Znacznie portu lotniczego dla rozwoju regionu dr Sonia Huderek-Glapska Zespół Badawczy Rynku Lotniczego w Polsce Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu sonia.huderek@ue.poznan.pl

Rynek lotniczy w Polsce Jeden z najdynamiczniej rozwijających się rynków lotniczych na świecie © S. Huderek-Glapska

Rynek lotniczy w Polsce – momenty przełomowe Przekształcenia przedsiębiorstw w spółki prawa handlowego Rozwój rynku lotniczego Upadek gospodarki centralnie zarządzanej Akcesja do UE 1920 1989 2004 Czas © S. Huderek-Glapska

Rynek lotniczy w Polsce Jeden z najdynamiczniej rozwijających się rynków lotniczych na świecie Rynek nadal niedojrzały i z perspektywami wzrostu © S. Huderek-Glapska

Mało latamy w porównaniu do przeciętnego mieszkańca Europy Zachodniej Liczba pasażerów w ruchu lotniczym ogółem w przeliczeniu na liczbę mieszkańców w krajach europejskich w 2010 r. Źródło: EUROSTAT 2,5 0,7 © S. Huderek-Glapska

Czy mamy dużo portów lotniczych ? Gęstość lotnisk w Polsce jest ponad 6-krotnie niższa w porównaniu do innych krajów europejskich. W Polsce jeden port lotniczy przypada na 26 881 km2, podczas gdy (EU 15) wynosi 4 309 km2. Wskaźnik gęstości portów lotniczych liczony jest jako stosunek liczby lotnisk komunikacyjnych obsługujących powyżej 50 000 pasażerów rocznie w przeliczeniu na 100 000 km2 powierzchni kraju. © S. Huderek-Glapska

Rynek lotniczy w Polsce Jeden z najdynamiczniej rozwijających się rynków lotniczych na świecie Rynek nadal niedojrzały i z perspektywami wzrostu Wyposażenie infrastrukturalne poniżej średniej europejskiej (uwaga: Hiszpania, Grecja..Radom) Rynek lotniczy staje się rynkiem przewoźników lotniczych © S. Huderek-Glapska

Przewaga konkurencyjna przewoźników Duża penetracja rynku przez agresywnych przewoźników niskokosztowych Konkurencja pomiędzy portami lotniczymi Nacisk na niskie opłaty (konieczność szukania przychodów pozalotniczych) Konieczność wsparcia marketingowego połączeń Realna groźba odejścia linii lotniczej z portu lotniczego © S. Huderek-Glapska

© S. Huderek-Glapska

Rynek lotniczy w Polsce Jeden z najdynamiczniej rozwijających się rynków lotniczych na świecie Rynek nadal niedojrzały i z perspektywami wzrostu Wyposażenie infrastrukturalne poniżej średniej europejskiej (uwaga: Hiszpania, Grecja..Radom) Rynek lotniczy staje się rynkiem przewoźników lotniczych Przyszłość narodowego przewoźnika? © S. Huderek-Glapska

Czy warto wspierać inwestycje w infrastrukturę lotniskową? Port lotniczy – infrastruktura czy przedsiębiorstwo? © S. Huderek-Glapska

Transport lotniczy ma wpływ na całą gospodarkę Analiza nakładów i wyników najstarszym i najbardziej popularnym narzędziem mierzenia wpływu portu lotniczego na gospodarkę regionu i kraju © S. Huderek-Glapska

17-18 września 2015, Poznań Ekonomiczny wpływ Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy w Gdańsku na rozwój miasta i regionu Analiza społeczno- ekonomiczna wpływu, na region Mazowsza, proponowanych do funkcjonowania lotnisk w ramach „Strategia rozwoju infrastruktury lotnictwa cywilnego na Mazowszu” © S. Huderek-Glapska

Znacznie ekonomiczne portów lotniczych w Polsce   Poznań Gdańsk Katowice Liczba pasażerów (2009) 1 235 942 1 890 263 2 301 161 Liczba przedsiębiorstw w porcie lotniczym 82 57 58 Zatrudnienie (bezpośrednie) 1076 1214 1954 Struktura zatrudnienia: Operator portu lotniczego 24,7% 15,6% 19,8% Handling 31,6% 29,7% 23,8% Linie lotnicze 3,1% 6,3% 7,4% Służby bezpieczeństwa 14,4% 16,1% 17,7% Handel 11,0% 12,4% 12,2% Spedycja i logistyka 12,1% 15,7% Wypożyczalnia samochodów 3,2% 3,9% 3,5% Wpływ całkowity Zatrudnienie 2205 2149 2832 Dochód (M PLN) 184,1 231,1 Wpływ na 1 pax ( PLN) 153,4 97 100,5 © S. Huderek-Glapska

Znacznie ekonomiczne portów lotniczych w Polsce Wielkość wpływu ekonomicznego rośnie wraz z rozwojem działalności portu lotniczego Wpływ bezpośredni (w mln PLN) KTW 2009 GDA 2009 POZ 2009 KTW 2006 GDA 2005 POZ 2004 Liczba pasażerów (mln) © S. Huderek-Glapska

Czy warto płacić przewoźnikom za promocję regionu? 75 000 pasażerów, a więc tyle ile przeciętnie przewozi linia lotnicza na jednej trasie w ciągu roku przyczynia się do generowania około 8,7 mln PLN wartości dodanej w ciągu roku Uwaga! – czy dane te obowiązują także dla mniejszych portów ? © S. Huderek-Glapska

Efekty społeczno-ekonomiczne Efekty w zakresie bezpieczeństwa Istotne jest aby przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych mieć na uwadze wszystkie efekty Efekty ekonomiczne Efekty społeczno-ekonomiczne Efekty środowiskowe Efekty w zakresie bezpieczeństwa koszty budowy , utrzymania, eksploatacji i remontów infrastruktury koszty zakupu i eksploatacji środków transportu przychody z opłat za korzystanie z infrastruktury   Korzyści użytkownika zmiana czasu podróży zmiana kosztów eksploatacyjnych pojazdów Efekty sieci transportowych kreowanie nowych przewozów międzygałęziowe przesunięcia popytu poprawa niezawodności transportu zmiana jakości usługi transportowej zmiany dostępności transportowej regionu zmiany w zatrudnieniu i w dochodzie w regionie redystrybucja zatrudnienia i dochodu między regionami i grupami społeczno-ekonomicznymi wzrost aktywności ekonomicznej spowodowany realizacją przedsięwzięcia zmiany efektywności i produkcji migracje czynników produkcji zmiany w integracji społecznej zmiany wartości nieruchomości wpływ na poziom zanieczyszczenia powietrza, gleby i wody oraz na hałas wpływ na zachowanie dziedzictwa kulturowego wpływ na florę i faunę zmiana zagospodarowania przestrzennego wpływ na bezpieczeństwo na drogach transportowych © S. Huderek-Glapska Źródło: Opracowanie własne na podstawie: T. Kamińska, M. Rusak, Kryteria społecznoekonomiczne decyzji infrastrukturalnych w transporcie, Przegląd Komunikacyjny 2000, nr 3, s. 16; OECD, Impact of Infrastructure Investment on Regional Development, OECD, Paryż, 2002, s. 21

Dziękuję za uwagę dr Sonia Huderek-Glapska Zespół Badawczy Rynku Lotniczego w Polsce Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu sonia.huderek@ue.poznan.pl