Badania ośrodkowego układu nerwowego

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Jak się tworzy leki? PARTNERZY.
Advertisements

Bezpieczeństwo w ruchu drogowym
Monitorowanie chorego w czasie i po znieczuleniu regionalnym.
Maria Bieniaszewska Katedra i Klinika Hematologii i Transplantologii
„Dotacje na innowacje”
Skutki niewłaściwego odżywiania
Znieczulenie ciężarnych do zabiegów niepołożniczych
Znieczulenie chorego z chorobą Parkinsona
Osoby niepełnosprawne fizycznie
Czym jest? Skąd się wzięło? Dokąd zmierza?
Kardiotokografia.
Katedra i Klinika Położnictwa i Perinatologii
Wykład 13 6 czerwca 2013 Zaburzenia pamięci.
Miejsce psychoedukacji w systemie leczenia schizofrenii
Wstrząs- zasady postępowania przeciwwstrząsowego
Leki antyarytmiczne.
CHOROBY UKŁADU KRWIONOŚNEGO CZŁOWIEKA
CHOROBY GENETYCZNE CZŁOWIEKA.
DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA
Cukrzyca Grupa chorób charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej.
Wczesne metody rozpoznawania choroby Alzheimera i innych otępień
Znaczenie Kogo dotyczy Objawy Typy Zwalczanie
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK im. WAM - CSW w Łodzi
Bóle głowy i guzy mózgu. Dorota Kozera.
Weronika Walęcik, Definicja, patofizjologia, podział
Otyłość, nadciśnienie i choroby serca – choroby współczesnego świata
Stosowanie hydrokortyzonu u pacjentów w pourazowym uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego Critical Care „A new way of thinking: hydrocortisone in.
Budowa i funkcje mózgu Złudzenia optyczne
URAZY GŁOWY I SZYI.
STAN PADACZKOWY Katarzyna Uściłło.
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE WG
Magdalena Wawrzyk Zespół ostrej moszny u dzieci – korelacja między badaniem ultrasonograficznym a obrazem śródoperacyjnym Kierownik Kliniki: prof. dr hab.
Magdalena Wawrzyk Ocena wartości badania USG w kwalifikacji do zabiegu operacyjnego ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego u dzieci Kierownik Kliniki:
Dr med.Karina Chmielewska
Osteoporoza Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej
Badania PET-CT Wzrost metabolizmu FDG
Seminarium dla studentów III roku pielęgniarstwa
Przełomy Hiperglikemiczne Hyperglycemic Crises
Podstawy dawstwa narządów
Majaczenie u osób starszych
Wirus HIV.
ALKOHOL JAKO SUBSTANCJA PSYCHOAKTYWNA
Nieinfekcyjne choroby neurologiczne w pediatrii. Mózgowe porażenie dziecięce Zespoły padaczkowe Bóle głowy Szczepienia.
Degeneracje tapetoretinalne
Zakład Medycyny Nuklearnej SP SCK Warszawa ul.Banacha 1a
Organiczne zaburzenia psychiczne
anna maria kocwa klinika neurologii II WL AM
Zasady postępowania w neurochirurgii
DIAGNOSTYKA SCYNTYGRAFICZNA PRZYTARCZYC. ANATOMIA 4 przytarczyce (84% przypadków) GÓRNE prawie zawsze położone na tylnej powierzchni tarczycy DOLNE różna.
DIAGNOSTYKA CHORÓB TARCZYCY
Badania scyntygraficzne ośrodkowego układu nerwowego
Farmakoterapia choroby niedokrwiennej serca
Psychopatologia emocji
Genetyczne aspekty upośledzenia umysłowego
Badanie zmian w czynności bioelektrycznej mózgu u osób z zaburzeniami lękowymi za pomocą analizy przestrzennej endogennych potencjałów wywołanych.
Diagnostyka, objawy i leczenie zakażenia wirusem HCV
Zaburzenia kwasowo-zasadowe
STANY NAGŁE W NEUROCHIRURGII cz. 1
Europejska Akademia Pacjentów dotycząca innowacji terapeutycznych Medycyna translacyjna: wprowadzenie.
Psychospołeczne i kardiologiczne rezultaty jogi u pacjentów z ICD. Michał Chudzik, Katarzyna Mikinka
Wpływ stymulacji prawej komory na funkcję lewej komory u pacjentów z blokiem AV wysokiego stopnia. Wyniki badania Protect-Pace. Michał Chudzik
Jak nazywa się układ przedstawiony na ilustracji? mózgowie
ZAJĘCIA AKADEMICKIE KLASY 2
Heart Rhythm Society’s 37th Annual Scientific Sessions
OTĘPIENIA Małgorzata Urban – Kowalczyk
Ostra niewydolność serca - co nowego
Aktywny chory. Aktywna rodzina.
Autor: Bartosz Osówniak i Maksymilian Taberski. Części mózgu przodomózgowie kora, wzgórze, układ limbiczny i zwoje podstawy, śródmózgowie struktury pnia.
Zapis prezentacji:

Badania ośrodkowego układu nerwowego Metody radioizotopowe polegają na podaniu radiofarmaceutyku, którego gromadzenie zależy od określonej funkcji mózgu: stan bariery krew-mózg przepływ krwi w mózgu układy receptorowe badania metaboliczne znaczniki onkofilne

Zastosowania kliniczne badań radioizotopowych Padaczka choroby otępienne guzy mózgu choroby naczyniowe

METODY OBRAZOWE W OCENIE POŁOŻENIA OGNISKA PADACZKORODNEGO transmisyjna tomografia komputerowa (TK) - badanie morfologiczne technika rezonansu magnetycznego (MR) - badanie morfologiczne, spektroskopia techniki radioizotopowe (SPECT, PET) - badanie przepływu krwi w mózgu - badanie układów receptorowych - badanie metabolizmu glukozy

TK W DIAGNOSTYCE PADACZKI W grupie chorych badanych po raz pierwszy we wczesnej fazie choroby stwierdza się zmiany chorobowe w 40 - 50% przypadków. W grupie chorych badanych po raz pierwszy w późnej fazie choroby stwierdza się zmiany chorobowe w 20% przypadków:  guz mózgu, miejscowa atrofia kory mózgowej, zmiany pourazowe, malformacje naczyniowe.  

TK W DIAGNOSTYCE PADACZKI Wskazania do badania TK wczesny okres po urazie głowy (stany naglące) ustalenie występowania zwapnień chorzy po operacjach n-ch z klipsami naczyniowymi u chorych z innymi przeciwwskazaniami do badania MR

MR W DIAGNOSTYCE PADACZKI Technika ta jest wolna od artefaktów „kostnych”- dokładniejsza ocena struktur płata skroniowego Technika ta uwidacznia znacznie mniejsze zmiany ogniskowe ogniska glejozy heterotopia kory mózgowej naczyniaki ogniskowa dysplazja kory mózgowej ocena ognisk w okolicy komór bocznych mózgu ocena zakrętu hipokampa

MR W DIAGNOSTYCE PADACZKI W badaniu MR w grupie chorych na padaczkę stwierdza się zmiany chorobowe w 50 - 80% przypadków. zalety: uwidacznianie bardzo małych ognisk chorobowych, miejscowego obrzęku mózgu (w badaniu wykonanym we wczesnym okresie po napadzie padaczkowym).   wady: obraz niejednoznaczny w przypadku występowania zwapnień w obrębie zmiany chorobowej.

Badanie MR w diagnostyce padaczki – zmiana ogniskowa w obrębie lewej okolicy skroniowej

Znaczenie badania MR w diagnostyce padaczki-naczyniak prawego płata czołowego

Badanie MR w diagnostyce padaczki – glejak w okolicy prawego płata skroniowego

Znaczenie badania MR w diagnostyce padaczki-naczyniak jamisty

Padaczka skroniowa Najczęstszą przyczyną padaczki jest sklerotyzacja hypokampa. Pojęcie to wprowadził Falconer i wsp. (1964): zanik komórek piramidowych rogu Amona Zanik warstwy ziarnistej w zakręcie zębatym Selektywny zanik interneuronów hamujących Nietypowy przebieg aksonów Zmiany w aktywności receptorów Zmiany w aktywności układu „second messenger”

Techniki obrazowe w ocenie struktury i czynności hypokampów MR: ocena jakościowa, volumetria, spektroskopia, relaxometria T2 SPECT w okresie ictal, interictal PET

Padaczka skroniowa Obecnie jedynym skutecznym sposobem leczenia jest leczenie operacyjne (w grupie chorych lekoopornych). Cel badań diagnostycznych: Ocena sklerotyzacji hypokampa Znaczenie lokalizacyjne – przed leczeniem operacyjnym Znaczenie prognostyczne – obecność cech sklerotyzacji – skuteczność zabiegu - 90%, brak objawów sklerotyzacji – skuteczność < 50%.

Padaczka skroniowa Diagnostyka radiologiczna – badanie MR wykazuje - zmiany atroficzne hypokampa, - zmianę sygnału na obrazach T2 zal., - zanik wewnętrznej struktury hypokampa To podstawowe trzy objawy w badaniu MR.

Sklerotyzacja prawego hypokampa: atrofia, zmiana sygnału MR

MRS w diagnostyce padaczki Badania wskazują, że w ognisku padaczkorodnym następuje: spadek stężenia asparaginianów (NAA), zmienne stężenia choliny i Cr/PCr

Wykresy spektroskopowe w rzucie obu hypokampów są podobne Badanie MRS – kontrola Wykresy spektroskopowe w rzucie obu hypokampów są podobne

Ognisko padaczkorodne w obrębie spadek NAA Ognisko padaczkorodne w obrębie lewego płata skroniowego. MR nie rozstrzygające Badania MRS - str. lewa, badanie PET- str. lewa

Badanie MRS – w rzucie ogniska padaczkorodnego stwierdza się zmniejszone stężenie NAA

METODA PET W DIAGNOSTYCE PADACZKI Pozwala na miejscową ocenę zużycia glukozy w mózgu:  w fazie „ictal” w obrębie ogniska padaczkorodnego występuje znaczny wzrost zużycia glukozy, w fazie „inter-ictal” w obrębie ogniska padaczkorodnego występuje znamienny spadek zużycia glukozy  czułość metody ocenia się na 70-95%  Inne metody: badanie przepływu krwi w mózgu, badanie układów receptorowych

PET w diagnostyce padaczki W przypadku sklerotyzacji hypokampa ognisko padaczkorodne położone jest w przyśrodkowej części płata skroniowego, dlatego spadek gromadzenia FDG dotyczy przede wszystkim tej okolicy. Ze względu na deaferentację, spadek metabolizmu obserwuje się również w: części bocznej płata skroniowego, wzgórzu, jądrach podstawy, częściowo w płacie czołowym. Znaczenie badania – lateralizacja ogniska

PET w diagnostyce padaczki Badanie PET można wykonać po podaniu 11C-FMZ- antagonisty receptorów benzodiazepinowych. Badanie wykazuje ograniczone gromadzenie znacznika tylko w ognisku padaczkorodnym (na jego rozkład nie wpływa deaferentacja)

Padaczka Skroniowa Badanie W Fazie Interictal PET:FDG/FMZ MRI- obraz prawidłowy FDG-obszar obniżonego metabolizmu FMZ-obszar obniżonej dostępności dla receptorów benzodiazepinowych

TECHNIKA SPECT W DIAGNOSTYCE PADACZKI Badanie miejscowego przepływu krwi w mózgu w fazie „ictal” - obniżony przepływ krwi w obrębie ogniska padaczkorodnego, w fazie „inter-ictal” - znacznie zwiększony przepływ krwi w obrębie ogniska padaczkorodnego   czułość badania wynosi 70 - 90%

Badania w fazie Interictal Nieznaczna asymetria w badaniu HM-PAO Wyraźna badaniu PET

Badanie HM-PAO SPECT w fazie INTER ICTAL

Zapalenie mózgu Rasmussen’a:zaniki lewego pł. czołowego, spadek przepływu krwi (HM-PAO), spadek stężenia NAA

Zapalenie mózgu typu Rasmussena: zaniki w obrębie lewego płata czołowego, spadek przepływu krwi w tej okolicy (HM-PAO)

Badanie przepływu krwi w mózgu u chorego na padaczkę – Badanie w fazie ICTAL

Badanie HM-PAO SPECT w fazie INTERICTAL

HM-PAO – ognisko w obrębie zakretu obręczy Padaczka Badanie w fazie ictal MR- obraz prawidłowy HM-PAO – ognisko w obrębie zakretu obręczy

Badania receptorowe w diagnostyce padaczki  W obrębie ogniska padaczkorodnego stwierdza się znacznie mniejszą ilość receptorów benzodiazepinowych   czułość badania wynosi 80%

Badanie SPECT z zastosowaniem IOMAZENILU

Metody obrazowe w diagnostyce padaczki Badania obrazowe spełniają istotną rolę w diagnostyce padaczki. Pozwalają na: - wykluczenie morfologicznie uchwytnej przyczyny padaczki (guz, naczyniak inne) - w przypadku sklerotyzacji hypokampa umożliwiają lateralizację ogniska padaczkorodnego Pozwalają na prognozowanie przebiegu leczenia

Otępienie Pojęciem „otępienie” określa się zespół objawów klinicznych charakteryzujących się nabytymi, uogólnionymi, postępującymi uszkodzeniami funkcji intelektualnych i osobowości, bez zaburzeń świadomości Otępienie jest końcowym etapem szeregu schorzeń (nie jest jednostką chorobową)

Podział otępień wg klasyfikacji międzynarodowej F 00 Otępienie w chorobie Alzheimera F 01 Otępienie naczyniowe ( o ostrym początku, wielozawałowe, podkorowe, korowe i podkorowe, inne rodzaje) F 02 Otępienie w innych chorobach: choroba Picka, Creutzfeldta-Jakoba, Parkinsona, HIV, inne F 03 Otępienie bliżej nieokreślone

Podział otępień –zespoły pierwotne Choroba Alzheimera Choroba rozsianych ciał Lewy’ego Otępienie czołowo-skroniowe Choroba Picka Pląsawica Choroba Parkinsona Choroba Wilsona Postępujące porażenie nadjądrowe Zespół oliwkowo-mostowo-móżdżkowy

Podział otępień - zespoły wtórne Naczyniopochodne W przebiegu niedotlenienia mózgu Urazowe Toksyczne W przebiegu zaburzeń niedoborowych (niedobór wit B12, tiaminy, kwasu foliowego) Metaboliczne (zaburzenia czynności tarczycy) Guzy, krwiaki mózgu Neuroinfekcje Inne: wodogłowie, SM, choroby immunologiczne

Otępienie Otępienie jest problemem medycznym i społecznym. Występuje ono u 3% osób po 65 roku życia i aż u 10% osób po 75 roku życia. W okresie dwudziestu ostatnich lat liczba chorych podwoiła się.

Techniki diagnostyczne TK NMR Funkcjonalne metody radioizotopowe (SPECT, PET) Żadna z tych metod obrazowych nie pozwala na całkowicie jednoznaczne rozpoznanie typu schorzenia prowadzącego do otępienia.

Zmiany w OUN związane z wiekiem Ponieważ obraz mózgowia ulega pewnym zmianom wraz z wiekiem, należy je określić i nie mylić z objawami chorobowymi. Zmniejszanie się liczby neuronów Poszerzenie komór, zanik zakrętów Uogólnione zmiany w obrębie istoty białej

Zmiany w badaniach obrazowych zależne od wieku Zmianom tym towarzyszą: W badaniu HM-PAO-SPECT: narastająca asymetria w rozkładzie radioaktywności, spadek przepływu krwi w obrębie płatów czołowych, ogólny spadek przepływu krwi w mózgu. W badaniu TK zmiany zanikowe W badaniu NMR zmiany zanikowe, ogniska hyperintensywne w obrębie istoty białej

Schorzenia prowadzące do otępienia Choroba Alzheimera: została wyodrębniona, ponieważ towarzyszy jej szereg dość charakterystycznych zmian w mózgowiu : histologicznych : blaszki starcze (plaques), zwyrodnienie neurofibrylarne neuronów (neurofibryllary tangles), amyloid. neuroprzekaźnikowych w zakresie układu: cholinergicznego, noradrenergicznego, serotoninergicznego.

Typowe objawy choroby Alzheimera w badaniu NMR Choroba Alzheimera powoduje pierwotne zmiany głównie w korze mózgowej (otępienie korowe). Uogólniony zanik kory mózgowej ze szczególnym nasileniem w obrębie płatów skroniowych- hipokampów Uogólnione poszerzenie układu komorowego i przestrzeni płynowych Poszerzenie bruzdy Sylwiusza (objaw typowy, ale nie patognomoniczny) Zmiany w obrębie istoty białej nie występują lub są mało nasilone (jak w grupie kontrolnej)

szczególnie bruzdy Sylwiusza Choroba Alzheimera: Poszerzenie układu komorowego i bruzd, szczególnie bruzdy Sylwiusza (Okazaki i wsp.1993) Badanie TK mózgowia

Choroba Alzheimera – badanie MR Znaczne zaniki korowe Atrofia obustronna hypokampów

Typowe objawy choroby Alzheimera w badaniu spektroskopii-NMR Spadek stężenia NAA - marker neuronalny (spadek wartości NAA/Cr) Wzrost stężenia mioinozytolu (zmniejszona aktywność układów enzymatycznych konwertujących MI do fosfatydylo-inozytolu.

Typowe objawy choroby Alzheimera w badaniu HM-PAO-SPECT/PET Symetryczny spadek przepływu krwi i metabolizmu glukozy w okolicach ciemieniowo-skroniowych. W stanach zaawansowanych dodatkowo spadek metabolizmu w okolicach czołowych W badaniu PET stwierdzono uogólniony spadek metabolizmu dla tlenu i glukozy ze szczególnym nasileniem w obu okolicach ciemieniowo-skroniowych

Choroba Alzheimera, badanie HM-PAO SPECT

Choroba Alzheimera badanie HM-PAO SPECT

Choroba Alzheimera, badanie HM-PAO SPECT: Uogólniony spadek przepływu krwi w obrębie kory mózgowej, szczególnie w okolicy skroniowo-ciemieniowej obustronnie (Mountz i wsp.2001)

Choroba Alzheimera w badaniach SPECT/PET Badania prospektyne wskazują, że metody te (głównie PET) pozwalają na rozpoznanie schorzenia przed wystąpieniem pełnoobjawowej choroby: w grupie 132 chorych podających zaburzenia pamięci badanie SPECT trafnie wskazało na obecność AD u 77% chorych, tylko u 19% chorych z prawidłowym wynikiem CBF rozwinęła się choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera w badaniu SPECT/PET Ze względu na tak charakterystyczny wzorzec zaburzeń metabolicznych uznaje się, że badanie PET i SPECT ma większą wartość diagnostyczną niż TK czy NMR. (w 1996 r. uznano badanie radioizotopowe za podstawowe w rozpoznaniu schorzenia).

Choroba Alzheimera w badaniach SPECT/PET Inne prace wskazują, że badanie CBF może być zawodne w początkowej fazie rozwoju choroby: Typowy wzorzec zaburzeń w przepływie krwi występuje u 24-58% chorych w początkowym okresie choroby. Peranni i wsp. (1988), Messa i wsp. (1994), McMurdo i wsp. (1994)

Choroba Alzheimera w badaniach SPECT/PET Podkreśla się możliwość występowania innego wzorca zaburzeń przepływu krwi: spadek przepływu w tylnej części zakrętu obręczy i przedklinku (zwłaszcza w początkowym okresie schorzenia).

Choroba Alzheimera w badaniach SPECT/PET 97% chorych na chorobę Alzheimera wykazuje zaburzenia w metabolizmie glukozy (PET). W grupie tej swoistość typowego wzorca wynosi 68% Salmon i wsp. (1994) - 129 chorych

Choroba Alzheimera w badaniach SPECT/PET Wyniki badań przepływu krwi w mózgu wskazują, że choroba Alzheimera nie jest jednorodną jednostką chorobową i może obejmować różne okolice mózgowia. Badanie przepływu krwi w mózgu z dużą dokładnością pozwala na rozpoznanie choroby, ale głównym celem badania jest raczej wykluczenie innych przyczyn otępienia.

Chorobie Alzheimera często towarzyszą zmiany naczynio-pochodne FDG-PET Chorobie Alzheimera często towarzyszą zmiany naczynio-pochodne Diagnostyka powinna obejmować zarówno CT/MR, jak i SPECT/PET Badanie TK

Choroba Alzheimera i zmiany naczyniopochodne Badanie HM-PAO SPECT

Efekt leków Dotychczasowe obserwacje są niejednoznaczne. Szelies i wsp. (1986) - podawanie agonisty receptorów muskarynowych (RS 86) powoduje wzrost metabolizmu dla glukozy w mózgu. Heis i wsp. (1988) - podawanie piracetamu powoduje wzrost metabolizmu dla glukozy

Badania receptorowe w chorobie Alzheimera Badania patologiczne wskazują na redukcję ilości neuronów Ach położonych w jądrach podstawnej części przodomózgowia mających połączenie z korą mózgową Redukcja aktywności acetyltransferazy Zmniejszenie ilości receptorów typu M2

Badania receptorowe w chorobie Alzheimera W badaniach SPECT zastosowano 123I-QNB – agonista dla receptorów muskarynowych M1, M2 spadek gromadzenia znacznika w płacie/płatach ciemieniowych, uogólniony spadek gromadzenia znacznika Badania receptorów benzodiazepinowych – zaburzenia rozkładu znacznika Badania układu dopaminergicznego- spadek czynności rec. D2

Otępienie naczyniopochodne Jest drugą przyczyną występowania otępienia (13-24%). Otępienie spowodowane jest licznymi ogniskami zawałowymi – objawy chorobowe występują, gdy objętość ognisk zawałowych przekracza 100 ml. Należy do tzw. otępień korowo-podkorowych.

Otępienie naczyniopochodne Ogniska zawałowe położone są bardzo heterogennie Często MID współwystępuje z chorobą Alzheimera. TK i NMR nie są badaniami swoistymi – mimo występowania ognisk zawałowych, otępienie nie musi wynikać z ich obecności, ale brak ognisk zawałowych wyklucza ten typ otępienia

Otępienie naczyniopochodne Typowymi objawami w badaniu MR są: - ogniska zawałowe korowe i podkorowe, - poszerzenie komór bocznych i przestrzeni płynowych - ogniska w obrębie istoty białej

Otępienie naczynio-pochodne (MID) – badanie MR

Otępienie naczyniopochodne W badaniach SPECT/ PET występują liczne ogniska zmniejszonego przepływu krwi i metabolizmu.

Otępienie na tle naczyniowym (MID): zaniki korowo-podkorowe Ogniska niedokrwienne w różnych okolicach kory mózgowej Przepływ krwi w okolicach skroniowo-ciemieniowych prawidłowy (Mountz i wsp. 2001)

Otępienie czołowo-skroniowe Związane jest z atrofią płatów czołowych i skroniowych, zanikiem neuronów, gliozą obecnością ciałek Picka. Charakteryzuje się wczesnymi zaburzeniami osobowości, zachowania Wyróżnia się trzy typy otępienia: - choroba Picka - degeneracja płata czołowego -otępienie z towarzyszącym uszkodzeniem neuronu ruchowego

Otępienie czołowo-skroniowe – badanie SPECT/PET W badaniu SPECT - znaczna redukcja przepływu krwi w obrębie płatów czołowych (Venneri 1996, Starkstein 1994, Pickut 1997). W badaniach PET - poza znaczną redukcją zużycia glukozy w obrębie okolic czołowych i/lub skroniowych, następuje upośledzenie metabolizmu w przyśrodkowej części płata skroniowego, w prążkowiu i we wzgórzu.

Atrofia płata czołowego Badanie MR- zaniki korowe okolicy Choroba Picka: Atrofia płata czołowego Badanie MR- zaniki korowe okolicy czołowej i skroniowej

Choroba Picka, badanie HM-PAO SPECT

Choroba Picka: badanie MRI-zaniki korowe w okolicy bruzdy Sylwiusza, ale bez zmian w obrębie płata czołowego Badanie HM-PAO SPECT-znaczna redukcja przepływu krwi w obrębie płatów czołowych (Mountz i wsp. 2001)

Choroba Picka – badanie FDG-PET Spadek metabolizmu w obrębie płatów czołowych

Choroba Parkinsona U 10% (20-40% Mayeux i wsp. 1990) - chorych na chorobę Parkinsona rozwija się otępienie. Wyniki niektórych badań sugerują, że przebieg otępienia w chorobie Parkinsona i Alzheimera jest zbliżony. W badaniach PET wzorzec zaburzeń metabolicznych jest taki sam. Różnica między PD i PDD – PDD pacjenci wykazują niższy metabolizm w obrębie angular gyri.

Choroba Parkinsona W badaniu SPECT: - grupa PD nie różni się od grupy kontrolnej - grupa PDD przedstawia taki sam wzorzec zaburzeń przepływu jak grupa AD (Spampinato i wsp. 1991)

Wodogłowie wewnętrzne normotensyjne Diagnostyka otępienia na tle wodogłowia jest bardzo istotna ze względu na potencjalną możliwość leczenia. Skuteczność leczenia jest duża u chorych, u których wodogłowie jest wynikiem krwawienia podpajęczynówkowego lub zapalenia opon mózgowych. Typowymi objawami są otępienie, ataxia, nie trzymanie moczu. W badaniu PET zużycie glukozy jest ogólnie obniżone ale bez różnic regionalnych.

Wodogłowie wewnętrzne normotensyjne W badaniu SPECT mogą występować różne wzorce zaburzeń przepływu krwi w mózgu, ale: - Występuje korelacja między nasileniem otępienia a zaburzeniami przepływu krwi w okolicy czołowej lewej (Granado i wsp. 1991). -Wzorzec zaburzeń przepływu krwi typowy dla AD może wskazywać na brak poprawy po leczeniu operacyjnym -Badania TK i MR przedstawiają wodogłowie, jednak nie pozwalają na ocenę, czy założenie zastawki będzie skuteczne.

wodogłowia normotensyjnego Badanie FDG-PET nie wykazuje Otępienie w przebiegu wodogłowia normotensyjnego Badanie FDG-PET nie wykazuje Ogniskowych zaburzeń metabolicznych (Buck i wsp. 1999)

Otępienie w przebiegu wodogłowia normotensyjnego: Badanie MR – poszerzenie układu komorowego Badanie NH3-PET- uogólniony spadek przepływu krwi w mózgu

Choroba Creutzfeldt-Jakob’a Podostre gąbczaste zapalenie mózgu z szybko narastającymi objawami otępienia Ponieważ liczba chorych jest mała, badania obrazowe są dość zróżnicowane PET – uogólniony spadek metabolizmu dla glukozy, spadek metabolizmu w okolicy skroniowej SPECT- spadek przepływu krwi w jądrach podkorowych, różnych okolicach kory mózgowej.

Choroba Creutzfeldta-Jakoba Badanie HM-PAO SPECT Badanie HM-PAO SPECT w chorobie Creutzfeldt’a-Jakoba: Ogniska obniżonego przepływu krwi w obrębie kory mózgowej, jądrach podkorowych (Miller i wsp.1998).

Postępujące porażenie nadjądrowe -Klinicznie: otępienie, parkinsonizm, zaburzenia ruchu gałek ocznych. -Występuje w 6-7 dekadzie życia -PET – uogólniony spadek metabolizmu-szczególnie w płacie czołowym (superior frontal cortex - Foster i wsp. 1988) -SPECT – znamienna hypoperfuzja tylko w korze czołowej (superior frontal cortex) – odróżniająca się od innych typów otępienia (obraz zbliżony, ale o mniejszym nasileniu, do występującego w chorobie Picka)

Otępienie alkoholowe – objaw Wernicke-Korsakoff’a Klinicznie zaburzenia orientacji i pamięci świeżej, konfabulacje. Często towarzyszy niedobór tiaminy (jako wynik zbyt ubogiej diety). W badaniach patologicznych-wynaczynienia w ciałkach suteczkowatych

Otępienie alkoholowe – objaw Wernicke-Korsakoff’a PET - uogólniona redukcja metabolizmu dla glukozy (Kessler i wsp.1984) SPECT- obustronny spadek przepływu w okolicach czołowych i skroniowych ( W-K S) Uogólniony spadek przepływu, bez zmian ogniskowych oraz cechy zaników mózgowych w NMR (Sharp i wsp. 1986) (ARD)

Zespół Downa Zespół spowodowany trisomią chromosomu 21. W obrazie patologicznym mózgowia u chorych po 35 roku życia stwierdza się wszystkie typowe cechy dla choroby Alzheimera. PET- uogólniona redukcja metabolizmu w grupie starszych chorych w porównaniu do młodszych. Obraz PET nie różni się od obrazu w chorobie Alzheimera Badanie SPECT – podobne wyniki

Otępienie w przebiegu AIDS Otępienie może towarzyszyć innym objawom klinicznym lub występować jako jedyny objaw kliniczny.

Otępienie w przebiegu AIDS SPECT – opisano różne wzorce: - spadek przepływu krwi w okolicach czołowych i ciemieniowych. - rozsiane ogniska hypoperfuzji Leczenie azathioprine prowadzi do normalizacji obrazu PET wraz z ustępowaniem objawów immunologicznych i neurologicznych.

Otępienie w przebiegu AIDS PET- w gr. o mniejszym zaawansowaniu choroby występuje wzrost metabolizmu dla glukozy w obrębie jąder podstawy i wzgórzu. W gr. z nasilonymi objawami chorobowymi – spadek metabolizmu w strukturach odpowiedzialnych za płynność mowy Mimo, iż schorzenie obejmuje istotę białą, nie stwierdza się korelacji między nasileniem zmian klinicznych i zaburzeniami metabolizmu (Rottenberg i wsp. 1987)

Badanie FDG-PET u chorego na otępienie w przebiegu AIDS Ogniskowe zaburzenia metaboliczne

Depresja - badanie MR prawidłowe, badanie HM-PAO SPECT – znaczna redukcja przepływu krwi w okolicach czołowych (u chorych na głęboką depresję obserwuje się spadek przepływu krwi w okolicach czołowych-bez zmian morfologicznych w mózgowiu

Diagnostyka obrazowa w rozpoznawaniu schorzeń otępiennych Mimo, iż obrazowe metody diagnostyczne nie pozwalają na całkowicie pewne rozpoznanie typu otępienia, należą one obecnie do kanonu technik badawczych. Wyniki badań obrazowych wymagają wspólnej oceny wraz z obrazem klinicznym

Obrazowe badania diagnostyczne w ocenie ostrej fazy zawału mózgu

Badania diagnostyczne Jednoznaczne rozpoznanie zawału mózgu we wczesnej fazie ma istotne znaczenie kliniczne, decydujące niejednokrotnie o formie leczenia. Zmiany czynnościowe i morfologiczne zachodzące w wyniku ostrego niedokrwienia są niewidoczne w rutynowych badaniach diagnostycznych (TK, MR).

Badanie TK i MR w diagnostyce ostrego niedokrwienia mózgu Konwencjonalne badanie MR (T2–zal.) uwidacznia obszar zawału po co najmniej 8÷10 godzinach. Badanie TK uwidacznia zawał przeważnie po 12÷24 godzinach.

Badania diagnostyczne W ostrej fazie niedokrwienia znaczenie kliniczne odgrywają dwa typy badań obrazowych MR: – tzw. dyfuzyjne (DWI), – tzw. perfuzyjne (PWI). Badanie przepływu krwi w mózgu techniką SPECT po podaniu 99mTc–HMPAO lub innego znacznika przepływowego.

Badanie przepływu krwi w mózgu techniką SPECT Badanie polega na podaniu i.v. radiofarmaceutyku 99mTc–HMPAO gromadzącego się w mózgu proporcjonalnie do przepływu krwi. Każde zaburzenie przepływu krwi powoduje natychmiastową zmianę w rozkładzie radioaktywności. Czas wystąpienia zaburzeń w ukrwieniu nie ma znaczenia dla wyniku badania.

Badanie przepływu krwi w mózgu techniką SPECT Badanie ma znaczenie: – diagnostyczne, – rokujące. Badanie koreluje z wynikami innych technik diagnostycznych.

Badanie przepływu krwi w mózgu (wynik prawidłowy)

Badanie przepływu krwi w mózgu (rekonstrukcja 3D)

Badanie przepływu krwi w mózgu (zawał mózgu)

Badanie przepływu krwi w mózgu (zawał mózgu)

Badanie przepływu krwi w mózgu (zawał mózgu)

Badania receptorowe układu nerwowego Trwają prace nad zastosowaniem znaczników dla receptorów: muskarynowych, opiatowych, serotoninergicznych

Układ receptorów dopamniergicznych Beta-CIT IMBZ Rec DOPA Wychwyt zwrotny