„Zespoły interdyscyplinarne – z doświadczeń Ośrodka Pomocy Dzieciom i Rodzinie w Rudzie Śląskiej”

Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie w Rudzie Śląskiej jako wielofunkcyjna placówka opiekuńczo-wychowawcza Struktura Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie Placówka Interwencyjno- -Socjalizacyjna 2 Mieszkania Interwencyjne 5 Mieszkań Rodzinkowych 4 Świetlice Socjoterapeutyczne 2 Punkty Konsultacyjne dla Rodzin

Zadania Świetlice Socjoterapeutyczne - placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego: - zapewnianie okresowej opieki dzieciom zagrożonym niedostosowaniem społecznym, - organizowanie zajęć socjoterapeutycznych. Placówka Interwencyjno-Socjalizacyjna – placówka całodobowa: udzielanie pomocy dzieciom pozbawionym okresowo lub trwale opieki, prowadzenie działań na rzecz powrotu dziecka do rodziny naturalnej lub umieszczenia go w rodzinie zastępczej lub innej odpowiedniej placówce. Punkty Konsultacyjne dla Rodzin: udzielanie specjalistycznej pomocy psychologicznej osobom i rodzinom mającym trudności lub wykazującym potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, prowadzenie działań na rzecz rodzin zastępczych, prowadzenie pokoju do przyjaznych przesłuchań dzieci ofiar i świadków przemocy.

Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie realizuje koncepcję systemowej pomocy dziecku i rodzinie Elementy systemu pomocy: socjoterapia, pomoc psychologiczna (konsultacja, poradnictwo, terapia indywidualna, rodzinna, grupowa), całodobowa opieka nad dzieckiem, zespoły interdyscyplinarne.

Zespół interdyscyplinarny to grupa profesjonalistów (reprezentantów różnych instytucji), którzy współpracują ze sobą w skoordynowany sposób zapewniający skuteczne reagowanie na doniesienia o krzywdzeniu i zaniedbywaniu dzieci. Zespół może się skupić na badaniu spraw dziecka krzywdzonego, strategii postępowania w danym przypadku, problemach dotyczących terapii ofiar, rodzin sprawców, kombinacji tych funkcji.

Zadaniem zespołu interdyscyplinarnego jest: stworzenie wielowymiarowej diagnozy sytuacji rodzinnej, skonstruowanie planu pomocy, rozdzielenie zadań zgodnie z kompetencjami osób wchodzących w skład zespołu.

Korzyści jakie płyną ze sprawnie działającego zespołu interdyscyplinarnego: lepszy przepływ informacji między instytucjami, szersza diagnoza problemów rodziny, trafniejsze decyzje instytucji włączanych w proces pracy rodziny, bardziej efektywne wykorzystanie środków i czasu pracy, skuteczniejsza pomoc, mniej urazów psychicznych dzieci i rodzin wynikających z interwencji instytucjonalnej, słabszy proces wypalenia się profesjonalistów zajmujących się krzywdzonymi dziećmi, wyższy prestiż profesjonalistów w lokalnej społeczności.

Zespoły interdyscyplinarne działające na terenie Miasta Ruda Śląska: robocze zespoły interdyscyplinarne zwoływane do konkretnej rodziny najczęściej przez pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Ośrodka Pomocy Dzieciom i Rodzinie, koncepcyjny zespół interdyscyplinarny, w skład którego wchodzili pedagodzy szkolni, policjanci, pracownicy socjalni, psycholodzy, wychowawcy świetlic socjoterapeutycznych, kuratorzy sądowi z dzielnicy Ruda; działał w latach 2002-2005; zajmował się opracowywaniem koncepcji interdyscyplinarnej pomocy dziecku krzywdzonemu, Miejski Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie został powołany w grudniu 2005 r. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Ruda Śląska, opracował Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przyjęty Uchwałą Rady Miasta.

Ilustracja pracy zespołu na przykładzie rodziny S. Rodzina S. Ojciec – wykształcenie zawodowe, na stałe zatrudniony w kopalni, Matka – wykształcenie zawodowe, nie pracuje, Dziecko – Tomasz lat 9, uczeń klasy 3 szkoły podstawowej.

Sytuacja rodziny Rodzice po rozwodzie Sytuacja rodziny Rodzice po rozwodzie. Ojciec mieszka sam, nadużywa alkoholu. Matka przejęła opiekę nad Tomkiem, powtórnie wyszła za mąż, urodziła córkę, II mąż stosuje przemoc wobec Tomka. Matka nadużywa alkoholu, zaniedbuje dzieci, nie chroni przed przemocą. Tomek często ucieka do domu ojca, skarży się na to, że jest bity przez wujka. Ojciec przejmuje opiekę nad dzieckiem. Okoliczności zgłoszenia do Punktu Konsultacyjnego Problem przemocy wobec dziecka zgłasza konkubina ojca, zaniepokojona stanem zdrowia dziecka i jego sytuacją. Spotkanie psychologa z ojcem Zebranie wstępnego wywiadu, udzielenie informacji o możliwościach korzystania z pomocy i sporządzenie zawiadomienia o przestępstwie (przemoc wobec dziecka). Ojciec nie decyduje się na dalsze spotkania z psychologiem, wyraża zgodę na powiadomienie odpowiednich służb.

Zwołanie roboczego zespołu interdyscyplinarnego w składzie: pracownik socjalny, kurator, wychowawca, psycholog, policjant. Diagnoza problemów rodziny: - ojciec bezradny w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, nadużywający alkoholu, na wniosek matki toczy się sprawa o pozbawienie ojca wykonywania władzy rodzicielskiej i na wniosek szkoły sprawa o wgląd w sytuację dziecka, rodzina objęta nadzorem kuratorskim, - matka nie kontaktuje się z żadnymi służbami, - Tomek prezentuje objawy psychosomatyczne : moczenie, zanieczyszczanie, ma kłopoty w kontaktach interpersonalnych z rówieśnikami, uczy się dobrze. Plan pomocy, podział zadań: rozeznanie sytuacji materialnej rodziny, warunków mieszkaniowych, zabezpieczenie obiadów dla dziecka na terenie szkoły, udział ojca w treningach dotyczących zajmowania się domem , motywowanie ojca do podjęcia leczenia odwykowego(pracownik socjalny), wzmacnianie pozycji dziecka w zespole klasowym (wychowawca), objęcie dziecka i ojca pomocą psychologiczną – diagnoza, terapia, poradnictwo (psycholog), umieszczenie dziecka w świetlicy socjoterapeutycznej (psycholog), nadzorowanie jakości sprawowanej przez ojca opieki nad dzieckiem (kurator), ustalenie stałych spotkań zespołu interdyscyplinarnego co 2 miesiące celem monitorowania sytuacji, uaktualniania planu pracy z rodziną.

Odbyły się jeszcze dwa spotkania (zaproszono wychowawcę świetlicy), podczas których na bieżąco wymieniano informacje o rodzinie. Okazało się, że mimo objęcia chłopca pomocą objawy zanieczyszczania nasilają się. Konieczna okazała się hospitalizacja dziecka. (Psycholog za zgodą ojca kontaktował się z lekarzem pediatrą i gastroenterologiem). Ojciec mimo składanych deklaracji i podejmowanych zobowiązań nie zapewnia dziecku właściwej opieki. Podjęto decyzję o złożeniu do sądu wniosku o zmianę zarządzeń opiekuńczych i zabezpieczeniu dziecka w placówce. W wyniku podjętej interwencji dziecko trafiło do dziadków, którzy w chwili obecnej wystąpili do sądu z wnioskiem o ustanowienie ich rodziną zastępczą. Wyznaczono kolejne spotkanie zespołu interdyscy-plinarnego celem podsumowania współpracy.

Dziękuję za uwagę mgr Izabela Koziarczyk-Paździor Główny Specjalista - Koordynator Punktu Konsultacyjnego dla Rodzin Ośrodka Pomocy Dzieciom i Rodzinie w Rudzie Śląskiej

Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie w Rudzie Śląskiej ul Ośrodek Pomocy Dzieciom i Rodzinie w Rudzie Śląskiej ul. Plebiscytowa 12 tel. 032 240 90 07 www.opdzir.org