Węglowodory nasycone Alkany
Węglowodory nasycone - węglowodory, których cząsteczki zawierają wyłącznie wiązania pojedyncze pomiędzy atomami węgla, tj. alkany i cykloalkany np. Szereg homologiczny - szereg związków organicznych należących do jednej grupy, o podobnych właściwościach, których cząsteczki różnią się między sobą o jedną lub więcej grup metylenowych (-CH2-). Związki tworzące dany szereg homologiczny to tzw. homologi. lub
Wzory i nazewnictwo alkanów: Liczba atomów węgla Wzór sumaryczny Nazwa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 CH4 C2H6 C3H8 C4H10 C5H12 C6H14 C7H16 C8H18 C9H20 C10H22 Metan Etan Propan Butan Pentan Heksan Heptan Oktan Nonan Dekan Wzór ogólny alkanów
Ustalanie nazw systematycznych alkanów i ich pochodnych: 1.Wybieramy najdłuższy łańcuch węglowy składający się z pięciu atomów węgla. Podstawą nazwy będzie pentan. 2.Atomy węgla w łańcuchu głównym numerujemy z lewej strony na prawą. 3.Przy łańcuchu głównym są następujące podstawniki: dwa atomy bromu (w nazwie umieścimy zatem przedrostek di-przed nazwą podstawnika bromo) oraz jeden atom chloru (w nazwie umieścimy –chloro). Pamiętając o kolejności alfabetycznej podstawników (litera „b” poprzedza w alfabecie literę „c”) tworzymy nazwę systematyczną związku: 2,2-dibromo-3-chloropentan
Budowa cząsteczki metanu Otrzymywanie metanu:
Właściwości chemiczne alkanów Alkany są związkami łatwopalnymi. Ulegają gwałtownej reakcji spalania (utleniania) przy dostatecznej ilości tlenu z wydzieleniem dużych ilości ciepła. Wyróżniamy:
Właściwości chemiczne alkanów Halogenowanie alkanów czyli reakcja w fluorowcami:
Wnioski i podsumowanie: 1. Alkany są najprostszymi związkami organicznymi. 2. Są bierne chemicznie i oprócz reakcji spalania ulegają praktycznie tylko reakcji z fluorowcami. 3. Charakterystyczną reakcją dla alkanów jest reakcja podstawiania czyli substytucji. 4. Istotną cechą alkanów jest tworzenie izomerów konstytucyjnych. 5. Zastosowanie alkanów głównie jako paliw i rozpuszczalników. 6. Głównym źródłem alkanów jest ropa naftowa i gaz ziemny.