Kwaśne opady

Co to są kwaśne opady? Kwaśne opady; inaczej kwaśne deszcze to opady atmosferyczne, o odczynie kwaśnym; zawierające kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami takimi jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór i chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw oraz różnego rodzaju produkcjach przemysłowych. Kwaśnego deszczu nie można gołym okiem odróżnić od zwykłych opadów, ale jego wpływ na środowisko naturalne można łatwo zauważyć. Pojawiają się tam, gdzie spalane są ogromne ilości paliw kopalnych. Głównymi winowajcami w procesie powstawania kwaśnych deszczów są tlenki siarki i azotu. Rozpuszczają się one z dużą łatwością w opadach deszczu bądź śniegu, powodując ich zakwaszenie. W rezultacie na ziemię spadają zamiast czystej wody rozcieńczone kwasy siarkowy i azotowy.

Jak powstają? Chmura jest widzialnym zbiorem zawieszonych w atmosferze kropelek wody lub kryształków lodu, albo jednych i drugich, będących produktem tzw. „zagęszczenia” pary wodnej zawartej w powietrzu. Zawartość wody w chmurze zależy od temperatury i waha się w granicach od 0,2 do 5 g/ m³. Chmury tworzą się głównie na skutek procesu termodynamicznego przebiegającego bez wymiany ciepła z otoczeniem. Kwaśne deszcze powstają w wyniku łączenia się kropelek wody z gazowymi zanieczyszczeniami powietrza. Największe znacznie ma dwutlenek siarki. Szacuje się, że w Europie jest on w 60% sprawcą kwaśnych opadów.

Występowanie w różnych regionach świata Kwaśne deszcze padają często w krajach, które nie są odpowiedzialne za ich powstawanie. Szkodliwe gazy mogą być przenoszone przez wiatr setki, a nawet tysiące kilometrów od miejsca pochodzenia i wywołać niebezpieczne opady w regionie wolnym, zdawałoby się, od ekologicznych zagrożeń. Dla kwaśnych deszczów nie istnieją żadne granice, poza naturalnymi. Do ich powstawania przyczyniają się głównie Stany Zjednoczone i Europa. Kwaśne deszcze zagrażają szczególnie północno-wschodnim regionom Stanów Zjednoczonych, południowo-wschodniej Kanadzie i Skandynawii gdzie uszkodzonych jest 56% powierzchni lasów, i Niemcom. Kwasowość opadów bywa porównywalna z kwasowością cytryny. Z powodu kwaśnych deszczów na niebezpieczeństwo narażone są już najdziksze zakątki kuli ziemskiej. Zanieczyszczone są nawet góry, które powinna chronić ich wysokość. Jak wcześniej wspomniałam najgroźniejszym tlenkiem wywołującym powstawanie kwaśnych opadów jest dwutlenek siarki. Jego źródłami są paleniska przemysłowe i domowe oraz silniki benzynowe i Diesla.

Negatywny wpływ na przyrodę… Kwaśne deszcze zasilając jeziora i rzeki, przenoszą truciznę dalej, zabijając po drodze wszelkie mikroorganizmy. Powodują także obumieranie dużej ilości drzew, a także niszczenie runa leśnego. Drzewa mają uszkodzone liście, co powoduje nadmierne parowanie wody i zakłócenia w procesie fotosyntezy - skutkiem, czego jest ich mała odporność na warunki klimatyczne. Poza tym, kwaśne opady zakwaszają glebę, co przyczynia się do uaktywnienia glinu i kadmu, a także do nagromadzenia azotanów i siarczanów, w wyniku czego korzenie roślin mają zmniejszoną możliwość pobierania niezbędnych składników odżywczych i korzenie zamierają, a roślina ginie.

… i na zabytki Kwaśne deszcze oddziałują szkodliwie na tworzywa sztuczne, witraże, a nawet na metale, powodując ich korozję. Wiele budynków i pomników jest zrobionych z kamienia zawierającego wapno, takiego jak piaskowiec, wapień lub marmur. Wapno neutralizuje kwaśny deszcz, ale w końcu zostaje zużyte. Wtedy kamień traci naturalną odporność a budynek lub pomnik zaczyna ulegać zniszczeniu. Posągom kamiennym odpadają nosy, ściany domów pękają i grożą zawaleniem. Kwaśny deszcz niszczy niektóre spośród naszych największych zabytków historycznych. Starożytne świątynie na Akropolu w Atenach przetrwały tysiące lat; teraz zaczynają ulegać erozji. To samo dzieje się ze średniowiecznymi budowlami Krakowa w Polsce, z katedrą Lincolna w Anglii i z katedrą Nidarosdomen w Trondheim w Norwegii. Współczesne budynki, wykonane z innych materiałów również są niszczone przez kwaśne deszcze, choć w wolniejszym tempie.

Kwaśne deszcze – zagrożenie dla ludzkości Smogi powstające przy dużym stężeniu dwutlenku siarki, dwutlenku węgla i pyłu węglowego w wilgotnym powietrzu przyczyniają się do powstawania chorób układu oddechowego i układu krążenia, a nawet mogą prowadzić do śmierci. Kwaśne deszcze zakwaszają również wodę pitną, co powoduje wzrost w niej różnych metali ciężkich prowadzących do wielu chorób, np. uszkodzenia układu wydalniczego, kości, mózgu i układu nerwowego. W rejonach, gdzie środowisko naturalne jest silnie skażone, wdychamy mieszaninę gazów takich jak dwutlenek siarki i tlenki azotu, które szkodzą naszym płucom. Odnosi się to do ludzi żyjących w pobliżu elektrowni opalanej węglem, a także do mieszkańców miast o dużym ruchu ulicznym. Ludzie ci także cierpią na kaszel, na bóle w klatce piersiowej oraz duszności. W Norwegii obserwuje się stały wzrost zachorowań na astmę u dzieci, prawdopodobnie związany ze wzrostem ilości samochodów na drogach.

Co możemy zrobić aby im zapobiec? Oto przykłady działań, jakie może podjąć społeczeństwo aby zapobiec powstawaniu kwaśnych opadów: * Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń z górnictwa, hutnictwa oraz elektrowni. * Zmniejszenie emisji szkodliwych spalin i ograniczenie transportu drogowego. * Zmniejszenie ilości dwutlenku węgla i tlenków azotu uwalnianych do atmosfery. * Ograniczenie emisji dwutlenku siarki poprzez oszczędność papieru. * Zmniejszenie emisji spalin produkowanych przez samochód. * Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w obrębie gospodarstwa domowego. * Ograniczenie stosowania produktów jednorazowego użytku. „Wpatrz się głęboko, głęboko w przyrodę, a wtedy wszystko lepiej zrozumiesz.” – Albert Einstein

Prezentację wykonała Róża Stoczkiewicz. Dziękuję za uwagę.