Korespondencja w sprawach ubezpieczeń społecznych.
System pomocy społecznej Nie posiada jeszcze precyzyjnej definicji mimo powszechnego stosowania tego pojęcia. Można przyjąć, że oznacza: - wszelkie stosowane metody oraz mechanizmy, których celem jest zabezpieczenie uznanych społecznie potrzeb. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określają przepisy wewnętrzne każdego państwa.
System zabezpieczenia społecznego Powinien: 1) dostarczać świadczeń zapewniających pewien standard zaspokojenia potrzeb - problem: minimum socjalne czy egzystencji ? 2) obejmować wszystkie ryzyka socjalne; 3) być spójny z innymi elementami polityki społecznej (ochrona zdrowia, zatrudnienie, mieszkalnictwo, polityka sprawiedliwości); 4) traktować tak samo osoby będące w podobnej sytuacji;
5) być prosty i zrozumiały zarówno dla klientów jak i dla personelu - skomplikowane i niejasne przepisy sprzyjają oszustwom i utrudniają dostęp do świadczeń 6) być elastyczny i łatwo dostosowywać się do sytuacji klientów oraz oczekiwań większości społeczeństwa 7) działać niedyskryminująco – nie czynić rozróżnień pod względem: płci, rasy, wyznania, orientacji seksualnej, niepełnosprawności itp.
Zabezpieczenie społeczne Zakres przedmiotowy (przedmiot ochrony) ZS: 1) opieka lekarska wszelki stan chorobowy, ciąża, poród, oraz ich skutki 2) zasiłki chorobowe: niezdolność do pracy wskutek choroby, powodująca utratę zarobku 3) świadczenia w razie bezrobocia 4) świadczenia na starość: przeżycie ponad ustalony wiek 5) świadczenia w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych
6) świadczenia rodzinne: odpowiedzialność za utrzymanie dzieci 7) świadczenia macierzyńskie: ciąża, poród i ich skutki oraz wynikająca z tego utrata zarobków 8) świadczenia w razie inwalidztwa 9) świadczenia w razie śmierci żywiciela rodziny: utrata przez wdowę i dzieci środków utrzymania
Zakres podmiotowy (chronionych osób) ZS: 1) ustalona grupa pracowników stanowiąca łącznie co najmniej 50% wszystkich pracowników, lub 2) ustalona grupa ludności czynnej zawodowo stanowiąca co najmniej 20% ogółu mieszkańców, lub 3) wszyscy mieszkańcy, których zarobki nie przekraczają ustalonej granicy. Wysokość świadczeń pieniężnych (bezrobocie, zasiłki itp.) - np. świadczenie dla typowego pracownika niewykwalifikowanego płci męskiej, powinno wynosić 40 – 50% tej płacy.
Zabezpieczenie społeczne nie wskazuje konkretnych źródeł finansowania i nie uznaje, że ubezpieczenie społeczne jest jedynym możliwym sposobem zapewnienia świadczeń społecznych. Wskazuje zaś „kto” i „co” powinien dostać i na jakich warunkach.
Ubóstwo – brak dostatecznych środków materialnych do życia, bieda, niedostatek; - problem odnoszący się do osób, rodzin i grup osób, których środki materialne, kulturalne i socjalne są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia spada poniżej akceptowanego minimum w kraju zamieszkania.
Kategorie wyznaczające obszar ubóstwa: 1) minimum socjalne: – odzwierciedla wartość koszyka dóbr i usług uznanych za niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka; zawartość koszyka ma umożliwić dostateczne pod względem wartości kalorycznej żywienie, wykonanie pracy zawodowej oraz uczestnictwo w życiu społecznym; koszty koszyka określane są na podstawie średnich cen w danym miesiącu;
2) minimum egzystencji: – stanowi 70% wartości koszyka minimum socjalnego; wielkość ta nie zapewnia środków na odtworzenie dóbr trwałych w gospodarstwie domowym; osiąganie dochodów nie przekraczających tej granicy przez dłuższy czas może zagrozić normalnej egzystencji człowieka;
minimum egzystencji na poziomie degradacji biologicznej: – oparte na normatywach znacznie niższych od minimum socjalnego; dochód na tym poziomie zapewnia jedynie zabezpieczenie przed głodem i biologicznym wyniszczeniem organizmu (50-60% wartości koszyka egzystencji stanowią wydatki na żywność) oraz przed ujemnym wpływem środowiska naturalnego
Pomoc społeczna Pomoc społeczną traktuje się współcześnie z reguły jako jeden z elementów zabezpieczenia społecznego pojmowanego jako: system urządzeń i świadczeń służących zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb obywateli, którzy utracili lub doznali ograniczenia zdolności do pracy, albo zostali obciążeni nadmiernie kosztami utrzymania rodziny.
Pomoc społeczna Jest stosowana wobec osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w sytuacjach, w których osoby te nie nabyły uprawnień z tytułu ubezpieczeń czy zaopatrzenia, bądź gdy świadczenia te są niewystarczające ze względu na stan zdrowia danej osoby, wypadki losowe itp.
Przyczyny udzielania pomocy społecznej: ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, potrzeba ochrony macierzyństwa, bezrobocie, upośledzenie fizyczne lub umysłowe, długotrwała choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm, narkomania, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego lub klęska żywiołowa.
System pomocy społecznej w Polsce: a/ na szczeblu wojewódzkim: regionalne ośrodki polityki społecznej, ogólny nadzór i ocena efektywności pomocy społecznej b/ na szczeblu powiatowym: powiatowe centra pomocy rodzinie, domy opieki społecznej c/ na szczeblu gminnym: gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej, analiza potrzeb i zjawisk wywołujących zapotrzebowanie na pomoc społeczną, zadania własne (obowiązkowe) i zlecone przez administrację rządową
d/ na szczeblu pozarządowym: organizacje kościelne, charytatywne, instytucje, stowarzyszenia e/ specjalne programy pomocy: - przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, - dożywianie dzieci z rodzin najuboższych, - organizowanie programów wakacyjnych dla dzieci z dużych miast i terenów skażonych, - schroniska dla samotnych matek z dziećmi i kobiet w ciąży.
Warunki korzystania z pomocy społecznej: 1) wystąpienie trudności życiowych przewidzianych w ustawie (patrz: przyczyny udzielania pomocy społecznej) 2) brak dochodów lub bardzo niski poziom dochodów, uniemożliwiający normalne funkcjonowanie.
Świadczenie pomocy społecznej w Polsce. 1) zasiłek stały – świadczenie skierowane do osób nie podejmujących pracy lub z niej rezygnujących w celu wychowywania dziecka wymagającego stałej opieki i pielęgnacji (również wówczas, gdy ukończyło ono 18 lat, lecz jest niezdolne do samodzielnej egzystencji) przy jednoczesnym spełnieniu kryterium dochodowego;
2) zasiłek stały wyrównawczy – wypłacany osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku (kobieta: 60 lat, mężczyzna: 65 lat) lub inwalidztwa (I lub II grupa), jeżeli jest to osoba samotna, a jej dochód jest niższy niż kryterium dochodowe lub też jeżeli osoba ta żyje w rodzinie, nie mając własnych środków utrzymania, a dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego;
3) dodatek pielęgnacyjny – przyznawany kobietom w ciąży od 12 tygodnia oraz osobom ciężko i przewlekle chorym jako dodatek do renty socjalnej lub zasiłku stałego; 4) renta socjalna – przeznaczona dla osób, które nie są zdolne do pracy z powodu inwalidztwa, a nie „wypracowały” sobie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego;
5) zasiłek okresowy – adresowany do osób, które znalazły się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej w związku z: - długotrwałą chorobą, - niepełnosprawnością, - brakiem możliwości zatrudnienia lub brakiem uprawnień do innych świadczeń; O wysokości i czasie przyznania decyduje kierownik ośrodka pomocy społecznej;
Ubezpieczeniom społecznym nie podlegają: 1. obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze RP nie ma charakteru stałego 2. obywatele państw obcych, którzy są zatrudnieni w: - obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, - urzędach konsularnych, - misjach, - misjach specjalnych - instytucjach międzynarodowych,