dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych IX Seminarium Konsultacyjno – Szkoleniowe SEP Aktualne problemy funkcjonowania komisji kwalifikacyjnych SEP Powoływanie i funkcjonowanie komisji kwalifikacyjnych w świetle aktualnych unormowań i proponowanych zmian prawa - doświadczenia regulacyjne dr Zdzisław Muras Departament Przedsiębiorstw Energetycznych Warszawa, 15 marca 2007 r.

Zawartość prezentacji Podstawy prawne powoływania Komisji kwalifikacyjnych Informacja Prezesa URE w sprawie powoływania Komisji kwalifikacyjnych Ocena przygotowania wniosków SEP o powołanie Komisji Kwalifikacyjnych Najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości przy powoływaniu Komisji kwalifikacyjnych Proponowane zmiany uregulowań prawnych

Podstawowe dokumenty prawne Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U.z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) - ostatnia istotna dla Komisji kwalifikacyjnych zmiana PE dokonana – Ustawą o zmianie ustawy - Prawo energetyczne i Ustawy - Prawo ochrony środowiska z 4 marca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 62 poz. 552). Rozporządzenie MG,PiPS z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń instalacji i sieci (Dz. U. z 2003 r. nr 89 poz. 828 z późn. zm.) ostatnia zmiana (Dz. U. z 2005 r. nr 141, poz. 1198) dr Zdzisław Muras

Informacja Prezesa URE Zbiór zasad, wskazówek i zaleceń, stanowiących „drogowskaz” przy powoływaniu Komisji, a nie nowa podstawa prawna powoływania komisji Precyzyjne udokumentowanie stażu pracy kandydatów na członków komisji wraz z informacją o przebiegu tej pracy za ostatnie 5 lat (Urząd nie może opierać się na domysłach lub zaufaniu do prawdziwości oświadczeń zainteresowanych) Wymóg posiadania wyższego wykształcenia kierunkowego (odpowiadającego specjalności osób egzaminowanych) Działania te służą temu, aby do składów Komisji angażowani byli specjaliści i praktycy o wysokim i aktualnym poziomie wiedzy technicznej dr Zdzisław Muras

Informacja Prezesa URE Ewentualna korekta zapisów „Informacji PURE z 2006 r.” – propozycje uczestników spotkania dr Zdzsław Muras

Rozporządzenie MG, PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Określa: przy jakich działaniach świadectwo jest wymagane (rodzaje prac, stanowisk oraz urządzeń, instalacji i sieci) zakres wymaganej wiedzy niezbędnej do uzyskania świadectwa tryb przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego jednostki organizacyjne uprawnione do przeprowadzania sprawdzenia kwalifikacji wysokości opłat za sprawdzenie kwalifikacji wzór świadectwa kwalifikacyjnego

Rozporządzenie MG, PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Sprawdzenie kwalifikacji odbywa się na wniosek zainteresowanego albo jego pracodawcy Egzamin przeprowadza zespół egzaminacyjny w składzie co najmniej trzyosobowym Z przebiegu egzaminu sporządza się protokół, który podpisują członkowie zespołu i przewodniczący (bezpośrednio po sporządzeniu, egzaminie) Na podstawie pozytywnego wyniku egzaminu komisja wydaje świadectwo kwalifikacyjne według określonego w rozporządzeniu wzoru „Archiwizacja” – przekazanie dokumentacji przeprowadzonego egzaminu kierownikowi jednostki przy której powołano Komisję dr Zdzisław Muras

Rozporządzenie MG,PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Treść Świadectw kwalifikacyjnych - według ustalonego wzoru świadectwa (Załącznik Nr 2): dozór lub eksploatacja: wybrać odpowiedni wariant czyli wybrać odpowiednią wersję, odmianę, modyfikację świadectwa (Słownik języka polskiego PWN 2006) brak podstaw do wystawiania jednego świadectwa dotyczącego i dozoru i eksploatacji błędy dotyczące wystawiania świadectw pochodzenia powodują przedłużanie procedury rozpatrywania wniosków o powołanie Komisji na kolejne kadencje (uchybienia takie powinny być przez egzaminowanych kandydatów na członków komisji wychwytywane na samym wstępie i powinna następować odmowa przyjęcia takiego świadectwa – co będzie świadczyło o znajomości prawa i pozwoli na eliminację ewentualnych błędów popełnianych przez komisję egzaminującą) dr Zdzisław Muras

Rozporządzenie MG,PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Treść Świadectw kwalifikacyjnych - według ustalonego wzoru świadectwa (Załącznik Nr 2): precyzyjnie określony zakres (obsługa, konserwacja, remonty, czynności kontrolno – pomiarowe) podobnie jak przy wyborze dozór - eksploatacja, także zakres powinien zostać określony zgodnie z wnioskiem i rzeczywiście przeprowadzonym egzaminem rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji, zostały określone w załączniku Nr 1 do rozporządzenia w podziale na poszczególne grupy (Grupa 1, 2 i 3) dr Zdzisław Muras

Rozporządzenie MG,PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Treść Świadectw kwalifikacyjnych - według ustalonego wzoru świadectwa (Załącznik Nr 2): Grupa 1 Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające i zużywające energię elektryczną Grupa 2 Urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne Grupa 3 Urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe dr Zdzisław Muras

Rozporządzenie MG, PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Treść Świadectw kwalifikacyjnych - według ustalonego wzoru świadectwa (Załącznik Nr 2): na świadectwach powinny być wpisywane jedynie zakresy uprawnień, które egzaminowanemu zostały rzeczywiście przyznane: nie należy wpisywać wszystkich uprawnień a następnie wykreślać te, których egzaminowany nie uzyskał należy bowiem wyszczególnić rodzaje urządzeń, instalacji i sieci zgodnie z protokołem egzaminu i wykazem według załącznika Nr 1 dr Zdzisław Muras

Rozporządzenie MG, PiPS z 28 kwietnia 2003 r. Treść Świadectw kwalifikacyjnych - według ustalonego wzoru świadectwa (Załącznik Nr 2): zakaz umieszczania zapisów dodatkowych: rozszerzających lub zawężających zakres uprawnień ponad te, które zostały określone w samym załączniku Nr 1 zdarzają się coraz częściej uchybienia dotyczące Grupy 1 i Grupy 3 w związku z dopisywaniem przy urządzeniach do magazynowania paliw gazowych butli gazowych i stacji LPG, w odniesieniu do których sprawdzenie kwalifikacji należy do UDT lub TDT (definicja paliw gazowych w ustawie – Prawo energetyczne) Grupa 3 nie obejmuje stacji autogazu i napełniania butli gazowych (które trudno uznać za magazyny gazu) dr Zdzisław Muras

Ocena przygotowania wniosków SEP o powołanie Komisji Kwalifikacyjnych Zarząd Główny SEP skierował w 2006 r. do Prezesa URE 17 wniosków o powołanie Komisji na kolejną kadencję oraz 2 wnioski o powołanie nowej komisji. Ponadto wpłynęło 13 wniosków o dokonanie zmian w Aktach powołania. Pod względem formalnym wszystkie wnioski SEP przygotowane są w sposób dokładny i rzetelny, a załączone dokumenty są posegregowane w sposób umożliwiający ich sprawną ocenę. Ewentualne pytania i wątpliwości są analogiczne jak w przypadku wniosków innych stowarzyszeń i przedsiębiorców. dr Zdzisław Muras

Wnioski SEP rozpatrywane aktualnie w DPE URE (stan na dzień 12 marca 2007 r.) KK 161 Oddział Radom (nowa kadencja) – data wpływu do URE 28.12.2006 r. Ostatnie pismo w sprawie – SEP 2.03.2007 r. KK 160 Oddział Sieradz (nowa kadencja) – data wpływu 22.02.2007 r. (przygotowany projekt aktu powołania – analiza); KK 017 Oddział Pilski (zmiana aktu pow.) – data wpływu 02.03.2007 r.; KK 390 Oddział Bydgoszcz (zmiana aktu pow.) – data wpływu 07.03.2007 r.; KK 245 Oddział Olsztyn (zmiana aktu pow.) – data wpływu 07.03.2007 r.; KK 246 Oddział Olsztyn (zmiana aktu pow.) – data wpływu 07.03.2007 r.; KK 175 Oddział Kraków (zmiana aktu pow.) – data wpływu 09.03.2007 r. dr Zdzisław Muras

Najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości (w tym SEP) Świadectwa kwalifikacyjne typu „D” i typu „E”: Z punktu widzenia obowiązującego prawa nie ma formalnych podstaw do formułowania tez o wyższości świadectw typu „D” (kierowanie innymi osobami) nad świadectwami typu „E” (działania praktyczne). Ustawodawca nie wprowadził rozróżnienia hierarchicznego tych dwóch rodzajów świadectw, nie ma także między nimi korelacji, zgodnie z którą konieczne byłoby uzyskanie świadectw typu „E” zanim otrzymamy świadectwa typu „D”. Są to dwa niezależne rodzaje świadectw, pozwalające na podejmowanie określonych rodzajów działań. Zakres wymagań dla świadectw typu D jest większy a wynika to jedynie ze specyfiki działań do których upoważniają dr Zdzisław Muras

Najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości (w tym SEP) Konieczność posiadania wyższego wykształcenia odpowiadającego specjalności osób egzaminowanych. Wyjątek – kandydaci o specjalności Inżynieria Bezpieczeństwa (wykształcenie wyższe) i/lub o specjalności BHP i/lub Ppoż. z wykształceniem technicznym średnim, odpowiadającym specjalności osób egzaminowanych i co najmniej dziesięcioletnim stażem pracy. Konieczność uzyskania dokumentów potwierdzających wymagany staż pracy przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych. Poświadczenie autentyczności dokumentów przez pracodawcę, „archiwum” nie przez wnioskodawcę Wyjątek - prof. i dr hab. o specjalności technicznej kierunkowej dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (1) Przekazanie kompetencji Prezesa URE, dotyczących powoływania komisji kwalifikacyjnych, innemu organowi -podmiotowi (podmiotom). Określenie modelu: Powoływanie komisji kwalifikacyjnych przez: Prezesa UDT Powoływanie komisji kwalifikacyjnych przez: organizacje branżowe (NOT,TGPE+BUD-GAZ, inne) dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (2) Zamieszczenie zapisów dotyczących powoływania komisji kwalifikacyjnych w innym akcie prawnym: Obecnie przepisy ustawy – Prawo energetyczne, regulują przede wszystkim kwestie związane z działalnością Prezesa URE w odniesieniu do rynków paliw i energii. Przepisy dotyczące powoływania komisji kwalifikacyjnych „nie mieszczą się” w systematyce przepisów PE. Brak podstaw do „wartościowania” świadectw wydawanych przez różne podmioty. „Zewnętrzny” w stosunku do zainteresowanych podmiot – ograniczenie w tworzeniu zamkniętej korporacji. dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (3) Wprowadzenie rozwiązań dotyczących określenia wymogów w zakresie wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Określenie wymogów dotyczących osób ubiegających się o potwierdzenie posiadania kwalifikacji – odrębnie w odniesieniu do dozoru i eksploatacji, np.: Dla stanowisk eksploatacji – wykształcenie zawodowe o kierunku energetycznym i co najmniej 1-roczny staż pracy w zawodzie (lub 2-letni w odniesieniu do prac kontrolno - pomiarowych). W zakresie obsługi – wykształcenie zawodowe - co najmniej podstawowe ?! - i odbyte przeszkolenie przygotowujące do egzaminu kwalifikacyjnego. Dla stanowisk dozoru – wykształcenie minimum średnie zawodowe o kierunku energetycznym i co najmniej 1-roczny staż pracy w zawodzie (lub 2-letni w odniesieniu do prac kontrolno - pomiarowych). dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (4) Wprowadzenie rozwiązań dotyczących określenia wymogów w zakresie wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Określenie wymogów dotyczących osób ubiegających się o powołanie w skład komisji kwalifikacyjnej. wykształcenie wyższe odpowiadające specjalności osób egzaminowanych i co najmniej dziesięcioletni staż pracy przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych - przewodniczący i zastępca przewodniczącego komisji, wykształcenie wyższe, odpowiadające specjalności osób egzaminowanych i co najmniej pięcioletni staż pracy przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych (zasadniczy skład komisji), oraz (uzupełniająco) wykształcenie wyższe o specjalności Inżynieria Bezpieczeństwa i/lub wykształcenie techniczne średnie o specjalności BHP i/lub Ppoż., odpowiadające specjalności osób egzaminowanych i co najmniej dziesięcioletni staż pracy przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci energetycznych – pozostali członkowie dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (5) Wprowadzenie rozwiązań umożliwających precyzyjne określenie w świadectwach kwalifikacyjnych parametrów urządzeń, instalacji i sieci (ograniczających zakres uprawnień): możliwość enumeratywnego wyliczenia urządzeń podanie granicznych parametrów w poszczególnych grupach dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (6) Wprowadzenie rozwiązań umożliwających precyzyjne określenie w świadectwach kwalifikacyjnych parametrów urządzeń, instalacji i sieci. Ograniczanie parametrów urządzeń, np.: obecnie wg. załącznika Nr 1 do rozporządzenia MG,PiPS (Grupa 2, pkt 1): „kotły parowe oraz wodne na paliwa stałe, płynne i gazowe, o mocy powyżej 50 kW, wraz z urządzeniami pomocniczymi.”. przykładowa propozycja zmiany: kotły wodne do mocy ……… i temperatury wody do …..0C na paliwo …. kotły parowe do mocy ……… i temperatury wody do …..0C na paliwo …. dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (7) Wprowadzenie rozwiązań umożliwających precyzyjne określenie w świadectwach kwalifikacyjnych parametrów urządzeń, instalacji i sieci. Określanie rodzajów urządzeń np.: obecnie wg. załącznika Nr 1 do rozporządzenia MG,PiPS (Grupa 1, pkt 3): „urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV; przykładowa propozycja zmiany: urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV – w zakresie: linii elektroenergetycznych, stacji transformatorowych…… dr Zdzisław Muras

Proponowane zmiany uregulowań prawnych (8) Wprowadzenie rozwiązań umożliwających precyzyjne określenie w świadectwach kwalifikacyjnych parametrów urządzeń, instalacji i sieci. Ograniczanie parametrów – jedynie wobec osób ubiegających się o potwierdzenie posiadania kwalifikacji. Kandydaci ubiegający się o powołanie w skład komisji kwalifikacyjnej powinni legitymować się świadectwami o nieograniczonym zakresie (jak dotychczas). dr Zdzisław Muras