-Dżdżownice- naturalna uprawa roli

Ich występowanie uspokaja rolnika – dżdżownice wskazują na żyzna glebę i dobry stan jej uprawy. Są najbardziej widocznym elementem życia w glebie. W glebach rolniczych można znaleźć około 10 gatunków, w jednym siedlisku często tylko jeden do czterech gatunków. Wielkość ciała dżdżownic sięga od 1cm u najmniejszych gatunków do 0,5m u gatunku Lumbricus badensis, występującej tylko w południowym Schwarzwaldzie. W tropikach znajdziemy dżdżownice sięgające nawet do 2m.

Dżdżownice można podzielić na 4 typy, ze względu na tryb życia: Powierzchniowe – mieszkańcy ściółki Glebowe, mieszkańcy podłoża mineralnego, kopiące poziomo, Głęboko kopiące trwałe korytarze do 3m głębokości, Robaki kompostowe najbardziej znana to „rosówki”. Zakładają trwały system korytarzy jako swoje siedlisko. Korytarz główny jest kopany pionowo , aż do zapewnienia sobie wilgotnej głębi. Zależnie od poziomu wód gruntowych, korytarz może sięgać do 3m w głąb. W stronę powierzchni ziemi korytarz rozgałęzia się na wiele otworów. Zwyczajna, zwana także „szarą”, występuje w 1-3 gatunkach w jednym miejscu. Gatunek ziemożerczy. Nie zakłada trwałego systemu korytarzy, przedziera się jedynie przez okruchy gleby na głębokości 0-15cm.

Podczas zakładani korytarza dżdżownica wciska się w podłoże Podczas zakładani korytarza dżdżownica wciska się w podłoże. Ziemia przy brzegu korytarza zostaje zagęszczona. Nacisk działający promieniowo może wynosić do 140hPa (1,4bar). Jest to mniej niż 1/5 stwierdzonego u roślin maksymalnego nacisku korzeniowego. Jeżeli gleba jest zbyt gęsta dżdżownica może dodatkowo – inaczej niż rośliny, wgryźć się w ziemię. Raz wykopany tunel jest długotrwale wykorzystywany. Tunele takie utrzymują się nawet do 10 lat. Z biegiem czasu, na ścianie tunelu, z wydzielonego przez skórę śluzu i odchodów, powstaje tapeta próchnicowa.

Dżdżownica o wadze 1g kopie dziennie korytarz o długości 0,5m i wydziela około 4g strawionej ziemi. W przypadku populacji 100 zwierząt lub 60g biomasy na m2, byłby to 30m odcinek korytarzy . Największą gęstość populacji obserwuje się w glebach gliniastych. W lekkich glebach piaszczystych dżdżownica występuje tylko pojedynczo. Prawdopodobnie wysiłek poświęcony utrzymaniu korytarzu jest zbyt wysoki w lekkim piasku.

Co jedzą dżdżownice? obumarłe szczątki roślin, np. liście drzew (iglastych nie lubią...), a nawet zwierząt - odchody zwierząt (obornik też) - ziemię ze znajdującymi się w niej mikroorganizmami próchnicę, ściółkę i szczątki organiczne (związki azotowe) dzięki temu szybciej osiągają dojrzałość płciową i produkują większą liczbę kokonów jajowych w porównaniu z osobnikami odżywającymi się pokarmem o małej zawartości azotu. Dlaczego są pożyteczne? - dzięki temu, co zjadają i wydalają, użyźniają glebę - wzbogacają ją w sole mineralne, np. w związki azotu, którego rośliny potrzebują , a nie potrafią pobrać z powietrza - w ziemi drążą korytarze, dzięki czemu jest pulchniejsza i lepiej napowietrzona, a to ułatwia rozwój korzeni roślin - dzięki korytarzom dżdżownic wody podziemne dostają się bliżej powierzchni ziemi, która staje się bardziej wilgotna

Jak dżdżownice radzą sobie z upałem i mrozem? - w letnie, suche dnie zapadają w rodzaj odrętwienia, leżą zwinięte w kłębek w jamce wypełnionej śluzem i czekają na deszcz - gdy nadchodzą przymrozki wiele dżdżownic ginie (nawet niewielki mróz jest dla nich zabójczy), zimę spędzają przenosząc się w głębokie, niezamarzające części gleby Jak oddychają? Całą powierzchnią ciała. Tlen przenika przez ich cienki, delikatny, stale wilgotny naskórek, a krew rozprowadza go po całym ciele Jak się rozmnażają? Pojedyncza dżdżownica jest jednocześnie samcem i samicą. Dwie dżdżownice spotykają się i wymieniają komórkami służącymi do rozmnażania. Potem każda z nich może złożyć jajeczka, o kształcie cytryny, trochę mniejsze niż ziarno pszenicy, z których wydostaną się młode dżdżownice.

Czy mają zdolność regeneracji? Tak. Uszkodzona przez nieuważnego ogrodnika dżdżownica może odtworzyć nawet połowę ciała. W jakich glebach żyją dżdżownice? Najważniejszym czynnikiem dla życia jest wilgotność środowiska. Liczebność zwierząt zmniejsza się przy spadku zawartości wody w glebie . Najkorzystniejszym zakresem pH jest 5,5-8. W glebach kwaśnych dżdżownice nie występują. Jak długo żyją dżdżownice? Powszechnie znane dżdżownice mogą żyć do około 10 lat.

Wkład dżdżownic ziemnych na żyzność gleby: Wspomagają wietrzenie gleby, Stabilizują jej strukturę, Sprzyjają infiltracji opadów, Mieszają pozostałości po żniwach, Przyśpieszają jej mineralizację. CIEKAWOSTKA!!! W miejscu o glebach lessowych w Bawarii, zmierzono, że populacja dżdżownic wmieszała w ziemię około 6ton słomy na hektar od młócenia do wysiewu kukurydzy. Liczne badania wykazały, że zredukowana obróbka gleby działa korzystnie na zasiedlanie przez dżdżownice, tym bardziej, im mniejsza jest głębokość i intensywność tej obróbki. Im częściej i głębiej ingeruje się w strukturę gleby, tym więcej podziemne robaki są zmuszone inwestować w odtworzenie swoich korytarzy mieszkalnych.

Odleżenie roli Porównując dwa pola – jedno z konwencjonalnym siewem bezpośrednim, drugie o biologiczno-dynamicznej obróbce pługiem, stwierdzono, że dżdżownice nie tylko, występowały rzadziej, w glebie obrobionej pługiem, ale również miały znacznie mniej segmentów. Wskazuje to na fakt, ze bezpośrednie kaleczenie zwierząt podczas obróbki roli również ma znaczenie. Wniosek: Występowaniu głęboko kopiących dżdżownic sprzyja najbardziej odleżenie roli i jej zmniejszona obróbka.

Mulczowanie Zaopatrzenie dżdżownic w resztki roślin na powierzchni gleby jest najważniejszym czynnikiem wspomagającym populacje. Dobre mulczowanie może częściowo rekompensować stres wynikający z obróbki roli. Zakopane w ziemi resztki roślin są niedostępne dla dżdżownic i rzadko otwierane przez gatunki glebowe. Mulczowanie roślinności w zimie ma korzystny wpływ na dżdżownice. Czas ich aktywności trwa do późnego grudnia.

Międzyplon Międzyplon wspomaga glebowe dżdżownice dzięki systemom korzeniowym w glebie, a dżdżownice głęboko kopiące – dzięki elementom naziemnym. Rośliny bobowate i mieszanka koniczyny z trawami – szczególnie wieloletnie - prowadzą do silnego wzrostu populacji dżdżownic. Także rośliny krzyżowe i facelia, jako zimowe magazyny azotu, mają korzystne działanie na dżdżownice. Wnioski: Dla wspomagania dżdżownic najkorzystniejsze są trzy czynniki: Odleżenie roli Mulczowanie