1 Zespół opiniodawczo-doradczy do spraw statusu zawodowego nauczyciela „ Jaki awans zawodowy nauczycieli?” Warszawa, 23 czerwca 2010 r.

2 Podstawowym celem nowelizacji Karty jest wdrożenie nowej koncepcji statusu zawodowego nauczycieli, umożliwiającego im rzeczywisty awans w zawodzie. Awans zawodowy i materialny będzie uwarunkowany podwyższeniem kwalifikacji oraz jakością pracy. Przedmowa prof. Mirosława Handke, Ministra Edukacji Narodowej w Ministerstwo Edukacji Narodowej o nowelizacji Karty Nauczyciela Biblioteczka Reformy Nr 23 Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

3 Awans zawodowy został określony w: ustawie z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (art.1 pkt 10 oraz art.7-7a i art.10) rozporządzeniu z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (rozporządzenie określało sposób odbywania stażu, rodzaj dokumentacji załączanej do wniosku, zakres wymagań kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych dla uzyskania poszczególnych stopni awansu zawodowego, z uwzględnieniem zróżnicowania grup nauczycieli, oraz tryb działania komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych, a także wzory zaświadczeń o akceptacji lub zdaniu egzaminu oraz wzór aktu nadania stopnia awansu zawodowego)

4 Istota obecnego systemu odzwierciedlenie etapów rozwoju zawodowego nauczyciela (adaptacja w zawodzie, stabilizacja zawodowa, mistrzostwo w zawodzie) mechanizm motywujący do podnoszenia kwalifikacji i doskonalenia zawodowego Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

5 Cele nowelizacji systemu awansu w latach * zagwarantowanie porównywalności oceny osiągnięć i dorobku zawodowego nauczycieli ubiegających się o awans na terenie całego kraju (eksperci + szkolenia ogólnokrajowe) możliwość wglądu w prace poszczególnych nauczycieli ze strony nadzoru pedagogicznego i organu prowadzącego szkołę, a także rodziców uczniów (udział w komisji przedstawiciela KO; rada rodziców – opinia w trakcie oceny ze stażu) wpływ i odpowiedzialność dyrektora szkoły w zakresie powiązania awansu zawodowego nauczycieli z jakością pracy szkoły (plan awansu uwzględniający plan pracy szkoły) *ze stanowiska MEN, po ukazaniu się informacji NIK dot. kontroli funkcjonowania awansu zawodowego; wrzesień 2008 r. Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

r. znowelizowanie rozporządzenia z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, co umożliwiło znaczne doprecyzowanie procedur awansowych (dookreślono terminy, usystematyzowano dokumentację załączaną do wniosku o postępowanie kwalifikacyjne na nauczyciela dyplomowanego, doprecyzowano wymagania na poszczególne stopnie awansu) Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

r. znowelizowanie ustawy – Karta Nauczyciela, w tym m.in.: wydłużenie z 7 do 10 lat (prawie o połowę) ścieżki awansu zawodowego, określającej potencjalne możliwości uzyskania przez nauczyciela wyższego stopnia awansu zawodowego i odpowiednio wyższej pozycji finansowej wprowadzenie obligatoryjnej rozmowy nauczyciela z komisją kwalifikacyjną w postępowaniu na stopień nauczyciela dyplomowanego wzmocnienie roli kuratora oświaty w systemie awansu zawodowego nauczycieli poprzez zapewnienie mu udziału w pracach komisji egzaminacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

r. wydanie nowego rozporządzenia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie awansu zawodowego nauczycieli (doprecyzowano zasady odbywania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego oraz zakres merytoryczny wymagań niezbędnych do uzyskania poszczególnych stopni) Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

r. wydanie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 maja 2005 r. w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na ekspertów wchodzących w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień zawodowy, sposobu prowadzenia listy ekspertów oraz trybu wpisywania i skreślania ekspertów z listy (rozporządzenie nałożyło na ekspertów obowiązek szkoleń, których podstawowym celem jest przygotowanie nauczycieli do efektywnego skutecznego wykonywania zadań eksperta, a tym samym podwyższenie jakości prac komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych działających w tym systemie) Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

r. nowelizacja rozporządzenia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli ( doprecyzowanie regulacji określających skład komisji kwalifikacyjnych i egzaminacyjnych oraz dokumentacji składanej przez nauczyciela wraz z wnioskiem o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego) Historia i istota obecnego systemu awansu zawodowego

11 Efekty funkcjonowania systemu awansu zawodowego nauczycieli

12 Efekty funkcjonowania obecnego systemu Awans finansowy i wzrost prestiżu wzrost kwalifikacji wyższe wynagrodzenia stabilizacja w zawodzie dostęp do funkcji kierowniczych i stanowisk w systemie oświaty (ekspert, egzaminator, opiekun stażu, stanowiska w nadzorze pedagogicznym)

13 Wzrost kwalifikacji i kompetencji nauczycieli W 2008 r. wykształcenie wyższe posiadało 97% ogółu zatrudnionych nauczycieli, tj. o ponad 20% więcej, aniżeli w roku 2000 W 2008 r. przygotowania pedagogicznego nie posiadało 1,37% ogółu uczących nauczycieli, podczas gdy w 2000 r. przygotowania pedagogicznego nie posiadało 6,8% nauczycieli Źródło: Raport Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli pt. Nauczyciele we wrześniu 2008 roku. Stan i struktura zatrudnienia. Efekty funkcjonowania obecnego systemu

14 Średnioroczna struktura zatrudnienia

15 Efekty funkcjonowania obecnego systemu

16 Różnica wynagrodzenia średniego nauczyciela stażysty i dyplomowanego zł Efekty funkcjonowania obecnego systemu

17 Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła z własnej inicjatywy kontrolę funkcjonowania systemu awansu zawodowego nauczycieli celem dokonania oceny realizacji ustawowych zadań przez właściwe organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego i dyrektorów szkół. Kontrolą objęto okres czterech lat szkolnych – od 2003/2004 do 2006/2007 Najwyższa Izba Kontroli podkreśliła, że w funkcjonowaniu systemu awansu zawodowego nauczycieli konieczne jest ściślejsze powiązanie z jakością pracy szkół Ocena systemu przez NIK

18 1.Czy powinny się zmienić warunki i procedury awansowania nauczycieli? 2.Jak powinien awansować dyrektor szkoły lub placówki oświatowej? 3.Jakimi sposobami zwiększyć autonomię i skuteczność dyrektora szkoły w motywowaniu kadry nauczycielskiej? 4.W jaki sposób ściślej powiązać awans zawodowy z efektami pracy nauczyciela? 5.W jaki sposób ściślej powiązać awans zawodowy z zaangażowaniem nauczyciela w pracę całego zespołu? Co dalej z awansem zawodowym nauczycieli?

19 A. Jak uprościć procedurę awansu – ograniczenie biurokracji? B. Jakie inne niż obecnie funkcje może pełnić awans (np. świadczyć o specjalizacji, dodatkowych zadaniach, zobowiązaniach, być na czas określony)? C. Czy i jaką rolę przy podejmowaniu decyzji o awansowaniu może odgrywać opinia społeczności szkolnej? D. Jakie – niezależne od systemu awansu – mogą być metody motywowania i nagradzania nauczycieli? E. Czy i na jakich zasadach, w jakich sytuacjach może grozić utrata posiadanego stopnia awansu (np. postępowanie dyscyplinarne, ocena pracy)? Czy rozbudowywać obecny system, czy budować cały system od nowa i następnie drogę przejścia do niego? Co dalej z awansem zawodowym nauczycieli?

20 Zapraszamy do dyskusji