Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki Cele powszechnego kształcenia informatycznego w opracowaniach krajowych i zagranicznych
I. Tendencje światowe w kształceniu informatycznym Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska I. Tendencje światowe w kształceniu informatycznym Program UNESCO W 1994 roku ukazał się program nauczania informatyki w szkole średniej (Informatics for Secondary Education). Ponad 100-stronicowy dokument, opracowany przez międzynarodową grupę ekspertów IFIP (International Federation for Information Processing) na zlecenie UNESCO, zawiera wiele modułów, na które składają się opisy jednostek tematycznych. Taka budowa programu pozwala wszystkim krajom na wybranie treści nauczania odpowiednio do własnych potrzeb, możliwości technicznych i finansowych.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Program został poprzedzony trzema następującymi definicjami: Informatyka (informatics) - nauka zajmująca się projektowaniem, realizacją, oceną, użytkowaniem i ochroną systemów przetwarzania informacji, a także sprzętem, oprogramowaniem, zagadnieniami organizacyjnymi i ludzkimi oraz związanymi z tym implikacjami w dziedzinie gospodarki, handlu, zarządzania i polityki. Technologia informatyczna (informatics technology) - zastosowania informatyki w społeczeństwie. Technika informacyjna (information technology, IT) - połączenia technologii informatycznej z innymi pokrewnymi technikami, np. z techniką komunikacyjną.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO GŁÓWNE CELE NAUCZANIA 1. Alfabetyzacja komputerowa: uczniowie będą stosować środki informatyczne w sposób inteligentny i twórczy w codziennym życiu. 2. Stosowanie narzędzi technik informacyjnych w innych przedmiotach nauczania: uczniowie będą stosować narzędzia wywodzące się z nowych technik informacyjnych do rozwiązywania typowych problemów w innych przedmiotach nauczania. 3. Zastosowanie informatyki w innych przedmiotach nauczania: uczniowie będą stosować metody i techniki informatyki w połączeniu z narzędziami technik informacyjnych do rozwiązywania problemów na innych przedmiotach. 4. Zastosowanie informatyki w różnych sektorach zawodowych: uczniowie będą stosować metody i techniki informatyczne w połączeniu z narzędziami techniki informacyjnej do rozwiązywania problemów z zakresu zarządzania, przemysłu i techniki.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Uniwersalny charakter dokumentu przejawia się między innymi w tym, że sformułowano w nim cele nauczania na różnych poziomach i w różnych typach szkół: Kształcenie ogólne na poziomie podstawowym, które obejmuje głównie cele 1 i 2 i dodatkowo - opcjonalnie cel 3. Kształcenie ogólne na poziomie zaawansowanym, które po osiągnięciu celu 1 obejmuje głównie cele 2 i 3. Kształcenie zawodowe na poziomie zaawansowanym, które dotyczy głównie celu 4.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska KSZTAŁCENIE OGÓLNE NA POZIOMIE PODSTAWOWYM Uczniowie powinni umieć: korzystać z podstawowych urządzeń i programów usługowych systemu komputerowego, stosować programy użytkowe, pokazać rozwiązania standardowych problemów w postaci algorytmów, wskazywać najważniejsze społeczne, ekonomiczne i etyczne konsekwencje rozwoju techniki informacyjnej.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Jednostki tematyczne na poziomie podstawowym zostały pogrupowane w następujące moduły: Moduł podstawowy: sprzęt, system operacyjny, trendy rozwojowe w informatyce, wprowadzenie do użytkowania komputera, edytor tekstu, praca z bazą danych, praca z arkuszem kalkulacyjnym, praca z grafiką, zagadnienia społeczne i etyczne, wybór narzędzi programistycznych. Uzupełniający moduł podstawowy: projektowanie i użytkowanie baz danych, projektowanie i użytkowanie arkusza kalkulacyjnego, praktyki informatyczne. Opcjonalny moduł programowania: wprowadzenie do programowania, programowanie metodą zstępującą (“od ogółu do szczegółu”). Ogólny moduł opcji: maszynopisanie, systemy składu komputerowego (DTP), komputery i komunikacja, tworzenie grafiki, wykorzystanie multimediów, komputerowe wspomaganie projektowania (CAD), modelowanie i symulacja, systemy doradcze, robotyka, muzyka, statystyka.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Autorzy programu zwracają uwagę, że dwa pierwsze moduły dotyczą alfabetyzacji komputerowej, natomiast dwa kolejne można włączyć do programu nauczania zarówno na poziomie podstawowym, jak i zaawansowanym. W kształceniu ogólnym na poziomie zaawansowanym należy dodatkowo uwzględnić: Zaawansowany moduł ogólny: podstawy programowania oraz tworzenia oprogramowania, elementy zaawansowanego programowania, zastosowanie modelowania.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Program UNESCO Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Opis każdej jednostki tematycznej składa się z następujących punktów: cel ogólny, np. uczniowie powinni poznać/opanować/nauczyć się..., cele szczegółowe, np. uczniowie powinni utworzyć,/zredagować/obliczyć/wyszukać..., kontekst, który określa, co jest zadaniem tej jednostki, np. nauczenie, jak pracować z komputerem, materiał, w którym wymienia się podstawowe treści do przekazania na lekcji, pomoce, ze zwróceniem uwagi na minimalny zestaw pomocy niezbędnych do realizacji programu oraz dodatkowy zestaw pomocy, powiązania z innymi jednostkami, metodyka, czyli metoda pracy nauczyciela z uczniami.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Podsumowanie Ogólne cele nauczania określają zasadnicze kierunki - “do czego dążymy” oraz postawy i podstawowe wartości, które zamierzamy kształtować i upowszechniać. Uczenie informatyki nie może się redukować tylko do obsługi narzędzia, lecz powinno być ważnym składnikiem ogólnego kształcenia umysłowego. Ale nie powinno też być nauczaniem teoretycznym i formalnym.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Podsumowanie Treści, cele zmieniają się: I okres - Programowanie II okres - Użytkowanie III okres - (90 - 95) Algorytmy i struktury danych IV okres - Powszechne komunikowanie się (multimedia, encyklopedie i podręczniki, poczta elektroniczna, dostęp do informacji, komputer sterujący urządzeniami zewnętrznymi)
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Podsumowanie Przedmioty: Informatyka i Technologia Informacyjna powinny być traktowane jako przedmiot ogólnokształcący, wyrabiający ogólną kulturę informatyczną i umiejętności algorytmicznego myślenia. Ma on stanowić przygotowanie do życia w skomputeryzowanym świecie i społeczeństwie, wymagającym ciągłego doskonalenia i samokształcenia się.
G. Gregorczyk, M. Rostkowska Metodyka nauczania informatyki G. Gregorczyk, M. Rostkowska Koniec Dziękuję za uwagę