Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

Podstawy przedsiębiorczości Temat: Budżet rodziny

Budżet domowy Gospodarstwem domowym nazywamy grupę osób mieszkających razem i wspólnie podejmujących decyzje o sposobie pozyskiwania dochodów i ponoszeniu wydatków. Gospodarstwo domowe spełnia dwojakiego rodzaju funkcje ekonomiczne: konsumpcyjną – polegającą na organizowaniu i realizacji konsumpcji (spożycie, zużycie i użytkowanie dóbr i usług), produkcyjną – polegającą na dostarczaniu środków niezbędnych dla realizacji funkcji konsumpcyjnej. Gospodarstwo domowe (konsument) jest podmiotem gospodarującym, ponieważ chcąc zaspokoić potrzeby podejmuje szereg decyzji ekonomicznych i ponosi koszt alternatywny.

Zasady konstrukcji budżetu Zasady konstrukcji budżetu rodziny są bardzo proste. Po jednej stronie zestawia się dochody gospodarstwa domowego, po drugiej jego wydatki. Dobrze skonstruowany budżet powinien mieć taką sumę wydatków i dochodów, czyli być zbilansowany. DOCHODY WYDATKI Wyszczególnienie Kwota w zł Dochody z pracy ogółem ojca matki dzieci 2. Dochody ze świadczeń, np. zasiłek rodzinny 3. Dochody z kapitału odsetki Opłaty miesięczne (czynsz, prąd, telefon, itp.) Żywność Towary nieżywnościowe Rozrywka Wydatki inwestycyjne Oszczędności Rezerwa na nieprzewidziane wydatki Razem

Równoważenie budżetu Budżet konsumenta może wykazywać deficyt lub nadwyżkę. Jeśli jest deficyt, czyli wydatki przewyższają dochody, tzn. mamy „dziurę budżetową”. Sposoby łatania dziury budżetowej są następujące: cięcia budżetowe, czyli ograniczenie wydatków, szukanie sposobów powiększania dochodów. Zaciąganie długu rodzi zawsze konieczność jego spłaty w przyszłości i to dodatkowo z odsetkami. Gdy dochody z rodziny przewyższają wydatki to mamy tzw. nadwyżkę, którą można przeznaczyć na zwiększoną konsumpcję lub oszczędności. Równoważeniu budżetu sprzyja postawa przedsiębiorcza w rodzinie, która polega na skłonności do podejmowania dodatkowego wysiłku w celu osiągnięcia dodatkowego dochodu.

Zasada racjonalnego gospodarowania budżetem Budżet domowy zawsze powinien być zbilansowany – wydatki muszą być równe dochodom. Racjonalizacja wydatków nie musi oznaczać rezygnacji z zaspokajania niektórych potrzeb. Przez poznawanie rynku, porównywanie ofert różnych sklepów, korzystanie z wyprzedaży czy zakupów bezpośrednio u producenta, można za te same dochody kupić o wiele więcej. Racjonalnie myślący konsument powinien dostosować wydatki do dochodów. Życie „ponad stan” jest nieracjonalne, i może doprowadzić do ruiny finansowej. Prawo Engla brzmi: wraz ze wzrostem dochodów zmniejsza się udział wydatków na towary pierwszej potrzeby (przede wszystkim żywnościowe), a zwiększa się udział wydatków na artykuły dalszej potrzeby (pozażywnościowe).

Kredyty Popularnym sposobem równoważenia budżetu rodziny jest zaciąganie pożyczki w banku lub innej instytucji finansowej. Podział banków ze względu na formę własności Banki państwowe Banki spółdzielcze Banki w formie spółek akcyjnych Należy pamiętać, że zaciągnięcie długu rodzi zawsze konieczność jego spłaty w przyszłości plus odsetki.

Kredyty Kredyt to oprocentowana pożyczka udzielana przez wierzyciela, którym najczęściej jest bank (kredytodawca). Warunkiem uzyskania kredytu jest posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej, czyli możliwości spłaty w wyznaczonym terminie nie tylko zaciągniętego kredytu, ale także odsetek od tego kredytu. Rodzaj kredytu wpływa na wielkość odsetek, jakie musi zapłacić kredytobiorca. Między bankiem a kredytobiorcą zawierana jest umowa kredytowa, w której określa się: kwotę kredytu, termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania, warunki zabezpieczenia zwrotu kredytu i termin postawienia przez bank kwoty pieniężnej do dyspozycji kredytobiorcy.

Kredyt konsumpcyjny Kredyt konsumpcyjny służy do sfinansowania dóbr konsumpcyjnych, a więc np. samochodu, pralki, kina domowego, wycieczki zagranicznej, wymarzonych wakacji, remontu domu, wyposażenia mieszkania, opłaty za studia czy kurs językowy. Kredyty konsumpcyjne mogą być udzielone osobie fizycznej na cele bezpośrednio nie związane z działalnością gospodarczą. Kredyt konsumpcyjny może być udzielony osobie posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych. Kredytobiorca kredytu konsumpcyjnego musi mieć udokumentowane dochody pochodzące ze źródeł akceptowanych przez kredytodawcę oraz pozytywnie wyliczoną zdolność kredytową.

Kredyt konsumpcyjny Za umowę o kredyt konsumpcyjny uważa się w szczególności: * umowę pożyczki, * umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, * umowę, na mocy której świadczenie pieniężne konsumenta ma zostać spełnione później niż świadczenie kredytodawcy, * umowę, na mocy której kredytodawca zobowiązany jest do zaciągnięcia zobowiązania wobec osoby trzeciej, a konsument do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia, * umowę, na mocy której kredytodawca zobowiązuje się do udzielenia kredytu konsumpcyjnego związanego z obowiązkiem wniesienia przez konsumenta, w jakiejkolwiek formie, środków pieniężnych oprocentowanych.

Kredyt konsumpcyjny Umowa o kredyt konsumpcyjny powinna zawierać: * opis rzeczy lub usługi, * cenę nabycia rzeczy lub usługi, jeżeli zapłata nastąpiłaby za gotówkę oraz cenę nabycia przy wykorzystaniu kredytu konsumpcyjnego, * część ceny, którą konsument jest zobowiązany zapłacić w gotówce, * warunki, od których spełnienia uzależnione jest przejście własności rzeczy sprzedanej na konsumenta, jeżeli umowa sprzedaży została zawarta z zastrzeżeniem własności, * informację, że kredyt konsumpcyjny jest dostępny wyłącznie od wskazanego przez sprzedawcę kredytodawcy, jeżeli pomiędzy podmiotem, z którym konsument zawarł umowę o nabycie rzeczy lub usługi a kredytodawcą istnieje umowa, na mocy której kredyt na nabycie rzeczy lub usługi jest dostępny wyłącznie od tego kredytodawcy.

Kredyt konsumpcyjny Kredytobiorca jest uprawniony do spłaty kredytu konsumpcyjnego przed terminem określonym w umowie. Termin dokonania spłaty powinien odpowiadać terminom wnoszenia rat które są określone w umowie kredytowej o zaciągnięcie kredytu konsumpcyjnego. W wypadku kredytu o wyższej wartości bank wymaga dodatkowego zabezpieczenia w postaci żyrantów, czyli osób zobowiązujących się do spłaty kredytu, gdy pożyczkobiorca nie wywiąże się z umowy. Kredyty konsumpcyjne są udzielane zazwyczaj na krótkie okresy. Decyzja kredytowa o przyznaniu kredytu konsumpcyjnego podejmowana jest dość szybko, zatem jeśli kredytobiorca spełnił postawione przez kredytodawcę warunki, może liczyć na natychmiastową wypłatę gotówki. Kredyt konsumpcyjny jest udzielany według stałych i zmiennych stóp procentowych. Maksymalna kwota kredytu konsumpcyjnego zależy od dochodów oraz historii kredytowej wnioskodawcy.

Kredyt mieszkaniowy Kredyt mieszkaniowy jest prostym sposobem na zdobycie wymarzonego lokum. Na rynku jest dostępnych wiele ofert, ale wybór najlepszej z nich nie jest łatwy. Kredytobiorca powinien pamiętać, że zaciągnięcie kredytu mieszkaniowego to bardzo poważna decyzja, której skutki są odczuwalne przez długie lata. Kredyt mieszkaniowy można otrzymać nawet na kilkadziesiąt lat w złotówkach, euro, frankach szwajcarskich, funtach, dolarach a nawet koronach szwedzkich. Zawsze kredytobiorca ma możliwość przewalutowania kredytu mieszkaniowego. Przed wyborem konkretnej nieruchomości kredytobiorca powinien sprawdzić swoją zdolność kredytową. Wbrew pozorom, bank udzielając kredyt mieszkaniowy może zaoferować nam budżet znacznie wyższy niż kredytobiorca mógłby uzyskać jeszcze kilkanaście miesięcy temu.

Kredyt mieszkaniowy Przy określaniu zdolności kredytowej bank bierze pod uwagę dochody kredytobiorcy, ilość osób w gospodarstwie domowym, koszty utrzymania. Oceniając naszą zdolność kredytową bank wyliczy odsetki od kredytu mieszkaniowego i wysokość rat oraz terminy spłat. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę koszty notarialne jakie musi ponieść osoba zaciągająca kredyt mieszkaniowy. W ramach kredytu mieszkaniowego bank zezwala na sfinansowanie zakupu mieszkania lub domu wraz z garażem bądź piwnicą lub innymi elementami budowlano-architektonicznymi objętymi księgą wieczystą. Kredyt mieszkaniowy może również obejmować wydatki związane z remontem lub adaptacją nabywanego mieszkania lub domu oraz poniesione wydatki związane z transakcją nabycia i wyposażenia nabywanej nieruchomości, np. koszty utworzenia księgi wieczystej. Trzeba jednak pamiętać że oferty kredytów mieszkaniowych każdy kredytodawca przygotowuje indywidualnie.

Kredyt hipoteczny Kredyt hipoteczny to zazwyczaj jedyne wyjście umożliwiające zakup własnego lokum. Dzięki szerokiej ofercie banków, zaciągnięcie kredytu hipotecznego staje się coraz łatwiejsze i bardziej przystępne dla każdego z nas. Warto jednak pamiętać, że kredyty hipoteczne to poważna decyzja finansowa, a wybór konkretnej oferty pociąga za sobą skutki na wiele lat. Kredyt hipoteczny jest to rodzaj finansowania długoterminowego. Przeważnie kredyt hipoteczny udzielany jest na sfinansowanie inwestycji w nieruchomości. Bank może skredytować zakup nieruchomości na rynku pierwotnym lub wtórnym. Kredyty hipoteczne mogą pokryć wykupienie, budowę lokalu lub budynku użytkowego wraz z gruntem, zakup garażu, wykup mieszkania komunalnego, zakładowego, zakup domku letniskowego. Kredyt hipoteczny wykorzystywany jest także do przebudowy, nadbudowy, rozbudowy, remontu lub modernizacji nieruchomości.

Kredyt hipoteczny Kredyt mieszkaniowy, hipoteczny, samochodowy może być przyznawany nie tylko w złotych polskich, ale również w walutach obcych. Najczęściej wykorzystywane waluty to dolary amerykańskie, euro oraz franki szwajcarskie. Większość banków udziela kredyty hipoteczne na cele budowlane i mieszkaniowe, przedstawiając swoim kredytobiorcom bardzo szeroki wybór tych kredytów. Kredyt hipoteczny może być udzielony na: - budowę domu - jest to kredyt budowlany, - zakupu i budowę mieszkań- jest to kredyt na budowę mieszkania. Zabezpieczeniem kredytu hipotecznego jest hipoteka. Wyróżniamy kilka rodzajów hipoteki. Pierwszy rodzaj to hipoteka zwykła - dokładnie określa kwotę kredytu wraz z odsetkami i kosztami egzekucji.

Kredyt hipoteczny Drugim rodzajem jest hipoteka kaucyjna - określa górną granicę zobowiązania i jest wykorzystywana gdy w czasie jej ustanawiania nie można dokładnie określić wartości kredytu wraz z odsetkami. Wpływają na to zmiany kursu walut przy zaciąganiu kredytu walutowego. Trzecim rodzajem jest hipoteka łączna umowna - dotyczy kilku nieruchomości w związku z jednym zobowiązaniem (kredytodawca może żądać zaspokojenia swych roszczeń z każdej z nieruchomości zarówno pojedynczo jak i wszystkich równocześnie. Hipoteka realizowana jest przez dokonanie wpisu hipotecznego w księdze wieczystej nieruchomości na rzecz banku, który udziela kredytu. Hipoteka daje kredytodawcy prawo do dochodzenia swojego roszczenia z nieruchomości.

Kredyt konsolidacyjny Kredyt konsolidacyjny – podstawowym atutem kredytu konsolidacyjnego jest zamiana drogich kredytów konsumpcyjnych na znacznie tańszy kredyt zabezpieczony hipotecznie. Dzięki temu, zamiast wielu, płaci się tylko jedną niską ratę. Kredytem konsolidacyjnym można spłacić kredyt mieszkaniowy, kredyt samochodowy, kredyt konsumpcyjny, linię debetową w rachunkach bieżących. Procedury formalne związane z zaciągnięciem kredytu konsolidacyjnego nie różnią się od innych zaciąganych kredytów. Konieczne jest przygotowanie dla kredytodawcy niezbędnych dokumentów dotyczących osiąganych dochodów (ocena zdolności kredytowej), a także innych związanych z nieruchomością, która stanie się zabezpieczeniem kredytu konsolidacyjnego.

Kredyt online W obecnych czasach można wiele interesów przeprowadzać przez Internet, można nawet zaciągnąć kredyt online. Kredyty online gwarantują przede wszystkim oszczędność czasu. Wiele kredytodawców oferuje swoje usługi przez internet (potocznie zwane są usługami online). W bezpieczny sposób można uzyskać kredyt online nie wychodząc z domu. Banki online oferują kredyty gotówkowe, kredyty samochodowe i kredyty hipoteczne. Zarówno banki internetowe jak i tradycyjne oferują coraz częściej swoje produkty kredytowe poprzez Internet aby skrócić do siebie drogę klienta a zarazem ułatwić pierwszy kontakt odciążając się w ten sposób ze wstępnej obsługi kredytobiorcy. W ofertach kredytów online możemy bardzo często spotkać promocje, które nie są dostępne w placówce tego samego kredytodawcy, jeśli udamy się do niego osobiście.

Kredyt online Procedura uzyskania kredytu online zaczyna się od wybrania na określonym portalu finansowym interesującej nas oferty kredytu lub innej usługi finansowej. Następnie kredytobiorca musi wypełnić formularz o kredyt online w którym podajemy podstawowe dane na nasz temat i naszego zatrudnienia. Po wypełnieniu takiego formularza kredytowego i wysłaniu go do banku, pracownik banku podejmuje wstępną decyzję kredytową o przyznanie kredytu online, kredytodawca poinformuje nas o swojej decyzji przeważnie za pomocą e-maila lub telefonicznie. Po pozytywnej decyzji kredytowej online musimy skompletować niezbędne dokumenty i udać się z nimi do wybranej placówki bankowej w celu podpisania umowy kredytowej. Po sprawdzeniu dokumentów kredytobiorcy przez pracownika banku podpisujemy umowę kredytową i otrzymujemy kredyt online. Kredyty online to ostatnio bardzo popularna forma zaciągania kredytów.

Pożyczki gotówkowe Poprzez pożyczkę rozumiemy operację, która polega na udzieleniu przez osobę fizyczną lub instytucję określonej kwoty środków pieniężnych do dyspozycji pożyczkobiorcy, na czas określony. W odróżnieniu od kredytu bankowego pożyczkobiorca nie musi określać celu na jaki pieniądze zostaną przeznaczone oraz naliczenie i pobranie odsetek. Pożyczka gotówkowa jest jedną z bardziej popularnych metod na zdobycie dodatkowych środków finansowych. Pożyczki gotówkowe umożliwiają wydanie tych pieniędzy na dowolny cel. Zakupy, bieżące wydatki, zapłata zaległych rachunków, samochód, mieszkanie - dzięki pożyczkom istnieje szansa na sfinansowanie dowolnej potrzeby.

Pożyczki gotówkowe Pożyczki często są dostępne bez poręczycieli, bez zbędnych zabezpieczeń i przy minimum formalności. Banki udzielając pożyczek oferują zazwyczaj dodatkowo atrakcyjne ubezpieczenia na wypadek np. problemów ze spłatą rat. Wiele banków oferuje swoim stałym klientom pożyczki "od ręki", czyli wystarczy sam dowód osobisty. Bardzo popularne stały się w ostatnim czasie pożyczki na telefon. Pożyczki te są dogodne w sytuacji gdy potrzebujemy szybko, bezstresowo i co najważniejsze bez wychodzenia z domu uzyskać pieniądze. Przez telefon można uzyskać wiele fachowych i kompetentnych informacji na temat pożyczki gotówkowej.

Literatura: Biernacka M., Korba J., Smutek Z.: Podstawy przedsiębiorczości. Podręcznik do liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Wyd. II. Operon, Gdynia 2009, Gregorczyk S., Romanowska M., Sopińska A., Wachowiak P.: Przedsiębiorczość bez tajemnic. Podręcznik do nauczania podstaw przedsiębiorczości dla liceum i technikum. WSiP 2009, Adelson I.: Formy prawno – organizacyjne przedsiębiorstwa a strategia jego rozwoju. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2000, Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik 2002, http://pl.wikipedia.org http://www.kredyty.hmm.pl