PRAWO ADMINISTRACYJNE

Administracja publiczna zagadnienia ogólne Pochodzenie słowa „administracja” – łac. administratio – pomoc, służba, przewodnictwo, kierownictwo, prowadzenie, zarząd, zarządzenie administro – kierować, prowadzić, zarządzać, zawiadywać, wykonywać, rozporządzać, rozkazywać, wydawać zarządzenia, pełnić służbę, pracować ministro – posługiwać, służyć, podawać, nalewać, dostarczać, opatrywać

Administracja publiczna zagadnienia ogólne funkcja zarządzania, kierowania, organizowania (ujęcie przedmiotowe) zespół podmiotów realizujących ww. funkcje (ujęcie podmiotowe)

Funkcje administracji występują w każdym zorganizowanym działaniu Administracja prywatna publiczna

ADMINISTRACJA Działalność organizatorska i wykonawcza w odniesieniu do politycznych decyzji władzy państwowej Aparat powołany do prowadzenia działalności organizatorskiej i wykonawczej w odniesieniu do politycznych decyzji władzy państwowej

ADMINISTRACJA - ORGANIZACJA Trzy ujęcia organizacji: atrybutowe rzeczowe czynnościowe

Organizacja w ujęciu atrybutowym cecha „rzeczy” złożonych, których elementy (części) współprzyczyniają się do powodzenia całości – układ współzależności i współdziałania elementów złożonej całości (T. Kotarbiński)

Organizacja w ujęciu rzeczowym „rzecz zorganizowana” – zespół ludzi i rzeczy powiązanych ze sobą we współdziałaniu dla osiągnięcia określonego celu

Organizacja w ujęciu czynnościowym Złożone przedsięwzięcia – czynności organizowania rzeczy złożonych (np. produkcji, usług, )

Administracja publiczna zagadnienia ogólne System (zbiór) podmiotów (elementów): uporządkowanych zhierarchizowanych połączonych między sobą wewnętrznymi relacjami powołanych do realizacji celów usytuowanych poza systemem (w otoczeniu systemu)

Sfery oddziaływania prawa na administrację publiczną Po pierwsze: Tworzenie (podmiotów administracji publ.), umiejscowienie w systemie, wyznaczenie zakresu działania, określenie powiązań w systemie

Zakres działania katalog merytorycznych obszarów aktywności administracji publicznej, przypisanych danemu podmiotowi administracji

Sfery oddziaływania prawa na administrację publiczną Po drugie, wyposażenie podmiotów administracji w kompetencje do realizacji wyznaczonych jej zadań

Kompetencja uprawnienie i równocześnie obowiązek podmiotu administracji publicznej do podjęcia działań w prawnie przypisanej formie w celu realizacji zadań należących do jego zakresu działania

Sfery oddziaływania prawa na administrację publiczną Po trzecie, określenie trybu realizacji kompetencji przez podmioty administracji publicznej (procedury administracyjne)

Koncepcje pojęcia prawa administracyjnego Przyczyny stałej aktualności pytania o pojęcie prawa administracyjnego - brak kodyfikacji prawa administracyjnego złożony przedmiot regulacji

prawo administracyjne wg M. Jaroszyńskiego administracja państwowa to „działalność organów państwowych polegająca na bezpośredniej organizacji praktycznej realizacji zadań państwa” „prawo administracyjne to gałąź prawa, która obejmuje ogół norm regulujących stosunki społeczne, wynikające w procesie administracyjnej działalności organów państwowych”

prawo administracyjne wg J. Starościaka Koncepcja budowana w oparciu o prawne formy działania administracji: „prawo administracyjne to gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich, wypełnianych w swoistych formach prawnych”, a formy te to: 1) stanowienie ogólnie obowiązujących przepisów 2) wydawanie aktów administracyjnych 3) zawieranie porozumień administracyjnych 4) zawieranie umów 5) prowadzenie działalności społeczno – organizatorskiej 6) wykonywanie czynności materialno – technicznych

prawo administracyjne wg J. Starościaka Koncepcja budowana w oparciu o pojęcie stosunku administracyjno-prawnego: „prawo administracyjne to przepisy, które mogą stanowić podstawę nawiązania stosunku administracyjno– prawnego”. W literaturze zwolennikiem takiego pojęcia prawa administracyjnego jest również J. Filipek

prawo administracyjne wg A. Stelmachowskiego w oparciu o metody regulacji stosunków społecznych: - metoda cywilistyczna charakteryzuje m. in. równorzędnością stron stosunku prawnego oraz brakiem władztwa w stosunkach między nimi - metody karnistyczne i administracyjna odznaczają się tym, że w ramach stosunku prawnego, po jednej stronie, zawsze wystąpi organ Państwa (bądź podmiot upoważniony przez Państwo), któremu wobec drugiej strony stosunku prawnego przysługuje prawem określone władztwo - celem metody karnistycznej, a w ślad za tym i prawa karnego jest stosowanie sankcji za czyny określone w ustawie - celem metody administracyjnej, a w ślad za tym i prawa administracyjnego, jest władcze kształtowanie praw i obowiązków adresatów normy prawa administracyjnego.

Koncepcja Jerzego Stefana Langroda „dział publiczno-prawnego, wewnętrzno-państwowego porządku, obejmujący w szczególności ogół hierarchicznie zbudowanych norm, odnoszących się do ustroju i aktywności administracji, a w zasadzie stosowanych – względnie nadto i stanowionych – przez nią, z dwustronną mocą obowiązującą, twórczo, ale w granicach tego porządku i pod bezstronną kontrolą zachowania tych granic” „Instytucje prawa administracyjnego”

Prawo administracyjne wg W. Dawidowicza Budowa pojęcia prawa administracyjnego od strony cech norm prawnych: normy prawa administracyjnego są zawsze normami ogólnymi i abstrakcyjnymi o charakterze materialnym i o powszechnej mocy obowiązującej - każda norma prawa administracyjnego jest związana funkcjonalnie (w sensie kontroli jej przestrzegania lub w sensie jej stosowania) z tą samą kategorią organów Państwa, mianowicie z organami administracji publicznej - każda norma prawa administracyjnego odnosi się do tego samego rodzaju adresatów, mianowicie wyznacza (bezpośrednio i /lub pośrednio) sytuację prawną podmiotów niepodporządkowanych prawnie organom administracji publicznej w danej sprawie.

Prawo administracyjnego wg W. Dawidowicza Prawo administracyjne to materialne prawo powszechne. Takie ujęcie prawa administracyjnego zmusza do wyodrębnienia w osobny dział: 1) prawa ustrojowego administracji publicznej pr.ustrojowe historycznie: interna administracji prawo ustrojowe, jako prawo określające funkcjonowanie administracji publicznej jako administracji a nadto 2) prawa postępowania administracyjnego, określającego tryb stosowania i egzekwowania administracyjnego prawa materialnego

Koncepcje pojęcia prawa administracyjnego Żadne z wyżej wymienionych „podejść” do budowy pojęcia prawa administracyjnego nie jest - z istoty rzeczy - złe lub niewłaściwe. Każde z wyżej wymienionych ujęć akcentuje nieco inne aspekty zjawiska, jakim jest prawo administracyjne.

Zasada podziału władz i wzajemnej kontroli według Monteskiusza Geneza i rozwój prawa administracyjnego oraz nauki prawa administracyjnego Montesquieu (1689 - 1755) o podziale władz w Państwie (w pracy o „Duchu praw” – 1748; De l’esprit des lois) Zasada podziału władz i wzajemnej kontroli według Monteskiusza Usytuowanie administracji publicznej w aparacie państwa według zasady podziału władz

Sądowa kontrola administracji na Wyspach Brytyjskich Geneza i rozwój prawa administracyjnego oraz nauki prawa administracyjnego Sądowa kontrola administracji na Wyspach Brytyjskich podporządkowanie władzy wykonawczej prawu stanowionemu przez parlament podporządkowanie władzy wykonawczej temu samemu prawu, któremu podporządkowani są poddani władza pod rządami prawa powszechnego

Uwarunkowania powstania sądownictwa administracyjnego we Francji Geneza i rozwój prawa administracyjnego oraz nauki prawa administracyjnego Uwarunkowania powstania sądownictwa administracyjnego we Francji Conseil d’Etat, jako organ administracji w części o kompetencjach państwowej

Konkluzja Czas odkrywania pojęć podstawowych w prawie administracyjnym zakończył się w 1914 r. Od tego czasu każde pokolenie tylko i aż coś dodaje do nauki tej gałęzi prawa (M. Kulesza)