Mirosława Żurawska Centrum Doradztwa Zawodowego dla Sportowców Problem wypalenia zawodowego wśród pracowników instytucji działających na polu pomocy społecznej Mirosława Żurawska Centrum Doradztwa Zawodowego dla Sportowców

Zawody szczególnie zagrożone wypaleniem: Zawody służb społecznych lekarze pielęgniarki pracownicy społeczni policjanci nauczyciele psycholodzy, pedagodzy księża Mirosława Żurawska

Wspólne cechy tych zawodów: bezpośrednia praca z ludźmi niesienie pomocy innym wysokie koszty psychologiczne wymóg wysokiego zaangażowania niskie wynagrodzenie niekorzystne warunki pracy wysokie wymagania wobec osób wykonujących te zawody (profesjonalizm, ciągłe doskonalenie) praca misją społeczną – walka o coś, chęć zmiany świata Mirosława Żurawska

Wypalenie zawodowe – job burnout gasnący płomień brak energii wyczerpanie się sił popiół pozostający na zgliszczach początkowego, płomiennego zaangażowania w pracę Mirosława Żurawska

Wypalenie zawodowe to psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji oraz obniżonego poczucia dokonań osobistych. Mirosława Żurawska

Wyczerpanie emocjonalne zniechęcenie do pracy coraz mniejsze zainteresowanie sprawami zawodowymi obniżona aktywność pesymizmem stałe napięcie psychofizyczne drażliwość zmiany somatyczne - chroniczne zmęczenie, bóle głowy, bezsenność, zaburzenia gastryczne, częste przeziębienia itp. Mirosława Żurawska

Depersonalizacja (depersonalization) obojętność dystansowanie się wobec problemów klienta powierzchowność skrócenie czasu i sformalizowanie kontaktów cynizm obwinianie klientów za niepowodzenia w pracy Mirosława Żurawska

Obniżone poczucie dokonań osobistych (reduced personal accomplishment) tendencja do widzenia swojej pracy z klientami w negatywnym świetle niezadowolenie z osiągnięć w pracy przeświadczenie o braku kompetencji utrata wiary we własne możliwości poczucie niezrozumienia ze strony przełożonych stopniowa utratą zdolności do rozwiązywania pojawiających się problemów niemożność przystosowania się do trudnych warunków zawodowych Mirosława Żurawska

Symptomy wypalenia w sferze funkcjonowania fizycznego człowieka - bóle głowy, żołądka, zaburzenia snu, podwyższone ciśnienie, poczucie osłabienia, zmniejszenie się odporności organizmu itp.; w sferze funkcjonowania emocjonalnego - zmienność nastrojów, ogólne przygnębienie, poczucie bezradności, obniżenie samooceny, brak wiary w możliwość zmiany trudnej sytuacji itp.; w sferze zachowań - absencja w pracy, częste konflikty, obojętność wobec klientów, zmniejszenie się wydajności pracy, złe zarządzanie czasem, wzrost liczby wypadków itp. Mirosława Żurawska

Na jakim jesteś etapie? miesiąc miodowy przebudzenie szorstkość wypalenie pełnoobjawowe odradzanie Mirosława Żurawska

Źródła wypalenia Czynniki indywidualne niska samoocena niepewność defensywność zależność bierność poczucie kontroli zewnętrznej nieracjonalne przekonania o roli zawodowej niskie poczucie skuteczności zaradczej specyficzny typ kontroli polegający na unikaniu sytuacji trudnych wysoka reaktywność silna motywacja do pracy perfekcjonizm Mirosława Żurawska

Czynniki interpersonalne relacje między pracownikiem a klientami instytucji - emocjonalne zaangażowanie, relacja pomocy, kontakt z osobami w trudnej sytuacji życiowej kontakty z przełożonymi i współpracownikami - konflikty interpersonalne, rywalizacja, brak wzajemnego zaufania, zaburzona komunikacja, przemoc psychiczna, agresja werbalna, mobbing Mirosława Żurawska

Czynniki organizacyjne brak lub mała przejrzystość zasad obowiązujących w firmie częste zmiany charakteru i zasad pracy zbyt szeroki (lub zbyt wąski) zakres zadań biurokratyczne decyzje przełożonych niskie zarobki, nieadekwatne do wysiłku wkładanego przez pracownika i duże wymagania ze strony zwierzchników brak możliwości uczestniczenia w podejmowaniu decyzji nikłe perspektywy awansu cele organizacji sprzeczne z systemem wartości pracownika zła komunikacja Mirosława Żurawska

Objawy zwiastujące wypalenie fizyczne wyczerpanie i bezsenność napięcia mięśniowe, migrenowe bóle głowy, objawy psychosomatyczne zamartwianie się nadmierne zaabsorbowanie sprawami zawodowymi utrata entuzjazmu i zainteresowania inercja i utrata zdolności do podejmowania decyzji poczucie winy wybuchy irytacji, niecierpliwość, deprecjonowanie i oskarżanie innych za niepowodzenia cynizm, depersonalizacja i emocjonalne dystansowanie się uzależnienie lub nadużywanie substancji psychoaktywnych izolacja Mirosława Żurawska

Jak sobie radzić z wypaleniem? ustalaj realistyczne cele unikaj rutyny, rób te same rzeczy w inny sposób Intensywnie pracuj i ... równie gorliwie odpoczywaj, naucz się odreagowywać stres traktuj sprawy mniej osobiście dbaj o siebie samego jak o swoją sprawę wyznacz granice między światem zawodowym i prywatnym poznaj siebie i ciągle się rozwijaj miej jakąś pasję, zainteresowania (poza pracą) bądź asertywny otaczaj się życzliwymi ludźmi (rodzina, przyjaciele) myśl pozytywnie Mirosława Żurawska

Zadania dla pracodawców zadania dostosowywać do możliwości pracownika adekwatnie wynagradzać wspierać pracowników umożliwić im rozwój systematycznie i obiektywnie oceniać ich pracę dbać o integrację pracowników kształtować kulturę organizacyjną, która ceni życzliwość, współpracę i pozytywne relacje międzyludzkie Mirosława Żurawska

„Budzić się każdego ranka z uśmiechem na twarzy; witać dzień z szacunkiem dla szans, które przynosi.... Przyjmować noc ze zmęczeniem, które przyzywa sen z radością z dobrze wykonanej pracy...” Thomas Dekker

Mirosława Żurawska mirkazurawska@tlen.pl Dziękuję za uwagę Mirosława Żurawska mirkazurawska@tlen.pl