Najdawniejsze dzieje człowieka Osiągnięcia ludzi pierwotnych.

Pochodzenie człowieka Badaniem pochodzenia człowieka, czyli ANTROPOGENEZY (gr. antropos – człowiek, genesis – powstanie) zajmuje się wiele dziedzin nauki, w ty, wyodrębniona dziedzina antropologii. ANTROPOLOGIA – zespół nauk badających różne aspekty życia ludzi, np. Społeczny, kulturowy czy biologiczny.

HISTORIA natomiast zajmuje się badaniem dziejów społeczności ludzkich. Pierwsze formy życia społecznego tworzyły już pierwsze HOMINIDY, czyli istoty człekokształtne, podobne do człowieka. Jeśli chodzi o bezpośrednich przodków dzisiejszego człowieka, jest to zagadnienie problematyczne, ponieważ nie do końca wiadomo, które z istot człowiekowatych dały początek naszemu gatunkowi.

Gdzie po raz pierwszy pojawił się człowiek? Większość badaczy zgadza się dziś z teorią, że najdawniejsze hominidy, od których pochodzi człowiek, pojawiły się po raz pierwszy w Afryce ok. 4,4 mln lat temu.

Australopitecus Przodkiem człowieka niewątpliwie był australopitek (australopitecus – łac. australis – południowy, gr. – pithekos – małpa). Dowodów ku temu dostarczyło odkrycie w 1974 r. w Hadarze (Etiopia), szkieletu australopiteka znanego dziś jako „Lucy z Hadaru”. Australopitek wykorzystywał gotowe przedmioty jako narzędzi.

Homo habilis – człowiek zręczny Bardziej rozwinietym od australopiteków był pierwszy z reprezentantów rodzaju – Homo – Homo habilis. W przeciwieństwie do australopiteka Homo habilis wykonywał narzędzia intencjonalnie. Narzędzia te nazywamy „oldowajskimi” – od najstarszych warstw stanowiska w dolinie Oldovai, gdzie po raz pierwszy je odnaleziono.

Homo erectus – człowiek wyprostowany Dalszym etapem ewolucji rodzaju Homo, było wykształcenie się nowego gatunku – Homo erectus. Był on pierwszym przodkiem człowieka, który wyemigrował z Afryki. Homo erectus udoskonalił narzędzia, tworząc narzędzia bifacjalne (dwustronnie obrabiane), z których najpopularniejsze były pięściaki. Homo erectus posiadł też umiejętność rozniecania ognia.

Człowiek neandertalski. Jeszcze do niedawna, za bezpośredniego przodka człowieka uważano człowieka neandertalskiego (Homo sapiens neanderthalensis), jednak ostatnie badania wykazały, że tak nie jest. Niemniej człowiek neandertalski (nazwa pochodzi od miejsca znalezienia pierwszych szczątków tego gatunku, od jaskini Neandertal w Niemczech) przejął umiejętność wykonywania narzędzi, rozniecania ognia oraz uważa się, że stworzył elementy kultury duchowej. Z neandertalczykiem związane są pierwsze intencjonalne pochówki, ustrojone kwiatami (grota Shanidar w Iraku).

Homo sapiens sapiens Pierwszy człowiek z gatunku Homo sapiens sapiens najprawdopodobniej pojawił się ok. 200 tys. lat temu w Afryce.

Osiągnięcia epoki paleolitu. - wyrób pierwszych narzędzi; sztuka – pierwsze znaki na skałach lub żłobione na kościach przez człowieka neandertalskiego, malowidła naskalne (jaskinia Altamira w Hiszpanii i Lascaux we Francji) oraz figurki gliniane, tzw. „prehistoryczne Wenus”; koczowniczy tryb życia oraz udoskonalenie zbieractwa i myślistwa;

Początki rolnictwa i hodowli. Wraz ze zmianami warunków naturalnych oraz z powiększaniem się gromad ludzkich, musiało dojść do zmiany trybu życia. Ciągłe wędrówki były niekorzystne, w związku z tym rozpoczął się proces przechodzenia do osadniczego trybu życia. Było to związane z koniecznością uprawy zbóż oraz hodowlą zwierząt. Najwcześniej te zjawiska zachodziły w okresie mezolitu, na terenie Bliskiego Wschodu, na terenie tzw. „żyznego półksiężyca”

Efektem tych przemian było pojawienie się trwałych osad z siedzibami ludzkimi w formie domów budowanych z kamienia lub cegły. Oznacza to, że pierwsze osady zakładane były przez społeczności posiadające zalążki hierarchii społecznej oraz pierwsze formy władzy nadrzędnej. Proces przechodzenia do osiadłego trybu życia i gospodarki rolniczej trwał tysiące lat, mimo to naukowcy nazwali go „rewolucją neolityczną”. Rewolucją bo zachodziły w tym czasie gwałtowne zmiany w życiu człowieka, a neolityczna, bo proces ten zakończył się w młodszej fazie epoki kamienia- neolicie.

Życie ludzi w neolicie. Neolit był okresem gospodarki opartej na rolnictwie i hodowli. W okresie tym udoskonalono techniki upraw, udomowiono krowę, owcę, a późnej i konia. Pojawiły się też wtedy pierwsze miasta. Za najstarsze z nich uważa się znane z Biblii Jerycho, którego początek datuje się nawet na IX tys.

Do wyrobu narzędzi zaczęto stosować, oprócz kości i kamienia, również i rogi zwierzęce, a wielkim wynalazkiem okazała się ceramika. Najpierw naczynia lepiono ręcznie, a ok. VI tys. p.n.e. wynaleziono koło garncarskie. Z biegiem czasu naczynia wykonywane były coraz precyzyjniej, były ładniejsze a nawet ozdobione.

Kult „Wielkiej Bogini” Wraz z osadnictwem pojawiły się pierwsze wierzenia i bóstwa. Najczęściej były one związane z uprawą roli i zmianami pór roku, a także z płodnością świata roślinnego i zwierzęcego. Pierwszym bóstwem pojawiającym się w epoce kamienia była „Wielka Bogini” lub „Wielka Matka” utożsamiania z ziemią. Najstarsze ślady tego kultu odnajdujemy w osiedlu Çatal Hüyük w Anatolii.

Języki. Dla naukowców podstawą wyodrębnienia poszczególnych grup ludów jest język. Zauważono, ze jedne z nich są do siebie podobne a niektóre zupełnie odmienne. Nie wiadomo jednak w jaki sposób doszło do tak wielkich podziałów.

Języki semickie Jedną z wielkich grup językowych stanowią języki semickie, którymi posługiwała się duża część ludności zamieszkująca Bliski Wschód Akadowie, Aramejczycy, Asyryjczycy, Babilończycy, Żydzi, Fenicjanie). Prawdopodobnie powstały one w Afryce i w IV tys. p.n.e. przywędrowały na tereny Bliskiego Wschodu. Dziś do języków semickich zaliczają się m.in. hebrajski i aramejski.

Języki indoeuropejskie Większa grupę jednak stanowią języki indoeuropejskie, z których wywodzi się większość współczesnych języków europejskich, również i język polski. Nośnikiem tego języka były plemiona Indoeuropejskie, które juz w V tys. p.n.e. zamieszkiwały tereny europejskie od Renu po Dniepr. Musiały one już wtedy bardzo różnić się kulturą i językami, stąd w dzisiejszej Europie tak wielkie różnice.