Przemysław Bartkowiak (Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. C. Norwida w Zielonej Górze) Dział Informacji Regionalnej i Bibliograficznej WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze – miejscem aktywizacji regionalnej
Według Elżbiety Barbary Zybert w ostatnich latach dużą uwagę poświęca się społecznościom lokalnym. Szczegółowy jej opis Autorka przytacza w rozważaniach zawartych we wstępie do książki „Biblioteka i informacja w aktywizacji regionalnej”. Rozumiana jest ona jako: „[…] grupa zamieszkująca wspólny obszar, związana z sobą różnymi więzami, będących rezultatem dzielenia wspólnych wartości, obyczajowości, kultury czy osobistych związków wynikających z przynależności terytorialnej. O charakterze i specyfice społeczności lokalnych decydują instytucje służące organizacji ich życia – które z jednej strony są efektem lokalnych potrzeb, a z drugiej – przyczyniają się do ich powstawania. Społeczność ta nie zawsze jest świadoma swojej wspólnotowości i przynależności do „małej ojczyzny”. Stąd podejmowane są działania mające na celu rozbudzenie tej świadomości oraz sprzyjanie kultywowaniu tradycji, lokalnej historii i dziedzictwa kulturowego. Dodatkowo mają wspierać rozwój społeczny, integrację i aktywizację w różnych zakresach prowadzącą do zaspokajania potrzeb i poprawy jakości życia.
Dalej ta sama Autorka wyjaśnia pojęcie aktywizacji regionalnej, która: „[…] ma na celu nie tylko ożywienie i wykorzystanie kapitału społeczno-kulturowego, ale również wzmocnienie postaw obywatelskich poprzez zwiększenie kompetencji i działań prospołecznych, uczestnictwo w życiu danej społeczności w obszarze społecznym, edukacyjnym, zawodowym, kulturalnym czy ekologicznym. W efekcie podejmowanych działań aktywizujących następuje identyfikacja problemów i potrzeb nurtujących daną społeczność. Wyznaczane są działania prowadzące do poprawy czy zmiany sytuacji przy istotnym udziale obywateli. Aktywizacja regionalna może sprzyjać także realizacji szerszych zadań, jak kształtowanie tolerancji, akceptacja inności, zgodnie z myślą, że inni to także my. Jest sprawą niemal oczywistą, że aktywizacja społeczna przyczynia się do wzrostu poziomu integracji środowisk lokalnych, ugruntowania nawyków współdziałania osób i instytucji na rzecz ich rozwoju społeczno-gospodarczego i wspólnego rozwiązywania swoich problemów […].
W Dziale Informacji Regionalnej i Bibliograficznej Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze znajduje się księgozbiór regionalny z XIX, XX i XXI wieku, liczący około 11 374 wol. oraz 4260 tytułów wydawnictw ciągłych. W jego skład wchodzą zarówno pozycje niemieckie jak i polskie. Ponadto dział udostępnia księgozbiór informacyjny oraz dokumenty elektroniczne, dźwiękowe, kartograficzne, normy, filmy, dokumenty życia społecznego (między innymi programy imprez, foldery, afisze, plakaty) oraz publikację z zakresu winiarstwa. Wszystkie zbiory udostępniane są na miejscu. Czytelnik ma jednak możliwość samodzielnego nieodpłatnego wykonania zdjęć cyfrowych (własnym aparatem fotograficznym) oraz skanów (skanerem znajdującym się w Dziale).
Przykłady wydawnictw książkowych oraz ciągłych (zbiorowych, czasopism) znajdujących się w zbiorach DzIRiB:
Bibliografia Ziemi Lubuskiej (BZL) Baza on-line, która gromadzi piśmiennictwo dotyczące regionu, zwanego umownie Ziemią Lubuską, obejmującego terytorium wyznaczone przez granice administracyjne. Do 1975 r. było to woj. zielonogórskie, w l. 1975-1998 województwa gorzowskie i zielonogórskie, a od 1999 r. województwo lubuskie. W bibliografii uwzględnione są wydawnictwa zwarte (książki) i ciągłe (zbiorowe oraz czasopisma), zarówno publikacje naukowe jak i artykuły prasowe, a także fragmenty większych całości o regionie. Poza tym BZL obejmuje również kartografię i dok. elektroniczne. Jej celem jest przedstawienie piśmiennictwa dotyczącego regionu stanowiącego materiał źródłowy dla prac badawczych przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Baza bibliograficzna obejmuje piśmiennictwo od 1988 r. i uzupełniana jest na bieżąco. Sukcesywnie wprowadzane są opisy z lat 1945-1987. Opisy nie wprowadzone do bazy są udostępniane czytelnikom w postaci tradycyjnych kart katalogowych.
Baza jest częścią ogólnopolskiego systemu bibliografii regionalnych, które pełnią funkcję uzupełniającą w odniesieniu do narodowych wykazów publikacji. Znalezione opisy bibliograficzne można zapisać w postaci kolekcji na dysku komputera, przesłać mailem lub wydrukować.
Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa (ZBC) umożliwia szeroki zdalny dostęp do źródeł wiedzy, zasobów edukacyjnych, cyfrowych kopii najcenniejszych zabytków kultury piśmienniczej, kolekcji dzieł sztuki oraz materiałów regionalnych. Celem biblioteki wirtualnej jest jej powszechność i dostępność. Jest to z założenia regionalna biblioteka cyfrowa, wyróżnia ją połączenie idei biblioteki edukacyjnej z biblioteką dziedzictwa kulturowego i biblioteką regionalną. Obecnie ZBC tworzą: Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. C. Norwida w Zielonej Górze
Działalność naukowa: Konferencje Oblicza prasy Ziem Zachodnich po 1945 roku (22-25 października 2012 r.).
„Fantastyczność i cudowność” „Człowiek w zwierciadle przeszłości: Ucieczka od historii do Historii” [„Fantasticality and Wonder” „The Man in the mirror of the future: Escape from history to the History”]. V Międzynarodowa konferencja naukowa [organizacja: Pracownia Mitopoetyki i Antropologii Literatury oraz Pracownia Nauk Pomocniczych Literatury Popularnej Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. C. Norwida w Zielonej Górze] (9-10 maja 2011 r.).
Wydawnictwa naukowe
Spotkania popularnonaukowe Coroczne nocne astronomiczne obserwacje nieba (15 maj 2013 r.). Współorganizator: Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, Oddział w Zielonej Górze
Wycieczki Pracownicy DzIRiB w 2012 roku oprowadzili 24 wycieczki (451 osób)
Wystawy „Oblicza prasy na Ziemi Lubuskiej po 1945 r.” (22 października -30 listopada 2012 r.). „Zielona Góra 30. maja 1960 r.” (13 września-15 października 2011 r.).
Dziękuję za uwagę