Rynek bilansujący = Rynek czasu rzeczywistego = Rynek spot Janusz Bil Vattenfall Poland Seminaria z cyklu „Nowe prawo energetyczne” Seminarium 3 „System bilansowania” Warszawa, 31 maja 2007

Energia elektryczna jako produkt Duża zmienność zapotrzebowania Możliwość pobierania przez odbiorcę energii do wysokości mocy przyłączeniowej (a nie wedle ilości określonych w umowie/kontrakcie) Brak możliwości magazynowania Brak możliwości kontrolowanego ograniczania dostaw do wybranych odbiorców Ograniczone zastosowanie taryf opartych o ceny czasu rzeczywistego (niska elastyczność popytu) Konieczność ciągłego bilansowania podaży i popytu Popyt o godzinie: zł/MWh H1 H2 H3 C3 TECHNIKA EKONOMIA C2 C1 P1 P2 P3 MW

Porównanie działania rynków spot (lipiec 2006) Źródło: M.Kulesa, Konferencja: Rynek energii elektrycznej – oczekiwania i szanse, Poznań, 22/25 maja 2007 r.

A co z kosztami stałymi ? cena spot Część marż zmiennych jest „ucinana” na skutek Pcap. Różnicę mogą wyrównywać dochody z rynku mocy. Marże zmienne otrzymują źródła szczytowe (Peak) Pułap Pcap Marże zmienne otrzymują źródła podszczytowe (Mid-Range) A 180 zł/MWh Marże zmienne otrzymują źródła podstawowe (Baseload) B 130 zł/MWh C 105 zł/MWh 8760 (godzin)

Siła rynkowa W przypadku energii elektrycznej problem struktury rynku nabiera szczególnego znaczenia. zł/MWh C2 C1 P2 P1 MW

Skutki złego funkcjonowania rynku bilansującego Problemy z inwestycjami w nowe moce wytwórcze i zdolności przesyłowe (zasoby mocy i ich struktura) Wadliwe funkcjonowanie pozostałych segmentów rynku Brak transparentności i płynności na rynku hurtowym Nieefektywność ekonomiczna (nieoptymalne decyzje producentów i konsumentów) Zaburzenia w dostawach energii (blackouts)

Funkcje realizowane na rynku bilansującym Ekonomiczny rozdział obciążeń Zarządzanie ograniczeniami Bilansowanie Przydział zasobów sieciowych Usługi systemowe z uwzględnieniem ograniczeń sieciowych Ceny ‘spot’

Rynek bilansujący – dwa modele Rynek z jedną ceną równowagi (ceną systemową) Rynek z wieloma cenami równowagi (cenami lokalizacyjnymi, obszarowymi etc.) prostota POZORNA NATURALNA (wynika z fizyki zjawisk) transparentność NISKA WYSOKA sygnały lokalizacyjne BRAK WYRAŹNE wspiera niezawodne prowadzenie KSE SŁABO MOCNO efektywność ekonomiczna zarządzanie ryzykiem PROSTE SKOMPLIKOWANE Podatki Ceny

Rola OSP Organizuje i prowadzi mechanizm niezbędny do ustalenia ceny równowagi ‘spot’ Ustala programy pracy jednostek wytwórczych i wydaje stosowne dyspozycje Interweniuje w przypadku zagrożenia Jest domyślnym dostawcą/odbiorcą energii

Model rynku energii Model rynku energii jest w zasadniczej mierze kwestią wyboru co do sposobu organizacji rynku czasu rzeczywistego i zasad zarządzania ograniczeniami.