Maria Skłodowska-Curie 1867-1934 Powinniśmy szukać źródło sił moralnych w idealizmie, który, bynajmniej nie czyniąc nas dumnymi, każe nam jednak wysoko umieszczać nasze marzenia i aspiracje. Z listu do córki Ewy Genialna uczona, kochająca żona, troskliwa matka, mądra kobieta, która przetarła wiele szlaków w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Wydać by się mogło , że była wzorem niedoścignionym. Jednak i w jej biografii były momenty dramatyczne, chwile zwątpienia i słabości, wobec których stawała z podniesioną głową, zachowując zimną krew. Oto historia skromnej Polki, która zrewolucjonizowała naukę początku XX wieku.

Skromna Polka o wielkim świecie nauki Zaczynała jako guwernantka w domu państwa Żorawskich w Szczukach. Dzięki niezwykłej pracowitości i uporowi doszła aż na Sorbonę. Była pierwszą kobietą, która wykładała na tej uczelni. Skromna Polka o wielkim świecie nauki Współczesne społeczeństwo opanowane cierpką żądzą zbytku i bogactwa nie rozumie wartości nauki. Nie pojmuje, że jest najcenniejszą cząstką naszej moralnej spuścizny. Nie dość zdaje sobie sprawę z tego, że nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza jego cierpienie.

Rodzice uczonej: Władysław i Bronisława Maria Skłodowska przyszła na świat jako najmłodsze z piątki dzieci skromnej rodziny profesorskiej. Ojciec Władysław był nauczycielem matematyki i fizyki, a matka Bronisława prowadziła pensję przy ulicy Freta w Warszawie. Kiedy w 1868 roku Władysław został podinspektorem gimnazjum w Nowolipkach, jego żona zrezygnowała z tak kochanego dla niej zajęcia i zajęła się domem. Na ulicy Freta w Warszawie 7 listopada 1867 r. przyszła na świat Maria, zwana przez rodzinę Maniusią. W domu się nie przelewało. Bywało, że własnoręcznie trzeba było robić dzieciom buty. Ale miłości i ciepła w rodzinie Skłodowskich nigdy nie brakowało. Dlatego tak wielkim ciosem była najpierw śmierć córki Zosi, a potem choroba matki, która zaczęła się mniej więcej po narodzinach Marii. Dziewczynka miała zaledwie 11 lat, kiedy matkę zabrała gruźlica. Dziecku na długo zostały w pamięci ostatnie słowa wypowiedziane przez umierającą: Kocham was. Nauka stała się dla Marii sposobem na zapomnienie o domowej tragedii. Już w gimnazjum uwidoczniały się jej niezwykłe zdolności. Zadziwiała nauczycieli doskonałą pamięcią i pilnością. W 1883 r. otrzymała pierwszą nagrodę za wyniki w nauce, potem takich wyróżnień przyszło jeszcze wiele. Szkoła nie była dla niej udręką jak to zwykle bywa, ale wielką przyjemnością…

Maria po ukończeniu gimnazjum Maria w 15-tym roku życia Maria po ukończeniu gimnazjum Zofia, Helena, Maria, Józef i Bronisława Skłodowscy w 1871 roku

Zdjęcie Marii z czasów studiów na paryskiej Sorbonie W młodości Maria święcie wierzyła w pozytywistyczne ideały. Starała się także wprowadzić je w życie. Będąc guwernantką u Żorawskich w Szczukach, zorganizowała dla wiejskich dzieci małą szkółkę. Prowadziła tajne lekcje po polsku, chociaż groziło jej za to więzienie, a nawet wywózka na Sybir. Czasami też na lekcje przychodzili niepiśmienni rodzice wiejskich dzieciaków. Zdjęcie Marii z czasów studiów na paryskiej Sorbonie Maria wyjechała na studia do siostry Bronisławy do Paryża.

Maria poznała Piotra Curie, wówczas trzydziestopięcioletniego profesora, w 1894 r. Od razu przypadli sobie do gustu i zaczęli coraz częściej się spotykać – w Towarzystwie fizycznym, w laboratorium, na obronie doktoratu Piotra…. Wreszcie młody naukowiec zaczął regularnie odwiedzać ukochaną w jej mieszkaniu. W jednym z listów do Marii 10 sierpnia 1894 r. napisał: Obiecaliśmy sobie (prawda?) przynajmniej wielką wzajemną przyjaźń. Oby Pani nie zmieniła zdania! Są to bowiem rzeczy, których sobie nakazać nie można i obietnice nic tutaj nie znaczą. A jednak jakżeby pięknie – nawet nie mogę w to uwierzyć! – gdybyśmy spędzili życie razem, zapatrzeni w nasze ideały: pani ideał patriotyczny – nasz ideał ogólnoludzki i pracy naukowej. Ślub odbył się rok później – 26 lipca 1895r.

Państwo młodzi po krótkiej podróży poślubnej odbytej na rowerach latem 1895 r. z przyjemnością wrócili do pracy. Maria poważnie zajęła się nowym zjawiskiem w fizyce, odkrytym w 1986 r. przez Henriego Becquerela promieniowanie, uranu. skupiła uwagę na przypuszczeniu, że istnieją nieznane dotychczas pierwiastki promieniotwórcze. Zainteresowała tym problemem także Piotra, który w obliczu nowego wyzwania porzucił prace nad krystalografią. Para naukowców rozpoczęła swoje badania w laboratorium . Niemiecki chemik Wilhelm Ostwald tak opisywał owo pomieszczenie: Wyglądało to na stajnię i piwnicę na kartofle; gdybym nie widział stołu do pracy z aparaturą chemiczną, sądziłbym, że ze mnie zakpiono. W tych spartańskich warunkach Maria z Piotrem odkryli, że promieniowanie uranu nie jest związane z warunkami zewnętrznymi w pomieszczeniu, jak temperatura czy oświetlenie. Potem zauważyli, że związki innego pierwiastka, toru, również wysyłają samoistne promieniowanie. Wreszcie młoda pani naukowiec zapisała: Obie rudy uranu: blenda (tlenek uranu) i chelikolit (fosfat miedzi i uranylu) są o wiele bardziej aktywne niż sam uran. Fakt ów jest godny uwagi i pozwala sądzić, że te minerały mogą zawierać pierwiastek o wiele bardziej aktywnym niż uran. Od tej konstatacji był już tylko krok do odkrycia nowego pierwiastka i dopisania go do tablicy Mandelejewa. Wreszcie w lipcu 1898 r. Odkryli polon, a w grudniu tego samego roku rad.

Odkrycie państwa Curie szybko stało się sławne w świecie naukowym Odkrycie państwa Curie szybko stało się sławne w świecie naukowym. W 1903 roku nazwisko Piotra zostało zgłoszone do Komitetu Nagrody Nobla za odkrycie zjawiska promieniotwórczości. Piotr był oburzony, że pominięto we wniosku zasługi jego żony i napisał do grona naukowców przyznających to słynne wyróżnienie: Jeśli to prawda, że myśli się poważnie o mnie, wyrażam stanowcze życzenie, bym był brany pod uwagę wspólnie z panią Curie, w uznaniu dla naszych wspólnych badań nad ciałami promieniotwórczymi. Akademia przystała na jego prośbę i 12 listopada 1903 r. przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki Piotrowi i Marii za badania prowadzące do odkrycia polonu i radu oraz Henriemu Becquerelowi za odkrycie zjawiska promieniotwórczości. Okładka francuskiego pisma z 1904 r. przedstawiająca państwa Curie przy pracy

Z ukochanym mężem Piotrem Curie oraz córką Ireną, 1900 rok W 1904 roku Piotr pisał w liście: Nigdy nie byliśmy bardziej pozbawieni spokoju […], a tak marzyliśmy, by żyć z daleka od świata, jak odludki. Pierwsza córka państwa Curie, Irena, przyszła na świat 12 września 1897 roku. W opiekę nad maleństwem mocno zaangażował się dziadek Curie, który po śmierci żony zamieszkał z rodziną syna i był troskliwym wychowawcą wnuczek. Jego obecność była bardzo przydatna, bowiem nagrodzeni Noblem państwo Curie stali się ulubieńcami gazet i mieli mniej czasu na życie rodzinne. 6 grudnia 1904 roku urodziła się Ewa, drugie dziecko Marii i Piotra. Z ukochanym mężem Piotrem Curie oraz córką Ireną, 1900 rok

19 kwietnia 1906 r. Piotr wpadł pod rozpędzony wóz konny 19 kwietnia 1906 r. Piotr wpadł pod rozpędzony wóz konny. Jedno z kół roztrzaskało mu głowę. Straszną wiadomość przyniósł Marii fizyk Jean Perrin. Wysłuchała przyjaciela z kamienną twarzą. Ale ogrom tragedii, która ją dotknęła, widać było na stronach zalanego łzami pamiętnika, pisanego przez nią latami. Po śmierci Piotra stało się jasne, że jedyną osobą zdolną prowadzić dalej badania naukowe nad promieniotwórczością jest Maria. Zresztą obiecała to mężowi jeszcze za jego życia. Pierwszy jej wykład w Sorbonie odbył się 5 listopada 1906 r. Potem zanotowała w pamiętniku: Wczoraj miałam pierwszy wykład jako następczyni mojego Piotra. Jakże to smutne i beznadziejne! Byłbyś szczęśliwy, widząc, jak wykładam na Sarbonie, i ja sama zrobiłabym to tak chętnie dla Ciebie. Ale czynić to zamiast Ciebie… Oh mój Piotrze, czyż mogło przyśnić się coś bardzo okrutnego? Powoli jednak uczona wraca do pracy badawczej.

Dom Paula huczał od kłótni, a małżonkom zdarzał się nawet bijatyki Maria ceniła Paula Langevina ale czy w tym czterdziestoletnim profesorze fizyki była zakochana? Nie wiadomo o wiele pewniejsze jest uczucie Paula do uczonej. Musiało być jednak coś na rzeczy , skoro temat ich związku podchwyciły gazety. Na początku listopada 1911 r. „ Le Journal” na pierwszej stronie opublikował tekst pod tytułem „Historia miłosna”. Wieczorem kolejny dziennik „Le Temps” również zamieścił insynuacje na temat romansu uczonych . Nie przebierając w słowach , oskarżono Marię o perfidne rozbijanie małżeństwa Paula. Zapomniano jednak dodać że profesor był od roku w separacji z żoną, że ich dom zawsze huczał od kłótni . Paul mimo wszystko bronił Marii. Skandal pewnie szybko by przebrzmiał, gdyby nie to, że zbliżało się kolejne wręczenie Nagrody Nobla . Przeciwnicy uczonej wykorzystali romans do tego by oszkalować ją w oczach opinii publicznej i w gronie naukowców. Na szczęście w całej sytuacji pomocą dla Marii byli starzy przyjaciele, także naukowcy którzy stanęli za nią murem w czasie przyznawania nominacji Nobla. Mimo protestów różnych środowisk i szkalowania jej w gazetach, Maria Skłodowska-Curie dostała po raz drugi Nagrodę Nobla w 1911 r. Dostała też skandaliczny list od członka akademii noblowskiej, w którym domagał się, by z powodu afery nie stawiała się osobiście na uroczystości wręczenia Nobli. Uczona odpisała że nie widzi związku między jej pracą naukową a życiem prywatnym oczernionym w gazetach tak więc oczywiście stawi się w Sztokholmie. Dom Paula huczał od kłótni, a małżonkom zdarzał się nawet bijatyki

Przykrości jednak odbiły się na jej zdrowiu. 29 grudnia 1912 r Przykrości jednak odbiły się na jej zdrowiu. 29 grudnia 1912 r. trafiła do szpitala prawie umierająca. Do przemęczenia dołączyły jeszcze poważne kłopoty z nerkami. Miesiącami zmagała się z gorączkami i ostrymi bólami. Po wybuch I wojny światowej Maria zebrała wszystkie aparaty rentgenowskie z laboratoriów paryskich i zorganizowała specjalne wozy z aparaturą, dzięki którym możliwe było robienie prześwietleń w szpitalach przyfrontowych „Male Curie”, jak nazywano samochody przygotowane przez uczoną, uratowały życie tysiącom żołnierzy. Dzięki wytrwałości uczonej jeździło ich ponad 200. W pracę medyczną Maria wciągnęła też córkę Irenę, która początkowo była laborantką matki, a potem przeszła kurs radiologiczny. W 1918 r. została asystentką matki, to był początek jej wielkiej kariery. Maria dużo podróżowała z wykładami, ale nie zapomniała o Polsce. Zorganizowano zbiórkę pieniędzy dzięki którym w 1932 r. w Warszawie Maria Skłodowska-Curie mogła otworzyć Instytut Radowy, który był nowoczesnym ośrodkiem badań i leczenia nowotworów. Na wyposażenie laboratoriów pieniędzy już zabrakło, wtedy właśnie posadziła pamiątkowe drzewka – oprócz swojego także roślinę poświęconą Mary Meloney, Michaliny Mościckiej żony prezydenta Polski.

Maria Skłodowska-Curie w samochodzie przerobionym na wóz rentgenowski, 1914 Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, dawny Radowy

Przeniesienie prochów małżeństwa Curie do paryskiego Panteonu, 1995 Już w 1920 r. lekarze oznajmili jej, że ma zaćmę i problemy z uszami. W 1933 r. okazało się, że ma kamienie w woreczku żółciowym. Później pojawiła się uporczywa gorączka i dreszcze, które lekarze zdiagnozowali jako grypę. Niestety, były to ostre objawy białaczki. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 r. w sanatorium w wieku 67 lat. Nie mogli jej pomóc nawet najwybitniejsi lekarze tamtej epoki. Oficjalny komunikat lekarski głosił: Maria Skłodowska-Curie zmarła […] na skutek anemii aplastycznej o przebiegu gwałtownym, gorączkowym. Szpik kostny nie zareagował prawdopodobnie dlatego, że zaszły w nim zmiany spowodowane długoletnim wpływem promieni. W listopadzie 1935 r. przyjaciel Albert Einstein powiedział: Największe dzieło badawcze jej życia – udowodnienie istnienia pierwiastków promieniotwórczych i ich wyodrębnienie – zostało dokonane nie tylko dzięki odważnej instytucji, ale też dzięki poświęceniu i wytrwałości w niewyobrażalnie ciężkich warunkach, jakich historia nauki nieczęsto była świadkiem. W czasie ceremonii w Panteonie prezydent Mitterrand powiedział: Podziwiamy wspaniałość ich dzieła, które jest symbolem pewnego momentu historii myśli ludzkiej. Przeniesienie prochów małżeństwa Curie do paryskiego Panteonu, 1995

1903 r. - Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki wraz z mężem Piotrem i Henrykiem Becquerelem za "badania nad zjawiskiem promieniotwórczości". 1911 r. - Nagroda Nobla w dziedzinie chemii za wyodrębnienie czystych preparatów radu oraz otrzymanie radu w stanie czystym.

Minerały noszące nazwy na cześć polskiej uczonej: CURIENITE CURITE SKLODOWSKIT CUPRIOSKLODOWSKIT

Maria Skłodowska Curie udowodniła swoim życiem, ze kobieta może osiągnąć ponadczasowy światowy sukces. Dała tym nadzieję wszystkim dziewczętom i kobietom na przyszłość. Biografia Marii Skłodowskiej Curie , napisana przez jej córkę Ewę jest najczęściej czytaną na świecie biografią, a w Japonii -obowiązująca lekturą szkolną. Odkrycie promieniotwórczości dokonało przełomu w istniejącym sposobie pojmowania świata. Dzięki niemu nauki, medycyna i przemysł nabrały rozmachu, który dotąd się osłabł. Promieniowanie wykorzystywane w medycynie ratuje chorych na raka.

1903 r. – jako pierwsza kobieta otrzymała Nagrodę Nobla. 1906 r 1903 r. – jako pierwsza kobieta otrzymała Nagrodę Nobla. 1906 r. – została pierwszą kobietą profesorem na paryskiej Sorbonie i pierwszą kobietą wykładowcą uniwersyteckim we Francji. 1911 r. – odrzucono jej kandydaturę na członkinię Paryskiej Akademii Umiejętności, w której zasiadali sami mężczyźni. 1911 r. – po raz drugi została uhonorowana Nagrodą Nobla. 1921 r. – odbyła podróż do USA, gdzie była witana przez prezydenta Warrena Hardinga i liczne stowarzyszenia kobiece. 1922 r. – została członkiem Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej przy Lidze Narodów. 1995 r. – jej prochy zostały uroczyście złożone w paryskim Panteonie. „Pani Curie jest - z wszystkich ludzi na świecie - jednym nie zepsutym przez sławę człowiekiem.„ Albert Einstein

Biografia: Internet - wikipedia, książka: „Maria Skłodowska-Curie Biografia: Internet - wikipedia, książka: „Maria Skłodowska-Curie. Największa polska uczona.” opracowała: Alicja M. - klasa I dzienna