Poradnik rowerzysty i motorowerzysty Praca projektowa uczniów Gimnazjum Publicznego w Iwoniczu pod kierunkiem Pana Leszka Krukara. Iwonicz, 2013

O czym jest projekt ? Projekt jest poradnikiem, w którym przybliżamy podstawowe informacje o poruszaniu się rowerem oraz motorowerem po drogach publicznych oraz podpowiemy jak zdobyć wymarzone uprawnienia. Wykorzystaliśmy: USTAWĘ z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst ujednolicony, stan prawny obowiązujący na dzień 19.1.2013 r.), USTAWĘ z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, ROZPORZĄDZENIE z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Rowerzysta Określenie „rowerzysta” jest stosowane tylko dla osoby poruszającej się w danej chwili rowerem (i nie jest określeniem stałym takim jak kierowca, którym się jest poprzez posiadanie dokumentu prawa jazdy, a nie tylko podczas prowadzenia pojazdu samochodowego). Ta sama osoba po zejściu z roweru staje się pieszym.

Rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h. Wózek rowerowy – pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h. Przejazd dla rowerzystów – powierzchnia jezdni lub torowiska przeznaczona do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;

Wygląd roweru

Rower powinien posiadać: Z przodu jedno światło barwy białej lub żółtej selektywnej, które może być migające. Z tyłu jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt oraz jedno światło pozycyjne barwy czerwonej, które może być migające. Co najmniej jeden sprawnie działający hamulec. Dzwonek lub inny sygnał dźwiękowy o nieprzeraźliwym dźwięku. Światła pozycyjne i odblaskowe oświetlone światłem drogowym innego pojazdu, powinny być widoczne w nocy z odległości co najmniej 150m.

Uprawnienia do jazdy rowerem Dzieci poniżej 10 roku życia mogą jeździć na rowerze wyłącznie pod opieką osób dorosłych. Osoby poniżej 18 roku życia mogą kierować rowerem jedynie posiadając kartę rowerową. Osoby powyżej 18 roku życia nie potrzebują uprawnień do kierowania rowerem lub wózkiem rowerowym. Kierować wózkiem rowerowym lub rowerem wieloosobowym oraz przewozić wózkiem rowerowym lub na rowerze inną osobę może osoba, która ukończyła 17 lat, a kierować po jezdni wózkiem inwalidzkim poruszanym siłą mięśni kierującego - osoba, która ukończyła 13 lat.

Gdzie możemy zdobyć kartę rowerową: 1. Kartę rowerową wydaje nieodpłatnie, za pisemną zgodą rodzica lub opiekuna: 1) dyrektor szkoły – uczniowi szkoły podstawowej; 2) dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego lub przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań – osobie niewymienionej w pkt 1). 2. Kartę rowerową może uzyskać osoba, która: 1) osiągnęła wymagany minimalny wiek – 10 lat; 2) wykazała się niezbędnymi umiejętnościami odpowiednio podczas zajęć szkolnych, zajęć prowadzonych przez wojewódzki ośrodek ruchu drogowego lub zajęć prowadzonych przez ośrodek szkolenia kierowców posiadający poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań.

Droga dla rowerów - droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów jednośladowych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego Pas ruchu dla rowerów - część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi. Śluza rowerowa – część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości jezdni lub wybranego pasa ruchu oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi przeznaczona do zatrzymania rowerów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa.

Kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku.

Zgodnie ze starymi przepisami rowerzysta musiał jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni. Teraz na skrzyżowaniu (w tym na rondzie) i bezpośrednio przed nim może poruszać się środkiem pasa, jeśli umożliwia on opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku.

Rowerzysta może wyprzedzać z prawej strony wolno jadące pojazdy i np Rowerzysta może wyprzedzać z prawej strony wolno jadące pojazdy i np. swobodnie dojechać do świateł na skrzyżowaniu. Kierowcy innych pojazdów powinni zostawiać miejsce rowerzystom, by mogli omijać ich z prawej strony. Powinni też uczulić pasażerów, którzy korzystając z tego, że jest czerwone światło, chcą wyjść z samochodu, by patrzyli w lusterka. Na otwarte nagle drzwi może wpaść rowerzysta!

Pierwszeństwo na przejeździe dla rowerzystów Teraz rowerzysta jadący po nich ma pierwszeństwo przed samochodem, kiedy ten skręcać będzie z drogi głównej. Mimo tego, że mamy pierwszeństwo sprawdzajmy, czy wiedzą o tym kierowcy i nie wjeżdżajmy im pod koła (zasada ograniczonego zaufania).

Pierwszeństwo ma również rowerzysta w sytuacji poruszania się jezdnią na wprost, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi przed kierującym pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną.

Dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jednośladowym jest dozwolone wyjątkowo, gdy: opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem, szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła). Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

Kierujący rowerem może jechać lewą stroną jezdni na zasadach określonych dla ruchu pieszych, jeżeli opiekuje się on osobą kierującą rowerem w wieku do lat 10.

Dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warunkiem że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę. Kierującym takim rowerem może być osoba, która osiągnęła wiek co najmniej 17 lat.

Przewóz dzieci w przyczepkach rowerowych Nowe przepisy dają możliwość przewozu najmłodszych w specjalnych dwukołowych przyczepkach ciągniętych za rowerem. Przyczepki rowerowe są bezpieczniejsze od plastikowych fotelików, w razie wypadku dziecko chronione jest przez konstrukcję przyczepki. Istotne jest także to, że w razie wywrotki rodzica przyczepka nie przewraca się razem z rowerem.

Zabrania się rowerzyście przejeżdżania rowerem przez przejścia dla pieszych – przekraczając jezdnię musi zsiąść z roweru i przeprowadzić go po pasach, - jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz stóp na pedałach, - czepiania się pojazdów - szczególnie popularne zjawisko na wsiach gdzie praktykowane jest chwytanie się ciągnika, - zwalniania lub zatrzymywania się bez uzasadnionej przyczyny na przejazdach dla rowerzystów, oraz wjeżdżania bezpośrednio przed jadący pojazd, - nie wolno mu jeździć po autostradzie, ani po drodze ekspresowej.   Oprócz przepisów opracowanych specjalnie dla rowerzystów należy pamiętać, że obowiązują ich również przepisy dotyczące innych kierujących – np. zakaz ruchu, nakaz jazdy w określonym kierunku, czy zakaz wjazdu.

Liczba pojazdów jadących w zorganizowanej kolumnie nie może przekraczać: - rowerów lub wózków rowerowych – 15; Odległość między jadącymi kolumnami rowerów nie może być mniejsza niż 200 m. Jazda w kolumnie nie zwalnia kierującego pojazdem od przestrzegania obowiązujących przepisów ruchu drogowego.

Kierujący (kierowca) Kierujący motorowerem – osoba, która osiągnęła odpowiedni wiek i jest sprawna fizycznie oraz psychicznie do prowadzenia pojazdu motorowego. Musi również posiadać odpowiednie umiejętności do kierowania pojazdem w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu ruchu oraz dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem (kartę motorowerową lub prawo jazdy kategorii AM). Kierowca – osoba uprawniona do kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem.

Uprawnienia do kierowania motorowerem oraz czterokołowcem lekkim Karta motorowerowa wydana na podstawie przepisów ustawy z dn. 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym, zachowuje ważność i uprawnia do prowadzenia motoroweru do czasu ukończenia przez jej posiadacza 18 roku życia. Karta motorowerowa podlega wymianie, na koszt osoby uprawnionej, na prawo jazdy kat. AM, o ile osoba ma ukończone 14 lat. Osobę, która przed dniem wejścia w życie ustawy ukończyła 18 lat, uznaje się za uprawnioną do kierowania motorowerem na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Wobec tej osoby nie wymaga się posiadania dokumentu stwierdzającego to uprawnienie.

Gdzie możemy zdobyć prawo jazdy kat Gdzie możemy zdobyć prawo jazdy kat. AM, które uprawnia do kierowania motorowerem oraz czterokołowcem lekkim Aby uzyskać prawo jazdy kategorii AM zainteresowana osoba musi spełnić następujące warunki: - mieć ukończone 14 lat (do dnia 18.01.2013 r. aby uzyskać kartę motorowerową wystarczyło 13), - uzyskać zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów grupy AM, - odbyć szkolenie w wymiarze minimum 10 godzin zajęć teoretycznych i  10 godz. praktycznych, - zdać egzamin państwowy – teoretyczny, składający się z 32 pytań z czasem rozwiązania 25 minut oraz praktyczny.

Motorower – pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Motorower powinien posiadać: Z przodu jedno światło mijania barwy białej lub żółtej selektywnej. Z tyłu światło pozycyjne barwy czerwonej oraz światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt. Światła pozycyjne i odblaskowe oświetlone światłem drogowym innego pojazdu, powinny być widoczne w nocy z odległości co najmniej 150m. Boczne światła odblaskowe, o kształcie innym niż trójkąt, barwy żółtej samochodowej, w liczbie jedno lub dwa z każdej strony pojazdu. Dwa niezależne, skutecznie działające hamulce. Dzwonek lub inny sygnał dźwiękowy o nieprzeraźliwym dźwięku. Lusterko wsteczne znajdujące się po lewej stronie pojazdu. Tłumik wydechu.

Wyposażenie motoroweru

Podstawowe zasady bezpieczeństwa kierujący motorowerem oraz osoba przewożona takim pojazdem, są obowiązani używać w czasie jazdy hełmów ochronnych odpowiadających właściwym warunkom technicznym.  kierujący motorowerem jest obowiązany używać podczas jazdy świateł mijania (przez 12 miesięcy w roku, w tym również w ciągu dnia). prędkość dopuszczalna motoroweru, którym przewozi się dziecko w wieku do 7 lat, wynosi 40 km/h. dokumentem stwierdzającym dopuszczenie motoroweru do ruchu jest dowód rejestracyjny albo pozwolenie czasowe. 

Dokumenty potrzebne do jazdy motorowerem karta motorowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, B1, B, C1, D1, D, T lub dowód osobisty dla osób, które ukończyły 18 lat do dnia 18.01.2013 r. dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu (dowód rejestracyjny); dokument stwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzający opłacenie składki tego ubezpieczenia (OC).

Motorowerzyście zabrania się: jazdy po chodniku jazdy pod prąd jazdy autostradą i drogą ekspresową wymuszania pierwszeństwa czepiania się innych pojazdów jazdy w parach (2 motorowery obok siebie) jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach

Kolumny motorowerów Kolumna motorowerów – to zorganizowana grupa motorowerów. Liczba pojazdów jadących w zorganizowanej kolumnie nie może przekraczać 10. Odległość między kolumnami motorowerów powinna wynosić minimum 200 metrów odległości.

Przejście dla pieszych – powierzchnia jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczona do przechodzenia przez pieszych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.

Motorowerzysta, przejeżdżający przez część jezdni, która jest przeznaczona dla ruchu pieszych lub torowisko, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Znak stop: Kiedy dojeżdżamy do skrzyżowania oznaczonego znakiem B-20 „Stop”, zawsze musimy się zatrzymać. Znak „Stop” nie wyznacza miejsca zatrzymania. Zatrzymanie powinno nastąpić w miejscu, gdzie jest namalowana linia bezwzględnego zatrzymania lub w przypadku jej braku w takim miejscu, aby dokładnie obserwować niebezpieczne miejsce. B-20

Znak „Ustąp pierwszeństwa” Dojeżdżając do skrzyżowania oznaczonego znakiem A-7 jesteśmy ostrzegani o pierwszeństwie dla pojazdów poruszających się drogą poprzeczną. Im też ustępujemy pierwszeństwa przejazdu niezależnie od której strony się zbliżają. Jeśli musimy się zatrzymać, czynimy to bezpośrednio przed białą linią wyznaczoną z trójkątów namalowaną na powierzchni jezdni. A-7

Droga z pierwszeństwem i jej koniec Zbliżając się do skrzyżowania oznaczonego znakiem D-1 jesteś informowany o pierwszeństwie przejazdu przed pojazdami poruszającymi się po drodze poprzecznej. Znak D-2 oznacza koniec drogi z pierwszeństwem. D-1 D-2

Skrzyżowanie dróg równorzędnych Znak A-5 ostrzega wszystkich kierujących dojeżdżających do skrzyżowania, na którym pierwszeństwo nie jest określone znakami. Na takim skrzyżowaniu pierwszeństwo przejazdu określone jest na zasadzie „prawej strony”, przy czym pojazd szynowy ma pierwszeństwo przed innymi pojazdami bez względu na to, z której strony nadjeżdża. A-5

Włączanie się do ruchu Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub zatrzymaniu się nie wynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy wjeżdżaniu:    na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu, z drogi nie będącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania, na drogę z pola lub na drogę twardą z drogi gruntowej, na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych , na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerzystów, pojazdem szynowym - na drogę z zajezdni lub na jezdnię z pętli. Włączając się do ruchu zachowaj szczególną ostrożność i ustąp pierwszeństwa!

Skręcanie w prawo Reguły postępowania obowiązujące kierującego pojazdem podczas skręcania w prawo: upewnij się, czy możesz bezpiecznie skręcić i zasygnalizuj zamiar skrętu w prawo kierunkowskazem lub ręką (1), zwolnij i zbliż się do prawej krawędzi jezdni (2, 3), ponownie upewnij się (4), w każdym przypadku ustąp pierwszeństwa pieszym przechodzącym przez drogę w którą skręcasz oraz rowerzystom jadącym równolegle do jezdni, po której się poruszasz.  Po skręceniu najlepiej zajmij prawy pas ruchu i jedź możliwie blisko prawej krawędzi jezdni, jeżeli znajdujesz się na drodze z pierwszeństwem przejazdu, to podczas skrętu będziesz mieć pierwszeństwo przed poruszającymi się z naprzeciwka, natomiast kiedy jesteś na drodze podporządkowanej, to musisz ustąpić wszystkim jadącym drogą z pierwszeństwem.

Skręcanie w lewo Reguły postępowania obowiązujące kierującego pojazdem podczas skręcania w lewo: upewnij się, czy możesz bezpiecznie skręcić w lewo i sprawdź, czy znaki i sygnały drogowe nie zabraniają wykonania tego manewru (1), zasygnalizuj zamiar zmiany kierunku ruchu (2), upewnij się, czy możesz zbliżyć się do osi jezdni (3), zbliż się do osi jezdni (4), upewnij się, że możesz bezpiecznie skręcić w lewo (5), zasygnalizuj ponownie zamiar skrętu w lewo (6), upewnij się, czy żaden pojazd nie nadjeżdża z przeciwnego kierunku (7), ustąp pierwszeństwa pojazdom nadjeżdżającym z przeciwka i jadącym prosto oraz skręcającym w prawo oraz pieszym, przekraczającym drogę w którą wjeżdżasz, a po skręceniu zajmij prawy pas ruchu i jedź możliwie blisko prawej krawędzi jezdni (8).

Zawracanie upewnij się, czy nie zajedziesz drogi zbliżającym się z przeciwnego pasa ruchu pojazdom - jeśli pojazd nadjeżdża, ustąp mu pierwszeństwa,  gdy droga jest wolna i masz dosyć miejsca na jezdni, po zasygnalizowaniu kierunkowskazem lub lewą ręką swojego zamiaru zdecydowanie skręć i zawróć, wracaj na poprzedni tor jazdy, sygnalizując ten zamiar kierunkowskazem lub prawą ręką, zachowuj zasady bezpieczeństwa i wróć do prawej krawędzi jezdni.

Hamowanie Unikaj gwałtownego hamowania. Naciskaj z całej siły na hamulce, tylko wtedy, gdy już nie ma innego wyjścia. Nagłe zatrzymanie się w miejscu jest niebezpieczne, bo możesz zostać najechany przez pojazd znajdujący się za tobą albo stracić równowagę i spaść z motoroweru. Hamuj z odpowiednim wyprzedzeniem, by jadący za tobą wiedzieli, że też muszą uruchomić hamulce.  Pamiętaj - im większa prędkość, tym dłuższa droga hamowania. 

Wyprzedzanie upewnij się, czy nie zajedziesz drogi zbliżającym się z przeciwnego pasa ruchu pojazdom - jeśli pojazd nadjeżdża, ustąp mu pierwszeństwa,  gdy droga jest wolna i masz dosyć miejsca na jezdni, po zasygnalizowaniu kierunkowskazem lub lewą ręką zmień pas ruchu, wracaj na poprzedni tor jazdy, sygnalizując ten zamiar kierunkowskazem lub prawą ręką. wyprzedzając pojazd jednośladowy lub kolumnę pieszych zachowaj odstęp co najmniej 1 metr.

Zasada bezpiecznej prędkości zachowaj bezpieczny odstęp od poprzedzającego Cię pojazdu, jedź z prędkością zapewniającą panowanie nad rowerem lub motorowerem, jedź z prędkością dającą możliwość reakcji przy zmieniających się warunkach drogowych, np. gdy jadący przed tobą pojazd zacznie hamować lub w warunkach o zmniejszonej przejrzystości powietrza.

Przed wyruszeniem w trasę zawsze sprawdzaj, czy twój pojazd posiada: dostateczną ilość paliwa, prawidłowy poziom oleju, sprawny układ hamulcowy i kierowniczy, sprawne światła, prawidłowy stan ogumienia, właściwie ustawione lusterka, prawidłowo pracujący silnik.

Życzymy wszystkim bezpiecznej drogi Kenar Jakub Pojnar Marcin Leśniak Radosław Bęben Sebastian Kielar Maciej