OPPOSITE DEFIANT DISORDER Zachowania Opozycyjno- Buntownicze Materiał opracowały: Justyna Pacuła – reedukator Hanna Podłucka – nauczyciel wczesnoszkolny

Występowanie ODD wśród dzieci

Zaburzenia zachowania znajdują się wśród najczęściej występujących zaburzeń wieku dziecięcego Ich rozpowszechnienie wynosi od 2% do 9% jeśli chodzi o zaburzenie zachowania oraz od 6% do 10 % w przypadku zaburzenia opozycyjno-buntowniczego. Częściej są rozpoznawane w dużych miastach niż na wsiach. Mogą pojawić się w każdym wieku. U chłopców w większości rozpoznaje się w młodszym wieku, najczęściej w pierwszych latach szkoły podstawowej. U dziewcząt początek zaburzeń zachowania wiąże się z okresem dojrzewania (ok. 13-15r.ż).

Według DSM-IV główne cechy zaburzenia zachowania to powtarzający się i trwały wzór zachowania obejmujący łamanie podstawowych praw innych osób i ważnych norm społecznych stosowanych dla danego wieku. Przejawiają się w szkole, domu, a także w potoczeniu rówieśników. Zaburzenia zachowania powiązane są z poważnym łamaniem praw, natomiast zaburzenia opozycyjno-buntownicze obejmują wzory zachowań negatywistycznych, wrogich i buntowniczych. Wymienione zaburzenia często następują po sobie. Wiele dzieci objawiających zachowania opozycyjno- buntownicze stopniowo rozwija w sobie zaburzenia zachowania w okresie dorastania. Obydwa zaburzenia kojarzą się z problemami w zrozumieniu i rozwiązywani problemów międzyludzkich. Zarówno jeden jak i drugi typ wiąże się z wysokim ryzykiem antyspołecznego zachowania w okresie dorosłości. Dzieci spełniające kryteria diagnostyczne charakteryzuje postawa negatywistyczna, wrogość, wybujały temperament i bunt wobec osób reprezentujących władzę przez przynajmniej sześć miesięcy. Główną cechą zaburzenia opozycyjno-buntowniczego jest „opozycja”- przeciwstawianie się.

Zaburzenia opozycyjno-buntownicze to zazwyczaj zespół objawów, który pojawia się w ramach innej diagnozy, np. wspólnie z ADHD, depresją dwubiegunową, zaburzeniami lękowymi. Dziecko zdecydowanie odmawia wykonywania poleceń, nadmiernie reaguje, łatwo traci cierpliwość i wpada w gniew. Potrafi specjalnie drażnić i kłócić się z innymi. Nie umie wziąć odpowiedzialności za swoje działanie. „Pewnemu czteroletniemu chłopcu opiekunka w przedszkolu kazała położyć się na łóżku podczas leżakowania. Malec odmówił. Opiekunka nalegała, aby jej posłuchał. Chłopiec spokojnie podszedł do łóżka, nasiusiał na nie i stwierdził: Teraz chyba już nie muszę się na nim kłaść.”

Martin Kutscher, Tony Atwood, Robert Wolff autorzy książki “ Dzieci z zaburzeniami łączonymi” twierdzą, że dzieci nie są dotknięte tylko jednym problemem. Bardzo często kilka schorzeń grupuje się w rozmaitych układach, które noszą nazwę zaburzeń łączonych. Najczęstszymi rodzajami są: ADHD ADD ADHD bez H tj. bez hiperaktywności - dziecko z tym deficytem nie sprawia kłopotów wychowawczych, a bardziej kłopoty edukacyjne trudności w nauce zaburzenia ze spektrum autystycznego np. zespół Aspergera zaburzenia integracji sensorycznej zaburzenia lękowe i obsesyjno-kompulsywne zespól Tourett’a (występowaniem licznych tików motorycznych i głosowych pochrząkiwania, szczekanie, mlaskanie językiem) depresja depresja dwubiegunowa zaburzenia opozycyjne zaburzenia przetwarzania bodźców słuchowych.