Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Syberia.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Syberia."— Zapis prezentacji:

1 Syberia

2 Na Syberię trafiła ludność przymusowo przesiedlona z ziem polskich w toku operacji deportacyjnych przeprowadzonych w lutym i czerwcu 1940 r. oraz w maju i czerwcu 1941 r. W lutym 1940 r. deportacja objęła przede wszystkim polskich osadników wojskowych i cywilnych kolonistów oraz służbę leśną, a także pewną liczbę rodzin urzędników państwowych, urzędników i działaczy samorządowych, kupców i przedstawicieli innych grup. Na Syberii znalazło się prawie 43 tys. osób, w tym prawie 79 % Polaków.

3 Osiedlono ich głównie w obwodach omskim (7,3 tys
Osiedlono ich głównie w obwodach omskim (7,3 tys.) i nowosybirskim (3,2 tys.), w Kraju Krasnojarskim (15,3 tys.) i Kraju Ałtajskim ( 6,2 tys.). W czerwcu 1940 r. władze radzieckie deportowały wojennych uchodźców z zachodnich i centralnych terenów Polski. Wysiedlono wówczas ponad 76 tys. osób. I znów niektóre rejony Syberii stały się głównym miejscem przymusowego osiedlenia.

4 Ogromną większość wśród deportowanych tam ok. 29 tys
Ogromną większość wśród deportowanych tam ok. 29 tys. osób stanowili jednak Żydzi, natomiast Polaków było tylko niespełna 3,7 tys. Najwięcej osiedlono ich w obwodzie nowosybirskim (2,6 tys. wg stanu na koniec II kwartału 1941 r.). W innych jednostkach administracyjnych znalazły się grupy najwyżej parusetosobowe. W wyniku deportacji przeprowadzonych w maju i czerwcu 1941 r. na zesłaniu znalazło się kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców obszarów zaanektowanych przez ZSRR w latach , w tym także kolejna grupa obywateli polskich.

5 O tej deportacji wiadomo jednak stosunkowo najmniej, a dotyczy to również informacji o strukturze społecznej i narodowościowej deportowanych oraz ich rozmieszczeniu. Skład deportowanych późną wiosną był, jak się zdaje najmniej jednorodny. Wedle dyrektyw NKWD deportowani mieli zostać wraz z rodzinami ludzie stanowiący element niepewny i niepożądany na obszarze nowych nabytków terytorialnych ZSRR. Pochodzili oni z różnych warstw społecznych i środowisk. Jak się wydaje w tej zbiorowości spory był odsetek zawodowej inteligencji, przedstawicieli klas średnich i robotników wykwalifikowanych.

6 Miejscem docelowym deportacyjnych eszelonów były przede wszystkim: obwód nowosybirski (19,4 tys. osób), Kraj Ałtajski (17,4 tys. osób) i Kraj Krasnojarski (16,8 tys. osób). Dotychczas ujawnione źródła nie pozwalają na stwierdzenie jak wiele było wśród tej grupy osób narodowości polskiej, jednak wiadomo, że w tej wywózce znaleźli się już liczni przedstawiciele ludności ukraińskiej, białoruskiej, litewskiej i stałych mieszkańców Kresów Wschodnich narodowości żydowskiej.

7 Doznanie obcej przestrzeni, postrzeganej jako wroga i groźna, splatało się z doznaniem nowego statusu - statusu człowieka zniewolonego, dla którego owa przestrzeń zarówno w sensie fizycznym, jak i psychicznym, jednostkowym, jak i grupowym, była "domem niewoli". Nowy krajobraz przyrodniczy i nowe otoczenie społeczne były interpretowane z punktu widzenia człowieka zniewolonego i człowieka należącego do odmiennej kultury. Dostrzeżone już w trakcie podróży, a pogłębione na miejscu przymusowego osiedlenia poczucie bezkresności syberyjskiej krainy splatało się z poczuciem bezradności w obliczu zniewalającego systemu. Owa bezkresność odczuwana była jako czynnik destrukcji, jako żywioł niosący rzuconemu tam człowiekowi nieszczęście i zgubę.

8 Komponowała się w jedną całość z porażającą nędzą codziennej egzystencji i często słyszanymi zapewnieniami ze strony różnych funkcjonariuszy systemu, iż Polacy przyjechali tam "by zdechnąć". Z drugiej strony wrażliwość estetyczna, w tym także na piękno przyrody, nawet tej groźnej i wrogiej, to swoisty sprawdzian cywilizacyjny, przynajmniej w kulturze europejskiej.

9 Natura była jednak przede wszystkim współuczestnikiem dramatu, czynnikiem zniewolenia: nie było od niej ucieczki. Nieprzebyta tajga, bezkresny step, mokradła czy wezbrane rzeki postrzegane były jako kolejni policjanci czuwający nad zesłańcami, napawający ich poczuciem bezsilności i beznadziejności, zagubienia i zatracenia w owym bezkresie

10 Przyroda Syberii była źródłem fizycznego cierpienia
Przyroda Syberii była źródłem fizycznego cierpienia. W powszechnym skojarzeniu pojawia się w jej obrazie siarczysty mróz i śnieg. Te atrybuty syberyjskiej zsyłki były dokuczliwe same w sobie, ale dramat ludności polskiej polegał na braku odpowiedniego odzienia i obuwia, które pozwalałyby na w miarę bezpieczne dla zdrowia przebywanie na mrozie i śniegu i wykonywanie czynności związanych z przymusowym zatrudnieniem.

11 Latem zesłańcy cierpieli natomiast za sprawą dokuczliwych owadów: roje komarów i muszek bezlitośnie kąsały wszelkie odsłonięte powierzchnie ciała, doprowadzając ludzi do rozpaczy. Przed insektami nie było ratunku także w mieszkaniach. Tam dla odmiany panoszyły się pluskwy, pchły, wszy i karaluchy. Nieustanna z nimi walka przynosiła tylko częściowe i krótkotrwałe sukcesy. Pamięć o tej udręce stanowi niezmiennie komponent opisów syberyjskiego losu.

12 Nawet jeśli w relacjach pojawia się obraz tajgi-żywicielki, która stawała się ratunkiem dostarczając leśnych owoców, ptasich jaj, czy choćby brzozowego soku jako antidotum na szkorbut, to przecież konieczność korzystania z tej jej funkcji jest dowodem upodlenia, głodu, nędzy. Wyprawa po runo syberyjskiej tajgi, mimo użycia tych samych słów dla jej opisania, nie miała nic wspólnego z sielskim obrazkiem grzybobrania, czy zbierania jagód w lesie nieopodal rodzinnego domu czy z wakacyjnymi przeżyciami.

13 Była ponurą koniecznością dyktowaną walką o przeżycie w najbardziej egzystencjalnym znaczeniu i zarazem swoistą konfrontacją z groźnym żywiołem [...]Opisy krajobrazów w literaturze zesłańczej eksponują często nieobecności cech pożądanych. Określenia takie jak bezkres, bezmiar, bezimienność zawierają w sobie aspekt negatywności. Zwłaszcza, gdy obraz ten kontrastowany jest przez przypomnienie rodzinnych stron

14 Pamięć tamtego, "normalnego" była przeciwstawiana temu tutaj, "nienormalnemu". W pamiętnikach, mimo że pisane były w ogromnej większości już po powrocie z "innego świata", wielokrotnie pojawia się ten właśnie motyw zderzenia zawartości pamięci z realnym otoczeniem [...]


Pobierz ppt "Syberia."

Podobne prezentacje


Reklamy Google