Pamięć i patriotyzm Polacy na wschodzie Joanna Sowińska Adrianna Sowińska

Po co były wywózki? Na mocy układu III Rzeszy z ZSRR w dniu 28.IX.1939r. podzielono Polskę między owe państwa Postanowiono za wszelką cenę zatrzeć jakikolwiek ślad polskości tych ziem oraz wyeliminować wszelkie próby oporu wobec Stalina. W tym celu stasowano na szeroką skalę terror, zastraszano Polaków oraz niszczono ich struktury.

Gdzie wywożono Polaków? Poza Polakami, których było najwięcej (stanowili ok. 80%) deportacja objęła także osoby narodowości żydowskiej, ukraińskiej, litwińskiej i białorusińskiej. Niektórzy badacze szacują liczbę deportowanych na od 800 tysięcy do miliona. W latach 1939-1941 śmiertelność wśród deportowanych wyniosła nawet 25%

Deportacje Luty 1940r. Kwiecień 1940r. Czerwiec 1940r. Maj/czerwiec 1941r. Poza wielkimi czterema falami deportacji komuniści przeprowadzili również indywidualne wysiedlania.

Stany społeczne niewygodne dla ZSRR Członkowie partii niekomunistycznych, Członkowie korporacji studenckich, organizacji strzeleckich i młodzieżowych, Żandarmi, policjanci i pracownicy więziennictwa, Oficerowie wszystkich armii nie sowieckich, Uchodźcy, emigranci polityczni, Przedstawiciele firm zagranicznych, Pracownicy Czerwonego Krzyża, Duchowni, członkowie stowarzyszeń religijnych, Szlachta, kupcy, bankierzy.

Grupy skazanych na wywózkę ”aresztowani” – skazani na 3-15 lat pobytu w łagrze „specprzesiedleńcy” – przesiedlani do osad, w których bardzo ograniczono wolność osobistą czyli podróżować można było tylko do pobliskich wiosek na zakupy pod kontrolą specjalnych strażników. Normy żywnościowe były typowo obozowe a mieszkańców zmuszano do ciężkiej pracy. „wolni zesłańcy” – nie byli zmuszani do pracy ale podejmowali się jej, żeby zdobyć środki do życia

Jak wyglądała wywózka? Po zakomunikowaniu decyzji NKWD o przeniesieniu rodzin, przeprowadzono dokładną rewizję, żeby sprawdzić czy w domu nie ma broni. Na spakowanie się i opuszczenie domostwa całe rodziny miały zaledwie 30 minut ale zdarzało się, że jaszcze mniej. Przesiedleńców obowiązywał również limit wagowy zabieranego bagażu. Wysiedleni byli dowożeni furmankami, ciężarówkami bądź saniami do stacji kolejowej a dalszą podróż odbywali przerobionymi wagonami towarowymi. Ludzi zmarłych w trakcie podróży zostawiano bez pogrzebu podczas przystanków.

Jak wyglądało życie w łagrach? Wysiedleńcy mieszkali w bardzo złych warunkach. Zamieszkiwali prymitywne i przeludnione baraki, w których brakowało szyb w oknach a dachy były nieszczelne. Nie było w nich toalet zamiast tego w pobliżu znajdowały się latryny. Spali na pryczach z nieheblowanych desek natomiast ogrzewanie stanowił piec pośrodku sali. Zarobki kształtowały się na poziomie od 50 do 220 rubli miesięcznie ale ceny żywności były bardzo wysokie. Dziennie pracujący zarabiał tylko 81 kopiejek a chleb kosztował od 90 kopiejek do 1,10 rubla. Deportowanym brakowało też odpowiednich ubrań.

Iwan Sołoniewicz

Dlaczego warto o nim opowiedzieć mimo, że nie jest Polakiem? Sprzeciwił się tyranii obecnej w ZSRR. Próbował stworzyć namiastkę normalnego życia w koloni pracy dla bezdomnych chłopców. Chciał uciec za granicę i opowiadać o sytuacji w ZSRR innym ale został złapany i osadzony w obozie Kombinacie Białomorsko-Bałtyckim. Chęć ucieczki z ZSRR przeważyła strach przed karą śmierci. Za drugim razem udało mu się uciec przez granicę z Finlandią. Prowadził działalność antysowiecką występując publicznie z relacjami o sytuacji w ZSRR. Opublikował książkę o tyrani w obozach.

Dzieciństwo Urodził się 14 listopada 1891 roku w okolicach Grodna Ojciec był białoruskim chłopem następnie wiejskim nauczycielem a potem został prowincjonalnym dziennikarzem. Miał brata Borysa.

Grodno (biał. Гро́дна - Hrodna) 1128 rok - pierwsze wzmianki w kronikach 1283 rok - najazd Krzyżacki 1376 rok - wejście w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego Po Powstaniu Kościuszkowskim opanowane przez Rosjan Po Powstaniu Listopadowym zwiększenie rusyfikacji 20 września 1939 - wtargnięcie Armii Czerwonej 1941-1944 - okupacja Sowiecka

Wykształcenie Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Petersburskiego Był członkiem organizacji „Związek Wyzwolenia Rosji” a w 1920 stworzył i propagował ideologię monarchii ludowej bezstanowej Był sportowcem i pracował jako nauczyciel gimnastyki oraz instruktor sportowy w Komitecie Miejskim Związków Zawodowych Był z wykształcenia prawnikiem a z zawodu dziennikarzem

Życiorys 1922 rok - aresztowany i skazany na 2 lata więzienia za bandytyzm i organizowanie powstania na Donie 1926 rok - wraz z rodziną wywieziony do Moskwy 1933 rok - nieudana próba ucieczki i osadzenie w obozie Kombinacie Białomorsko- Bałtyckim 1934 roku - krótka praca w koloni dla bezdomnych dzieci w Wodorazdieł 1934 rok - udana ucieczka przez granicę z Finlandią

Jego twórczość Podręcznik na temat boksu i jiu-jitsu Pisał w dziale sportowym gazety związków zawodowych „Trud” „Rossija w koncłagierie” (Rosja w obozie koncentracyjnym)

Joanna Sowińska Adrianna Sowińska KONIEC Joanna Sowińska Adrianna Sowińska