Zwiększenie efektywności czy antykonkurencyjne ograniczenia pionowe Zwiększenie efektywności czy antykonkurencyjne ograniczenia pionowe? Selektywna i ekskluzywna dystrybucja samochodów w Europie Yana Tkachuk 70313 Martin Chiniewicz 50324 Monika Surma 61722 Przemysław Zając 61639 Mykola Bulanov 70306

Agenda Porozumienia pionowe Rodzaje dystrybucji samochodów UE, a konkurencyjność (Art. 81) Zmiany w reformach KE po 2002 roku Efekty zmian przepisów Analiza ekonomiczna Podsumowanie Pytania

Pionowe porozumienia pomiędzy Producentem a dealerem Dystrybucja selektywna Dystrybucja ekskluzywna Zakaz konkurowania

Art. 81 Układu wspólnoty europejskiej Zmiany przyjęte jako wykluczenia, czy też wyjątki Od 1985 zostały przyjęte na gruncie prawnym i obowiązywały dla całego sektora motoryzacyjnego Strach Komisji przed „cumulative anticompetetive effects” producent musi wybrać pom. selektywną a ekskluzywną dystrybucją

Polityka konkurencyjna Założenia tej polityki muszą być bardziej transparentne Jest potrzebna głębsza analiza ekonomiczna Mocne podstawy prowadzenia takiej, a nie innej polityki

Jedno z najważniejszych założeń – uniemożliwienie porozumień, które mogą wpłynąć na handel pomiędzy członkami układu czy też ograniczać oraz pokazywać w złym świetle konkurencję

W czym sens ekskluzywnej i selektywnej dystrybucji? Ograniczają ilość autoryzowanych dealerów i ograniczają ich możliwości odsprzedaży

Selektywna vs ekskluzywna dystrybucja Restrykcje nakładane na Autoryzowanych dystrybutorów Możliwości sprzedaży Selektywna Kryteria ilościowe i jakościowe Brak odsprzedaży niezależnym sprzedawcom Ekskluzywna Ograniczenia terytorialne Zakaz aktywnej sprzedaży poza wyznaczonym regionem

ZMIANY W REFORMACH ke Przed 1985 Po 1985 Po 2002 Indywidualne wyłączenia Pierwsza restrykcyjna reforma zawierająca zasady dla całego przemysłu motoryzacyjnego Większe restrykcje dla producentów

Niedozwolone łączenie selektywnej dystrybucji z ekskluzywną Producenci wybierają selektywną dystrybucję (konkretne cele, standardy) Możliwość sprzedaży poza swoim obszarem odpowiedzialności

Brak konieczności bycia autoryzowanym salonem i autoryzowanym serwisem Większa liczba autoryzowanych warsztatów Zmiana polityki zakupowej części (nie tylko od producentów, dostęp do informacji)

Złagodzenie ekskluzywnej dystrybucji oraz polityki antykonkurencyjnej u dealerów Powstanie dealerów multibrandowych (jeden zarząd, jedna spółka) Marka inaczej traktowana niż producent (VW-Audi, Opel-Chevrolet, ograniczenie 30%) Powstanie samochodowych supermarketów

efekt zmian przepisów w 2002 roku na wybór rodzaju dystrybucji Wszystkie marki* – marki wybrały dystrybucję selektywną *Wszystkie poza

efekt zmian przepisów w 2002 roku na strukturę działalności

efekt zmian przepisów w 2002 roku Zakaz konkurencji (ang efekt zmian przepisów w 2002 roku Zakaz konkurencji (ang. exclusive dealing / non-copete) Brak zdecydowanych zmian – dalej praktykowany proceder W niektórych państwach obejmuje >70% dealerów W USA zaledwie 57% W krajach skandynawskich <50% Zmiany przepisów miały na celu zaowocować stworzeniem nowych innowacyjnych metod sprzedaży, kanałów dystrybucji. Jednak nie przyniosły oczekiwanego rezultatu.

Wykroczenia producentów samochodów od ustanowienia pierwszych zbiorowych wyłączeń w 1985 roku Data Typ wykroczenia Kraj Firma Okres Kara 1998 Ograniczenia eksportowe Włochy VW 1988-1998 €102 m 2000 Holandia Opel 1996-2000 €43 m 2001 Ograniczenia cenowe Niemcy 1996-1997 €31 m Daimler Chrysler 1985-2001 €72 m Ograniczenia dla leasingodawców Niemcy, Hiszpania 1997-2001 Belgia 1996-2001 2005 Peugeot 1997-2003 €50 m

efekt zmian przepisów w 2002 roku - ograniczenia udziału w rynku dla wyłączeń grupowych Rodzaj dystrybucji Rodzaj udziału Wielkość udziału ekskluzywna ilościowy 30% selektywna 40% - nowe samochody 30% - pozostałe jakościowy Brak ograniczeń SSNIP

Analiza Ekonomiczna

Efekty płynące z umów dystrybucyjnych Łagodzenie problemów podwójnej marży Zachęty usługowe dla dealerów a tzw. efekt gapowicza (jazda na gapę) Zachęty inwestycyjne dla producentów a tzw. efekt gapowicza

II. Ograniczenie handlu transgranicznego oraz międzynarodowe różnice cenowe Przeszkody w handlu transgranicznym wynikające z połączenia selektywnej i ekskluzywnej dystrybucji Wysokie i utrzymujące się międzynarodowe różnice cenowe

Ograniczenia handlu krajowego III. ZMIĘKCZANIE KONKURENCJI MIĘDZY MARKAMI Ograniczenia handlu krajowego oraz Tworzy siłę rynkową dla dealerów? Zmniejsza konkurencje pomiędzy markami? Czy jest to efektywne? Podsumowując, Mechanizm zmiękczania konkurencję między markami nie tworzy motywów zysku do selektywnego systemu dystrybucji.

Postępowanie egzekucyjne

I. Postępowanie egzekucyjne konkurujących producentów Stworzy beneficjum oraz zalety „first-mover” (FMA) tak jak zwiększy to koszty wprowadzenia dla nowych firm starających wejść na rynek. Zakaz sprzedawania konkurencyjnych marek dealerom

II. Postępowanie egzekucyjne producentów części zapasowych Do 2002 : Dozwolone było zmuszanie przez producentów zapewnienie usługi sprzedaży oraz po-sprzedaży (after-sale services) dealerom. Ale: Wymagana wiedza techniczna w after-sales czyli naprawach i usługach serwisowych znacznie się różni od wiedzy na poziomie sprzedaży i odwrotnie. Ograniczona komplementarność wynika z niezbędności wyspecjalizowanego personelu dla obu zadań w większości dealerów. Ponieważ producenci samochodów obecnie zakupują około 80% części zewnątrz, ich podstawową działalnością jest budowanie i sprzedaż marki.

Podsumowanie Wzrost konkurencyjności głównie pomiędzy dealerami jednej marki- zwiększenie niezależności Odpowiedni poziom konkurencji pomiędzy producentami wg KE

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE Potrzeba większej transparentności polityki prokonkurencyjnej KE oraz bardziej dogłębnej analizy ekonomicznej Mały wpływ reform na porozumienia wertykalne pomiędzy producentami, a dealerami (wspólny interes producentów i dealerów)

Pytania 1. Wybór przez producenta pośrednika i przyznanie mu prawa wyłączności sprzedaży oferty produktowej (na danym obszarze ) to: a.) dystrybucja selektywna b.) dystrybucja ekskluzywna c.) porozumienie wertykalne d.) porozumienie horyzontalne 2. Która z marek po 2002 wybrała dystrybucję eksluzywną a.) Opel b.) Seat c.) Toyota d.) Suzuki

3. Po wprowadzeniu reform w branży motoryzacyjnej przez Komisję Europejską w 2002 roku : a.) producenci mogli stosować zarówno dystrybucją selektywną oraz ekskluzywną b.) producenci mogli być jedynymi dostawcami części zamiennych do warsztatów autoryzowanych c.) dealerzy mogli wybierać dowolny udział sprzedaży marek w oferowanym portfelu samochodów d.) dealerzy mogli decydować się na bycie jedynie autoryzowanym serwisem danej marki 4. Jaki jest wymagany udział w rynku dla dystrubucji ekskluzywnej, dla którego nie obowiązują wykluczenia zawarte w reformie z 2002 roku: a.) 30% b.) 40% c.) 20% d.) 10%

5. Które z rozwiązań nie stanowi zachęty dla dealerów do bliższej współpracy z producentami samochodów? a.) kontrakty pionowe b.) umowy dystrybucji selektywnej c.) wyłączność terytorialna d.) ograniczenie handlu transgranicznego

DZIĘKUJemy za uwagę