Osobliwości świata zwierzęcego i roślinnego Australii Opracowała Agnieszka Terebus

SPIS TREŚCI Gdzie leży Australia? Kilka słów o Australii… Klimat Australii Ludność Australii Świat zwierzęcy i roślinny Australii Ochrona Środowiska Australii Ćwiczenie 1 Podsumowanie Bibliografia

ZAPRASZAM NA WYCIECZKĘ DO AUSTRALII

GDZIE LEŻY AUSTRALIA ? Australia leży na półkuli południowej. Źródło grafiki: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/LocationAustralia.png

KILKA SŁÓW O AUSTRALII… Australia jest najmniejszym kontynentem na świecie. Otoczona wodami Oceanu Indyjskiego i Spokojnego jest bardzo słabo zaludniona. Przez środek kontynentu przebiega zwrotnik Koziorożca. Wschodnia część Australii to pasma gór fałdowania hercyńskiego: Wielkie Góry Wododziałowe z najwyższym szczytem Górą Kościuszki ( 2230 m n.p.m. ). Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Australia_mapa_przegladowa.png

KLIMAT AUSTRALII Australia ma wspaniały klimat i oferuje turystom dużo ciepłego słońca w czasie polskiej zimy. Średnia temperatura powietrza w stolicy kraju wynosi: w styczniu 22°C , w lipcu 12°C. Większość obszaru Australii leży w strefie gorącej, kształtowanej przez masy powietrza równikowego i zwrotnikowego. Na tym kontynencie występują cztery strefy klimatyczne. Część północna cechuje się klimatem równikowym wilgotnym, przechodzącym na południu w klimat podrównikowy, z wyraźnie zaznaczoną porą suchą i wilgotną. Dalej na południe występuje strefa zwrotnikowa, przeważają tu obszary o klimacie suchym i skrajnie suchym. Południowo-wschodnia część kontynentu i Tasmania leżą w strefie klimatu podzwrotnikowego. Wschodnie wybrzeże Australii, omywane wodami ciepłego prądu wschodnioaustralijskiego, cechuje się klimatem morskim. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Australia_satellite_plane.jpg

LUDNOŚĆ AUSTRALII S Y D N E Ludność Australii to ponad 19 tys. ludzi (dane 2003), w tym większość to Europejczycy. Największe skupiska ludzi znajdują się na wschodnich wybrzeżach w dużych miastach: Sydney, Melbourne, Newcastle.  S Y D N E Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Beyond_the_bay_of_Sydney.jpg

M E L B O U R N Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Downtown-melbourne3.jpg

N E W C A S T L Źródło grafiki: http://www.australia.com.pl/grafika/newcastle.jpg

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Odizolowanie Australii i wysp Oceanii od innych kontynentów sprawiło, że tutejszy świat roślinny i zwierzęcy jest odmienny od tego, jaki można spotkać w Azji, Europie, Afryce i obu Amerykach. Właśnie w Australii żyją ssaki, które składają jaja - dziobak i kolczatki. ZOBACZ JE

DZIOBAK KOLCZATKI Prowadzi samotniczy tryb życia. Jest znakomicie przystosowany do pływania – ma płaski, szeroki ogon, oraz błonę pływną pomiędzy palcami wszystkich kończyn. Ich cechą charakterystyczną jest wydłużony pysk, tzw. ryjek czy dziób. Źródło: Wikipedia Wolna Encyklopedia http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolczatki http://pl.wikipedia.org/wiki/Dziobak

Australia jest miejscem występowania torbaczy, do których należą: kangury, walabie, koala, oposy, diabły tasmańskie, wombaty i wiele innych.

KANGURY WALABIE Zwierzęta te charakteryzują się długimi skocznymi kończynami tylnymi i wyraźnie pionową postawą. Kangurowate są roślinożerne. Źródło: Wikipedia Wolna Encyklopedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Kangur http://www.luthien.co.uk/home/james/france2000/walabie.jpg

KOALA Koala prowadzi nadrzewny tryb życia. Całe dnie przesypia w koronach eukaliptusów. Mocno obejmuje swoimi silnymi nogami pień drzewa, wpinając pazurki w korę. Jeśli przyjdzie mu ochota na spacer czy przeprowadzkę na inne drzewo, przeskakuje z gałęzi na gałąź. OPOS Przypomina przerośniętego szczura. Jego długość dochodzić może do 1 metra (z czego prawie połowa to długość ogona). Opos prowadzi samotny tryb życia – z wyjątkiem okresu rozmnażania. Aktywny nocą, dzień spędza w ukryciu. Występuje na terenach leśnych i zakrzewionych, jest zwierzęciem nadrzewnym. Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Koala http://www.wildforlife.org/Education/images/BP_Violet_the_Virginia_Opos.jpg

DIABŁY TASMAŃSKIE WOMBATY Jest to średniej wielkości zwierzę drapieżne, a właściwie padlinożerne. Jest aktywne głównie w nocy. Samica ma dobrze rozwiniętą torbę, młode (w liczbie ok. 4) rodzą się na początku australijskiej zimy. Wombaty to sporej wielkości roślinożerne zwierzęta o mocnej budowie i krótkich nogach. Posiadają torbę lęgową, która otwiera się ku tyłowi (młode wchodzi do torby od strony zadu matki). Wombaty dają się łatwo oswajać. Źródło: Wikipedia Wolna Encyklopedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Diabe%C5%82_tasma%C5%84ski http://pl.wikipedia.org/wiki/Wombat

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROSLINNY Charakterystyczną cechą Australii jest duże zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych - pustynie, lasy podrównikowe, podzwrotnikowe lasy eukaliptusowe, sawanny, podmokłe doliny i kolczaste zarośla - stwarzają dogodne warunki życia dla wielu gatunków owadów, gadów (w tym krokodyli) i ptaków. SPRAWDŹ

PUSTYNIE AUSTRALII Wielka Pustynia Piaszczysta, Tanami, Simpsona, Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii, Mała Pustynia Piaszczysta Źródło grafiki: http://pejzaze.onet.pl/_i/australia2/5.jpg http://www.nationalgeographic.com/wildworld/images/profiles/terrestrial/aa/lg/aa1304a_lg.jpg http://pejzaze.onet.pl/4896,gr,2,27,0,,galeria.html

LASY PODRÓWNIKOWE AUSTRALII Na obszarach o dużych opadach (głównie półwysep Jork) rosną wiecznie zielone lasy podrównikowe (figowce, palmy, pandanusy, liany i epifity), a na wybrzeżach — namorzyny. Figowiec Namorzyny Pandanus Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Ficus_elastica1.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Mangroves.jpg http://www2.cc22.ne.jp/~yoya/2001Jakarta/Pandanus.jpg

PODZWROTNIKOWE LASY EUKALIPTUSOWE Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Eucalyptus_forest3.jpg

SAWANNY AUSTRALII Źródło grafiki: http://www.wrzask.pl/zdjecia/gory/bieszczady01/sawanna.jpg

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Łagodny klimat i naturalna szata roślinna sprzyjają wielu gatunkom sprowadzonym z innych kontynentów, między innymi królikom i bydłu. Dla Nowej Zelandii typowe są endemiczne ptaki, takie jak nielatająca papuga kakapo. Kakapo Źródło grafiki: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/13/Strigops_habroptilus%2C_camouflage.jpg

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Piaszczyste plaże i przybrzeżne rafy koralowe są często odwiedzane przez żółwie, kraby i ptaki morskie. Na wyspach żyje wiele ptaków, słynnych ze swego wspaniałego upierzenia, jak na przykład rajskie ptaki, charakterystyczne dla Nowej Gwinei. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudowronki

DINGO Dingo jest wielkości średniego psa, o rudym kolorze sierści (czasami zdarzają się dingo czarno-białe), z białymi plamami na piersi, łapach i końcówce puszystego ogona. Żyje w stadach. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Dingo

EMU – STRUŚ AUSTRALIJSKI Osiąga do 1,8 m wysokości, jego ciężar wynosi ok. 50 kg. Luźne i rozdwojone pióra przypominają długą sierść. Po bokach głowy i na szyi ma niebieską skórę. Zamieszkuje otwarte tereny, bardzo szybko biega (do 50 km/h) i dobrze pływa. Źródło grafiki: http://www.australia.com.pl/grafika/emuuu.gif

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Hatteria (tuatara) jest jedynym przedstawicielem gadów ryjkogłowych, które zamieszkiwały Ziemię przed milionami lat. Obecnie żyje ona tylko na kilku wysepkach u wybrzeży Nowej Zelandii. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Tuatera.JPG

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Kiwi brunatne opuszczają swoje nory w nocy i penetrują lasy w poszukiwaniu larw i robaków, którymi się żywią. Mają długi dziób z włoskami u nasady, pozwalający stwierdzić obecność pożywienia. Choć są ptakami – nie latają. Do dziś przetrwały tylko trzy gatunki z rodziny kiwi. Wszystkie żyją na Nowej Zelandii, gdzie wydano surowe przepisy, aby zapewnić im ochronę. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Kiwifugl.jpg

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Rafy koralowe na Oceanie Spokojnym są rajem dla osób lubiących nurkowanie. Spotkać się tam można z przedstawicielami wielu gatunków zwierząt morskich, w tym z polipami podobnymi do kwiatów i koralowcami budującymi rafy koralowe. Między nimi unoszą się meduzy, jamochłony, a wkoło pływają kolorowe ryby. Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Hirol-sea-1.jpg http://www.radzio.akwarysci.com/index.php?akwarium=nano_reef&kat=bezkregowce

ŚWIAT ZWIERZĘCY I ROŚLINNY Motyl rajski Aleksandra (z rodziny paziowatych) jest jednym z największych motyli na świecie. Rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do ponad 28 cm. Motyle te żyją w koronach drzew w Papui - Nowej Gwinei. Atrophaneura polydorus Źródło grafiki: http://www.usyd.edu.au/macleay/larvae/papi/polydor4.jpg

OCHRONA ŚRODOWISKA AUSTRALII W 1863 r. na Tasmanii wydano pierwszą ustawę chroniącą krajobraz australijski. W 1879 r. utworzono pierwszy w Australii (drugi na świecie) park narodowy - Park Narodowy Royal o powierzchni 15 tys. ha. Usytuowany jest on na południe od Sydney nad zatoką Port Hacking. W latach 50-tych i 60-tych poszczególne stany uchwaliły wiele aktów prawnych dotyczących przestrzennego planowania, ochrony: powietrza, wód, gruntów i lasów. Park Kakadu Źródło: http://www.australia.com.pl/geograf.htm http://www.naturalphotos.com/sekercioglu/asia_pacific/images/AU3-Kakadu-Twin.jpg

OCHRONA ŚRODOWISKA AUSTRALII W 1972 r. została powołana Australijska Rada Środowiska (Australian Environment Council) skupiająca ministrów do spraw ochrony środowiska z poszczególnych stanów. W 1988 r. w Australii było 1370 terenów chronionych o łącznej powierzchni ok. 28,2 mln ha, tj. ok. 3,7% powierzchni kraju. Z tego 154 to parki narodowe o powierzchni 10 tys. ha. Na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrody i Kultury UNESCO zostały wpisane: Wielka Rafa Koralowa, Wyspa Lord Howe, Park Narodowy Kakadu (część rezerwatu Arnhem Land ), region wyschniętych jezior Willandra, park narodowy z zachodniej Tasmanii, fragmenty lasów tropikalnych na północnym wybrzeżu Nowej Południowej Walii święte góry ludności rdzennej: Ayers Rock i Olga, teren Parku Narodowego Uluru. Park Uluru Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Uluru_1.JPG

ĆWICZENIE 1 Korzystając z edytora tekstu Word, napisz do koleżanki lub kolegi, krótki list z wirtualnej wycieczki do Australii. Opisz, co ciekawego dowiedziałeś się o zwierzętach i roślinach tego kraju. Zachęć w kilku zdaniach koleżankę (lub kolegę) do takiej wycieczki.

PODSUMOWANIE Australia jest interesującą krainą zamieszkałą przez sporą ilość ciekawych gatunków zwierząt. Wiele milionów lat temu na skutek ruchów tektonicznych odłączyła się od innych kontynentów i dziś stanowi osobny kontynent o charakterze wyspiarskim. To – między innymi – było powodem, że tutejsza fauna i flora kształtowała się niezależnie.

Bibliografia Borowicz D., Krupski J., Spallek , Atlas. Przyroda dla szkoły podstawowej, EUROPA, Wrocław 2004, s. 28 – 29, 66 i 72 – 73. Encyklopedia Geograficzna Świata, T. I „Australia, Oceania, Antarktyda”, Agencja Publicystyczno-Wydawnicza „Opres”, Kraków 1998. Encyklopedia Geografii. Kraje i ludzie. Australia i Oceania. Pod red. A. Kowalczyk A., E. Olszewskiej, MUZA S.A., Warszawa 1996, s. 518 – 519. http://www.zwierzeta.terramail.pl/ Źródła zdjęć: http://pl.wikipedia.org/wiki/ http://www.australia.com.pl/grafika/emuuu.gif http://www.australia.com.pl/grafika/newcastle.jpg http://www.luthien.co.uk/home/james/france2000/walabie.jpg http://www.naturalphotos.com/sekercioglu/asia_pacific/images/AU3-Kakadu-Twin.jpg http://www.radzio.akwarysci.com/ http://www.usyd.edu.au/macleay/larvae/papi/polydor4.jpg http://www.wildforlife.org/Education/images/BP_Violet_the_Virginia_Opos.jpg http://www2.cc22.ne.jp/~yoya/2001Jakarta/Pandanus.jpg

KONIEC