Cło w Unii Europejskiej Podatki w państwach UE PUE (05) Cło w UE
Prawo celne Prawo celne = zespół norm prawnych regulujących: Obciążenia fiskalne z tytułu międzynarodowego obrotu towarami, Prawa i obowiązki podmiotów dokonujących tego obrotu, Strukturę i kompetencję organów celnych. Źródła prawa celnego Wspólnotowe Rozporządzenie Rady EWG z 1992 r – WSPÓLNOTOWY KODEKS CELNY Rozporządzenia Rady: WSPÓLNA TARYFA CELNA (2003) SYSTEM ZWOLNIEŃ CELNYCH (2009) Krajowe Ustawa - Prawo celne (2004) Ustawa o służbie celnej (2009) + Ordynacja podatkowa (kompetencje organów celnych w sprawach podatkowych, wydawanie zaświadczeń, postępowanie podatkowe) PUE (05) Cło w UE
Zasady prawa celnego Z preambuły do Wspólnotowego Kodeksu Celnego Unifikacji norm prawnych w UE (WKC 2: 1. Przepisy prawa celnego stosuje się w sposób jednolity na całym obszarze celnym Wspólnoty, chyba że postanowienia umów międzynarodowych, praktyka przyjęta zwyczajowo na określonym obszarze geograficznym i gospodarczym bądź też przepisy dotyczące stosowania przez Wspólnotę autonomicznych środków stanowią inaczej) Swobody obrotu gospodarczego z zagranicą Jednakowego traktowania uczestników obrotu handlowego Powszechnej informacji o prawach i obowiązkach celnych (WKC 11: Każda osoba może ubiegać się przed organami celnymi o informację dotyczącą stosowania przepisów prawa celnego. (…) Informacje udzielane są wnioskodawcy bezpłatnie. Jednakże gdy organy celne poniosły szczególne wydatki, zwłaszcza na przeprowadzenie analiz lub ekspertyz towarów, jak również w związku z odesłaniem ich do wnioskodawcy, kosztami tymi może zostać obarczony wnioskodawca.) Z preambuły do Wspólnotowego Kodeksu Celnego podstawą Wspólnoty jest UNIA CELNA; Kodeks, oparty na założeniach rynku wewnętrznego, musi zawierać reguły i procedury ogólne, które zapewniają stosowanie środków taryfowych i innych środków ustanowionych na poziomie Wspólnoty w ramach wymiany towarowej pomiędzy Wspólnotą i państwami trzecimi, łącznie ze środkami wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki handlowej, z uwzględnieniem wymogów tych polityk; ze względu na nadrzędne znaczenie, jakie ma dla Wspólnoty handel zagraniczny, należy znieść lub przynajmniej ograniczyć do minimum formalności i kontrolę celną; PUE (05) Cło w UE
Nieodpłatna ( brak kontrświadczenia) Cło Cło = danina publiczna o cechach podatku, której przedmiotem jest wprowadzenie lub wyprowadzenie towaru na / z obszaru celnego --------------------------------------------- Cła od podatków różnią źródła prawa i fakt, że cel fiskalny nie zawsze musi być pierwszoplanowy przy cłach -------------------------------------------- Cła – zgodnie ze wspólnotową polityką - są w przeważającej mierze dochodem budżetu ogólnego UE jako część składki członkowskiej; tylko ¼ cła może „zabrać” budżet krajowy Danina ogólna Przymusowa Bezzwrotna Nieodpłatna ( brak kontrświadczenia) PUE (05) Cło w UE
Cła Podział ceł Po co zostały wprowadzone? Cła fiskalne Cła ochronne Cła preferencyjne Cła dyskryminacyjne Co jest przedmiotem poboru cła? Cła importowe Cła eksportowe ( przepisy martwe w UE) Cła tranzytowe (zabronione Konwencją Barcelońską 1921 r.) PUE (05) Cło w UE
Cła dyskryminacyjne Antydumpingowe Antysubwencyjne DUMPING: = sprzedaż na rynku eksportowym po NIŻSZEJ cenie niż na rynku krajowym albo sprzedaż po NIŻSZEJ cenie aniżeli suma kosztów produkcji. Jest zwalczany jeżeli taki eksport może spowodować poważną szkodę w przemyśle krajowym lub opóźnić jego rozwój oraz istnieje związek przyczynowy między dumpingiem a wyrządzoną szkodą / opóźnieniem Nie zwalcza się tzw. marginesu dumpingu czyli dopuszczalnej różnicy [ w skali 2%] między ceną krajową a eksportową Postępowanie w sprawach dumpingu jest wszczynane na wniosek „przemysłu krajowego” tzn. musi on uzyskać poparcie grupy producentów krajowych mającej łącznie ponad 50% udział w globalnej produkcji tego towaru, którego ceny mogą uzasadniać podejrzenie dumpingu. Przed nałożeniem ceł antydumpingowych można nałożyć na „podejrzanych” zabezpieczenie, tj. depozyt w gotówce lub poręczenie Cła antydumpingowe: zasadniczo są nakładane tylko przez władze krajowe państw WTO ( Światowa Organizacja Handlu) i tylko w wysokości niwelującej skutki dumpingu ( czyli margines szkody) Subsydia = środki pomocowe udzielane przez rządy na rzecz przedsiębiorców. Do grona subsydiów zakazanych przez prawo (= uzasadniających nałożenie ceł antysubwencyjnych) zalicza się np.: subsydia eksportowe, uzależnione od działalności eksportowej danej firmy i jej wyników odpisy dewizowe zwrot opłat celnych preferencje podatkowe dla przedsiębiorców np. umorzenie czy odroczenie spłaty podatków udzielanie specjalnych gwarancji kredytowych / kredytów eksportowych Cła antysubwencyjne = cła nakładane na produkty i usługi subsydiowane w celu zniwelowania skutków subsydiów rządowych, dzięki którym przedsiębiorcy – wiedząc, iż część nakładów przez nich poniesionych będzie tą drogą zrekompensowana – mogą oferować swe produkty po cenach niższych niż na wolnym rynku; szkodzi to rzecz jasna produktom i producentów z innych krajów, do których produkty subsydiowane będą trafiać w ramach eksportu PUE (05) Cło w UE
Podstawowe terminy prawa celnego (1) Wspólnotowy Obszar Celny: terytorium Królestwa Belgii, terytorium Królestwa Danii, z wyłączeniem Wysp Owczych i Grenlandii, terytorium Republiki Federalnej Niemiec, z wyłączeniem Wyspy Heligoland oraz terytorium Büsingen terytorium Królestwa Hiszpanii, z wyłączeniem Ceuty i Melilli, terytorium Republiki Francuskiej, z wyjątkiem terytoriów zamorskich i Saint Pierre i Miquelon oraz Majotty, terytorium Republiki Greckiej, terytorium Irlandii, terytorium Republiki Włoskiej, z wyłączeniem miast Livigno i Campione d"Italia oraz krajowych wód jeziora Lugano, znajdujących się pomiądzy nadbrzeżem a granicą obszaru pomiędzy Ponte Tresa i Porto Ceresio, terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga, europejskiego terytorium Królestwa Niderlandów, terytorium Republiki Austrii,terytorium Republiki Portugalskiej, terytorium Republiki Finlandii, terytorium Królestwa Szwecji, terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii Irlandii Północnej oraz Wysp Normandzkich i wyspy Man. terytorium Republiki Czeskiej, terytorium Republiki Estońskiej, terytorium Republiki Cypryjskiej, terytorium Republiki Łotewskiej, terytorium Republiki Litewskiej, terytorium Republiki Węgierskiej, terytorium Republiki Malty, terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, terytorium Republiki Słowenii, terytorium Republiki Słowackiej, terytorium Republiki Bułgarii, terytorium Rumunii. Terytorium Chorwacji Terytorium Księstwa Monako Terytorium stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa w Akrotiri i Dhekelia, określone zgodnie z Traktatem dotyczącym Ustanowienia Republiki Cypryjskiej Towar wspólnotowy Towar powstały w całości na W.O.C Surowce i produkty wydobyte na W.O.C Towary przywiezione z krajów trzecich i dopuszczone do obrotu na W.O.C PUE (05) Cło w UE
Podstawowe terminy prawa celnego (2) Cło = wartość celna x stawka celna ------------------------- Wartość celna = (WKC 29) wartość transakcyjna, cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, wtedy gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wspólnoty. W razie wątpliwości organ celny może żądać od importera dodatkowych dokumentów, a w razie potrzeby – oszacować tę wartość na podstawie metod porównawczych Stawka celna = stosunek cła do wartości celnej, ad valorem ( od wartości towaru) lub ad spetiem (od ilości towaru) Taryfa celna = akt prawny ( i jednocześnie elektroniczna baza danych TARIC), w którym opisano scalony wykaz towarów i odpowiadające im stawki celne; taryfa ma charakter wyczerpujący. Wszystkie towary sprowadzane na teren W.O.C są rejestrowane w systemie INTRASTAT PUE (05) Cło w UE
Postępowanie przy wwozie / wywozie towarów Podstawowy termin: 10 dni od dokonania zgłoszenia celnego; na wniosek dłużnika może być prolongowany do 30 dni Następuje zgodnie ze zgłoszeniem celnym, chyba że w grę wchodzą procedury przymusowe (np. przepadek towarów) = czynność, przez którą dłużnik celny zgłasza zamiar objęcia towaru określoną procedurą celną Wypełnienie SAD ( Single Administrative Document) wraz z aneksami ( faktury, listy przewozowe, świadectwa ochronne) Początek biegu terminów prawa celnego Objęcie towaru DOZOREM CELNYM (kontrola dokumentów, rewizja bagaży, przesłuchania) Możliwość wyznaczenia DROGI CELNEJ dla towaru 1. Wprowadzenie towaru na W.O.C 2. Dokonanie zgłoszenia celnego 3. Zapłata długu celnego 4. Nadanie towarom przeznaczenia celnego PUE (05) Cło w UE
Dług celny (1) Czym jest dług? Jak powstaje dług? = zobowiązanie do pokrycia wszystkich należności celnych w imporcie / eksporcie towarów Aby powstał dług, musi istnieć: 1/ dłużnik, 2/ należność do uiszczenia, 3/ podstawa prawna poboru cła ----------------------------------------------------------------- Przykład: import samochodu osobowego z USA: Cło = wartość celna x stawka celna Akcyza = (wartość celna + cło) x stawka akcyzy VAT = (wartość celna + cło + akcyza) x stawka VAT Cło + akcyza + VAT = dług celny Czynność Dłużnik Legalne wprowadzenie towaru na W.O.C Osoba dokonująca zgłoszenia celnego Nielegalne wprowadzenie towaru na W.O.C Sprawca – zawsze Współsprawca lub posiadacz – o ile wiedzieli lub powinni byli wiedzieć o nielegalnym charakterze czynności Usunięcie towaru spod dozoru celnego j/w Zużycie towaru w składzie wolnocłowym wbrew przepisom Niewykonanie obowiązków nałożonych przez służby celne Podmiot zobowiązany, chyba że udowodni, że w przeciwnym wypadku towar uległby zniszczeniu lub wystąpiła siła wyższa ( vis major) PUE (05) Cło w UE
Jak zabezpiecza się dług celny? Kto oblicza dług celny? Jak zabezpiecza się dług celny? WKC 217 / 1. Każda kwota należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych wynikających z długu celnego, zwana dalej "kwotą należności", obliczana jest przez organy celne, z chwilą gdy znajdą się one w posiadaniu niezbędnych informacji, oraz zostaje wpisana do rejestru lub zaewidencjonowana w inny równoważny sposób (zaksięgowanie). --------------------------------------- Ustawa - Prawo Celne 23 / 1. Zgłaszający oblicza i wykazuje w zgłoszeniu celnym kwotę należności przywozowych lub wywozowych. 23 / 3. Jeżeli przed zwolnieniem towaru organ celny stwierdzi, że zgłaszający w zgłoszeniu celnym podał nieprawidłowe dane, mające lub mogące mieć wpływ na wysokość kwoty wynikającej z długu celnego lub zastosowaną procedurę celną, wydaje decyzję, w której określa kwotę wynikającą z długu celnego lub rozstrzyga o nadaniu towarowi właściwego przeznaczenia celnego zgodnie z przepisami prawa celnego. Depozyt w gotówce albo w papierach wartościowych pełniących funkcje płatnicze - do wysokości potencjalnego długu celnego Gwarancja (poręczenie), pod warunkiem, że: siedziba gwaranta jest na terenie W.O.C, gwarant zostanie zaakceptowany przez organ celny, gwarant będzie dłużnikiem solidarnym względem organu celnego. PUE (05) Cło w UE
Główne zwolnienia celne: Dług celny (3) WKC 212 Dług celny określony w powstaje nawet wówczas, gdy towar jest przedmiotem zakazów lub ograniczeń wywozowych lub przywozowych, niezależnie od ich rodzaju. Jednakże dług celny nie powstaje w przypadku nielegalnego wprowadzenia na obszar celny Wspólnoty fałszywych środków płatniczych, jak również środków odurzających i substancji psychotropowych, które nie są przedmiotem obrotu handlowego ściśle nadzorowanego przez właściwe władze z przeznaczeniem na potrzeby lecznicze i naukowe. Na potrzeby prawa karnego stosowanego wobec naruszeń przepisów celnych dług celny uważa się za powstały, gdy zgodnie z prawem karnym Państwa Członkowskiego należności celne służą za podstawę do określenia kar lub gdy istnienie długu celnego powoduje wszczęcie postępowania karnego. Główne zwolnienia celne: Mienie osobiste osób przesiedlających się z K3 do WOC Mienie osobiste nabyte w K3 przez dziedziczenie Okazjonalne, niehandlowe przesyłki Przesyłki między osobami fizycznymi Produkty uzyskane przez rolników z K3 Substancje lecznicze, aparatura medyczna Artykuły pogrzebowe PUE (05) Cło w UE
Przeznaczenie celne Objęcie procedurą celną Przeznaczenie celne Gospodarczą (zawieszającą cło) Np. uszlachetnianie bierne Przetwarzanie pod kontrolą celną Uszlachetnianie czynne Typową (zmiana statusu prawnego towaru) 1. Dopuszczenie towaru do obrotu na W.O.C 2. Wywóz poza W.O.C. Wprowadzenie towaru do składu wolnocłowego Objęcie procedurą restrykcyjną 1. Cofnięcie towaru 2. Zniszczenie towaru 3. Przepadek towaru na rzecz Skarbu Państwa PUE (05) Cło w UE
Przykłady procedur celnych Procedura dopuszczenia do swobodnego obrotu Procedury zawieszające cło 1. Przywóz towaru na WOC 2. Zgłoszenie celne 3. Zapłata należności celnych 4. Decyzja NUC o dopuszczeniu towaru do swobodnego obrotu Procedura przetwarzania pod kontrolą celną Towar niewspólnotowy WOC Przetworzenie Dopuszczenie do obrotu na WOC ( + cło) Procedura uszlachetnienia czynnego Wywóz poza WOC ( pobór ceł niezasadny) Procedura uszlachetniania biernego Towar wspólnotowy Wywóz poza WOC i tam przetworzenie Powrotny przywóz na WOC Dopuszczenie do obrotu PUE (05) Cło w UE
Służba celna w Polsce Wymiar i pobór należności celnych Nadawanie przeznaczenia celnego towarom Prowadzenie statystyk obrotu towarowego w UE Wykrywanie, zwalczanie, zapobieganie przestępstwom celnym i karnoskarbowym Nadzór i kontrola w zakresie gier hazardowych Wykonywanie kontroli celnej i postępowania audytowego = jednolita, umundurowana formacja utworzona w celu ochrony obszaru celnego UE, zwłaszcza w kontekście przestrzegania przepisów celnych, podatkowych i sanitarnych -------------- Hierarchia służbowa: Generał SC Inspektor Komisarz Aspirant Rachmistrz Rewident Aplikant PUE (05) Cło w UE
Organy służby celnej w Polsce Minister Finansów Na jego wniosek Prezes RM powołuje….. Szefa Służby Celnej Na jego wniosek Minister Finansów powołuje….. Dyrektora Izby Celnej Na jego wniosek Szef Służby Celnej powołuje….. Naczelnika Urzędu Celnego Wymogi dla kandydatów na funkcjonariuszy Służby Celnej Zakazy dla funkcjonariuszy Służby Celnej Obywatelstwo polskie Pełnia praw publicznych Nieposzlakowana opinia Wykształcenie średnie Odpowiedni stan zdrowia Niekaralność za przestępstwo umyślne / skarbowe Strajk Członkostwo w partii politycznej czy organach spółki Posiadanie > 10% akcji jednej spółki Prowadzenia działalności gospodarczej Praca w podmiocie gospodarczym związanym z handlem zagranicznym PUE (05) Cło w UE