Akademia Techniczno – Humanistyczna w Bielsku – Białej Wydział Nauk o Materiałach i Środowisku Kierunek: Budownictwo PIASKOWIEC OPRACOWAŁ: Zbigniew Żarczynski

Co to jest piaskowiec ? Piaskowiec to drobnoziarnista, zwięzła skała osadowa powstała w wyniku scementowania ziaren kwarcu, skaleni, miki oraz okruchów innych skał i minerałów o średnicy 0,06-2 mm za pomocą spoiwa ilastego, krzemionkowego lub żelazistego. Przyjmuje różne zabarwienia od szarego po żółte, czerwone i białe.

GENEZA To sama natura dostarczyła rasie ludzkiej tak znakomitego budulca. Otóż skała jaką jest piaskowiec formowała się we wnętrzu ziemi z warstw piasku i muszli przez miliony lat, jako osad po dawnych morzach i oceanach, rzek i osad pustynnych. Ruchy tektoniczne wyniosły warstwy piaskowca na powierzchnię ziemi, tworząc w ten sposób naturalne złoża.

Jak powstał piaskowiec? Skały osadowe powstają w wyniku sedymentacji, czyli gromadzenia się materiału okruchowego, organicznego lub chemicznego w zbiornikach wodnych lub – rzadziej – w środowisku lądowym. Osady te podlegają następnie procesowi diagenezy, podczas której zmniejsza się odległość pomiędzy poszczególnymi składnikami osadu. Diageneza jest związana z cementacją – procesem, który polega na połączeniu składników spoiwem, którym najczęściej jest krzemionka, węglany, związki żelaza czy ił. Lityfikacja powoduje z kolei przejście ze skały luźnej do skały zwięzłej

podstawowe cechy fizyczne piaskowca Gęstość objętościowa (g/cm³) Wytrzymałość na ściskanie Rc, ( Mpa) Ścieralność na tarczy Boehmego (m) Nasiąkliwość wagowa n, (%) Twardość wg skali Mohsa 1,80-2,70 10-150 0,09-2,50 0,5-15 4-7 Piaskowce są zwykle relatywnie miękkie i łatwe w obróbce, zwłaszcza tuż po wydobyciu, natomiast po wyschnięciu twardnieją. Z tego względu od wieków są stosowane w budownictwie jako materiał konstrukcyjny lub zdobniczy. Formacje skalne złożone w przeważającej części z piaskowca są porowate, co pozwala na perkolację (przesączanie) i zatrzymywanie dużych ilości wody. Z tego względu mogą być wykorzystywane jako efektywne filtry oczyszczające wodę z zanieczyszczeń.

Piaskowiec był jednym z pierwszych materiałów, jaki człowiek wykorzystał do budowy własnego domu.

WYSTĘPOWANIE Piaskowiec jest skałą bardzo rozpowszechnioną w świecie na wszystkich kontynentach. Najsłynniejsze pokłady znajdują się w Indiach, USA, Afryce i Australii Formacje piaskowca z Arizony USA Kanion Antylopy Arizona USA

i niewielkie skrawki Tatr, a także spore partie Gór Świętokrzyskich. WYSTĘPOWANIE W POLSCE W Polsce z piaskowców zbudowane są niektóre partie Sudetów, przede wszystkim Góry Stołowe, a także niewielkie części Pogórza Izerskiego, Pogórza Kaczawskiego, Gór Kaczawskich, Gór Wałbrzyskich, Gór Kamiennych, Gór Bystrzyckich oraz Kotliny Kłodzkiej, prawie całe Beskidy, czyli Karpaty Zewnętrzne oraz Podhale, Kotlina Zakopiańska i niewielkie skrawki Tatr, a także spore partie Gór Świętokrzyskich. KOPALNIA PIASKOWCA BOLESŁAWIEC KOPALNIA PIASKOWCA BRENNA

Ze względu na skład mineralny szkieletu ziarnowego wyróżnia się piaskowce kwarcowe arkozowe (zawierają znaczne ilości skaleni) lityczne (zawierają okruchy różnych skał)

Ze względu na obecność drobnoziarnistej masy wypełniającej (matrix) piaskowce dzielimy na: waki (zawierają znaczne ilości frakcji mułowcowej). arenity (czyste piaskowce)

ZASTOSOWANIE Piaskowiec stosowany jest jako materiał budowlany, drogowy, rzeźbiarski, do wyrobu kamieni młyńskich, materiałów ogniotrwałych i kwasoodpornych, tarcz szlifierskich, osełek i itp.

Piaskowiec znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie Jest jednym z naturalnych materiałów budowlanych. Jego walory estetyczne i bogata gama kolorów pozwala na zrealizowanie wielu przedsięwzięć budowlanych. Materiał ten świetnie się sprawdza, jako jedyne pokrycie powierzchni, jak również w połączeniu z popularnymi współcześnie elementami szklanymi, metalowymi czy drewnianymi. Przykładowe zastosowanie: -kominki -okładziny elewacyjne -ogrodzenia -schody -kostka brukowa -parapety -posadzki -nagrobki -rzeźby -architektura ogrodowa

Przykładowe zastosowanie: ogrodzenie okładziny ścienne

kominki mury oporowe, schody posadzki

Architektura ogrodowa

Słynne budowle z piaskowca Brama Brandenburska Berlin Meteory Grecja

Piramidy Egipskie Katedra Notre Damme w Paryżu Biały Dom w Waszyngtonie

Bibliografia http://www.polsko.wz.cz http:// www.muratorplus.p http:// www.impala.net.p http:// www.tempuspolska.com http://www.redbor.pl/skaly/0_skaly_osadowe.htm http://www.piaskowiec.webpages.pl/ http://portalwiedzy.onet.pl/59915,,,,piaskowiec,haslo.html http://www.akropol.pl/pl/materialy/piaskowce/ http://pl.wikipedia.org/wiki/Piaskowiec