i świadectwo charakterystyki energetycznej budynku Audyt energetyczny i świadectwo charakterystyki energetycznej budynku Łukasz Polakowski

Audyt energetyczny Definicja audytu Audyt energetyczny, to analiza głównych ścieżek przepływu energii w celu znalezienia możliwości poprawy ich efektywności a co za tym idzie – obniżenia kosztów energii. Do czego potrzebny jest audyt: Podstawa do podjęcia decyzji o celowości termomodernizacji, Dowód dla banku kredytującego o efektywności ekonomicznej, Podstawa do przyznania premii termomodernizacyjnej przez BGK, Podstawa uzyskania efektu ekologicznego przy pozyskiwaniu środków z funduszy ekologicznych, Podstawa do zmiany taryf, mocy zamówionej

Audyt energetyczny. Uwarunkowania prawne Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego i części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008r Obowiązujące w Polsce normy Rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej

Audyt energetyczny. Rodzaje audytów Audyt energetyczny budynku Audyt energetyczny lokalnego źródła ciepła (zlokalizowany poza budynkiem lub zasilający kilka budynków) Audyt energetyczny lokalnej sieci ciepłowniczej Audyt remontowy (dot. budynków wielorodzinnych oddanych do użytkowania przed 14 sierpnia 1961r.) Audyt przemysłowy (nie określony przez Rozporządzenie)

Zawartość audytu energetycznego Zawartość audytu - wybrane punkty (Źródło: Rozp. MI z 19.03.2009 r.) Karta audytu i strona tytułowa zgodna z rozporządzeniem Inwentaryzacja i charakterystyka budowlana oraz energetyczna Wybór możliwych do zastosowania optymalizacji (z inwentaryzacji) Ocena opłacalności i wybór wariantów (przegrody, stolarka, c.o., c.w.u.) Wybór optymalnego wariantu (na podstawie obliczonych oszczędności kosztów) Wskazanie optymalnego wariantu Dodatkowe elementy

Drogi „ucieczki” ciepła z budynku Wentylacja: 30-40% Ściany: 25-35% Okna: 10-15% Dach: 8-17% Podłoga na gruncie oraz strop nad piwnicą: 5-10%

Przyczyny strat ciepła Niedostateczne zabezpieczenie (izolacja) przegród zewnętrznych przed uciekaniem ciepła Zły stan techniczny okien oraz nadmierna infiltracja Niska sprawność układów grzewczych (źródło, instalacja, grzejniki, regulacja) Niska sprawność układów przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) Brak indywidualnego rozliczania za ciepło pomiędzy odbiorcami

Termomodernizacja Definicja termomodernizacji Typowe usprawnienia: ocieplenie ścian, ocieplenie dachów i stropodachów, ocieplenie stropów nad piwnicami ocieplenie podług na gruncie wymiana lub remont okien i drzwi zewnętrznych

Termomodernizacja modernizacja lub wymiana źródła ciepła modernizacja lub wymiana instalacji c.o. modernizacja lub wymiana układu c.w.u. usprawnienie systemu wentylacji wprowadzenie technologii wykorzystujących OZE do celów grzewczych lub c.w.u.

Najważniejsze parametry opisujące przegrody zewnętrzne Współczynnik przenikania ciepła U [W/m2K] ← im mniejsza wartość tym mniejsza strata ciepła Opór cieplny R [m2K/W] ← odwrotność współczynnika U Współczynnik przewodzenia ciepła λ opisuje „siłę” izolacyjności materiałów ← im niższa wartość λ tym lepszy materiał

Ocena opłacalności wyboru Spełnienie minimalnego oporu cieplnego R Ściany zewnętrzne: R≥4 m2K/W Dachy i stropodachy, stropy nad przejazdami, stropy nad ostatnią kondygnacją: R≥4,5 m2K/W Stropy nad piwnicą: R ≥2 m2K/W Najmniejsze SPBT (przy spełnieniu wymogu R) R=4 m2K/W

Najczęstsze błędy – błędy formalne Karta audytu i strona tytułowa niezgodna z rozporządzeniem, Brak charakterystyki budowlanej lub energetycznej, Brak rysunków (rzuty, przekroje lub elewacje) z naniesionymi kierunkami świata, Brak numeracji wszystkich stron wraz z załącznikami, Audyt spięty w sposób umożliwiający zdekompletowanie, Brak załączników świadczących o wiarygodności obliczeń, Obliczenia wykonane wg niewłaściwych norm i metodologii, Brak dokumentacji potwierdzającej koszt przedsięwzięć remontowych.

Najczęstsze błędy – błędy merytoryczne Niespełnienie wymogów oporu cieplnego R, Wybór wariantu o wyższym SPBT niż inny pokazany, Źle dobrane sprawności i nieuzasadnione zmiany, Błędy matematyczne, Błędy w procedurze wyboru wariantu optymalnego, „Nadgorliwość” audytorów, Optymalizowanie grubości izolacji co kilka cm, Niekonsekwencja w cenach jednostkowych, Brak kwoty deklarowanej inwestora, Brak lub niewłaściwe obliczenie cen energii (paliwa stałe, gazowe, itd.), inne.

Kiedy należy opracować audyt? Należy rozpoznać, które budynki powinny być w pierwszej kolejności poddane modernizacji (kryteria wyboru: bezpieczeństwo użytkowania, najwyższe zużycia energii, najwyższe koszty energii) Audyt energetyczny powinien być opracowany równolegle z projektami wykonawczymi (zbyt wcześnie wykonany – niezgodność kosztów, niezgodność zakresu usprawnień, niezgodność cen energii; audyt wykonany po projekcie – niespełnienie wymagań Rozporządzenia o audytach)

Kto opracowuje audyt? Audytor niezależny od projektantów Zagrożenia: zła współpraca z projektantami (różne koszty przedsięwzięć, różny zakres przedsięwzięć, różne rozwiązania techniczne), Korzyści: dobra współpraca z projektantami (wymiana informacji, brak presji ze strony projektantów, różnorodność podejścia do tematu) Audytor związany z firmą projektową: Zagrożenia: optymalizacja ograniczona do rozwiązań standardowych Korzyści: szybka wymiana informacji, spójność rozwiązań i dokumentów

Przybliżone określenie prawidłowości doboru mocy zamówionej do ogrzewania Zapotrzebowanie na moc grzewczą budynku zależy od wielu czynników, jak: technologia budowy, stan techniczny budynku, przeprowadzone prace remontowe, przeznaczenie i sposób użytkowania budynku (wewnętrzne temperatury, ilość wymian powietrza, itp..), lokalizacja budynku (strefa klimatyczna), prowadzenie dobowych obniżeń temperatury sposób ogrzewania budynku, i inne.

Przybliżone określenie prawidłowości doboru mocy zamówionej do ogrzewania Weryfikacja mocy zamówionej do ogrzewania budynków może być realizowana w sposób uproszczony i złożony: Metoda uproszona polega na wskaźnikowym oszacowaniu zapotrzebowania na moc grzewczą budynku, a następnie skonfrontowaniu z posiadanymi informacjami o budynku. W tym celu należy pozyskać maksymalnie dużą ilość informacji, w tym: faktury i rachunki za nośniki energii za co najmniej jeden rok kalendarzowy, aktualną lub archiwalną dokumentację, umowę z dostawcą nośników ciepła, wywiad z użytkownikami obiektu (określenie komfortu cieplnego budynku, niedogrzanie lub przegrzewanie budynku, stan techniczny instalacji c.o., itp.) kontrola urządzeń pomiarowych

Jednostkowe zapotrzebowanie mocy grzewczej W/m2 powierzchni użytkowej Metoda uproszczona Należy obliczyć wskaźnikowe zapotrzebowanie na moc grzewczą na podstawie poniższych wskaźników i porównać z faktyczną mocą zamówioną Typ budynku Jednostkowe zapotrzebowanie mocy grzewczej W/m2 powierzchni użytkowej Budynek w bardzo złym stanie technicznym Budynek w złym stanie technicznym, bez termomodernizacji Budynek poddany standardowej termomodernizacji Budynek nowy lub poddany głębokiej termomodernizacji Mieszkalny powyżej 95 65 – 95 (średnio 79) 50 – 65 (średnio 56) poniżej 50 Użyteczności publicznej (szkoła, przedszkole, urząd, itp.) powyżej 100 65 – 100 (średnio 70) 40 – 65 (średnio 47) poniżej 40

Metoda uproszczona Należy odczytać z faktur (lub obliczyć ze zużycia paliw) zużycie ciepła w przeliczeniu na 1MW mocy zamówionej. Wskaźnik taki świadczy, o tym czy moc zamówiona jest we właściwy sposób wykorzystywana. Dobrze dobrana moc zamówiona powinna „dawać” jak najwięcej ciepła w budynku, lecz co najmniej 7 000 GJ/rok na 1 MW mocy zamówionej. Realnie dobrze dobrana moc daje ok. 9000 – 10 000 GJ na 1MW mocy zamówionej. Przykład. Moc zamówiona = 245 kW, zużycie ciepła 2205 GJ/rok Obliczenie 245 kW = 0,245 MW 2205 GJ/rok 1,0 MW x GJ/rok x = 1 MW x 2205 GJ / 0,245 MW = 9 000 GJ/rok

istnieje duże prawdopodobieństwo, że zamówiona moc jest przeszacowana. Metoda uproszczona Jeżeli z przeprowadzonej analizy wynika, że : Jednostkowy wskaźnik mocy zamówionej odniesiony do powierzchni użytkowej jest wyższy niż średnie dla podobnych budynków, Wskaźnik wykorzystania mocy zamówionej jest mniejszy niż 7000GJ/1MW, Jeżeli z przeprowadzonego wywiadu wynika, że w budynku zachowany jest komfort cieplny, to: istnieje duże prawdopodobieństwo, że zamówiona moc jest przeszacowana.

Metoda złożona Metoda złożona polega na przeprowadzeniu obliczeń zapotrzebowania na ciepło budynku, a więc określeniu strat ciepła przez przegrody zewnętrzne i wewnętrzne oraz strat na wentylację, pomniejszonych o zyski słoneczne i wewnętrzne (na rynku istnieje wiele darmowych programów umożliwiających wykonanie obliczeń OZC) Szerszą wersją takiej analizy jest audyt energetyczny budynku. Można również skorzystać, o ile istnieją, z opracowanych projektów i audytów, lecz należy zwrócić uwagę czy rozpatrywane w audycie i projektach rozwiązania zostały w pełni zrealizowane.

Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Prawo Budowlane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej

Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. Celem świadectw charakterystyki energetycznej jest dostarczenie informacji o jakości energetycznej budynku lub lokalu: przy wznoszeniu, przy sprzedaży lub wynajmie budynków (świadectwo charakterystyki energetycznej, powinno być udostępniane właścicielowi lub przez właściciela przyszłemu kupującemu lub najemcy) przy zmianie charakterystyki energetycznej budynku (przy przebudowie) Świadectwo posiada ważność 10 lat.

Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. Obowiązek sporządzania świadectw nie dotyczy budynków: podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków, użytkowanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej, przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata, niemieszkalnych służących gospodarce rolnej, przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/(m2 rok) mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku, wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50m2. W budynkach o powierzchni powyżej 1000m2, zajmowanych przez organy administracji publicznej, lub w których świadczone są usługi dla znacznej liczby osób, jak dworce, lotniska, muzea, hale wystawiennicze świadectwo powinno być umieszczone w widocznym miejscu.

Rozporządzenie w sprawie metodologii Najważniejsze pojęcia Rozporządzenie wydane przez Ministra Infrastruktury określa: zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną w budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową – ilość energii przeliczonej na energię pierwotną i wyrażoną w kWh, dostarczoną przez systemy techniczne dla celów użytkowania energii, cele użytkowania energii w budynku – należy przez to rozumieć ogrzewanie i wentylację, chłodzenie, przygotowanie ciepłej wody użytkowej, oświetlenie wbudowane (tylko użyteczność publiczna). wskaźnik EK – roczne zapotrzebowanie energii końcowej na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku albo lokalu mieszkalnym, wyrażone w kWh/(m2rok). wskaźnik EP – roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, wyrażone w kWh/(m2rok).

Dziękuję za uwagę