaleta: możliwość płynnego przejścia od emisji analogowej do cyfrowej. Okres tzw. simulcastu załatwiony automatycznie przez sama zasadę działania W Polsce i Europie system praktycznie niemożliwy do zastosowania ze względu na większą szerokość kanału

 DAB Plus  DAB Plus – europejska odpowiedź na system DMB, zwiększona efektywność wykorzystania widma częstotliwości  DVB-T  DVB-T – radio jako usługa dodatkowa na cyfrowej naziemnej platformie telewizyjnej  DVB-H  DVB-H – radio jako jedna z dwóch usług podstawowych na cyfrowej przenośnej platformie multimedialnej

27 Radiofonia Cyfrowa T-DAB Plus Udoskonalenie polega na zmianie systemu kodowania i kompresji na bardziej wydajny – MPEG 4 AAC (Advanced Audio Coding) standard 2 – 2,5 krotnie wydajniejszy od DAB 1 generacji Zastosowanie tego standardu wymaga jednak zmian po stronie nadajników i odbiorników. Pozytywne zmiany – ponad 40 producentów odbiorników Ceny odbiorników DAB + już od 40 Euro Odbiorniki kompatybilne z DAB i FM wyemitowanie w jednym bloku: - 7 programów z jakością płyty CD - 17 programów z jakością bardzo dobrą (porównywalną z joint stereo w T- DAB) - 22 programów z jakością FM Tak więc z punktu widzenia efektywności wykorzystania widma jest to standard prawie trzykrotnie wydajniejszy

Korzyści dodatkowe z cyfrowej emisji Jakie Korzyści dodatkowe z cyfrowej emisji Multimedialne Usługi dodatkowe Większy wybór programów Interaktywność – możliwość kontaktowania się słuchacza ze stacją Większa mobilność Wyższa jakość sygnału fonicznego Możliwość odbioru programu w wersji surround 5.1

Usługi dodatkowe EPG – Electronic Program Guide - ramówka programu radiowego TMC/TPG informacje o ruchu na drogach SlideShow pokaz zdjęć podobnie jak w programie PowerPoint, który tu widzimy Journaline - usługa podobna do teletekstu w klasycznych programach telewizyjnych Aplikacje Java dostępne w radiu

EPG electronic Program Quide Usługa przypomina Internet Podcast. Użytkownik ma możliwość przejrzenia ramówki programowej zaplanowanej na konkretny dzień lub sezon i wybrania pozycji, które go lub ją interesują. Po wybraniu stosownych pakietów są one automatycznie zapisywane w pamięci wewnętrznej odbiornika radiowego i dostępne w każdym czasie i miejscu.

TMS/TPG informacja o ruchu na drogach Ta usługa jest rozwinięciem znanej w Europie Zachodniej usługi Trafic Management i dostarcza informacji o aktualnej sytuacji na drogach, a także innych danych dotyczących podróżowania alternatywnego. Jest to typowa usługa mobilna zaprojektowana do odbierania w radiach samochodowych i terminalach telefonicznych czy typu PDA.

Prezentacja statycznych zdjęć

Journaline – serwisy tekstowe Stosunkowo młoda usługa wprowadzona pod koniec roku Przypomina usługę typu teletekst w telewizji. Pozwala na interaktywną komunikację ze stacją radiową słuchacza poprzez udział w formach kontaktu typu chat. Usługa wyświetla oprócz serwisu informacyjnego w formie tekstowej również notowania giełdy, prognozę pogody itd.

Dźwięk dookólny surround jako nowa formuła programów radiowych  Surround otwiera nowe możliwości kształtowania wyobraźni słuchacza  Atrakcyjny przekaz w teatrze radiowym – kształtowanie przestrzeni, wzbogacanie efektami tła docierającymi z różnych kierunków  Przestrzenna projekcja muzyki jak w sali koncertowej  Atrakcyjna forma przekazu transmisji sportowych z udziałem publiczności  Dynamiczne i wyraziste debaty przy okrągłym stole

Koncerty na żywo z prestiżowych miejsc

36 Radio cyfrowe - przeszkody i bariery Bariera dostępności odbiorników już praktycznie nie istnieje Alba CXDAB201 - Radio / cassette / CD / DAB £49.99 SP110D DAB Tuner £89.98 MOSDR 011 £69.99 T-DAB DMB External USB Type DMB and T-DAB First Terrestrial DMB Receiver Developed By SAMSUNG Samsung SMU- D110 media player with DMB Nokia N92 with UMTS / GSM SIEMENS Concept Device SCH- B300/SP H-B3000 By SAMSUNG DVB-H

Zmiany w technologii realizacji nagrań, planowania i emisji Nowa formuła radio multimedialnego wymaga innego podejścia do mikrofonizacji nagrań – nagrania w formacie 5.1 kompatybilne z stereo/mono Nowe metody montażu dźwięku i układania audycji Nowy format dźwięku wielokanałowego RF64 Nowy standard emisji programu radiowego – emisja surround 5.1 i stereo Łączenie w emisji dźwięku z elementami rozbudowanych sewisów tekstowych, zdjęć statycznych ( slidów ) i ruchomych ( video clipów )

Nowe techniki nagrań wielomikrofonowych 5 mikrofonów w układzie INA 5 Wierne odwzorowanie przestrzennej lokalizacji źródła dźwięku – artysty, instrumentu

RF64 Nowy standard zapisu dźwięku dla nagrań i edycji sesji surround norma EBU Zalety nowego formatu: Kompatybilny z formatem stereo BWF ( Broadcast Wave file ) Title/ Description/ Originator Zapisuje informacje w plikach powyżej 4 GB Zapisuje informację o lokalizacji kanału centralnego, kanałów tylnych i dookólnego Może podlegać montażowi jak pliki stereo Może podlegać obróbce na etapie układania ramówki Może być wykorzystany do emisji surround

Nagranie, edycja i mastering sessji surround

Pyramix – stacja do nagrania, edycji i zapisu sesji surround w formacie RF64  Rejestracja na dyskretnych śladach sygnałów z wielu mikrofonów w układzie INA5 lub podobnym  Poddanie nagranych śladów wstępnej obróbce dynamicznej i barwowej  Rozłożenie śladów w obrazie surround w mikserze surround  Zapis mastera do formatu RF64 w celu montażu końcowego na stacjach dziennikarskich

Edycja dla celów układania programu w wersji surround Z wersji wielokanałowej

Do wersji RF64 – symulacja cięcia taśmy

W pliku RF 64 jest zapisana informacja przestrzenna oraz stereo kompatybilne z wersją surround Koder AAC do nadajnika DAB Koder MPX do nadajnika FM

DAB to prawdziwe radio multimedialne, łączy w sobie: Znakomitej jakości dźwięk Z informacją towarzyszącą Tekstem Grafiką Video Dostępne globalnie

?