Ryszard Kruk, Doradca Zarządu Enterprise Investors Partnerstwo i Kapitał Finansowanie rozwoju firm przez fundusze private equity i venture capital Ryszard Kruk, Doradca Zarządu Enterprise Investors Białystok, 13 listopada 2013 roku

Co to jest private equity/venture capital? Terminy „venture capital” i „private equity”, jak wiele innych terminów ze świata nowoczesnej gospodarki, nie doczekały się jeszcze odpowiedników w języku polskim. Private equity (PE) to pojęcie ogólniejsze: to wszelkie inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym, w celu osiągnięcia średnio- i długoterminowych zysków z przyrostu wartości kapitału. Fundusze PE mogą inwestować także w spółki publiczne, planujące wejście na giełdę w przyszłości, wymagające restrukturyzacji lub zmieniające właścicieli. Venture capital (VC) jest jedną z odmian private equity. Są to inwestycje dokonywane we wczesnych stadiach rozwoju przedsiębiorstw, służące uruchomieniu danej spółki lub jej ekspansji. Inną odmianą private equity są transakcje wykupów (buyouts), w ramach których fundusze kupują kontrolne pakiety udziałów w przedsiębiorstwach i starają się, aby wartość danej firmy znacząco wzrosła. Transakcje te są zazwyczaj w znacznej części finansowane długiem (leveraged buyouts – LBO).

Typowa struktura funduszu PE/VC Inwestorzy prywatni Zespół zarządzający Fundusz (np. PEF VI) Firma zarządzająca (np. Enterprise Investors) Spółki portfelowe Spółki portfelowe Spółki portfelowe

Polski rynek private equity 41 firm zarządzających funduszami PE/VC Łączna wartość funduszy około 20 mld euro Dotychczasowe inwestycje w Polsce i w innych krajach regionu na łączną kwotę ponad 10 mld euro Do tej pory fundusze zainwestowały w ponad 800 spółek w Polsce i w regionie

Dlaczego PE/VC? Cierpliwy Kapitał Na dobre i złe Partner Budowanie wartości Ustalana wspólnie i znana do exitu Kapitał Partner Cel Strategia

Dlaczego i kiedy warto rozmawiać? Nigdy nie jest za wcześnie – ale nie „start upy” Na pierwsze spotkanie przyjdź z informacją w jakim kierunku chcesz rozwijać swoją firmę Biznes plan opracujemy razem Jeśli nawet nie dojdzie do transakcji to nie jest czas stracony – wszyscy się uczą

Proces inwestycyjny PE/VC Poszukiwanie projektów Pierwszy kontakt Określenie głównych warunków transakcji Analiza projektu Umowa inwestycyjna Współpraca I monitoring Wyjście z inwestycji 3 – 5 lat 2 – 6 miesięcy Efektywność pierwszych kontaktów Screening Term Sheet Due Diligence Investment Monitoring Exit … ilość sfinalizowanych transakcji 5-10% Czas: 2-3 miesiące 3-5 lat Dokumenty: umowa o poufności (NDA), Term Sheet, umowa inwestycyjna + dokumenty towarzyszące, umowa sprzedaży Decyzja funduszu: Komitet inwestycyjny 1%

Zrozumieć partnera, czyli czego szukają fundusze PE/VC? Dynamicznie rozwijających się małych i średnich spółek o sprawdzonym modelu biznesowym, generujących przychody i zysk operacyjny Firm potrzebujących kapitału na rozwój Jasno sprecyzowanych planów strategicznych Ścisłej współpracy z innymi akcjonariuszami Najczęściej pakietu mniejszościowego wraz ze standardowym zestawem uprawnień

Co mogą zaoferować fundusze PE/VC? O co warto i należy pytać? Kapitał zaangażowany w regionie CEE Zespół inwestycyjny Ilość inwestycji zrealizowanych w CEE Eksperci w ramach rad nadzorczych i zespołów menedżerskich Oferty publiczne na GPW Kapitał na ekspansję Wiedzę i doświadczenie Umiejętność budowania i rozwijania firm lokalnych i regionalnych Zatrudnianie ekspertów Dobre praktyki ładu korporacyjnego

Enterprise Investors Kapitał inwestycyjny 2 mld EUR Łączne inwestycje 1,6 mld EUR Branże: produkcja, dobra konsumpcyjne, handel, usługi finansowe, telekomunikacja, informatyka, farmacja, ochrona zdrowia Inwestycje zrealizowane 130 firm Inwestycje zakończone 91 firm Aktualnie w portfelu inwestycyjnym 39 firm Oferty publiczne (GPW, NYSE) 28

Strategia Inwestycyjna Filozofia: Inwestujemy w wysokiej jakości firmy z silnym potencjałem wzrostu ich wartości Wielkość inwestycji: 1 – 5 (10) mln EUR (venture) 20 – 90 mln EUR (fundusz wykupowy) Udział własności: Od mniejszościowych (20%) do 100% Rodzaj transakcji: Wykup i/lub finansowanie rozwoju (nie angażujemy się w start-up’y) Decyzja o inwestycji: Proces decyzyjny trwa 2-4 miesięcy Obecność w inwestycji: Z reguły 4 – 6 lat 11

Oferty publiczne spółek z portfela EI

Enterprise Venture Fund I Pierwszy fundusz typu venture capital w grupie Enterprise Investors 100 milionów EUR przeznaczone na finansowanie małych i średnich firm Największy fundusz tego typu w regionie CEE Kryteria inwestycyjne: Rodzaj finansowania: kapitał na rozwój i ekspansję Spółki: sprawdzony model biznesu, przychody, dodatni EBITDA Udziały: Większościowe lub znaczące mniejszościowe (powyżej 25%) Preferowane branże: sektory technologiczne (IT, internet, telekomy, media); life sciences (healthcare services, medical equipment, CRO); rynki konsumenckie (detal, usługi, produkcja). Region geograficzny: Europa Centralna i Wschodnia Wartość inwestycji: €1-5 milionów (możliwość finansowania do €10 ml) Zwrot min. 3x w ciągu 3-4 lat

Inwestycje w portfelu EVF 2011-2013 Jakich inwestycji szukamy? Firma Udziały Kraj Branża Rok inwestycji 10,2% PL Zarządzanie podmiotami z branży recyklingu metali nieżelaznych i elektroodpadów 2013 49 % Firma oferująca kompleksową obsługę w zakresie gospodarki paletowej 35 % FI Niezależny broker reklamy internetowej 2012 38 % Firma działająca na rynku cyfrowej reklamy zewnętrznej 2011 DE Firma tworząca oprogramowanie i systemy dla urządzeń przenośnych 14

Pozostałe inwestycje w portfelu EVF i wyjścia z inwestycji Rok inwestycji 32% PL 100% 55% RO 41% EST 30% 25% Niezależny operator pocztowy specjalizujący się w dostarczaniu bezadresowych przesyłek na terenie Polski Firma oferująca usługi w zakresie zwrotu podatków dla osób pracujących za granicą Firma przechowująca komórki macierzyste z krwi pępowinowej Firma zarządząjąca siecią restauracji Sioux oraz Lizard King i Fever Spółka świadcząca usługi outsourcingu IT IT outsourcing Producent oprogramowania komputerowego Firma Udziały Branża Kraj 2009 2008 Rok inwestycji 2010 2010 2010 Firma Rodzaj wyjścia Kraj Branża Rok wyjścia Inwestor strategiczny Polska Wyłączny przedstawiciel światowej klasy laboratoriów z dziedziny dermatologii i medycyny estetycznej 2012 15 15

Kontakt Enterprise Investors Enterprise Venture Fund I Tel (22) 458 86 88 Fax (22) 458 85 58 E-mail: info@ei.com.pl www.ei.com.pl Warszawskie Centrum Finansowe ul. Emilii Plater 53, 31 i 29 piętro 00-113 Warszawa