O MĄDRYM MYŚLENIU I PRAWDZIE

PO CO UCZYĆ SIĘ MYSLEĆ. 1. Żyjemy w cywilizacji zaburzonego myślenia PO CO UCZYĆ SIĘ MYSLEĆ? 1. Żyjemy w cywilizacji zaburzonego myślenia. Rozumiemy wspaniale świat, ale nie rozumiemy siebie! 2. W dochodzeniu do dojrzałości należy uczyć się zrumienienia samych siebie i innych ludzi oraz świata, w którym żyjemy. 3. Dojrzałość wymaga myślenia. Żeby krzywdzić nie trzeba myśleć. Żeby czynić dobro, kochać trzeba myśleć. 4. Bez myślenia człowiek będzie nierozumnie żył. Samo myślenie racjonalne nie daje nam pewności, że będziemy racjonalnie postępować. Bezmyślność prowadzi do wybierania rzeczy bezmyślnych.

PO CO UCZYĆ SIĘ MYSLEĆ? 5. Człowiek jest jedynym, który potrafi oszukiwać samego siebie! Gdy myślimy o swoim zachowaniu, na własny temat, możemy być naiwni. 6. Wiele osób, dla ułatwienia życia, ucieka od prawdy po to, by nie stawiać sobie wymagań. 7. Czy jest możliwe technicznie oszukiwanie siebie? Tak! Przez mechanizmy obronne! Możemy spychać wiele realnych uczuć do nieświadomości. 8. Mamy zdolność manipulowania własnym myśleniem i oszukiwania siebie, gdy chcemy usprawiedliwiać nasze błędy. 9. Czy musimy korzystać z tych mechanizmów? Nie, ale większość ludzi to robi, by usprawiedliwić siebie i swoje błędy!

PO CO UCZYĆ SIĘ MYSLEĆ? 10. Kiedy zaczynamy krzywdzić siebie, innych wtedy powstaje dysonans między tym co robimy a tym, co powinniśmy , więc najłatwiej wmówić sobie, że to co robimy, jest dobre! Wmawiamy sobie, że to co złe, jest dobre, by nie zmieniać swego postępowania! 11. Kryzys myślenia jest wtedy, gdy zaczynamy myśleć tak jak żyjemy, a nie żyć tak jak realistycznie myślimy. 12. Każdy absurd można sobie wmówić, jeśli ma się w tym interes! Nie ma granic w oszukiwaniu siebie, w wyniku okłamywania siebie można nawet umrzeć. 13. Musimy czuwać nad własnym myśleniem, by było realistyczne, byśmy siebie nie oszukiwali!

NA CZYM POLEGA CZUWANIE NA MYŚLENIEM Nie kieruję się subiektywnymi opiniami, ale obiektywnymi faktami. Obserwuję i zastanawiam się nad rzeczywistością. Umiem dyskutować z ludźmi używając mocnych i jasnych argumentów. Nie daję się manipulować: umiem wykazać czyjąś głupotę, kłamstwa.

ROZUMIENIE SIEBIE Nie można zająć dojrzałej postawy wobec rzeczywistości, nad którą dany człowiek nie zastanawia się i której nie rozumie. Człowiek nie jest w stanie zrozumieć siebie i rzeczywistość poprzez swoje ciało, bo ono ma tylko popędy i potrzeby. Człowiek cielesny kieruje się tym, co łatwiejsze, a nie tym, co wartościowsze. Taki człowiek ulega bezmyślności i nie chce rozumieć konsekwencji swoich zachowań. Człowiek nie może zrozumieć samego siebie, jeśli czyni to poprzez pryzmat własnej psychiki. Skupia się wtedy na swoich subiektywnych przekonaniach lub doraźnych przeżyciach emocjonalnych.

ROZUMIENIE SIEBIE Z perspektywy emocji człowiek nie może odkryć tego, kim jest i po co żyje. Człowiek skupiony na własnej emocjonalności nie wie, jaką postawę powinien przyjąć wobec samego siebie i wobec emocji, które przeżywa. Poddając się emocjonalnej spontaniczności szuka jedynie dobrego samopoczucia: natychmiast i za wszelką cenę. Człowiek nie może zrozumieć siebie wtedy, gdy skupia się tylko na własnej zdolności myślenia. Może wtedy zrozumieć jedynie swoje myśli i przekonania na własny temat, ale nie jest to cała wiedza na temat samego siebie. Umysł ludzki nie jest bowiem źródłem wiedzy o naturze i tajemnicy człowieka. Pozostawiony własnej spontaniczności umysł ludzki nie szuka obiektywnej prawdy o człowieku, lecz wygodnych dla siebie iluzji.

ZADANIE WYCHOWAWCÓW W UCZENIU MYŚLENIA Najważniejszym zadaniem wychowawców jest uczyć myśleć! Młody człowiek, który rezygnuje z myślenia, staje się śmiertelnie groźny dla samego siebie i dla innych ludzi. Pierwszym zadaniem wychowawców jest uczyć realistycznie myśleć. Nie chodzi tu jednak tylko o to tylko, by zrozumieć otaczający nas świat, lecz jeszcze bardziej o to, by zrozumieć samego siebie, czyli by szukać odpowiedzi na pytania: skąd (od Kogo) się wziąłem? Dokąd (do Kogo) zmierzam? Jakie więzi i wartości mogą przynieść mi trwałą radość, szczęście?

ZADANIE WYCHOWAWCÓW W UCZENIU MYŚLENIA Uczenie mądrego myślenia jest niezwykle ważne, gdyż od sposobu myślenia zależy sposób postępowania danej osoby. Człowiek bezmyślny nie jest w stanie postępować w odpowiedzialny sposób. Krzywdzić siebie i innych potrafi także ten, kto nie myśli. Natomiast postępować w sposób, który prowadzi do rozwoju, sukcesów i radości potrafi tylko ten, kto mądrze myśli. Mądre postępowanie nie jest czymś przypadkowym. Wymaga myślenia. Trudno jest nastolatkom mądrze myśleć o samym sobie i o własnym postępowaniu. Trudno, gdyż niektórzy dorośli promują „myślenie” bezmyślne, na przykład „pozytywne” (zamiast realistycznego) czy magiczne.

ZŁOTA ZASADA W MYŚLENIU Nie jest możliwy rozwój człowieka bez wysiłku i dyscypliny, bez norm moralnych, bez przyjaźni i współpracy z Bogiem, bez czujności i stawiania sobie twardych wymagań, bez respektowania własnego sumienia, bez prawdy i miłości, bez sprzeciwiania się złu w sobie i wokół siebie. W sposób spontaniczny można jedynie krzywdzić siebie i innych ludzi.

ZŁOTA ZASADA W ŻYCIU Nikt nie ma obowiązku być mądrym i szczęśliwym! Możemy wybrać głupotę, kłamstwo, naiwność, i stracić swe życie! Możemy wybrać mądre myślenie i dojrzałe kochanie, by mieć prawdziwe szczęście i radość! Czego pragniesz dla swego życia? Warto mądrze myśleć i dojrzale kochać!

KSZTAŁTOWANIE REALISTYCZNEGO MYŚLENIA Myśleć w sposób całościowy i realistyczny: widzieć wszystkie swe sfery, widzieć, że jest się jako człowiek kimś wielkim ale i kimś zagrożonym: przez siebie i innych. 2. Wiedzieć, że nie można odłączyć swoich zachowań od ich naturalnych konsekwencji np.: „Jeśli nie chcę cierpieć, nie powinienem krzywdzić ani siebie ani innych”. 3. Wiedzieć, że istnieją obiektywne wartości, które mamy rozpoznawać i według nich postępować. 4. Wiedzieć, że życie nie zależy od subiektywnych przekonań, ale obiektywnych faktów i wydarzeń.

BŁĘDY MYŚLENIA Arbitralny wniosek – wnioskowanie na podstawie niewystarczających przesłanek („Na pewno mi się nie uda”, „Oni na pewno myślą, że jestem głupi”). Nadgeneralizacja – ustawianie reguł na podstawie przypadku („Zawsze mi nie wychodzi”, „Nigdy nie zrozumiem tego materiału”) Selektywna abstrakcja – koncentrowanie się na fragmencie sytuacji i wyjaśnienie całości na jej podstawie („Skoro on mnie zawiódł, to znak, że nie można mu ufać”).

BŁĘDY MYŚLENIA Powiększanie i pomniejszanie – błędna ocena wartości i znaczenia wielkości zdarzeń („Z takimi wynikami w szkole nic w życiu nie osiągnę”, „Jak widzę swoją twarz, to uważam że jestem brzydka”) Personalizacja – bezpodstawne odnoszenie wydarzeń zewnętrznych do siebie („To moja wina, że on jest smutny”, „Jestem złą osobą, bo rodzice mi wiele zarzucają”) Myślenie krańcowe – myślenie w kategoriach wszystko albo nic („Skoro nie mam chłopaka, to znaczy że jestem beznadziejna”, „Życie jest bez sensu, bo nic mi się nie udaje”).

PSUJĄCE SZCZĘŚLIWE ŻYCIE CZTERY GŁÓWNE ŻĄDANIA PSUJĄCE SZCZĘŚLIWE ŻYCIE Muszę sobie dobrze radzić w każdej sytuacji. Ludzie wokół mnie muszą mnie dobrze traktować. Warunki muszą być dla mnie pomyślne. Skoro coś chcę to znaczy, że jest to dla mnie dobre i muszę to mieć.

CZYM JEST PRAWDA? Prawda jest to zgodność tego, co myślę, mówię i czynię z obiektywną rzeczywistością. Prawda moralna jest to zgodność postępowania z przyjętymi zasadami moralnymi.

WYKROCZENIA PRZECIW PRAWDZIE Fałszywe świadectwo Pochopny sąd o kimś Obmowa Oszczerstwo Pochlebstwo Samochwalstwo Kłamstwo

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Opracował ks. Marcin Kozyra