John Maynard Keynes – podejście makroekonomiczne Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne John Maynard Keynes – podejście makroekonomiczne

„stawiam siebie w szeregach heretyków” (1934) JM Keynes _________________________________________________________________________________ Przewrót metodologiczny „stawiam siebie w szeregach heretyków” (1934) badanie wielkości globalnych; analiza w kategoriach pieniężnych; zmiany ilości (a nie zmiany cen); model statyczny i krótkookresowy; analiza przyczynowo-skutkowa; metoda równowag cząstkowych w skali makro; Wallusch, WTE Różnice między podejściem neoklasyków a Keynesa wywołane konkretnym kontekstem tworzonej teorii: Wielki Kryzys

metoda równowag cząstkowych a analiza przyczynowo-skutkową; JM Keynes ________________________________________________________________________________ Przewrót metodologiczny metoda równowag cząstkowych a analiza przyczynowo-skutkową; pokazanie kolejno wpływu zmiennych niezależnych na kształtowanie się zmiennych zależnych, przy założeniu stałości określonych wielkości. Analiza stopniowa związków i łączenie ich daje ostatecznie obraz równowagi ogólnej. Wallusch, WTE Różnice między podejściem neoklasyków a Keynesa najlepiej widoczne przy analizowaniu metody użytej przez JMK

Popyt efektywny = popyt zrealizowany JM Keynes ________________________________________________________________________________ Popyt efektywny Popyt efektywny wyznacza go miejsce przecięcia się krzywej zagregowanego popytu przez krzywą zagregowanej podaży (MALTHUS) Popyt efektywny = popyt zrealizowany zdeterminowany przez wielkość wydatków konsumpcyjnych i inwestycyjnych Wallusch, WTE Popyt efektywny jako najważniejszy element Ogólnej teorii:

Założenia ____________________________________________________________________________________________ Wielkości stałe ilość i kwalifikacje rozporządzalnej siły roboczej; ilość i jakość rozporządzalnego wyposażenia kapitałowego; technika i stopień konkurencji; gusty i przyzwyczajenia konsumentów; przykrość związana z różną intensywnością pracy oraz działalności organizacyjnej i nadzorczej; struktura społeczna; Wallusch, WTE Model Keynesa – statyczny i krótkookresowy ze względu na przyjęte założenia dotyczące struktury gospodarki

Czynniki wyznaczające skłonność do konsumpcji Kontakt ____________________________________________________________________________________________ Konsumpcja Czynniki wyznaczające skłonność do konsumpcji SUBIEKTYWNE: gusty i preferencje OBIEKTYWNE: zmiana jednostki płac; zmiana różnicy między dochodem i dochodem netto; nieoczekiwane zmiany w wartościowaniu kapitału; zmiana stopy dyskontowania przyszłego dochodu; zmiana polityki fiskalnej; zmiana w przewidywaniach co do relacji obecnego i przyszłego poziomu dochodu Skłonność do konsumpcji jest względnie stała w krótkim okresie przy określonym dochodzie Wallusch, WTE Skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność do konsumpcji jako wyznaczniki zachowania społeczeństwa.

Długookresowe zmiany zachowań konsumpcyjnych JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ Skłonność do konsumpcji Długookresowe zmiany zachowań konsumpcyjnych skłonność do konsumpcji maleje wraz ze wzrostem dochodu Prawo Saya zanegowane stąd powstaje luka między dochodem a wydatkami Wallusch, WTE Negacja prawa Saya poprzez przedstawienie długookresowej malejącej krańcowej skłonności do konsumpcji

JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ skłonność do konsumpcji psychologiczna skłonność do konsumpcji stąd w wielkościach krańcowych: stąd Wallusch, WTE Podstawa wyprowadzenia mnożnika inwestycyjnego

PREFERENCJA PŁYNNOŚCI PREFERENCJA PŁYNNOŚCI JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje PREFERENCJA PŁYNNOŚCI PREFERENCJA PŁYNNOŚCI skłonność do utrzymywania rezerw pieniężnych w formie płynnej zmiany stopy procentowej wywołują: 1. preferencja płynności 2. zmiany ilości pieniądza model neoklasyczny? 1. realne czynniki zapobiegliwości 2. krańcowa efektywność kapitału Wallusch, WTE Pieniądz – stopa procentowa – inwestycje: podstawowa relacja tłumacząca system keynesowski

JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje STOPA PROCENTOWA wynagrodzenie za zrzeczenie się płynności Zmiany preferencji płynności a klasyczne rozumienie teorii ilościowej: MV  PT V = const. Wallusch, WTE Ustalanie stopy procentowej na rynku pieniężnym – stopa procentowa jako zjawisko czysto pieniężne

Jak zmniejszyć stopę procentową? Zwiększyć podaż pieniądza! JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje ceny podaż pieniądza PROCENTOWA STOPA p1 p2 popyt na pieniądz q1 q2 ilości Jak zmniejszyć stopę procentową? Zwiększyć podaż pieniądza!

JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje Rentowność kapitału: stosunek przewidywanej dochodowości danego obiektu kapitałowego do jego ceny podaży lub kosztu produkcji stąd w wielkościach krańcowych: stosunek przewidywanej dochodowości dodatkowej jednostki danego typu kapitału do kosztu jej wyprodukowania Wallusch, WTE Krańcowa rentowność kapitału – podstawowy element systemu keynesowskiego pozwalający zrozumieć zależność stopa procentowa - inwestycje

Inwestycje a stopa procentowa JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje Inwestycje a stopa procentowa poziom inwestycji wyznaczą ceny dóbr inwestycyjnych gdy ich poziom wyrówna przewidywaną krańcową rentowność kapitału ze stopą procentową zaprzeczenie neutralności pieniądza Wallusch, WTE Zależność sytuacji na rynku dóbr i usług oraz rynku pracy od ceny kształtującej się na rynku pieniężnym (stopy procentowej)

Podjęcie decyzji inwestycyjnych JM Keynes ___________________________________________________________________________________________________ stopa procentowa a inwestycje Podjęcie decyzji inwestycyjnych każde dobro kapitałowe posiada własną stopę procentową najwyższą własną stopę procentową posiada pieniądz Wallusch, WTE Porównywanie oczekiwanej rentowności projektów inwestycyjnych E(y) do stopy procentowej r i podejmowanie na tej podstawie decyzji o inwestycjach.