TERMOMODERNIZACJA I ZARZĄDZANIE ENERGIĄ mgr inż. Arkadiusz Osicki Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii e-mail: office@fewe.pl Częstochowa 26.09.2007

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl ZAKRES PREZENTACJI Energia w szkole Potencjał zmniejszenia zużycia energii Przyczyny strat ciepła Zagrożenia wynikające z niskiej efektywności energetycznej Drogi „ucieczki” ciepła z budynku Straty ciepła systemu grzewczego Termomodernizacja Audyt energetyczny – definicja i celowość wykonywania Efekty realizacji termomodernizacji Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Na co zużywana jest energia? ENERGIA W SZKOLE Na co zużywana jest energia? ogrzewanie pomieszczeń przygotowanie ciepłej wody użytkowej oświetlenie przygotowanie posiłków (kuchenki, lodówki, zamrażarki itp.) urządzenia biurowe (komputery, ksera itp.) napędy (pompki obiegowe, wentylatory) Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl ENERGIA W SZKOLE Skąd ta energia? ENERGIA ELEKTR. PALIWA (gaz, węgiel, koks, olej opałowy) CIEPŁO SIECIOWE ENERGIA ODNAWIALNA (energia słońca, gruntu i biomasa) ogrzewanie pomieszczeń przygotowanie ciepłej wody użytkowej oświetlenie przygotowanie posiłków urządzenia biurowe napędy Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl ILE ENERGII ZUŻYWAJĄ SZKOŁY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM ? W jakich jednostkach liczymy energię? gaz ziemny - m3 koks, węgiel - tony, kg energia elektryczna - kWh olej opałowy - litry ciepło sieciowe - GJ GJ G – giga = 10 9 = 1 000 000 000 np.: tona węgla = 25 GJ 1000 m3 gazu = 35 GJ roczne zużycie paliw i energii w obiekcie [GJ] jednostkowy wskaźnik zużycia energii [GJ/m2] powierzchnia ogrzewana obiektu [m2] Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

ILE ENERGII ZUŻYWAJĄ SZKOŁY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM ? c.d. Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

STRUKTURA ZUŻYCIA ENERGII W SZKOŁACH Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl Tyle zużywamy. Ile możemy zużywać? SP-14 1,35 GJ/m2/rok 2 334 m2 36,0 zł/GJ 113 432 zł/rok 3 151 GJ/rok 0,5 GJ/m2/rok 42 012 zł/rok Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl Jak to osiągnąć i po co? Po co? zmniejszenie kosztów zużycia energii zmniejszenie obciążenia środowiska naturalnego Jak to osiągnąć? przedsięwzięcia średnio i wysokonakładowe - TERMOMODERNIZACJA przedsięwzięcia bez i niskonakładowe – ZARZĄDZANIE ENERGIĄ Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Przyczyny strat ciepła Niedostateczne zabezpieczenie (izolacja) przegród zewnętrznych przed uciekaniem ciepła Zły stan techniczny okien oraz nadmierna infiltracja Niska sprawność układów grzewczych (źródło, instalacja, grzejniki, regulacja) Niska sprawność układów przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) Brak indywidualnego rozliczania za ciepło pomiędzy odbiorcami Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Zagrożenia wynikające z niskiej efektywności energetycznej Wysokie koszty ponoszone na energię Perspektywa rosnących kosztów energii Niedogrzanie pomieszczeń Przegrzewanie pomieszczeń Przemarzanie ścian (wilgoć, pleśń, grzyb, uszkodzenia, tynku, wady estetyczne, itp.) Brak świadomości i zachowań energo-oszczędnych wśród użytkowników Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Drogi „ucieczki” ciepła z budynku Wentylacja: 30-40% Ściany: 25-35% Okna: 10-15% Dach: 8-17% Podłoga na gruncie oraz strop nad piwnicą 5-10% Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Straty ciepła systemu grzewczego wytwarzanie ciepła przesyłanie ciepła wykorzystanie ciepła regulacja ciepła Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Przedsięwzięcia wysokonakładowe - Termomodernizacja Definicja termomodernizacji Typowe usprawnienia: ocieplenie ścian, ocieplenie dachów i stropodachów, ocieplenie stropów nad piwnicami ocieplenie podług na gruncie wymiana lub remont okien i drzwi zewnętrznych modernizacja lub wymiana źródła ciepła modernizacja lub wymiana instalacji c.o. modernizacja lub wymiana układu c.w.u. usprawnienie systemu wentylacji wprowadzenie wykorzystujących OZE do celów grzewczych lub c.w.u. Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Przedsięwzięcia wysokonakładowe - Termomodernizacja modernizacja lub wymiana źródła ciepła modernizacja lub wymiana instalacji c.o. modernizacja lub wymiana układu c.w.u. usprawnienie systemu wentylacji wprowadzenie wykorzystujących OZE do celów grzewczych lub c.w.u. Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Efekty realizacji termomodernizacji Uwaga: efekty z poszczególnych przedsięwzięć nie sumują się wprost Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Przedsięwzięcia średnionakładowe z elementami zarządzania Sala gimnastyczna I Sale dydaktyczne, biblioteka Sale dydaktyczne, dyrekcja Pomieszczenia gospodarcze Sala gimnastyczna II M. Mieszkanie służbowe Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Telemetryczne sterowanie systemem grzewczym Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Telemetryczne sterowanie systemem grzewczym STEROWNIK TYGODNIOWY HARMONOGRAM ZAJĘĆ DYSPOZYCJA PEC TABELA TEMPERATUR SEGMENTÓW Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Przedsięwzięcia niskonakładowe -Zarządzanie energią Jak zużywać mniej : Dostosować pobór energii do reżimu wykorzystania obiektu - nie ogrzewać / nie oświetlać gdy to nie jest potrzebne, Racjonalnie przetwarzać energię na komfort - utrzymywać wysoki poziom wskaźnika efektywności energetycznej (EE), Nieustannie wykrywać i eliminować wszelkie przejawy marnotrawstwa energii - błędy instalacyjne, błędy inkasenckie, błędy przetwarzania danych itp., Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl Zarządzanie energią Kto to powinien robić ? Powinna to być osoba - lub grupa osób - odpowiedzialna za zarządzanie energią zużywaną w budynkach użyteczności publicznej. Czy ktoś taki występuje w Częstochowie ? BIURO INŻYNIERA MIEJSKIEGO URZĄD MIASTA CZĘSTOCHOWY Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Centralne zarządzanie energią Biuro Inżyniera Miejskiego Zakres działań : Szczegółowa inwentaryzacja – dane techniczne, informacje o użytkownikach, godzin pracy, realizacje inwestycyjne, komfort energetyczny i inne Monitoring, analizę i weryfikację danych w zakresie zużyć i kosztów - energii elektrycznej, ciepła sieciowego, gazu ziemnego, innych nośników energii, wody i odprowadzania ścieków Okresowe raportowanie – raporty dla zarządców obiektów, raporty zbiorcze dla władz samorządowych Częstochowy Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Lokalne zarządzanie energią Co można zrobić w budynku? wyznaczenie obsługi (np.. konserwator) w zakresie energooszczędnych, bez- i niskonakładowych działań w eksploatacji budynku (regulacja wymienników ciepła, regulacja zaworów podpionowych, prowadzenie przerw w ogrzewaniu) montaż zaworów termostatycznych i podpionowych montaż czasowych wyłączników lub czujników ruchu dla oświetlenia budynku (np. na korytarzach w szkole) Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Lokalne zarządzanie energią Co można zrobić w budynku? monitorowanie i kontrola zużyć energii kontrola temperatur w pomieszczeniach regulacja zaworów termostatycznych wyłączanie zbędnych odbiorników energii i wody Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl Audyt energetyczny Definicja audytu Do czego potrzebny jest audyt: Podstawa do podjęcia decyzji o celowości termomodernizacji Dowód dla banku kredytującego o efektywności ekonomicznej, dający gwarancję spłaty kredytu Podstawa do przyznania premii termomodernizacyjnej przez BGK czyli umorzenia 25% wartości kredytu Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

Certyfikat energetyczny budynku Nowelizacja prawa budowlanego wdrażająca Dyrektywę 2002/91/WE z 16.12.2002r. Raz na 10 lat będzie aktualizowana charakterystyka budynków wyrażana w kWh/m2/rok ujmująca m.in. ogrzewanie, c.w.u., oświetlenie. Obowiązek certyfikacji wchodzi w życie od 2009r. W przygotowaniu jest Rozporządzenie w sprawie zakresu i formy świadectwa energetycznego budynku oraz lokalu mieszkalnego Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl

e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl Dziękuję za uwagę Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii w Katowicach ul. Wierzbowa 11, 40- 169 KATOWICE, tel/fax: +48 32 203 51 14, e-mail: office@fewe.pl; www.fewe.pl