Zarządzanie Ryzykiem Podatkowym Katarzyna Knapik Arkadiusz Patryas Regionalne Forum Biznesu Kraków, 18 października 2005 r.

Ryzyko podatkowe - o co właściwie chodzi? Każde zdarzenie, którego wystąpienie lub brak może mieć negatywny wpływ na realizację celów wyznaczonych w ramach polityki podatkowej firmy Zarządzanie ryzykiem podatkowym istotnym elementem zarządzania ryzykiem w ogóle

Priorytety polityki podatkowej w Polsce Wyniki badań E&Y Polska: Uniknięcie zaległości podatkowych i związanych z nimi obciążeń (55%) Minimalizacja obciążeń podatkowych (30%) Przestrzeganie giełdowych obowiązków sprawozdawczych (16%) Unikanie odpowiedzialności karnej skarbowej (9%) Ochrona reputacji firmy (9%) Unikanie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (4%)

Polityka podatkowa – czym naprawdę zajmują się dyrektorzy finansowi 5,6% Identyfikacja/ zarządzanie ryzykiem podatkowym 9,2% Kontrole podatkowe 4,3% Przekazywanie informacji nt ryzyka podatkowego 27,8% Planowanie podatkowe 9,3% Finansowa sprawozdawczość podatkowa 43,9% Rutynowa obsługa bieżąca

Istota polityki podatkowej firmy Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za realizację polityki podatkowej Ustalenie celów polityki podatkowej Określenie priorytetów Określenie profilu ryzyka podatkowego firmy Określenie obszarów potencjalnej optymalizacji Określenie źródeł ryzyka podatkowego Zdefiniowanie narzędzi (sposobów) minimalizacji ryzyka podatkowego w firmie

Kiedy nie zarządzamy ryzykiem podatkowym… Skutki prawne Skutki biznesowe Powstanie zaległości podatkowych (odsetki karne, sankcje, utrata prawa do odliczenia podatku lub ulgi) Odpowiedzialność karna skarbowa Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych Naruszenie wymogów sprawozdawczości finansowej Obniżona opłacalność transakcji/działalności Obniżona konkurencyjność oferowanych produktów Zwiększenie ogółu obciążeń podatkowych Zachwianie płynności finansowej firmy Pogorszenie wizerunku firmy

Czynniki kształtujące ryzyko podatkowe TRADYCYJNE NOWE Złożoność i niestabilność prawa podatkowego i jego interpretacji Odpowiedzialność karna skarbowa Sprawozdawczość finansowa Zwiększony nadzór regulacyjny (np: uregulowania SOX (SOA), projekt VIII Dyrektywy EU), Nacisk na ład korporacyjny (np.Kodeks Dobrych Praktyk) Rosnące oczekiwania udziałowców i instytucji finansowych w zakresie kontroli wewnętrznej Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych Przed Enronem Po Enronie

Źródła ryzyka podatkowego Zewnętrzne Wewnętrzne Niestabilne prawo podatkowe Zmieniające się interpretacje prawa podatkowego i niestabilne orzecznictwo Fiskalizm organów skarbowych Zmiany w otoczeniu prawnym Zmienne uwarunkowania rynkowe Niewystarczająca wiedza pracowników Niewłaściwy podział obowiązków i zadań Brak jasnych i skutecznych wewnętrznych procedur podatkowych Brak wymiany informacji między działami „merytorycznymi” i finansowymi Braki w dokumentacji transakcji Brak zaangażowania działu podatkowego w przygotowanie transakcji Błędy w systemach informatycznych Niewykorzystany potencjał systemów informatycznych +

Ryzyko podatkowe – czy możemy się od niego ubezpieczyć? Niewielka możliwość minimalizacji Zewnętrzne Zarządzanie ryzykiem podatkowym Wewnętrzne

Wewnętrzne źródła ryzyka

Źródła ryzyka wewnętrznego – systemy informatyczne CZYNNIKI RYZYKA SKUTKI system informatyczny nie jest dostosowany do wymogów polskiego prawa podatkowego – wiele możliwości systemu jest niewykorzystanych niewykorzystanie możliwości systemu informatycznego powoduje, że sporządzenie deklaracji podatkowych wymaga dodatkowego czasu i nakładu pracy w celu obliczenia i zsumowania danych podatkowych raporty wygenerowane z systemów informatycznych nie mogą stanowić bezpośredniej podstawy do sporządzenia deklaracji podatkowych bez ich dalszej ręcznej modyfikacji duża część obliczeń dla celów podatkowych jest sporządzana ręcznie co zwiększa ryzyko pomyłki systemy podatkowe nie są modyfikowane zgodnie ze zmieniającymi się przepisami prawa i stanowiskiem władz podatkowych

Rola systemów informatycznych w zarządzaniu ryzykiem podatkowym Minimalizacja ryzyka powstawania błędów w toku wykonywania operacji księgowych Oszczędność czasu i kosztów poprzez automatyzację przetwarzania danych Możliwość wielokrotnego wykorzystania przetworzonych danych i uzyskanych wyników Efektywne wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa Przejrzystość sprawozdawczości i rachunkowości podatkowej oraz kontrola prawidłowości rozliczeń poprzez porównywanie informacji w dowolnych przekrojach i o zadanym stopniu szczegółowości Zwiększenie kontroli podejmowania decyzji podatkowych

Źródła ryzyka wewnętrznego – procedury wewnętrzne CZYNNIKI RYZYKA SKUTKI struktura organizacyjna nie wspiera zarządzania ryzykiem podatkowym dział podatkowy nie posiada ogólnego obrazu działalności gospodarczej i rozliczeń podatkowych nieprawidłowy przepływ dokumentacji podatkowej działy niepodatkowe nie posiadają jednoznacznych wytycznych dotyczących podatkowego traktowania przeprowadzanych transakcji brak analizy skutków podatkowych zawieranych umów decyzje podatkowe nie są podejmowane na podstawie argumentów minimalizującymi ryzyko podatkowe ani nie są weryfikowane pod tym względem brak kontroli nad procesem podejmowania decyzji w kwestiach podatkowych

Rola procedur wewnętrznych w zarządzaniu ryzykiem podatkowym Efektywne zarządzanie zobowiązaniami podatkowymi oraz zapewnienie przestrzegania prawa podatkowego i innych wymogów ustawowych poprzez: Komunikację pomiędzy pionem finansowym i pozostałymi działami Kontrolę podejmowanych decyzji podatkowych „Dobre” procedury wewnętrzne dla każdego zdefiniowanego działania w procesie określają: Co należy zrobić, jak to zrobić, kto ma to zrobić Kiedy należy to zrobić, gdzie ma to być zrobione Jakie procedury kontrolne należy zrealizować W jaki sposób działania powinny być udokumentowane Gdzie dokument ma być zarchiwizowany Monitorowanie zmian i aktualizacja procedur (stały proces)

Źródła ryzyka wewnętrznego - personel CZYNNIKI RYZYKA SKUTKI pracownicy działów niefinansowych nie są świadomi swojej roli w procesie rozliczeń podatkowych, a przez to nie zwracają wystarczającej uwagi na kwestie podatkowe niejasny podział zadań i obowiązków w odniesieniu do poszczególnych działów mimo ich zaangażowania w proces rozliczeń podatkowych i raportowania (wystawianie faktur, negocjacje i podpisywanie umów, księgowania dla celów podatkowych) pracownicy nie są na bieżąco informowani i szkoleni na temat zmian w przepisach podatkowych, przez co powstaje ryzyko popełniani błędu w zakresie rozliczeń typowych transakcji brak planu szkoleń podatkowych i ich niedostosowanie do specyfiki działalności brak spójnego sposobu postępowania w kontaktach z władzami podatkowymi i celnymi oraz kontakty osób nieupoważnionych z urzędami

Rola personelu w procesie zarządzania ryzykiem podatkowym Zarządzanie czynnikiem ludzkim obejmuje dwie grupy zagadnień: precyzyjne określenie zakresu obowiązków i odpowiedzialności osób zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach (w tym spoza pionu finansowego) właściwy dobór personelu i późniejsze świadome kierowanie procesem zdobywania i utrwalania wiedzy przez pracowników Kluczowy element zarządzania ryzykiem podatkowym

Obszary zarządzania ryzykiem podatkowym Personel Procedury wewnętrzne Systemy informatyczne Zarządzanie ryzykiem podatkowym oznacza harmonię i sprawne współdziałanie procedur wewnętrznych, czynnika ludzkiego i systemów informatycznych.

Korzyści z zarządzania ryzykiem podatkowym Zapewnienie zgodności z prawem podatkowym i innymi przepisami prawa Zmniejszenie ryzyka błędu w zakresie sprawozdawczości podatkowej Zachowanie równowagi pomiędzy technicznymi oraz operacyjnymi aspektami dotyczącymi zagadnień podatkowych Wykrycie nowych możliwości obniżenia obciążeń podatkowych Dostosowanie strategii podatkowej do strategii biznesowej Spółki Zapewnienie efektywniejszej kontroli z punktu widzenia zarządu oraz udziałowców/akcjonariuszy Zapewnienie możliwości pełniejszego oszacowania ryzyka związanego z nowymi przedsięwzięciami Zachowanie najwyższych standardów

Dziękujemy za uwagę i prosimy o kontakt: Arkadiusz Patryas – Tax Director arkadiusz.patryas@pl.ey.com Tel. +32 760 77 41 Katarzyna Knapik – Tax Manager katarzyna.knapik@pl.ey.com Tel. +12 424 32 13