KUJAWY? – DLACZEGO JESTEŚMY DUMNI, ŻE TU MIESZKAMY

KUJAWY TO PIĘKNY REGION O BOGATEJ HISTORII. Strój kujawski Najstarszy opis kujawskiego stroju pochodził z roku 1827 i został zamieszczony w książce Feliksa Jaskólskiego „Pasterze na Bachorzy. Sielanki kujawskie”. W drugiej połowie XIX wieku Oskar Kolberg w swoim dziele „Lud” pisał, że Kujawiacy maja odrębny swój śpiew i taniec, jak mają wyłączny ubiór i gwarę, a Kujawiak nosi się bogaciej, przykrywa suciej a fałdzisto

OTO KOBIECY STRÓJ KUJAWSKI.

A TAK UBIERAŁ SIĘ MĘŻCZYZNA.

KUJAWIAK Kujawiak to polski taniec ludowy , pochodzący z Kujaw. Wywodzi się z kujawskich obrzędów weselnych. Charakterystyka Jest tańcem spokojnym w metrum 3/4. Polega na chodzie w rytmie ćwierćnut na lekko ugiętych nogach. Nastrojowa, liryczna melodia nadaje mu zalotny charakter. Kroki taneczne oparte są głównie na łagodnym chodzie i obrotach, jedynie muzyczne akcenty na koniec frazy podkreślane są przez mocniejsze przytupywania. Podstawowe kroki w kujawiaku to: równy, z dołu, z góry, trójkrok chodzony (w jednym takcie wykonuje się trzy kroki taneczne). Figury Kujawiaka to: śpiący, od się-do się (odsibka), kolebany i 4 kierunki wirowania.

PARY TAŃCZĄCE KUJAWIAKA

TEKST STAREJ ORYGINALNEJ PIEŚNI - KUJAWIAKA Toczy sie po polu Najmilsza mi piosnka Wlasnie na Kujawach Gdzie jest moja wioska Malwy sloneczniki Tecza malowane To Kujawy moje Kujawy kochane Na polskich Kujawach Wszyscy my mieszkamy I kujawskie piosnki Dla was tu spiewamy Zespol Gniewkowianie My sie nazywamy I przed Wami dzisiaj Pieknie sie kłaniamy Najpiekniejsze niebo Najzielensze trawy Wlasnie tutaj rosna Gdzie nasze Kujawy Zboze ma kolory Slonca miodu zlota Do pracy i tanca Tutaj jest ochota Po malwach po makach Po dziejach, po nutach Rzewny Kujawiaczek W safianowych butach

DANIA KUCHNI KUJAWSKIEJ Zupy: Biały barszcz Czernina Krupnik kujawski Muska Rosół cielęcy Szablok z zacierkami Zacierka kraszona Zacierka na mleku Zupa śliwkowa Zupa z rabarbaru Żurek kujawski Dania główne: Gołąbki w sosie żurkowym Klapacze Kluski ziemniaczane Pirzok Ryba po toruńsku Śledzie po kujawsku Szczupak w soli Gęś po kołudzku Gęsi smalec Desery: Konfitura różana Kujawska legumina makowa Piernik toruński Powidła śliwkowe Rogaliki barcińskie Ajntopfy: Kapusta z grochem

KUJAWSKIE SPECJAŁY TORUŃSKIE PIERNICZKI BARCIŃSKIE ROGALE

GWARA BYDGOSKA (UŻYWANA DO DZIŚ NA SZWEDEROWIE) Ludność zamieszkująca miasto Bydgoszcz przed XVIII wiekiem mówiła głównie gwarą kujawską. Od 1772, to jest od I rozbioru Polski, w wyniku którego Bydgoszcz znalazła się w granicach Prus, nastąpił duży napływ ludności niemieckiej do miasta. Tuż przed 1920, to jest przed wkroczeniem do Bydgoszczy polskiej armii, ludność ta stanowiła większość mieszkańców miasta (ponad 80% populacji Bydgoszczy). Zarówno ten fakt, jak i postępująca germanizacja, wywarły duży wpływ na język mieszkańców pochodzenia polskiego. W związku z tym do mowy mieszkańców Bydgoszczy zostało wprowadzonych wiele germanizmów, poddanych spolszczeniu. Miejska gwara bydgoska, bardzo podobna do gwary poznańskiej, z zapożyczeniami słów z języka niemieckiego występowała na terenie Bydgoszczy i w jej okolicach.

W 1939 nastąpiło włączenie miasta do nazistowskich Niemiec oraz eksterminacja jego mieszkańców (szczególnie inteligencji). Po zakończeniu II wojny światowej gwarę bydgoską zaczął zastępować język literacki. Poprzez napływ ludności do miasta w czasach Polski Ludowej z ziemi chełmińskiej, Kociewia i okolic gwara bydgoska zaczęła zanikać. Obecnie najwięcej mieszkańców posługujących się nią można spotkać wśród starszej części społeczeństwa na Okolu, Szwederowie i Jachcicach. Najlepiej udokumentowanym świadectwem gwary bydgoskiej jest powieść Jerzego Sulimy-Kamińskiego Most Królowej Jadwigi. We wrześniu 2012 ruszyła internetowa inicjatywa "Ratowanie Gwary Bydgoskiej", w której wzięło udział ponad 1200 osób. Owocem ich prac jest opublikowany w internecie na początku stycznia 2013 Słowniczek Gwary Bydgoskiej

SŁOWNICZEK GWARY KUJAWSKIEJ Jedne z najczęściej stosowanych określeń to: "badeje", "badejki" – kąpielówki "bamber" – chłop "bamberka" – chłopka "bombka" – porcja wódki "brawędzić" – marudzić, ględzić "bryle" – okulary "chichrać się" – śmiać się "churchlać" – kaszleć "dekel" – pokrywka "dycht" – całkiem, zupełnie "ganek" – ścieżka, przejście "gzub" – dziecko

ja" (z języka niemieckiego) lub "jo" (z gwar kociewskich) – tak "klamoty" – zbędne rzeczy, w tym ubrania lub meble, bałagan, nieporządek; przedmioty ciężkie "korekt" – w porządku "krzyżak" – rdzenny mieszkaniec Pomorza; torunianin; Niemiec "kuch" – placek, ciasto "luj" – chuligan, menel "mudzić" – marudzić "nudle" – makaron "rojber" – urwis, chuligan, niegrzeczne dziecko "rychtyk", "rychtych", "rychtyg" (richtig) – dobrze, poprawnie "sklep" – piwnica "skład" – sklep "statki" – naczynia "sznytka" – kromka chleba "zebuć się" – zdjąć ubranie

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ