Cechy prawa wyznaniowego i prawa kościelnego
Cechy prawa wyznaniowego Prawo państwowe Niejednolitość pod względem typologii gałęzi prawa Reguluje całokształt stosunków, u podłoża których znajdują się motywacje religijne i światopoglądowe
Cechy prawa kościelnego Dlaczego prawo kościelne na uniwersytecie Kanon = reguła Prawo kościelne a prawo kanoniczne: terminologia posoborowa Sobór 325 Nicea: przeciwstawienie kanones i nomoi kanones to całokształt przepisów, niezależnie od ich postaci formalnej
Płaszczyzny poznania prawa kościelnego Prawo Kościoła w jego istocie i powszechności Prawo Kościoła w ujęciu pozytywnym Nauka prawa kanonicznego
(1) Istota prawa kościelnego Zespół relacji pomiędzy członkami Kościoła, o charakterze obligatoryjnym, określone przez charyzmaty, sakramenty, posługi i funkcje tworzące reguły postępowania.
(2) Znaczenie pozytywne Zespół norm pozytywnych danych przez określoną władzę, regulujących całość relacji pomiędzy podmiotami w życiu wspólnoty kościelnej i w ten sposób stanowiących instytucje, od których całość otrzymuje porządek kanoniczny.
(3) Nauka prawa kościelnego Uczenie i nauczanie Refleksja teoretyczna nad prawem kościelnym
Definicja prawa kościelnego: św. Tomasz z Akwinu Prawo jest to decyzja rozumu, mająca na celu dobro wspólne, promulgowana przez tego do kogo należy troska o społeczność tj. przez prawowitą władzę.
Cechy prawa kanonicznego: płaszczyzny porównań Płaszczyzna ontologiczna Płaszczyzna aksjologiczna Płaszczyzna eschatologiczna
Płaszczyzna ontologiczna Klasyczna koncepcja św. Tomasza Pochodzenie normy z Bytu będącego Byciem Emanacyjna koncepcja normy Trójstopniowa i koherencyjna koncepcja prawa Św. Tomasz: racjonalność prawa a tradycja neoplatońska
Emanacyjny charakter prawa w koncepcji św. Tomasza z Akwinu Prawo wieczne – zamysł Boga Prawo naturalne – uczestnictwo prawa wiecznego w stworzeniu rozumnym Prawo stanowione tylko w takim stopniu jest autentycznym prawem, w jakim zakorzenione jest w prawie naturalnym; jeśli zaś w czymś kłóci się z prawem naturalnym, nie będzie już prawem, lecz niszczeniem prawa
Płaszczyzna aksjologiczna Godność człowieka Sprawiedliwość ewangeliczna Epike i aequitas canonica – osąd indywidualny w interpretacji prawa a prawo pozytywne (kan. 1116 par. 1 i 1352 par. 2 KPK) „[…] ostatecznym kryterium oceny prawa w samej jego racji bytu jest słuszność, dzięki której prawo wznosi się do waloru absolutnego” (Mario Francesco Pompedda) Problem pełnej akceptacji norm Zagadnienie Trennungsthese – konieczność treściowych związków prawa i moralności Pytanie o zasadność podziału prawa i moralności w zakresie prawa kościelnego
Płaszczyzna eschatologiczna Powiązanie z zagadnieniem eklezjologii Prawo powinno być tak skonstruowane, by w najskuteczniejszy sposób realizowało cele Kościoła
Podsumowanie – proszę zapamiętać 1. czym jest prawo wyznaniowe 2. czym jest prawo kościelne 3. definicja prawa św. Tomasza z Akwinu 4. cechy prawa kościelnego na płaszczyźnie ontologicznej 5. cechy prawa kościelnego na płaszczyźnie aksjologicznej 6. cechy prawa kościelnego na płaszczyźnie eschatologicznej