Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Tydzień Przedsiębiorcy, listopad 2015r.

Wprowadzenie Celem prezentacji jest przedstawienie zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe poszczególnych grup ubezpieczonych.

Wprowadzenie 1.Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących 2.Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników, osób wykonujących pracę nakładczą, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz członków rad nadzorczych 3.Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia Osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia 4.Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych 5.Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe

Prowadzący działalność 1.Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących

Prowadzący działalność Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia r (Dz. U. z 2015r Nr 121) osobą prowadzącą pozarolniczą działalność jest: osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórca i artysta, wspólnik: - jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, - spółki jawnej, - spółki komandytowej, - spółki partnerskiej.

Prowadzący działalność osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu: - w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, - której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Prowadzący działalność Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Kwotę prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłasza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” do końca poprzedniego roku kalendarzowego, w drodze obwieszczenia.

Prowadzący działalność Zgodnie z art. 18a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących działalność gospodarczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Prowadzący działalność Zgodnie z art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: ust. 1 nie ma zastosowania do osób, które: 1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność; 2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Prowadzący działalność Proporcjonalne pomniejszanie najniższej podstawy wymiaru składek: Za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami lub ich ustanie (art. 18 ust. 9 sus), Za miesiąc, w którym ubezpieczony był niezdolny do pracy i spełniał warunki do przyznania zasiłku (art. 18 ust. 10 sus)

Prowadzący działalność Ustalając podstawę wymiaru składek za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie, a ubezpieczenia trwały tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Uzyskana w wyniku podzielenia liczba nie podlega zaokrągleniu (bez względu na liczbę miejsc po przecinku, jaką wskazuje użyta maszyna licząca) i powinna zostać przemnożona w takiej postaci, w jakiej została wyliczona. Dopiero po pomnożeniu należy dokonać zaokrąglenia ustalonej podstawy wymiaru składek do pełnych groszy, przyjmując iż dokonuje się zaokrąglenia z uwzględnieniem trzeciego miejsca po przecinku. Obliczoną podstawę wymiaru składek należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 grosza, albo w dół, jeżeli końcówka jest niższa od 0,50 grosza.

Prowadzący działalność Przykład: Najniższa podstawa wymiaru składek za październik 2015 r. wynosiła 2375,40 zł. Podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności trwało 25 dni, 6 dni trwała choroba, a osoba ta spełniała warunki do przyznania zasiłku. 2375,40 zł : 31 (liczba dni miesiąca) = 76, zł, 76, zł × 25 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom) = 1915, zł. Po zaokrągleniu najniższa podstawa wymiaru składki za część miesiąca wynosi – 1915,65 zł.

Prowadzący działalność Za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy wykonywaniu tej działalności – za wyjątkiem osób z którymi zawarto umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Prowadzący działalność Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność stanowi, zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Prowadzący działalność Proporcjonalne pomniejszanie najniższej podstawy wymiaru składek osób współpracujących odbywa się na takich samych zasadach, jak w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą.

Pracownik 2. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników, osób wykonujących pracę nakładczą, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz członków rad nadzorczych

Pracownik Zgodnie z art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników oraz osób wykonujących pracę nakładczą stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub pracy nakładczej.

Pracownik W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłku chorobowego, wypadkowego i rehabilitacyjnego, a także przychodów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz. U. nr 161, poz z późn. zm.

Pracownik W przypadku osób, które w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są traktowane jako pracownicy tj. wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy - w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło.

Członkowie rsp i skr Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych stanowi przychód z tytułu członkostwa w takiej spółdzielni, tj. przychody z tytułu pracy w spółdzielni i z tytułu wytwarzania na jej rzecz produktów rolnych. W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, a także przychodów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz. U. nr 161, poz z późn. zm.

Członkowie rad nadzorczych Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania. Ponadto odpowiednie zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106, z późn. zm.).

Zleceniobiorca 3. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia

Zleceniobiorca W przypadku zleceniobiorców, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjne – podstawę stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem zasiłków z ubezpieczeń społecznych oraz przychodów wymienionych w § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106, z późn. zm.).

Zleceniobiorca W przypadku zleceniobiorców, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność w inny sposób niż kwotowo bądź w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie podstawę stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Urlop wychowawczy 4. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych

Urlop wychowawczy Od 1 stycznia 2012 r. do 31 sierpnia 2013r podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowiła kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających ten urlop. Podstawa wymiaru składek nie może być jednak większa niż kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego w komunikatach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, stanowiącego podstawę do ustalenia najwyższej podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału.

Urlop wychowawczy W okresie od r podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Jednocześnie podstawa ta nie może być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających urlop wychowawczy i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Urlop wychowawczy Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych za miesiące od 01/2015r do 12/2015r nie może być: wyższa niż 2375,40 zł. tj. 60% z 3959 zł. (zgodnie z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2015 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2014r poz. 1137)) oraz niższa niż 1312,50 zł., tj. 75% z 1750 zł. (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia r w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015r (Dz. U. z 2014r poz. 1220)).

Urlop wychowawczy Przy ustalaniu kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy przyjmuje się zasady analogiczne jak przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, określone w art. 36 i nast. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r., poz. 159 z późn. zm.), z wyłączeniem pomniejszania podstawy wymiaru o kwoty składek w części finansowanej przez pracownika.

Urlop wychowawczy Przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika, będące podstawą do ustalenia podstawy wymiaru składek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.

Urlop wychowawczy Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych:

Roczna podstawa 5. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe

Roczna podstawa Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest limitowana w skali roku – nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. W 2015 roku kwota rocznego ograniczenia podstawy wynosi ,00 zł. Płatnik przekazuje składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do osiągnięcia kwoty 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Po przekroczeniu tej kwoty, płatnik składek jest zobowiązany zaprzestać obliczania i przekazywania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Roczna podstawa W przypadku, gdy z dokumentacji płacowej płatnika wynika, że w danym miesiącu następuje przekroczenie kwoty ograniczenia, płatnik oblicza i przekazuje składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tylko od tej części podstawy wymiaru składek, która nie spowoduje przekroczenia kwoty ograniczenia. Jeżeli do opłacania składek za daną osobę ubezpieczoną zobowiązanych jest więcej niż jeden płatnik składek, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić wszystkich płatników składek o przekroczeniu górnej granicy rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.