DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: ZSP im. Czesława Miłosza w Gryficach ID grupy: 97/1_P_G2 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Problemy rynku pracy Semestr/rok szkolny: Semestr I rok szkolny 2011/2012

Cele projektu Opracowanie prezentacji multimedialnej na temat problemy rynku pracy. Poznanie terminologii dotyczącej rynku pracy. Zwiększenie kompetencji posługiwania się programem Power Point oraz zasobami Internetu. Poznanie nowych metod uczenia się z wykorzystaniem technologii informacyjnej. Doskonalenie współpracy w grupie. Udostępnienie przygotowanej prezentacji nauczycielom i uczniom naszej szkoły.

Podział zadań Prace nad projektem podjęły 3 zespoły: Zespół I Opracowanie pkt 1 – 16 planu prezentacji Zespół II Opracowanie pkt 17 – 30 planu prezentacji Zespół III Obróbka graficzna, złożenie prezentacji

Plan prezentacji 1/3 Rynek pracy – pojęcie Elementy rynku pracy Funkcje rynku pracy Związki zawodowe na rynku pracy Rząd na rynku pracy Rynek pracy – dzisiaj i w przyszłości Umiejętności cenione na rynku pracy Globalizacja rynku pracy Specjalności cenione na rynku pracy Rynek pracy nie przekreśla absolwentów

Plan prezentacji 2/3 Obcokrajowcy na polskim rynku pracy Top 10 wydarzeń rynku pracy 2011 Społeczeństwo na rynku pracy Przepływ osób na rynku pracy Ludność w wieku produkcyjnym Popyt i podaż na pracę Bezrobocie – pojęcie Stopa bezrobocia w Polsce i powiecie gryfickim Rodzaje bezrobocia Bezrobotny – cechy

Plan prezentacji 3/3 Fazy bezrobocia Skutki bezrobocia Cechy polskiego bezrobocia Działania państwa w celu zmniejszenia bezrobocia Pozytywne aspekty bezrobocia Miary aktywności zawodowej Cechy charakteru pożądane na rynku pracy 10 powodów dlaczego pracujemy Złote zasady pracy Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

Rynek pracy - pojęcie rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący siły roboczej.

Elementy rynku pracy Rynek pracy tworzony jest przez następujące podstawowe elementy: ● zasoby kapitału ludzkiego i jego wykorzystanie (z punktu widzenia grup wiekowych, wykształcenia, kategorii zdrowotnych), ● podział pracowników wg pracujących w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej (wielkość zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej), ● wielkość i struktura bezrobocia.

Funkcje rynku pracy Rynek pracy jest bardzo ważny, gdyż pełni dwie zasadnicze funkcje w gospodarce: dla ludzi występujących z podażą pracy stwarza on możliwość otrzymania dochodów, dla firm zgłaszających popyt na pracę jest on źródłem tego podstawowego czynnika wytwórczego.

Związki zawodowe na rynku pracy Związki zawodowe są organizacją pracowników mającą na celu zwiększenie ich siły rynkowej, zwłaszcza przy negocjacjach płacowych. Chociaż związki zawodowe mają wiele celów, to jednak przede wszystkim dążą do podniesienia standardu życia swoich członków. Istnienie związków zawodowych prowadzi w stronę monopolizacji rynku pracy, gdyż podaż pracy jest zgłaszana nie przez indywidualne gospodarstwa domowe, lecz przez zorganizowane związki zawodowe, stanowiące w tym wypadku strukturę zdecydowanie silniejszą, o większych możliwościach wpływu na pracodawców.

Rząd na rynku pracy 1/2 Rząd może wpływać na funkcjonowanie rynku pracy oddziałując zarówno na stronę podaży, jak i na stronę popytu. Jeśli rząd podnosi podatki dochodowe, to ogranicza dochody pracowników. Prowadzi to do ograniczenia konsumpcji i zmniejszenia kosztu alternatywnego czasu wolnego, a to z kolei sprawia, że gospodarstwa domowe ograniczają podaż pracy. Rząd może podwyższyć podatki nałożone na firmy, np. opłaty na rzecz ubezpieczeń społecznych. Prowadzi to do wzrostu kosztu pracy o wysokość podatku.

Rząd na rynku pracy 2/2 Rząd może również wprowadzać płace minimalne w zawodach o niskich płacach. Może on uznać, że płaca równowagi rynkowej jest zbyt niska, interweniuje więc wyznaczając minimalny poziom płac na takim rynku. Ten sposób działania prowadzi jednak do rozregulowania rynku, gdyż na rynku pojawiają się wygrani i przegrani. Wygranymi są ci, którzy pozostaną zatrudnieni i wrócą do domu z wyższą pensją. Przegranymi są natomiast ci, którzy stracą pracę. Konsekwencją takiej interwencji rządu jest więc bezrobocie.

Rynek pracy – dzisiaj i w przyszłości Polski rynek pracy zmienia się w bardzo szybkim tempie. Jest to przede wszystkim wynikiem adaptowania się naszej gospodarki do realiów panujących na globalnym rynku pracy. Warto zdawać sobie sprawę, że w Polsce pojawią się zawody, których jeszcze nie znamy, a którymi potencjalnie już warto się zainteresować. Staje się to istotne już w momencie wyboru kierunku studiów. Oprócz specjalizacji, którą zamierza się wybrać niesamowicie ważne są dodatkowe umiejętności, którymi się dysponuje.

Umiejętności cenione na rynku pracy Najważniejsze jest kształcenie w sobie prawdziwych, praktycznych umiejętności, które następnie można wykorzystać w każdym środowisku. Do tych najważniejszych umiejętności należy zaliczyć: znajomość języków obcych, umiejętność wykorzystania komputera w codziennej pracy, umiejętności interpersonalne, zdolność do szybkiego uczenia się, otwartość na zmiany, umiejętność docierania do odpowiednich informacji.

Globalizacja rynku pracy Rynek pracy staje się coraz bardziej globalny i w każdej dziedzinie przydają się informacje z pozornie nie związanych obszarów wiedzy. Wszystkie te aspekty powodują, że istnieje grupa zawodów, na które prawdopodobnie za kilka lat powstanie zapotrzebowanie na największą ilość specjalistów.

Specjalności cenione na rynku pracy 1/4 Informatycy – niewątpliwie najbardziej dynamiczna grupa zawodowa. Szczególnie poszukiwani będą programiści, projektanci serwisów www, specjaliści od rozwiązań internetowych (e-commerce), graficy komputerowi, specjaliści ds. projektowania i wdrożenia zintegrowanych pakietów zarządzania firmą, administratorzy baz danych, specjaliści ds. zabezpieczeń, administratorzy sieci. Finansiści – w Polsce szczególnie poszukiwani będą specjaliści ds. controlling’u, budżetowania, analizy kosztów, zarządzania finansami, doradcy inwestycyjni. Oczywiście nie spadnie popyt na utalentowanych księgowych, jednak stawiane im będą coraz wyższe wymagania.

Specjalności cenione na rynku pracy 2/4 Inżynierowie - infrastruktura przemysłowa, komunalna oraz transportowa w Polsce będzie wymagała wielu specjalistów z zakresu telekomunikacji, nowoczesnych technologii, budownictwa, ochrony środowiska, automatyki przemysłowej, cybernetyki. Logistyka – jedna z najbardziej dynamicznie rozwijających się branż. Poszukiwani będą specjaliści z zakresu projektowania rozwiązań logistycznych, zarządzania przepływem towarów, spedycji, transportu, itp.

Specjalności cenione na rynku pracy 3/4 Sprzedaż – nie skończy się popyt na dobrych przedstawicieli handlowych oraz specjalistów ds. sprzedaży. Będziemy mieli również do czynienia z rosnącą specjalizacją w kierunku rozwiązań business-to-business, sprzedaży sieciowej, sprzedaży bezpośredniej, specjalistów ds. działań przed- sprzedażnych oraz po-sprzedażnych; wzrośnie rola Internetu jako ważnego źródła sprzedaży. Marketing – będzie coraz bardziej specjalistyczny. Coraz więcej specjalistów będzie potrzebnych w badaniach marketingowych, pozyskiwaniu odpowiednich i aktualnych danych gospodarczych. Rozwinie się marketing internetowy, wzrośnie rola mediów. Wzrośnie również zapotrzebowanie na specjalistów ds. public relations (lobbying, zarządzanie w sytuacjach kryzysowych).

Specjalności cenione na rynku pracy 4/4 Zarządzanie zasobami ludzkimi – firmy w Polsce coraz większą wagę przywiązują do odpowiedniego podejścia do zarządzania swoimi kadrami, w szczególności do podwyższania efektywności pracy. Dlatego bardzo poszukiwani będą specjaliści ds. rozwoju personelu, rekrutacji, systemów motywacyjnych, efektywności pracy oraz szkoleniowcy i trenerzy zarówno zewnętrzni jak i wewnętrzni.

Rynek pracy nie przekreśla absolwentów Powszechnie mówi się, że sytuacja absolwentów uczelni wyższych na rynku pracy jest trudna. Jednak jak wynika z badań przeprowadzonych dla monsterpolska.pl przez firmę Mareco niektórzy polscy pracodawcy chętnie zatrudniają osoby rozpoczynające dopiero swoją karierę. Ci, którzy właśnie ukończyli studia, znajdują zatrudnienie najczęściej w branży IT i finansach. Wśród największych zalet absolwentów wymieniano otwartość, chłonność umysłu i umiejętność szybkiego przyswajania wiedzy.

Obcokrajowcy na polskim rynku pracy Aż 90% polskich pracodawców uważa, że braki kadrowe skłaniają do zatrudniania obcokrajowców – wynika z badania EastWestLink „Rynek pracy cudzoziemców 2011”. Wśród plusów z zatrudniania pracowników z zagranicy wymieniają oni niskie koszty pracy, wysoką motywację oraz łatwiejszą procedurę zatrudniania.

Top 10 wydarzeń rynku pracy 2011 (wg Work Express ) Polacy nie szturmują niemieckiego rynku Legalna niania – ustawa żłobkowa Wzrost płacy minimalnej Niepełnosprawni z przywilejami przy rekrutacji na stanowiska w służbie cywilnej i samorządach Pokolenie 50+ bez pracy Agencje zatrudnienia ratują od kryzysu Więcej kasy na pierwszy biznes Dłuższy urlop dla ojca-pracownika Polacy ulubieńcami francuskich pracodawców Szef zbada trzeźwość pracownika

Społeczeństwo na rynku pracy Z perspektywy rynku pracy, całe społeczeństwo Polski możemy podzielić na dwie grupy: a) osoby w wieku produkcyjnym (od 18 do 60/65 roku życia), b) osoby poza w/w grupą.

Struktura społeczeństwa

Przepływ osób na rynku pracy Nowo zatrudnieni Bezrobotni Pracujący Ponownie zatrudnieni Tracący pracę Czasowo zwolnieni Rezygnujący z pracy Emeryci i chwilowo niezatrudnieni Zniechęceni pracownicy Powracający na rynek pracy Osoby nienależące do zasobów siły roboczej Nowo wchodzący na rynek pracy Podejmujący pracę

Ludność w wieku produkcyjnym Osoby w wieku produkcyjnym to jednostki, które zgodnie z prawem mogą podjąć pracę. Zdolność ta określona została przez przepisy Konstytucji (art. 65 ust. 3) i art. 190 Kodeksu Pracy. Chociaż możliwe jest zatrudniania osób, które ukończyły 16 rok życia to zgodnie z art. 70 Konstytucji osoby takie powinny wykonywać obowiązek szkolny i to edukacja powinna być ich priorytetem. Druga wartość przedziału wiekowego została wyznaczona przez przepisy Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (m.in. art. 24), które ustalają wiek emerytalny dla mężczyzn na 65 lat a dla kobiet na 60.

Ludność w wieku produkcyjnym - struktura Wśród grupy osób w wieku produkcyjnym możemy wyróżnić: a)osoby należące do zasobu siły roboczej, b)osoby poza zasobem siły roboczej (bierni zawodowo). Grupy te różnią się motywacją w stosunku do podejmowania pracy. Osoby poza zasobem siły roboczej nie mają pracy, ale nie zalicza się ich do bezrobotnych. Z osobistych powodów nie oszukują one pracy. Można do nich zaliczyć osoby wychowujące dzieci czy studentów nie podejmujących pracy.

Siła robocza - struktura Osoby należące do zasobu siły roboczej dzielimy na: a) zatrudnione b) bezrobotne

Popyt i podaż na pracę Podaż pracy to ilość pracy, jaką są skłonne zaoferować na rynku pracy gospodarstwa domowe (pracownicy). Podaż pracy zależy od struktury demograficznej społeczeństwa, od funkcjonowania rynku pracy i od wysokości płac. Popyt na pracę jest to zgłaszane przez przedsiębiorstwa zapotrzebowanie na pracowników. Wielkość popytu na pracę zależy od kosztów zatrudnienia pracowników: wysokości płac i klina podatkowego oraz od bieżącego i oczekiwanego w przyszłości stanu koniunktury gospodarczej.

Jednym z najważniejszych problemów występujących na rynku pracy jest BEZROBOCIE

Bezrobocie Występuje w gospodarce wtedy, gdy liczba miejsc pracy jest mniejsza niż liczba osób zdolnych do pracy i poszukujących zatrudnienia

Bezrobotni w powiecie gryfickim

Rodzaje bezrobocia Koniunkturalne (wynika z załamania gospodarczego spowodowanego spadkiem popytu na dobra i usługi) Strukturalne (wynika ze zmian struktury gospodarki spowodowanych np. wprowadzeniem nowoczesnych technologii) Sezonowe (wynika z sezonowości produkcji niektórych dziedzin gospodarki) Frykcyjne (wynika z przerw w aktywności zawodowej spowodowanej np. zmianą miejsca pracy, miejsca zamieszkania)

Bezrobotny to osoba, która: ukończyła 18 lat (wyjątek młodociani absolwenci) nie jest zatrudniona i nie wykonuje pracy zarobkowej nie jest uczniem szkoły dziennej jest zdolna i gotowa podjąć pracę nie ma prawa do emerytury lub renty nie ukończyła 60 lat – kobieta, 65 – mężczyzna nie pobiera zasiłku chorobowego itp. nie prowadzi działalności gospodarczej nie posiada gospodarstwa rolnego (powyżej 2 ha) lub gospodarstwa specjalistycznego (szklarnie)

Fazy bezrobocia w ujęciu psychologii Faza 1 Antycypacja bezrobocia – pobudzenie, zmiany nastroju Faza 2 Szok po utracie pracy – poczucie klęski, krzywdy, upokorzenie, lęk przed przyszłością, przygnębienie Faza 3 Wchodzenie w sytuację bezrobocia i optymizm – traktowanie sytuacji jako przejściowej, aktywność, wiara w sukces Faza 4 Pesymizm i rezygnacja – negatywne reakcje emocjonalne, problemy zdrowotne i finansowe Faza 5 Fatalizm i apatia, dopasowanie do sytuacji – poczucie beznadziejności, dążenie do izolacji społecznej, redukcja oczekiwań życiowych, zainteresowań

Skutki bezrobocia ekonomiczne zasiłki dla bezrobotnych zapomogi koszty przekwalifikowania bezrobotnych utracona produkcja społeczne frustracja bezrobotnych powstawanie zjawisk patologicznych

Cechy polskiego bezrobocia Zróżnicowanie przestrzenne (na obszarach aglomeracji niska stopa bezrobocia, wysoka w rejonach depresji ekonomicznej) Wysoki udział młodzieży w wieku do 24 lat Długotrwałe pozostawanie bez pracy (duża część bezrobotnych nie pracuje ponad 12 miesięcy)

Działania państwa w celu zmniejszenia bezrobocia Aktywne (roboty publiczne, szkolenia zawodowe i kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe, skrócenie tygodniowego wymiaru pracy, wydłużenie urlopów wypoczynkowych) Pasywne (wypłacanie zapomóg i zasiłków, pobudzanie popytu na pracę, zmniejszenie stopy procentowej kredytów, ulgi i zwolnienia podatkowe przy utrzymaniu i tworzeniu nowych miejsc pracy )

Pozytywne aspekty bezrobocia Wbrew pozorom bezrobocie posiada „jasną stronę mocy”. Mimo licznych wad, bezrobocie: • sprzyja konkurencyjności na rynku pracy, motywuje młodzież do nauki, • pozwala stymulować poziom inflacji, zgodnie z teorią Johna Keynesa, • dyscyplinuje osoby zatrudnione do ostrożnego i sumiennego wykonywania pracy, • sprzyja krótkotrwałej migracji zarobkowej (szczególnie młodzieży) co pozwala na lepsze poznanie innych kultur.

Miary aktywności zawodowej Wsp. aktywności zawodowej (określa zasoby siły roboczej na rynku pracy) Waz = (Z : Lp) x 100 Wsp. zatrudnienia (określa procent pracujących na rynku pracy) Wz = (Z : Lp) x 100 Stopa bezrobocia (określa procent bezrobotnych w zasobach siły roboczej) Sb = (B : S) x 100 Z – pracujący B – bezrobotni Lp – ludność w wieku produkcyjnym

Cechy charakteru pożądane na rynku pracy otwarty pewny siebie rzetelny skoncentrowany wszechstronny z inicjatywą z inwencją z silną motywacją z zapałem do pracy zaradny zdolny do pracy w zespole aktywny elastyczny elegancki entuzjastyczny godny zaufania komunikatywny kreatywny łatwo przystosowujący się mobilny nowatorski odporny

10 powodów dlaczego pracujemy: Dla pieniędzy Dla swojego rozwoju Aby zdobyć niezależność Aby być pożytecznym Aby zdobyć nowe umiejętności Aby zdobyć doświadczenie Aby zdobyć władzę Aby wyrwać się z domu Aby mieć kontakty z ludźmi Aby zarobić na emeryturę

Złote zasady pracy jeżeli coś nie jest zepsute, nie naprawiaj tego jeżeli coś zepsujesz, przyznaj się do tego jeżeli coś cenisz, dbaj o to jeżeli narobisz bałaganu, posprzątaj jeżeli chcesz użyć czegoś, co nie należy do ciebie, uzyskaj zgodę właściciela jeżeli coś cię nie dotyczy, nie pytaj o to jeżeli coś może zepsuć czyjąś reputację, zachowaj to dla siebie jeżeli możesz powiedzieć coś, co umili czyjś dzień, powiedz to

Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika zawierających umowę o pracę zaznajamianie pracowników z zakresem obowiązków, uprawnieniami oraz sposobem wykonywania przez nich pracy przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy terminowe wypłacanie wynagrodzeń ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych zaspokajanie w miarę możliwości socjalnych potrzeb pracowników stosowanie sprawiedliwych i obiektywnych kryteriów oceny pracowników wykonywanie pracy sumiennie i starannie stosowanie się do poleceń przełożonych przestrzeganie czasu pracy przestrzeganie regulaminu pracy i zasad BHP dbanie o dobro zakładu i chronienie jego mienia zachowywanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę przestrzeganie zakazu konkurencji Prawa prawo rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę prawo do korzystania z wyników pracy pracownika prawo nakładania na pracownika kar pieniężnych i dyscyplinarnych w postaci upomnień, nagan itp. prawo przesunięcia terminu urlopu pracownika z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy oraz prawo do odwołania pracownika z urlopu, gdy jego obecność jest konieczna w wyniku pojawienia się nowych okoliczności otrzymywanie w terminie wynagrodzenia poszanowanie godności w trakcie wykonywania pracy równouprawnienie wszystkich pracowników bezpieczne warunki do wykonywania pracy prawo do wypoczynku i płatnego urlopu prawo do strajku prawo do świadczeń socjalnych prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, emerytalnego i wypadkowego prawo do ochrony przez organizacje związkowe

BIBLIOGRAFIA E. Nojszewska „Podstawy ekonomii” Warszawa 1997 B. Biernat, A. Grobelna, A. Warachim „Ćwiczenia z makroekonomii”, Wrocław 2007 D. Dębski „Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw” Warszawa 2006 K. Guzera „Ekonomika przedsiębiorstw” DIFIN, Warszawa 2006, http://www.studiuj.pl http://www.egospodarka.pl http://www.forbes.pl http://www.wos.net.pl http://www.wup.pl/ http://www.pupgryfice.pl/

48