wykład 10: zasady procesowe Prawo procesowe I
- stanowią opis przyjętych regulacji, - znajdują w nich swoje odzwierciedlenie, - wzajemnie na siebie oddziałują, - stanowią dyrektywy sprawności działania, - wyrażają też inne wartości realizowane przez prawo zasady procesowe w Rzymie i dziś
skargowość bez inicjatywy powoda proces się nie rozpocznie zasada dyspozycyjności, czyli rozporządzalności - strony rozporządzają przedmiotem postępowania - stosowanymi tam środkami volenti non fit iniuria zasada oficjalności
kontradyktoryjność forma kontradyktoryjna, gdyż postępowanie polega na wystąpieniach dwóch przeciwstawnych stron kontradyktoryjność, czyli sporność, jest też zasadą, ponieważ materiał procesowy gromadzą w postępowaniu strony zasada inkwizycyjności, czyli śledczości
jawność przebieg procesu może być obserwowany przez dowolne zainteresowane nim osoby
ustność strony procesu mogą swobodnie, używając słów, prezentować swoje stanowisko w postępowaniu
zasada równości i wysłuchania stron powodowi nie wolno tego, na co nie pozwala się pozwanemu – non debet actori licere, quod reo non permittitur (D. 50,17,41pr.) każda ze stron powinna mieć prawo do wypowiedzi. Zasada niech będzie wysłuchana i druga strona – audiatur et altera pars (por. Sen. Med. 199–200, Dz 25,17)
bezpośredniość w obu fazach procesu zapoznawano się bezpośrednio z żądaniami i twierdzeniami stron, zaś apud iudicem - z dowodami po południu niech sędzia przysądzi przedmiot sporu na korzyść obecnego (T. 1,8)
BEZPŁATNOŚĆ