LABIRYNT (XIX) WIECZNYCH WYNALAZKÓW

Gra została stworzona zgodnie z oświeceniową ideą „Uczyć bawiąc” Cała zabawa polega na zdobywaniu wiedzy o wynalazkach XIX w. w przestępny dla każdego sposób  Celem gry jest przejście przez labirynt bez dotykania jego ścian i przeszkód. Aby rozpocząć grę należy kliknąć w portret postaci przedstawionej w lewym, górnym rogu ekranu.

LEVEL 1 START Level 1 Thomas Edison END żarówka Żarówka Edisona

YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. Thomas Edinson, też nie miał tak łatwo… Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Powodzenia! Kiedyś zapytano Thomasa Alvę Edisona, czy ma poczucie klęski i nie odczuwa frustracji po dziesiątkach tysięcy porażek przy konstruowaniu żarówki. Edison odpowiedział: “Nie, ja nie poniosłem dziesięciu tysięcy porażek. Ja tyle razy dowiedziałem się, jak nie należy robić żarówki!” Gdy Thomas był mały, zaraził się szkarlatyną, dlatego do szkoły poszedł dopiero mając 8 lat. Jako uczeń nie lubił reguł, nauki na pamięć i zadawał wiele dociekliwych pytań, co gniewało nauczycieli. Już jako dziecko rozpoczął pierwsze eksperymenty: Do ogonów kotów podłączył elektrody, aby wytworzyć ładunek elektryczny, gdy zwierzęta się wzajemnie ocierały (Edison został bardzo podrapany przez koty). Potem testował na koledze. Kazał mu połknąć dużą ilość proszku do robienia napoju musującego (chciał zobaczyć, czy ciało kolegi zacznie latać po wytworzeniu w żołądku gazów). Wkrótce mama kazała synowi eksperymentować w piwnicy, skąd co jakiś czas dochodziły grzmoty i wybuchy.

END Żarówka Edisona

odkrywaj nowe wynalazki! YOU WIN! Gratulacje! Już wiesz jak trudno było stworzyć żarówkę, przeczytaj o niej jeszcze kilka informacji i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! Dlaczego żarówka świeci? Żarówka elektryczna jest szklaną kulą wypełnioną gazem – argonem lub kryptonem. Wewnątrz ma bardzo cienki drucik wykonany z wolframu. Jest to metal, który nie przepuszcza prądu. Kiedy prąd zaczyna płynąć do owego drucika, metal rozgrzewa i jarzy się silnym światłem. (gdyby nie było tam gazu, drucik szybko by się przepalił) Wtedy też wydziela się ciepło, dlatego, dotykając żarówki, można się poparzyć. Czy żarówka okazała się przydatnym wynalazkiem? Wynalezienie żarówki miało ogromny wpływ na życie człowieka. Zaprzestano korzystać z lamp naftowych, normalne życie można było prowadzić także po zmierzchu. Znacznie wydłużył się czas pracy. Żarówka przyczyniła się też do wynalezienia kamery filmowej. Wynikało to z faktu, iż projekcja filmu wymagała ciągłego, mocnego światła. Dzięki temu dziś możemy oglądać filmy w kinie. Thomas Edinson: fonograf, mikrofon węglowy, kamera filmowa, żarówka-27 października 1879r-XIX wiek

LEVEL 2 START James Watt END Maszyna parowa

END Maszyna parowa

YOU WIN! Ruch maszyny parowej: Do czego służyły maszyny parowe? Gratulacje! Już wiesz jak trudno było stworzyć maszynę parową, przeczytaj o niej jeszcze kilka informacji i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! Do czego służyły maszyny parowe? Początkowo maszyny służyły do osuszania kopalni, często wówczas zalewanych. Potem zaczęto ich używać także jako windy i wyciągu dla urobku kopalnianego Ruch maszyny parowej: Ciekawostka James Watt został trwale uhonorowany - jego nazwiskiem określono jednostkę miary mocy (wat - 1W). Oznaczenie możemy spotkać chociażby na żarówkach - wynalazku opatentowanym przez... Edisona. James Watt—maszyna parowa 1769r

YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. James Watt też nie miał tak łatwo... Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Powodzenia! Angielski inżynier był bardzo kreatywny stworzył: maszynę parową zapoczątkowując tym rewolucję przemysłową parowy silnik dwustronnego działania, o wydajności znacznie większej niż wcześniejsze modele. regulator prędkości obrotowej (regulator Watta) zapewniający równomierną prędkość napędzania maszyn przez silnik parowy. Pięcioro dzieci (razem ze swoją żoną- Margaret) James Urodził się w rodzinie biednego, ale wykształconego inżyniera. W latach młodości był chorowitym dzieckiem, więc rodzice uczyli go samodzielnie. Watt chciał najpierw podjąć studia medyczne, ale jego rodzice byli na to zbyt biedni i z tego powodu musiał zdecydować się na naukę zawodu mechanika. Nie ukończył zwyczajowej siedmioletniej nauki, rozczarowany brakiem umiejętności jego nauczyciela James Watt w 1769r udoskonalił urządzenie Thomasa Newcomena-maszyny parowej.

LEVEL 3 START Alfred Nobel END dynamit

YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. Alfred Nobel też nie miał tak łatwo... Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Powodzenia! Chemik nie zniechęcił się tymi wydarzeniami i rok później rozpoczął produkcję nitrogliceryny, a w dalszej kolejności dynamitu, który miał służyć do wysadzania skał przy budowie dróg, tuneli czy kopalń. Z czasem Alfred Nobel zbił nieprawdopodobną fortunę. Kiedy po śmierci otwarto testament Alfreda Nobla, okazało się, że jego fortuna, ma zostać przeznaczona na nagrody w różnych dziedzinach. Dzięki temu od 1900 roku mamy Nagrody Nobla. Młody Alfred Nobel podczas swojej kariery naukowej poznał Ascanio Sobrebro-wynalazcę nitrogliceryny. Nobel w swojej pracy próbował znaleźć sposób na kontrolę wybuchu. Pomagał mu w tym finansowo ojciec. Jednak gdy starszy Nobel zbankrutował, młody robił eksperymenty na własną rękę. W Szwecji podczas jednego z eksperymentów zginęło kilka osób, w tym brat Alfreda – Emil. Nobel przeniósł swoje eksperymenty na jedno z pobliskich jezior.

END dynamit

YOU WIN! Do czego wykorzystywano dynamit? Gratulacje! Już wiesz jak trudno było stworzyć dynamit, przeczytaj o nim jeszcze kilka informacji i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! Do czego wykorzystywano dynamit? Jak można było się spodziewać, materiał wybuchowy znalazł uznanie nie tylko wśród górników. Dynamit dotarł także do wojska. Niestety, słabo sprawdzał się na polu bitwy. Próby wystrzelenia ładunku w kierunku wroga bardzo często kończyły się przedwczesną eksplozją... Za to świetnie sprawdził się w rękach anarchistów, bolszewików i grup terrorystycznych, np. w 1881 roku rosyjscy rewolucjoniści wysadzili w powietrze samego cara Aleksandra II. *KLIK* Alfred Bernhard Nobel(1833-1896) chemik i naukowiec szwedzki, fundator Nagrody Nobla wynalazca: dynamitu 1867r, żelatyny wybuchowej, prochu bezdymnego

Jak stworzono dynamit? Młody Alfred będąc pewnego dnia w swoim laboratorium, zwrócił uwagę na sączenie się nitrogliceryny z uszkodzonego naczynia. Przeciekała ona do porowatej ziemi służącej jako osłona dla kruchych przedmiotów naukowych. Ziemia wchłaniała nitroglicerynę, tworząc miękką substancję. W umyśle Nobla zrodziła się natychmiast idea, że zaobserwowane zjawisko może być podstawą nowej formuły. Dokonał prób i stwierdził, iż nowa substancja nie eksplodowała przy wstrząsach, więc można ją było transportować bez ryzyka, które stwarzała dotychczas nitrogliceryna. Tak właśnie powstał dynamit.

LEVEL 4 START Robert Fulton END parostatek

YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. Robert Fulton też nie miał tak łatwo... Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Powodzenia! W 1803r Fluton przedstawił swój wynalazek całemu Paryżowi. Relacja z pokazu została przedstawiona Napoleonowi. Jednak nie spotkała się ona z miłym przyjęciem. Podobno, jak twierdzili ówcześni żartownisie, cesarz Francji miał oświadczyć: „Para? Para to sprawa kucharzy, a miejscem jej zastosowania jest kuchnia. Uznaję tylko tę parę, która unosi się spod pokrywki rondla. Para powinna mieć apetyczny, smakowity zapach –oto, na czym polega jej jedyna zaleta” W rzeczywistości jednak Napoleon po prostu niedowierzał w to, iż Fulton-Amerykanin, chciał rzeczywiście ofiarować mu coś, co pomogłoby mu zwyciężyć Anglię. W taki oto sposób pobyt Fultona we Francji nie przyniósł mu nic oprócz rozczarowania. Na szczęście wynalazca za wszelką cenę chciał wyprodukować swój parostatek i w końcu mu się to udało. Oryginalna osobowość i przejawy przyszłego geniuszu Roberta Flutona dawały o sobie znać już w bardzo młodym wieku, w szkole, jednak uznawany był raczej za przeciętnego ucznia. Zaczynając myśleć o konstrukcji parowca w swych obliczeniach i planach wziął pod uwagę niepowodzenia swych poprzedników-Fitch’a, Stevens’a, Symington’a i innych, którzy próbami realizacji swoich planów, sprawili, iż każdy kto chciał się zająć tą tematyką zostawał z góry uznany za szaleńca. Fulton widząc w tym jednak bardzo dobry interes, nie przejmował się tą pechową opinią. Dokładnie badał dokumentację poprzedników i prowadził eksperymenty, by udoskonalić swój model.

END parostatek

YOU WIN! Parostatek powstał dzięki odkryciu maszyny parowej w 1769r Gratulacje! Już wiesz jak trudno było stworzyć parostatek, przeczytaj jeszcze kilka informacji o jego powstaniu i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! Parostatek powstał dzięki odkryciu maszyny parowej w 1769r ZALETA PAROSTATKU: W miarę cicha i równomierna praca WADA: Konieczność odzyskania ciepła z pary odlotowej oraz paleniska Znaczenie parostatku było ogromne w dziedzinie transportu. Wynalazek zrewolucjonizował też komunikację morską, zastępując napędy żaglowe. Robert Fulton - inżynier amerykański, wynalazca, skonstruował pierwszy statek parowy- 1807r

LEVEL 5 START Ferdinand von Zeppelin END sterowiec

YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. Ferdynand von Zeppelin też nie miał tak łatwo… Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Powodzenia! Podczas wczesnych prób lotniczych, wzorując się na balonach, wymyślono aparaty latające zwane sterowcami. Trochę upraszczając-wyposażono balon w silnik. Inżynier H. Giffard po raz pierwszy wykorzystał maszynę parowa do napędzania balonu w 1851 roku. Niestety silniki parowe były ciężkie, co utrudniało podniesienie sterowca. Dlatego dopiero silnik spalinowy pozwolił na bujny rozwój sterowców pod koniec XIX wieku. Niemiecki wynalazca Ferdynand von Zeppelin swoją przygodę z lataniem zaczął od służby wojskowej w kawalerii armii cesarskiej. Tam też miał okazję zarazić się lotniczym bakcylem. Poleciał balonem… I tylko tyle wystarczyło. Kiedy skończył służbę w armii postanowił zająć się wynalezieniem sterowca. Jego dzieło rozwijało prędkość do 32 km/h, a swój dziewiczy lot nim wykonał 2 lipca 1900r.

END sterowiec

YOU WIN! Gratulacje! Już wiesz jak trudno było stworzyć sterowiec, przeczytaj Jeszcze kilka informacji o nim i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! W dzisiejszych czasach zastosowanie sterowców to głównie reklama i loty turystyczne. W pierwszej połowie XX wieku sterowce wykorzystywano do regularnej komunikacji pasażerskiej oraz bojowo podczas obu wojen światowych. Ich zalety to: duży udźwig duży zasięg bezpieczeństwo i komfort lotu nadają się przewozu wielkogabarytowych ładunków możliwość długiego lotu Ferdinand von Zeppelin-1900r zbudował pierwszy sterowiec o sztywnej konstrukcji

LEVEL 6 START END promienie X

Może i Tobie pomoże przypadek! YOU LOSE! Nie każdy wynalazek został stworzony od razu. Wilhelm Conrad Roentgen swój wynalazek odkrył całkiem przypadkowo. Przeczytaj trochę o tym wynalazcy i spróbuj przejść level jeszcze raz. Może i Tobie pomoże przypadek! Roentgen stał się pierwszym w historii laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki-1901r Wilhelm Conrad Roentgen, niemiecki odkrywca promieni X, Pracował na uczelni zyskując opinię doskonałego naukowca. Został profesorem fizyki i dyrektorem Instytutu Fizyki uniwersytetu w Würzburgu. Właśnie tam Roentgen dokonał odkrycia, które przyniosło mu sławę. 8 listopada 1895r. prowadził eksperymenty nad promieniami katodowymi. W przeprowadzanym doświadczeniu Roentgen owinął szklaną rurę grubym, czarnym papierem, tak że nawet po włączeniu prądu elektrycznego światło z rury nie przedostawało się na zewnątrz. Kiedy doprowadził prąd do elektrod, zobaczył, że ekran fluorescencyjny leżący obok na stole zaczyna świecić. Wyłączył prąd, a wówczas przestał świecić. Naukowiec szybko zdał sobie sprawę, że podczas przepływu prądu powstaje w rurze jakieś niewidzialne promieniowanie. Ze względu na tajemniczą naturę niewidzialnego promieniowania Roentgen nazwał je "promieniami X” ("X”-matematyczny symbol na oznaczenie nieznanej wielkości).

END promienie X

YOU WIN! Gratulacje! Już wiesz jak odkryto promienie X, przeczytaj Jeszcze kilka informacji o nich i pnij się po szczeblach kariery, odkrywaj nowe wynalazki! Promieniowanie X-obecnie zwane promieniowaniem rentgenowskim Roentgen po odkryciu tajemniczych promieni X, wykonał również pierwsze zdjęcie rentgenowskie. Jako królika doświadczalnego użył własną żonę i uwiecznił jej dłoń z pierścieniem. Nie wiedząc, że promienie X są szkodliwe, naświetlał dłoń żony aż 20 minut, podczas gdy obecnie zdjęcia trwają ułamki sekund. Zastosowanie promieni rendgenowskich: W medycynie : prześwietlenia płuc, kości… W technice i przemyśle: badanie uszkodzeń np. skrzydeł samolotów,  kontrola materiałów  i uszkodzeń,  badanie struktury ciał. Badanie i konserwacja surowców, artykułów spożywczych. *klik*

https://www.youtube.com/watch?v=f8 gaMlsP-xs ŹRÓDŁA: https://cytaty.eu/autor/alfrednobel.htmlhttp://joemonster.org/art/23494 http://maszyna-parowa.blogspot.com/2012/03/etap-planowkonstrukcja.html http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/645538,Dynamitwybuchowy-wynalazek-Alfreda-Nobla http://www.mowimyjak.pl/newsy/fakty/alfred-nobel-kim-by-coosiagna-ciekawostki-z-zycia-nobla,22_62194.html http://wiedzaiedukacja.eu/archives/12321 http://www.edukacjadomowa.pl/slawni015.htmlhttp://nasz-angielski.blogspot.com/2013/06/james-watt.html http://vod.tvp.pl/audycje/wiedza/jak-to-dziala/wideo/kolejinfrastruktura/13412986 http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,21911,270-lat-temu-urodzil-sie-james-watt---konstruktor-maszyny-parowej.html http://saper.of19.net/zst&/fiz/PODHTML/wlazprox.htm http://dlapilota.pl/wiadomosci/internet/zdobywca-nieba http://historia.walczeo6.cba.pl/?p=10 http://www.samoloty.pl/historia-lotnictwa-hobby-245/artykusy-historyczne-hobby-2293/zdobywca-nieba--sterowiec http://letsggl.it/?q=wynalazki+XIXw MUZYKA: https://www.youtube.com/watch?v=f8 gaMlsP-xs https://www.youtube.com/watch?v=PtoEqTVosRE https://www.youtube.com/watch?v=GIs_d1xyyRQ https://www.youtube.com/watch?v=IV3ke4Fl6cY https://www.youtube.com/watch?v=GjqHhBTAO0U Wykonała Julianna Szwed IIIb gim.