EEXPO-ŁÓDŹ (Al. Politechniki 4) XPO-ŁÓDŹ EXPO-ŁÓDŹ (Al. Politechniki 4) (Al. Politechniki 4) seminarium warsztatowe poświęcone aspektom prawnym procesu komercjalizacji wiedzy

 Katarzyna Kr ęź lewicz – rzecznik patentowy  Justyna Duda – rzecznik patentowy  Sylwia Oleksiewicz – rzecznik patentowy  Agnieszka G ą siorowska – rzecznik patentowy  Łukasz W ś ciubiak – rzecznik patentowy prelegenci:

Korzyści płynące z budowania przewagi konkurencyjnej w oparciu o ochronę własności przemysłowej Rola badań patentowych podczas prac badawczo-rozwojowych

Strategia zarządzania własnością intelektualną w przedsiębiorstwie Przy opracowywaniu strategii zarządzania własnością intelektualną w przedsiębiorstwie trzeba rozważyć następujące zagadnienia:  jak chronić dobra niematerialne będące własnością firmy takie jak: wynalazki, nowe technologie, projekty racjonalizatorskie, wzory użytkowe i przemysłowe, znaki towarowe, a także systemy organizacji produkcji, kampanie marketingowe i inne,  co jest dla firmy bardziej opłacalne - prowadzenie własnych inwestycji badawczo-rozwojowych zmierzających do powstania nowatorskiego rozwiązania lub nowego produktu, czy kupno licencji lub praw wyłącznych na produkt lub technologię już istniejące na rynku.

Metody ochrony własno ś ci intelektualnej przedsi ę biorstwa mog ą by ć dwojakie:  uzyskanie prawa wył ą cznego  uznanie dóbr niematerialnych firmy jako wiedzy utajnionej, nie podlegaj ą cej ochronie prawnej. Przedsiębiorstwo uzyskując prawa wyłączne na określony produkt czy technologię ma zagwarantowaną możliwość:  produkowania chronionego produktu, jego promocji i sprzedaży,  udostępniania chronionych dóbr innym podmiotom w drodze udzielania licencji,  odsprzedaży praw do dóbr innym podmiotom.

Wyłączne prawa ochronne są jednak ograniczone:  czasowo  terytorialnie Czasami bardziej opłacalne, niż prowadzenie własnych prac i badań nad nowym produktem, jest korzystanie z rozwiązań już istniejących na rynku. Możliwe jest to poprzez:  uzyskanie licencji upoważniającej do korzystania z rozwiązań chronionych w zamian za odpowiednie wynagrodzenie,  kupno majątkowych praw autorskich, patentu, praw ochronnych lub praw z rejestracji od ich właściciela.

Przy podejmowaniu decyzji o zakresie terytorialnym ochrony patentowej należy wziąć pod uwagę między innymi: · główne rynki zbytów · działania konkurencji na danym rynku · lokalizację produkcji · koszty ochrony patentowej · dostępny budżet · możliwość egzekwowania praw z patentu w danym kraju.

Sukces przedsiębiorstw osiąga się w wyniku podejmowania działań niekonwencjonalnych, innowacyjnych czy też opartych na osiąganiu przewagi technologicznej lub wzorniczej. Przewaga technologiczna czy wzornicza pozwala przedsiębiorstwu, pod warunkiem odpowiedniej ochrony własności intelektualnej, cieszyć się z nowości i przez pewien okres pełnić rolę technologicznego czy wzorniczego pioniera – monopolisty

W jakim celu przedsiębiorstwa chronią wiedzę patentem ? (wyniki badań EUP, 63% - utrzymanie wiodącej pozycji w technice, 54% - chronienie zagranicznych rynków zbytu, 45% - ochrona nowych inwestycji, 43% - tworzenie podstaw dla udzielania licencji, 34% - sprzyjanie sprzedaży produktów i marketingowi.

Informacja patentowa to źródło: informacji technicznej - istota wynalazku jest ujawniona w sposób jasny, jednoznaczny i zrozumiały dla znawcy danej dziedziny; informacji prawnej – stan prawny chronionych rozwiązań, zakres ochrony prawnej rozwiązań (ochrony przedmiotowej, czasowej, terytorialnej); informacji biznesowej – konkurencja, partnerzy, istniejące produkty, analiza rynku, trendy technologiczne, aktywność patentowa przedsiębiorstw.

Podstawowe pytania, na które powinno odpowiadać badanie stanu techniki:  Jakie technologie istnieją w danym obszarze techniki?  Kto jest aktywnym „graczem” w wybranej technologii?

Wyszukiwanie stanu techniki przed zgłoszeniem patentowym pozwala na:  Identyfikację najbliższego stanu techniki;  Ustalenie zakresu ochrony;  Uniknięcie niepotrzebnych kosztów pracy nad rozwiązaniem, które jest już znane;  Identyfikacja i ocena technologii, która chcielibyśmy nabyć;  Zidentyfikowanie alternatywnych technologii;  Śledzenie najnowszych technologii;  Znalezienie gotowych rozwiązań problemów;  Inspiracje dalszych pomysłów wynalazczych.

Z punktu widzenia strategii komercyjnej informacja patentowa pomaga w:  Zidentyfikować partnerów biznesowych;  Zlokalizować materiały i dostawców;  Monitorować działania konkurencji;  Zidentyfikować nisze rynkowe;  Unikaniu ewentualnych naruszeń;  Ocenić zdolność patentową wynalazków;  Zablokować udzielenie patentu, które naruszyłoby nasze prawa;  Zarządzać strategia licencyjna;  Zarządzać fuzjami i przejęciami;  Zarządzać zasobami ludzkimi.

Z punktu widzenia strategii komercyjnej informacja pomaga także w określeniu:  Kto może być nabywcą naszej technologii np. licencji;  Jak wartościowe jest nasze rozwiązanie – przygotowanie oferty;  Która firma posiada bardziej wartościowe portfolio patentów;  Ile i komu zapłacić.

Badania i analizy patentowe umożliwiają:  Efektywnie wyznaczać kierunki prac badawczych;  Stworzyć całościowy obraz technologii;  Podjąć decyzje o wejściu na rynek;  Identyfikować rozwiązania innych firm;  Ochronę przed naruszeniami;  Identyfikować patenty warte nabycia;  Pozyskiwać kluczowych specjalistów.

Wykorzystanie badań stanu techniki:  efektywne planowanie działalności R&D (unikanie duplikacji prac), wyznaczenie kierunku badań;  podejmowanie decyzji o wejściu na rynek;  określenie, które obszary nie są jeszcze dostatecznie „zajęte” przez firmy działające na rynku w określonej branży;  identyfikacja konkurencji lub potencjalnych partnerów. Wyszukiwanie stanu techniki przed zgłoszeniem patentowym:  identyfikacja najbliższego stanu techniki,  ustalenie zakresu ochrony dla rozwiązania zgłaszanego do opatentowania.

Celem badania stanu techniki jest ujawnienie rozwiązań istniejących w określonej dziedzinie techniki, zarówno całościowych jak i fragmentarycznych. Określając zakres terytorialny należy brać pod uwagę w pierwszej kolejności kraje przodujące w danych dziedzinach techniki. Badanie stanu techniki powinno poprzedzać wszystkie prace naukowobadawcze o charakterze technicznym.

Czy informacja patentowa potrzebna jest przedsiębiorcy? Zarządzanie strategią licencyjną odpowiednie analizy, badania patentowe odpowiedzą na pytania:  Czy warto zakupić licencję?  Czy interesująca technologia nie stanowi już domeny publicznej? (brak ochrony, wygaśnięcie, nieuiszczone opłaty, unieważnienie w postępowaniu sądowym)  Czy nie istnieje zagrożenie, że zostanie wniesione przeciwko nam postępowanie o naruszenie cudzych praw, co naraziłoby firmę na płacenie odszkodowań?  Czy technologia nie jest przeszacowana lub niedoszacowana w porównaniu do podobnych lub alternatywnych technologii?

Czy informacja patentowa potrzebna jest przedsiębiorcy?  Kto mógłby zostać nabywcą naszej technologii na rynku?  Jak wartościowa jest nasza technologia? – celem przygotowania atrakcyjnej oferty  Czy jest to nasza kluczowa technologia, co stanie się jeśli oddamy ją licencjobiorcom?  Która z firm posiada bardziej wartościowe portfolio patentów?  Które patenty są kluczowe?  Kto ma komu zapłacić, jaką kwotę?

Czy informacja patentowa potrzebna jest przedsiębiorcy? Badania patentowe umożliwią:  identyfikację patentów/technologii, które nas interesują;  identyfikację firm posiadających patenty z interesującej nas dziedziny;  analizę pod kątem ewentualnego przejęcia/fuzji;  stwierdzenie czy firma jest wyceniona właściwie, czy interesująca nas technologia jest rzeczywiście tak dobra jak się wydaje;  stwierdzenie jacy są kluczowi wynalazcy i czy pozostaną w firmie w przypadku fuzji lub przejęcia?

Rola rzecznika patentowego  jest wolnym zawodem;  jest zawodem zaufania publicznego;  uprawnia go, do reprezentowania zgłaszającego. Szczegółowe zadania rzecznika patentowego m.in.: o opracowywanie dokumentacji zgłoszeń przedmiotów podlegających ochronie i dokonywanie tych zgłoszeń oraz udział w postępowaniu zgłoszeniowym, spornym i odwoławczym. o dokonywanie czynności związanych z zachowaniem praw wyłącznych dla rozwiązań podlegających ochronie i przeciwdziałanie ich naruszeniu, o opracowywanie umów z zakresu ochrony własności przemysłowej, a także udział w rokowaniach z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi oraz współpraca przy realizacji tych umów; o doradztwo w zakresie prawnej ochrony własności przemysłowej i intelektualnej, wyboru odpowiedniej formy ochrony, rodzaju postępowania w kraju i za granicą.

Rola rzecznika patentowego w odniesieniu do wynalazków oraz wzorów użytkowych:  pomoc w prowadzeniu badań patentowych;  redagowanie opisu patentowego;  monitoring zgłoszeń konkurencji.

dr Katarzyna Kręźlewicz Rzecznik patentowy Kancelaria prawno-patentowa fax Al. Solidarności 147 lok. nr Warszawa

Dziękuję za uwagę W prezentacji wykorzystano niektóre treści z prezentacji mgr inż. Urszuli Walas, Mieczysława Bąk pn.: Ochrona własności przemysłowej w innowacyjnych firmach” oraz prezentacji Agnieszki Podrazik Akademia Górniczo-Hutnicza pn.: Rola informacji patentowej umieszczonej na stronie Urzędu Patentowego RP ” mgr inż. Urszula orazWalas rze patentowy