Teoria społecznego uczenia się

Behawioryzm a teoria uczenia się społecznego Czynniki środowiskowe (wzmacniające, karzące) zachowanie SPOŁECZNE UCZENIE SIĘ Czynniki środowiskowe (wzmacniające, karzące) zachowanie Motywujące poglądy, spostrzeżenia, wartości emocje znaczenia

3 kierunki badań nowoczesnych teorii społecznego uczenia uczenie się przez obserwację i rola modela procesy poznawcze przekonania motywujące

Uczenie się przez obserwację Odkrycie: Badania Alberta Bandury(1963)- dziecko, które przygląda się dorosłemu tworzy schemat zachowania, który powtarza w przyszłości Pojęcie modelowania: odnosi się do procesu uczenia się zachowań poprzez obserwowanie zachowań innego człowieka – modela, którego istotę stanowi naśladowanie tego, co robią inni ludzie. Naśladowanie- wierna imitacja Modelowanie- wiedza o zachowaniu

Rodzaje skutków / efektów/ modelowania modelowanie jest skutkiem zaznajomienia się z nie znanym do tej pory wzorem zachowania wynikiem modelowania może być rozhamowanie reakcji, które poprzednio nauczono się hamować lub też powstrzymanie się od jakiegoś zachowania łatwiejsze okazywanie pewnych zachowań / efekt facylitacji /, czyli jakby zarażanie się zachowaniami innych osób-modeli: obserwator dostosowuje swoje zachowanie do zachowań innych osób.

Cechy modela starsi bywają naśladowani przez młodszych wyżsi w pozycji socjalnej są naśladowani przez stojących niżej przerastający inteligencją – przez mniej inteligentnych sprawniejsi, bardziej kompetentni – przez mniej sprawnych Właściwości obserwatora sprzyjające modelowaniu: Pozytywne: szacunek, podziw, ufność, sympatia dla modela, Negatywne: zazdrość, uległość, strach.

Proces uczenia się przez obserwowanie procesy uwagi i spostrzegania- obserwator kieruje uwagę i wyodrębniana kluczowe elementy tego, czego ma się nauczyć z innych działających bodźców  procesy pamięci- obserwator zapamiętuje i przechowuje obserwowane zachowanie modela procesy koordynacji motorycznej- decydujące o możliwości i dokładności wykonania reakcji naśladowczych procesy motywacyjne-czynniki aktywizujące jawne zachowanie obserwatora

Koncepcje wyjaśniające mechanizm uczenia się przez naśladownictwo tendencja do naśladownictwa jest uniwersalną właściwością człowieka zasady warunkowania instrumentalnego proces warunkowania klasycznego powstanie reprezentacji poznawczych

Procesy poznawcze Uczenie się utajone- forma uczenia się nie ujawniona natychmiast w widocznej reakcji; występuje bez wyraźnego wzmocnienia Przedmiotem uczenia się przez obserwacje oraz uczenia się utajonego nie jest reakcja, lecz wiedza o reakcji i jej skutkach. W teoriach społecznego uczenia się procesy poznawcze spostrzegano i interpretacji uznawane są za podstawowe czynniki, które działają pomiędzy bodźcem zewnętrznym a reakcją człowieka

Przekonania motywujące Definicja:trwałe oczekiwanie sukcesu lub porażki oraz wiara (albo zwątpienie) w zdolność opanowywania nowych umiejętności i osiągniecie celów Rodzaje: Poczucie kontroli nad własnym życiem Poziom optymizmu lub pesymizmu Wiara we własne siły

Lokalizacja kontroli- Julian Rotter Ogóle przekonanie, że skutki własnego postępowania są przez nas kontrolowane (umiejscowienie wewnętrzne) lub i znajdują się poza nasza kontrolą (umiejscowienie zewnętrzne) Wewnętrzne umiejscowienie kontroli Zewnętrzne umiejscowienie kontroli Osoba jest przekonana, że ponosi odpowiedzialność za to, co się jej przydarza Osoba jest przekonana, że jest ofiarą (a czasem wybrańcem) losu, przypadku lub innych ludzi “Niepowodzenia człowieka są skutkiem popełnionych błędów” “Wiele nieszczęśliwych zdarzeń w życiu człowieka jest wynikiem pecha”

Styl wyjaśniania- Martin Seligman Sposób, w jaki tłumaczymy sobie dlaczego coś się w naszym życiu wydarza; to jak wyjaśniamy sobie pewne zdarzenia sprawia, że albo utrwalamy wsobie poczucie bezradności, albo, mobilizujemy się do większej aktywności pesymistyczny styl wyjaśniania:-( opmistyczny styl wyjaśniania:-) sukcesy przypisuje otoczeniu a porażki sobie sukcesy przypisuje sobie a porażki otoczeniu winą obarcza siebie, przypisuje wydarzeniom trwały charakter, przypisuje im uniwersalny charakter (pojedyncze wydarzenie uogólnia na całą swoją osobę i zdolności). chwilowy charakter niepowodzeń, zasięg ograniczony jedynie do sfery, w której pojawiło się niepowodzenie, czynniki zewnętrzne, które mogły być odpowiedzialne za niepowodzenie.

Poczucie własnej samoskuteczności- Albert Bandura Wiara w zdolność uzyskania własnym wysiłkiem pożądanych rezultatów (takich jak opanowanie nowych umiejętności czy osiągnięcie celów) Źródła przekonań o własnej samoskuteczności: Poziom osiągnięć we własnym działaniu w porównaniu z jakimś ustalanym standardem lub w porównaniu z innymi, Doświadczenie zastępcze, a więc obserwacja innych ludzi i przekonania dotyczące wykonalności różnych zadań Perswazja słowna, Percepcja własnego pobudzenia emocjonalnego,