Kompetencja: Przedsiębiorczość DANE INFORMACYJNE UGP Nazwa szkoły Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Kleczewie ID UGP 97_75_P_G1 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Osobowość a rozwój człowieka Semestr/rok szkolny: trzeci 2010/2011

Osobowość a rozwój człowieka

Osobowość – wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania  w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Jest to zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji psychicznych jednostki, różniących ją od innych jednostek. Rozwój osobowości Osobowość kształtowana jest przez całe życie, szczególnie w okresie dzieciństwa oraz młodości poprzez wpływ bodźców zewnętrznych w procesie socjalizacji, a także własnej aktywności jednostki. Istotną rolę odgrywają tu również wrodzone cechy biofizyczne. Kształtuje się przez doświadczenia, kontakty z osobami znaczącymi dla danej jednostki, role społeczne pełnione przez daną osobę, a także wydarzenia powtarzające się lub wyjątkowo silne. Rozwija się stopniowo. W rezultacie utworzenia się osobowości człowiek osiąga zdolność przetwarzania napływających informacji, dzięki czemu tworzy sobie obraz świata i siebie, integruje techniki i sposoby ustosunkowania się do przedmiotów, osób, sytuacji, przez co jego zachowanie nabiera cech stałości i powtarzalności.

CECHY OSOBOWOSCI Wielu współczesnych psychologów uważa, że osobowość jest kombinacją cech psychicznych jakimi posługujemy się w klasyfikacji jednostek dlatego ich próby określenia osobowości idą w kierunku wskazania podstawowych cech osobowości,. Jedną z bardziej popularnych takich koncepcji jest teoria Cattella, który wyróżnił 16 podstawowych cech osobowości, z tym że każdej z tych cech odpowiada cecha jej przeciwna. Według tej teorii osobowość stanowi kombinację powyższych cech, które mogą należeć do jednego lub obu szeregów, z wyłączeniem cech sobie przeciwnych.

Cechami tymi są: skrytość - otwartość niska inteligencja - wysoka inteligencja uczuciowość – stabilność emocjonalna uległość – władczość powaga – beztroska oportunizm – sumienność lękliwość – brawura oschłość – wrażliwość praktyczność – wyobraźnia prostoliniowość – spryt pewność siebie – nieśmiałość konserwatyzm – nowatorstwo zależność od grupy – samowystarczalność impulsywność – powściągliwość swoboda – napięcie ufność - podejrzliwość

Model osobowości zwany jest także jako „wielka piątka” ekstrawersja – towarzyskość, rozmowność, asertywność. ugodowość – życzliwość, ufność, gotowość do współpracy. sumienność – odpowiedzialność, niezawodność, wytrwałość, dążenie do osiągnięć. stabilność emocjonalna – opanowanie, poczucie bezpieczeństwa, aktywność. otwartość na doświadczenia – wyobraźnia, zmysł artystyczny, wysoka inteligencja.

Niektórzy psycholodzy zidentyfikowali 6 innych atrybutów osobowości, które mogą być wykorzystane bardziej bezpośrednio do wyjaśnienia i przewidywania zachowań ludzi. Atrybutami tymi są: umiejscowienie kontroli – wewnętrznej wiąże się z przeświadczeniem, że kontrolowanie własnego losu jest możliwe, że ludzie sami kształtują swój los. Zewnętrzne umiejscowienie kontroli występuje u ludzi, którzy są przekonani, że ich życiem kieruje los, przeznaczenie lub inni ludzie. autorytarny – wyznacza on przekonanie o konieczności istnienia różnic statusu i władzy. Osoby autorytarne wykazują sztywność umysłową, skłonność do osądzania innych, są przesadnie układne wobec przełożonych, natomiast lekceważą lub są bezwzględni wobec podwładnych.

makiawelizm –zdobywanie i sprawowanie władzy makiawelizm –zdobywanie i sprawowanie władzy. Istotą makiawelizmu jest zasada „cel uświęca środki” i związana z nią zasada posługiwania się tym co jest skuteczne. Jednostka mająca skłonności makiaweliczne posługuje się manipulacją, zachowuje dystans emocjonalny i w swoim działaniu kieruje się zasadą „cel uświęca środki”. samokontrola – osoby o znacznym stopniu samokontroli są wrażliwe na sygnały z zewnątrz i umieją dopasować się do otoczenia i ukryć swoje prawdziwe oblicze. Ludzie o niewielkim stopniu samokontroli są konsekwentni w myśleniu i działaniu i w każdej sytuacji ujawniają swoje prawdziwe poglądy, skłonności, postawy. skłonność do ryzyka – jednostki o duże skłonności do ryzyka szybciej podejmują decyzje i potrzebują mniej informacji do wyboru. Natomiast ludzie o niewielkiej skłonności do ryzyka z trudem podejmują decyzje i przed ich podjęciem rozważają wszelkie za i przeciw. osobowość typu „A” – jednostki, którym przysługuje ta cecha osobowości charakteryzują się nieustannym dążeniem do coraz większych osiągnięć, są niecierpliwe, nie umieją odpoczywać i żyją w świecie narzuconych sobie zadań i terminów. Przeciwieństwem jest osobowość typu „B”, która charakteryzuje ludzi żyjących „na luzie” bez poczucia odpowiedzialności.

Melancholik

Perfekcyjny melancholik to człowiek głęboki i skłonny do rozmyślań. Posiada analityczny umysł, poważny i zdeterminowany. Utalentowany i twórczy, mający zadatki na geniusza. Osobowość muzykalna, zdolności artystyczne i wyczulona na piękno wrażliwy na potrzeby innych, skłonny do poświęceń, sumienny. Ostrożnie dobiera przyjaciół, unika zwracania na siebie uwagi To dobry słuchacz, który głęboko troszczy się o innych i pomaga w rozwiązywaniu problemów. Wierny ofiarny. Współczujący łatwo wpada w depresję – często narzeka, życie traktuje ze śmiertelną powagą Podczas udziału w rozmaitych imprezach zniechęca ludzi swoimi negatywnymi reakcjami. Lubi cierpieć, wszędzie węszy krytykę Ma niskie wyobrażenie o sobie Wszystko odkłada na później. nieufny i przewrażliwiony.

Praca Melancholik najlepiej pracuje w pojedynkę. Ceni sobie ciszę.   Melancholik najlepiej pracuje w pojedynkę. Ceni sobie ciszę. Drobiazgowość i skrupulatność, charakteryzujące melancholika szczególnie przydają się w zawodach związanych z liczeniem, w rozmaitych dziedzinach wytwórczości, a zwłaszcza lekarzom i stomatologom. Melancholicy preferują pracę analityczną. Ponieważ kontakty z ludźmi nie należą do ich mocnych stron, największe sukcesy odnoszą oni tam, gdzie ważna jest precyzja w wykonywaniu zadań Pracują najlepiej, kiedy nikt im nie przeszkadza. Dbają o porządek na biurku, dobrze prowadzą księgowość, ładnie piszą listy i zawsze punktualnie przychodzą do pracy. Jeśli w pracy będzie atmosfera zgody, można liczyć, że będą starali się pracować najlepiej jak potrafią,. Zawsze dbają o szczegóły i dobrze dają sobie radę z długoterminowym planowaniem

SANGWINIK

Sangwinicy są emocjonalni i wylewni. Są otwarci i pełni entuzjazmu. dar przyciągania do siebie ludzi, jest duszą towarzystwa. Ma poczucie humoru Ma pamięć do kolorów. Kontakt ze słuchaczem umacnia przez dotyk. entuzjastyczny ekspresywny, wesoły spontaniczny. Posiada ciekawą osobowość i zmienne usposobienie. Żyje dniem dzisiejszym. Jest też urodzonym aktorem kocha ludzi i z łatwością zyskuje przyjaciół. Nie dopuszcza do nudy, lubi spontaniczne działania i komplementy. realizuje on założony wcześniej plan. Za dużo mówi i przesadnie koloryzuje, co w efekcie często doprowadza do kłamstwa. Jest egocentrykiem. Nie dostrzega swoich wad. Nie jest dobrym doradcą, gdyż woli mówić niż słuchać. Ma kłopoty z pamięcią zbyt wysokie mniemanie o sobie, przez co odbierany jest jako osoba arogancka. niezorganizowany i niedojrzały

PRACA   inicjuje nowe formy aktywności i sprawia bardzo dobre wrażenie. Jest twórczy i barwny. Tryska energią i entuzjazmem. Pobudza innych do współpracy i oczarowuje współpracowników. Miejsce pracy towarzyskich sangwiników odzwierciedla ich swobodny styl bycia. Odnoszą największe sukcesy zawodowe w profesjach, które dają im okazję do kontaktowania się z innymi ludźmi i pozwalają na elastyczność postępowania. Nie lubią planów i sztywnych ram zajęć. Bez trudu znajdują pracę. Nie mają głowy do szczegółów, liczb, przychodzenia na czas. Są urodzonymi sprzedawcami, ponieważ zawód ten daje okazję do wykazania się elastycznością postępowania oraz możność przebywania z ludźmi. Znalazłszy się na odpowiednim miejscu, są najlepszymi na świecie pracownikami pod względem kontaktów z innymi i wydajności

CHOLERYK

Choleryk to urodzony przywódca, dynamiczny aktywny. Posiada nieodpartą potrzebę zmian, silną wolę zdecydowany . Trudno go zniechęcić. Jest niezależny i samowystarczalny. Nie ulega wzruszeniom. Wzbudza zaufanie. Pracuje dla potrzeb grupy i sprawdza się w nieoczekiwanych sytuacjach Odczuwa potrzebę przyjaźni. jest nałogowym pracoholikiem. Musi mieć nad wszystkim kontrolę, nie pozwala innym na podejmowanie decyzji i organizowanie działań. Posiada niezachwiane przekonanie, że zawsze ma rację, To mistrz manipulacji. Lubi intryganckie zagrywki. Nie potrafi obchodzić się z ludźmi. Bardziej przejmuje się on zadaniami aniżeli uczuciami ludzi. Słowo "przepraszam" uważa za przejaw słabości. Nie jest w stanie dostrzec swoich braków i wad

PRACA Ukierunkowany na osiągnięcie celu. Jest dobrym organizatorem, który dostrzega praktyczne rozwiązania. To człowiek szybki w działaniu. Kładzie nacisk na wydajność i dodaje innym bodźca. Opozycja pobudza go do działania. Jest wspaniałym pracownikiem i może osiągnąć więcej niż przedstawiciele innych temperamentów. Ma surowe podejście do miejsca swojej pracy. Jego czas wypełniony jest załatwianiem spraw. Na równi z perfekcyjnym melancholikiem obdarzony jest zdolnościami organizacyjnymi. Uwielbia podejmować wielkie wyzwania. Jest tak skoncentrowany na osiągnięcie celu, że zrobi wszystko, aby go osiągnąć. Jest bardzo pewny siebie i może realizować każde zadanie. Najlepiej pracuje wtedy, gdy w pełni kontroluje sytuację. Należy powierzać mu stanowisko, na którym nie ma bezpośredniego kontaktu z klientami lub innymi pracownikami, ponieważ swoim zachowaniem powoduje niepewność wśród innych ludzi a także może przytłaczać mniej agresywne osoby. Energiczny choleryk jest cennym nabytkiem dla każdej firmy. Ma całościowy obraz przedsięwzięcia, szybko podejmuje decyzje i znajduje praktyczne wnioski. Jeśli praca będzie mu dawała możliwość stawiania czoła nowym wyzwaniom i zapewniała otrzymanie nagród, podtrzyma w nim motywację i przyczyni się do jego dalszego rozwoju. Cholerycy najlepiej sprawdzają się na stanowiskach kierowniczych. Połączenie towarzyskiego sangwinika o miłej osobowości z władczym cholerykiem, zdominowanym w dążeniu do wytyczonego celu da idealnego kandydata na stanowisko kierownicze.  

FLEGMATYK

Flegmatyk jest powściągliwy, niewymagający i beztroski, spokojny, chłodny, opanowany cierpliwy, zrównoważony, cichy, dowcipny i życzliwy, który nie miewa napadów złego humoru, nie popada w depresję nie robi hałasu wokół swojej osoby. Emocje skrywa głęboko uprzejmy i pogodny. To dobry słuchacz, który ma wielu przyjaciół. Jest współczujący i troskliwy. Nie lubi zmian i nie odczuwa potrzeby rozrywki. Sprawia wrażenie leniwego i Cierpi na kompleks jutra: "Nigdy nie rób dzisiaj tego, co możesz odłożyć na jutro". nie znosi przymuszania. Unika wywiązywania się z codziennych obowiązków. Jest niezdolny do podejmowania decyzji. Nie chcąc nikogo ranić, nie potrafi powiedzieć "nie".

PRACA Flegmatyk to człowiek kompetentny i solidny, spokojny i zgodny. Ma zdolności administracyjne. Pośredniczy w rozwiązywaniu problemów i znajduje proste wyjścia. Unika konfliktów. Dobrze znosi naciski. Zadowala go prawie każde miejsce pracy. Najlepiej funkcjonuje na takim stanowisku, które nie wymaga wykazania się większą inicjatywą, a praca polega na wykonywaniu rutynowych czynności. Musi mieć dokładnie wyznaczone terminy, w przeciwnym razie może spowodować zakłócenia i komplikacje, z powodu których wykonanie zlecenia przesunie się w czasie. Mając motywację i będąc pod stałym nadzorem, spokojni flegmatycy stają się doskonałymi członkami zespołu. Świetnie funkcjonują w dobrze zorganizowanym miejscu pracy, gdzie ich obowiązki są jasno określone, i gdy wiedzą, co do nich należy, i mogą sprawdzić, czy poczynili postępy. Pozostawieni samym sobie mogą marnować czas. Nie odpowiada im sytuacja, gdy muszą pracować nie mając na to ochoty. Uważając, że nie nadeszła jeszcze odpowiednia pora, odkładają załatwienie sprawy z dnia na dzień. Kiedy pojawiają się problemy, są wspaniałymi mediatorami, ponieważ potrafią obiektywnie osądzać relacje obydwu stron.

Zachowania człowieka   Stres jest stanem ogólnej mobilizacji sił fizycznych (podwyższony poziom adrenaliny, przyśpieszone tętno i oddech) i psychicznych (natężenie uwagi) jako reakcji na bodziec (stresor). Stres objawia się pozytywnymi lub negatywnymi zmianami w zachowaniu człowieka. W wielu wypadkach działa mobilizująco. Najliczniejszą grupę źródeł stresów stanowią stresory społeczne. Umiejętność pokonywania stresu i frustracji jest bardzo ważne. Do skutecznych technik antystresowych należą: Zmiana formy aktywności (np. zmiana pracy umysłowej na fizyczną), Słuchanie ulubionej muzyki, najlepiej cichej i spokojnej, Odpowiednie zaplanowanie działań, Dotlenienie organizmu, Aromaterapia, Hydroterapia.

Bardzo istotnym regulatorem postępowania człowieka jest system poglądów jednostki odnoszony do siebie samego. Jest to inaczej mówiąc samoświadomość, świadomość samego siebie, własne „ja” itp.  Obraz samego siebie obejmuje „ja realne” czyli to wszystko co określa aktualny stan podmiotu, jego możliwości oraz „ja idealne” czyli cechy pożądane, jakie pragnęłoby się posiadać ze względu na swoje przekonania, normy moralne i społeczne. Z pojęciem samego siebie ściśle związana jest samoocena – jest to zespół sądów i opinii, które jednostka odnosi do własnej osoby. Samoocenie mogą podlegać właściwości fizyczne, psychiczne, społeczne. Ocenianie dokonuje się poprzez porównanie siebie, swoich możliwości z wzorcami np. w postaci ideału samego siebie, osiągnięć innych ludzi lub oceny wyrażonej przez otoczenie. Samoocena człowieka kształtuje się przez całe jego życie. Zalążkowa samoocena, która pojawia się około trzeciego-czwartego roku życia stopniowo różnicuje się i przekształca przede wszystkim dzięki narastaniu wiedzy o sobie.  Czynników wpływających na kształtowanie się samooceny jest wiele, a najważniejsze z nich to:  a) opinie i oceny, jakie jednostka o sobie słyszy;  b) odnoszone sukcesy i doznawane niepowodzenia;  c) porównywanie siebie z innymi.

Przydatne linki http://www.samodoskonalenie.info.pl/ http://www.newtrader.pl/Cechy-osobowosci-czlowieka-przedsiebiorczego,pp_1,2.php http://www.ithink.pl/artykuly/styl-zycia/inne/komponenty-tajemniczej-mikstury-osobowosci-czlowieka/ http://www.adulteducation.yoyo.pl/Erikson%20Jung%202.pdf

Dziękujemy za uwagę 