Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Szkół nr 1 ID grupy: 98/60_p_g1 Opiekun: p. Wanda Matkowska Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Środowisko i zasoby naturalne w Polsce Semestr/rok szkolny: II/2010/2011

ZASOBY NATURALNE W POLSCE Podział i występowanie

CZYM SĄ ZASOBY NATURALNE? Zasoby naturalne (bogactwa naturalne) są to wszystkie elementy środowiska naturalnego, które człowiek może uzyskać. Są one podzielone na nieorganiczne (minerały, woda, atmosfera) i organiczne (pochodzenia zwierzęcego, roślinnego, ekosystemy), a również nieodnawialne (np. minerały i paliwa kopalne) oraz odnawialne (nie wyczerpują się, gdyż istnieje w nich zamknięty obieg materii, przykładowo w wodzie i atmosferze). Bogactwa naturalne umożliwiają nam rozwój życia i cywilizacji.

Podział ze względu na możliwość odnowienia się zasobów: Zasoby odnawialne Zasoby odnawialne to zasoby, które są stale uzupełniane, co oznacza, iż gdy odpowiednio się nimi gospodaruje, mogą ciągle ofiarować nam swoje dobra, a więc dostarczać użytecznych bogactw w nieskończoność. Przykładami zasobów odnawialnych są: ziemia uprawna, lasy, zasoby ryb, jakość powietrza, woda, energia słoneczna, energia geotermiczna czy wiatr i drewno. Zasoby nieodnawialne Zasoby nieodnawialne to zasoby, których wykorzystanie należy rozłożyć w czasie, ponieważ na świecie występuje ich ograniczona ilość. Zasoby te mogą zostać użyte tylko raz. Przykłady zasobów nieodnawialnych to: paliwa kopalne, ropa naftowa czy wszystkie eksploatowane zasoby minerałów, np. miedź, piasek, złoto, srebro, kamień budowlany, klimat.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA FORMĘ ZASOBÓW

Materia żywa Do materii żywej zaliczamy cały dostępny człowiekowi świat roślin, zwierząt oraz pozostałych organizmów (wirusy, bakterie itp.).

Materia nieożywiona Do materii nieożywionej należą substancje we wszelkich formach materii, a więc w postaci gazowej, ciekłej lub stałej, a w szczególności powietrze, wody, minerały oraz substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.

Energia Do zasobów naturalnych w postaci energii należą wszelkie przejawy energii dostępne człowiekowi, a w szczególności energia wód wynikająca z grawitacji (rzeki, wodospady), wpływu Księżyca (pływy) oraz kondensacji pary wodnej (opady), energia geotermalna, ciepło i światło ze Słońca.

PODZIAŁ ZASOBÓW NATURALNYCH WYKORZYSTYWANYCH W PRZEMYŚLE stałe: powietrze energia (słoneczna, wiatru, wód płynących, pływów morskich, geotermiczna) odnawialne: surowce energetyczne ( drewno opałowe, odpady produkcji roślinnej, biogazy) woda surowce dla przemysłu lekkiego, spożywczego i chemicznego: surowce dla przemysłu drzewnego nieodnawialne: surowce mineralne(kopaliny użyteczne) Surowce energetyczne (m.in. węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf) surowce metaliczne: rudy metali żelaznych (np. żelazo, chrom) rudy metali kolorowych(np. cynk, rtęć) metale szlachetne (np. złoto, srebro) rudy metali lekkich (np. magnez) pierwiastki promieniotwórcze surowce chemiczne(m.in. siarka, gips) surowce skalne (m.in. piasek, żwir, glina) kamienie szlachetne i półszlachetne

Wydobycie surowców naturalnych w Polsce W Polsce wydobywane są m. in. : węgiel brunatny węgiel kamienny ropa naftowa gaz ziemny żelazo, cynk, ołów, miedź, nikiel sól kamienna siarka

Mapa wydobycia zasobów naturalnych w Polsce

ZASTOSOWANIE WĘGLA BRUNATNEGO I KAMIENNEGO bryła węgla brunatnego bryła węgla kamiennego Węgiel brunatny bywa brykietowany i stosuje się go głównie w celach opałowych. Węgiel kamienny jest jednym z najcenniejszych kopalnych surowców energetyczno-chemicznych.

Zastosowanie ropy naftowej Ropę naftową wykorzystywana była już od bardzo dawna. Używano ją między innymi do balsamowania zwłok, wyrobu pochodni, leków, a przede wszystkim jako środek zapalający w różnego rodzaju machinach wojennych. Obecnie najwięcej ropy w postaci wyodrębnionych z niej produktów zużywają niemal wszystkie gałęzie przemysłu. Otrzymywane z ropy naftowej benzyny i oleje napędowe wykorzystywane są w niemal wszystkich silnikach spalinowych. Produkty destylacji służą również do produkcji olejów, smarów, tworzyw sztucznych, środków dezynfekujących, gumy, leków, kosmetyków, barwników, a nawet syntetycznych tkanin. Również asfalt produkowany jest ze składników wydzielonych z surowej ropy.

Zastosowanie gazu ziemnego Gaz ziemny jest wykorzystywany  do przygotowywania posiłków, ogrzewania wody czy pomieszczeń zarówno w gospodarstwach domowych jak i w różnego rodzaju przedsiębiorstwach do celów grzewczych, w różnego rodzaju technologicznych, ma także zastosowanie do połączonego produkowania ciepła i elektryczności. Gaz ziemny jest coraz częściej stosowany do układów produkujących energię elektryczną i cieplną, ma zastosowanie także jako chłodziwo do klimatyzacji. Gaz ziemny stanowi niejednokrotnie tzw. ekologiczne paliwo do napędzania pojazdów samochodowych.

Zastosowanie żelaza budynków, a także do budowy samochodów i maszyn. Związki żelaza znalazły zastosowanie również do produkcji farb (metalicznych). Żelazo ma ogromne znaczenie w przemyśle i technice, gdyż używane jest do produkcji stali. Stal wykorzystywana jest m.in. w budownictwie do wytwarzania elementów konstrukcyjnych

ZASTOSOWANIE CYNKU Najważniejsze zastosowanie technologiczne cynku to pokrywanie nim blach stalowych (stal ocynkowana), w celu uodpornienia na korozję.

ZASTOSOWANIE OŁOWIU Ołów znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle. Stosowany jest głównie do produkcji baterii, rur, amunicji i ołówków.

ZASTOSOWANIE MIEDZI Jest masowo wykorzystywana jako surowiec do produkcji przewodów elektrycznych i powszechnie w elektronice, a także w budownictwie (pokrycie dachów, elementy różnych instalacji), jako barwnik szkła oraz katalizator.

ZASTOSOWANIE NIKLU Nikiel używany jest często do produkcji oprawek okularów, biżuterii, elementów broni palnej, a także klamek drzwiowych. Osoby uczulone na nikiel są narażone na zaczerwienienia skóry np. w miejscu styku okularów ze skórą lub w czasie noszenia biżuterii z tego tworzywa.

ZASTOSOWANIE SOLI KAMIENNEJ Sól znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle chemicznym oraz spożywczym, w lecznictwie natomiast używany jest głównie do produkcji roztworów fizjologicznych, np. kroplówek.

ZASTOSOWANIE SIARKI Wielkie ilości siarki wykorzystuje się do produkcji dwusiarczku węgla i kwasu siarkowego (VI). Używana jest do wulkanizacji kauczuku (nadawanie elastyczności), jako składnik zapałek, ogni sztucznych i prochu. Wykorzystywana jest również do produkcji barwników, jako specjalistyczny cement i do leczenia chorób skóry oraz jest to jeden z podstawowych surowców przemysłu chemicznego.

ŹRÓDŁA WWW.wikipedia.pl , WWW.bryk.pl , WWW.onet.pl , WWW.wirtualnapolska.pl, WWW.recykling.info.pl , WWW.ekologiczny.sitegosting.pl , WWW.wiedza.ekologia.pl , WWW.ziemianarozdrozu.pl ,